1-2. (a) Haarote adhantinori Yihowa addaxxa hasiissannonsahu mayiraati? (Faarso 37:3, 4) (b) Konni birxichira maa ronseemmo?

MULI yannara adhamate qixxaabbinoonnireeti? Woy haarote adhantinoonnireeti? Hatto ikkiro, lowo geeshsha baxxinanni galteˈne ledo hagiidhitinanni heeˈrate quqquxantinoonniti dihuluullissannote. Hige adhantinorira mitu qarri iillannonsati egennantinote; qoleno insa lowo geeshsha hasiisanno doorsha doodha hasiissannonsa. Qarru amadannoˈne woyite assitinannirinna doodhitinanni doorshi albillitte hagiirraamma ikkitinanni gede woy ikkitinannikki gede assaˈnera dandaanno. Yihowa addaxxitinanniha ikkiro dancha doorsha doodhitinanni; adhamaˈneno kaajjado ikkitanno hattono hagiirraamma ikkitinanni. Maganu biddishsha harunsa hoogginiro kayinni, qarru iillaˈnera dandaanno hattono hagiirraamma diˈˈikkitinanni.—Faarso 37:3, 4 nabbawi.

² Kuni birxichi roore kaaˈlannohu haarote adhantinore ikkirono, adhantinorira baalaho iillansara dandaanno qarrano kulanno. Konni birxichira Qullaawu Maxaafi giddo kulloonnihu mitu ammanamino labballinna meenti lawishshinni maa ronseemmoro laˈneemmo. Insa lawishshi adhamankerano wole heeshshonkerano kaaˈlannonke gara ronseemmo. Qoleno yannankera noohu mitu adhamino manni lawishshinni maa ronseemmoro laˈneemmo.

3-4. Haarote adhantinorira iillansara dandaanno qarri maati?

³ Mitu manni haarote adhantinore, rooru manni heeˈranno gedee heeshsho heedhara xixxiiwannonsa. Lawishshaho, annuwinsanna  amuuwinsa hattono fiixinsa mulenni ooso iltanno gede xixxiiwansara dandaanno. Woy jaallansanna maatensa miilla mine hidhitanno gedenna mini giddo dancha uduunne wonshidhanno gede xixxiibbansara dandiitanno.

⁴ Haarote adhantinori qoropha hoogguro lowo asali giddora eˈanno gede assannonsare doodhitara dandiitanno. Hakkiinni minaanninna minaama asalensa baatate seeda saate loosa hasiissannonsaha ikkara dandaanno. Kuni loosi hojju xiinxallora, maatete magansiˈraranna soqqanshote yanna hoogganno gede assannonsa. Minaanninna minaama lowo woxe afiˈrate woy loosonsa hoogannokki gede hashsha barra loosanni gambooshshe nafa hosara dandaanno. Tini Yihowara albinni roore soqqante afidhanno hagiirre hoogganno gede assitannonsa.

5. Kilawusinna Mareesa lawishshinni maa rosootto?

⁵ Maalaamittete coye illachisha hagiidhinanni gede assitannokkita addi addi woˈnaalshi leellishanno. Hanni Kilawusinna Mareesa yinanni minaanninna minaama tini halaale ikkase huwatino gara laˈno. * Insa adhamihu gedensaanni lowo woxenna jiro afiˈrate lamunku woˈma yanna looso loosanno. Ikkirono insa hagiirraamma diˈˈikkitino. Kilawusi togo yiino: “Maalaamittete coyi hasiisannonkehunni alee noonke; kayinni ayyaanaamittete mixo dinonke. Noore coyiˈniro heeshshonke raqaxantinotenna mitiimma batidhinote.” Atino maalaamittete coye illachishakki harshammo afiˈrattokki gede assitinoheta huwatoottoha ikkara dandaanno. Hatto ikkiro hexxo mudhitooti. Dancha lawishsha ikkanno manni xagge xiinxallakki tennera kaaˈlitahera dandiitanno. Hanni balanxe minaannuwu Moote Iyosaafiixi lawishshinni maa rossannoro laˈno.

6. Iyosaafiixi batinye olanto mannasi qassara dagguta Lawishsha 3:5, 6 noota kaajja amaale harunsinohu hiittoonniiti?

⁶ Minaannuwa, mito woyite nooˈnehu loosu qeechi wolqaˈnera aleenni ikkinoˈneha lawannoˈne? Hatto ikkiro Moote Iyosaafiixi lawishshi kaaˈlaˈnera dandaanno. Iyosaafiixi moote ikkino daafira daga woˈmate keere agara hasiissannosi! Isi konne shaaˈˈa ikkinokki qeechasi wonshate maa assino? Iyosaafiixi isi gashshino daga keere agarate dandaannore baala assino. Isi qiishote katamma seekkiˈrino hattono 1,160,000 saˈannota wolqaataame olanto qixxeessiˈrino. (2 Dud. 17:12-19) Gedensoonni Iyosaafiixira lowo qarri tuncu yiinosi. Amoonootunna Moaabootu hattono ilaalaame gobbara Seiiri heeˈranno manniti batinye olanto Iyosaafiixi, maatesinna mannasi waajjishiishino. (2 Dud. 20:1, 2) Iyosaafiixi ma assiyya? Isi kaaˈlonna jawaante afiˈrate Yihowa huucciˈrino. Isi assinori Lawishsha 3:5, 6 noote kaajja amaale ledo sumuu yaannoreeti. (Qummeeshsha nabbawi.) Layinki Duduwo 20:5-12 nooti Iyosaafiixi isonooto heeshshi asse huucciˈrino huuccatto, isi baxillaancho iimi Annasi lowo geeshsha addaxxannota leellishshanno.  Yihowa Iyosaafiixi huuccattora dawaro qolinohu hiittoonniiti?

7. Yihowa Iyosaafiixi huuccattora dawaro qolinohu hiittoonniiti?

⁷ Yihowa Leewaawichu Yahazieeli widoonni Iyosaafiixi hasaawisinosi. Yihowa togo yiinosi: “Darga dargaˈne calla amaddine agarre! Ani Kaaliiqi eemmoˈne qeelle laˈinannina.” (2 Dud. 20:13-17) Ikkollana ola olammannihu hakko garinni diˈˈikkino! Kayinni kuni biddishshi mannunniha ikkikkinni Yihowa uyinoho. Iyosaafiixi woˈmunni woˈma Yihowa addaxxe yinoonnisire assino. Isinna mannisi diinu ledo olamara fuli yannara, olaho albaanni worinohu, qajeeltino olanto ikkikkinni massaara qodhinokkiho Yihowa faarsotenni guwisanno labballooti. Yihowa Iyosaafiixi diˈˈirraawisinosi; isi diinu olanto qeelino.—2 Dud. 20:18-23.

8. Minaannuwu Iyosaafiixi lawishshinni maa rosa dandiitanno?

⁸ Minaannuwa, Iyosaafiixi lawishshinni rosa dandiitinanni. Maateˈne towaatate qeechi nooˈne daafira, insa agaratenna hasiisannonsare shiqishate diinaggaabbine loossinanni. Qarru tuncu yaannoˈne woyite qarra umiˈnenni tirate heddinanniha ikkara dandaanno. Kayinni umiˈne jawaante addaxxitinannikki gede qorophe. Hatteentenni calluwiˈne heedhinoonni woyite, kaaˈlannoˈne gede Yihowa huuccidhe. Qoleno minaamaˈne ledo heedhinoonni woyiteno Yihowara giddoˈneta kultine huuccidhe. Yihowa biddishsha afiˈrate Qullaawa Maxaafanna Yihowa dirijjite qixxeessitino borro xiinxalle hattono rossinoonnire loosu aana hosiisse. Mitu manni Qullaawu Maxaafiha xintu seera harunsitine doodhitinoonnire misharanna dogantinoonnihu gede asse coyiˈrara dandaanno. Insa woxunna woxunni hirranni coyi maateˈnera dancha agarooshshe ikkannoˈne yitara dandiitanno. Kayinni Iyosaafiixi lawishsha qaagge. Isi Yihowa addaxxino hattono tenne loosunni leellishino. Yihowa konne ammanamino mancho tuge diagurinosi; kiˈneno tuge diagurannoˈne. (Far. 37:28; Ibi. 13:5) Minaanninna minaama hagiirru noo heeshsho heeˈrate wolere maa assa dandaanno?

9. Masaalaanchu Isayaasinna minaamasi maa assino?

⁹ Masaalaanchu Isayaasinna minaamasi heeshshonsa giddo roorsiˈranno coyi Yihowara soqqamate. Isayaasi masaalaanchoho; minaamasino ‘himanaanchote’ yinoonni daafira iseno masaalo coyidhannota ikkitukkinni digattino. (Isa. 8:1-4) Isayaasinna minaamasi heeshshonsa giddo Yihowa magansiˈra balaxisiisino. Insa xaa yannara noo minaannuwinna minaamuwira kaajja lawishsha ikkino!

10. Minaannuwunna minaamuwu Qullaawu Maxaafi masaalo xiinxallansa, Yihowara albinni roore soqqamate murciˈranno gede kaaˈlitannonsahu hiittoonniiti?

¹⁰ Xaa yannara noo minaannuwinna minaamuwi Yihowara soqqamate dandiire baala asse heeshshonsa giddo Yihowara soqqama balaxisiisa dandaanno. Insa Qullaawu Maxaafi masaalo mitteenni xiinxalle hattono tini masaalo woˈmanka woyite woˈmitanno gara wodanche Yihowara noonsa ammana kaajjishiˈra dandaanno. * (Tit. 1:2) Qoleno insa mite Qullaawu Maxaafi masaalo woˈmitanno gede kaaˈla dandaanno gara hiinca dandaanno. Lawishshaho insa, Yesuusi goofimarchu daara albaanni dancha duduwo gobba baalate dudumbanni yee masaalino masaalo woˈmitanno gede kaaˈla dandiitanno. (Mat.  24:14) Minaanninna minaama Qullaawu Maxaafi masaalo woˈmitanni noota buuxi kiiro, dandii deerrinni Yihowara albinni roore soqqamate murciˈranno.

11. Aqiilanna Phirisqilla maa assino? Mayira?

¹¹ Wedellu minaannuwinna minaamuwi, Aqiilanna Phirisqilla lawishshinni rosa dandaanno; insa Roomu katamira heeˈrino Ayihudootaati. Insa Yesuusi daafira kulannoha dancha duduwo macciishshe Kiristaana ikkino. Aqiilanna Phirisqilla dancha heeshsho heeˈrannoti dihuluullissannote. Ikkollana Gashshaanchu Qelawudewoosi Yihudu manni Roomu gobbanni fulanno gede hajajita heeshshonsa hedeweelcho soorrantino. Hanni Aqiilanna Phirisqilla hiitto ikkinoro hedi. Insa egentino qooxeessa agurte haˈra, haaro qae kalaqiˈranna dunkaana gowate loosonsa haaru qooxeessira hanafa hasiissinonsa. Kuni iillinonsa coyi Maganu Gashshoote balaxisiissannokki gede assinonsani? Tenne xaˈmora dawaro affinoonniha ikkara dandaanno. Aqiilanna Phirisqilla Qorontoosi hadhinowa, hakko noo songo kaaˈla hanaffino; hattono soqqamaasinchu Phaawuloosi ledo roduuwa jawaachishshino. Gedensoonni insa sabbakkannori roore hasiissannowa wole katama hadhino. (Soq. 18:18-21; Rom. 16:3-5) Insa hagiirrunna harshammo noo heeshsho heedhinoti dihuluullissannote!

12. Minaanninna minaama ayyaanaamittete mixo fushshiˈra hasiissannonsahu mayiraati?

¹² Xaa yannara noo minaannuwinna minaamuwi, Maganu Mangiste balaxisiise Aqiilanna Phirisqilla lawishsha harunsa dandaanno. Minaanninna minaama mixonsa daafira hasaawate maltino yanna adhamara albaanni noote. Insa Yihowara soqqamate mixo fushshiˈre mixonsa wonshiˈrate mitteenni sharramannoha ikkiro, tini Yihowa kaaˈlannonsata albinni roore huwattanno faro fantannonsa. (Ros. 4:9, 12) Hanni Raasilinna Elzaabeeti woˈnaalsha laˈno. Raasili togo yiino: “Adhammammora albaanni ayyaanaamittete mixonke daafira seekkine hasaamboommo.” Elzaabeetino togo yitino: “Mixonke daafira hasaamboommohu, gedensaanni assate doodhineemmohu wolu coyi  mixonke wonshiˈneemmota hoolannonkekki gedeeti.” Raasilinna Elzaabeeti heeshshonsa gari fajjinonsa daafira sabbakkannori roore hasiissannowa Mayikironeezhiya haˈre soqqama dandiino.

13. Faarso 28:7 kultanno garinni, Yihowa addaxxiniro afiˈnannihu danchu coyi maati?

¹³ Batinyu minaannuwinna minaamuwi Raasilinna Elzaabeeti gede, dandaaminsa deerrinni sabbakatenna rosiisate looso loosate heeshshonsa bikkunnita assiˈrino. Minaanninna minaama Yihowara soqqamate mixo fushshiˈrannohanna mixonsa wonshiˈrate sharramannoha ikkiro dancha guma afiˈranno. Insa Yihowa towaatannonsa gara laˈˈanno, albinni roore iso addaxxanno hattono addu hagiirre afiˈranno.—Faarso 28:7 nabbawi.

14. Pheexiroosinna minaamasi Yihowa Maatewoosi 6:25, 31-34 eino qaale wonshanno yee ammanannota leellishinohu hiittoonniiti?

¹⁴ Minaannuwunna minaamuwu soqqamaasinchu Pheexiroosinna minaamasi lawishshinnino rosa dandaanno. Pheexiroosi umo Yesuusinni xaadinkunni lewu aganinni kayisse mittu diri geeshsha ikkitanno yanna gedensaanni, lowo geeshsha hasiisanno doorsha doodha hasiissinosi. Pheexiroosi qulxuˈme woshshaaxxe galinoho. Isi, Yesuusi woˈma yanna iso harunsanno gede koyisisita maatesi daafira heda hasiissinosi. (Luq. 5:1-11) Pheexiroosi Yesuusi ledo haˈre sabbakate looso loosa doodhino. Isi dancha coye doodhino. Minaamasino isi doodhino doorshira sumuu yitinoti dihuluullissannote. Qullaawu Maxaafi, Yesuusi reyotenni kaihu gedensoonni, Pheexiroosi minaama, Pheexiroosi ledo mitowa hadhinota qummi assanno. (1 Qor. 9:5) Pheexiroosi Kiristaana ikkino minaannuwanna minaamuwa amaali woyite afoo wonshe coyiˈrinohu minaamasi dancha lawishsha ikkitinohuraati. (1 Phe. 3:1-7) Pheexiroosinna minaamasi, insa Maganu Mangiste balaxisiisi geeshsha Yihowa hasiisannonsare wonshannonsata addaxxannota leellishino.—Maatewoosi 6:25, 31-34 nabbawi.

15. Tiagonna Esteri woˈnaalshinni maa rosootto?

¹⁵ Adhantininku boodu diri sainoˈnere ikkitiniro, Yihowara albinni roore soqqamate hasattoˈne lexxitanno gede assiˈra dandiitinannihu hiittoonniiti? Hatto assa dandiitinanniti mitte doogo wolootu minaanninna minaama lawishshinni rosate. Lawishshaho, “Insaneeto Uminsa Fajjonni Shiqishshino” yaannoha aante aantete fulanno birxicho nabbawa dandiitinanni. Kuni birxichi Biraazilete heeˈrannori Tiagonna Esteri yinanni minaanninna minaama, sabbakkannori roore hasiissannowa haˈre soqqamate kaˈˈanno gede kaaˈlinonsa. Tiago togo yiino: “Yihowa yannankera soqqamaanosi kaaˈlino gara kulanno woˈnaalsha nabbambummoti, ninkeno isi massagannankenna kaaˈlannanke laˈˈa hasiˈnoommo.” Gedensoonni insa soqqamate Paraguwa yinanniwa haˈrino; insa 2014 hanafe hakkiicho Porchugaalete afoo coyiˈnanni qoqqowira soqqamanni no. Esteri togo yitino: “Efesooni Sokka 3:20 lamunku lowo geeshsha banxeemmo qummeeshshaati. Yihowara soqqammanni duucha hinge konni qummeeshshira kulloonni hedo halaale ikkase huwantoommo.” Phaawuloosi Efesooni Kiristaanira borreessinote tenne sokkara, Yihowa huucciˈneemmohunni aleenni sayise aankera dandaannota xawisino. Tini woˈmanka woyite halaaleho!

16. Wedellu minaannuwinna minaamuwi mixonsa daafira heddanno woyite ayeoo amaaˈla dandiitanno?

¹⁶ Xaa yannara noori wedellu minaannuwinna minaamuwi, Yihowa addaxxa rosinohu  wolu roduuwi woˈnaalshinni horo afiˈra dandaanno. Mitu minaannuwinna minaamuwi woˈma yanna soqqansho lowo diro soqqaminore ikkara dandaanno. Fushshidhinoonni mixo daafira heddinanni heedhinoonniha ikkiro insa amaaˈla dandiitinanni. Konni garinnino Yihowa addaxxitinannita leellisha dandiitinanni. (Law. 22:17, 19) Songote cimeeyyeno wedellu minaannuwinna minaamuwi ayyaanaamittete mixo fushshidhannonna wonshidhanno gede kaaˈlitansara dandiitanno.

17. Kilawusinna Mareesara mayi tuncu yiinonsa? Insa woˈnaalshinni maa ronseemmo?

¹⁷ Mito woyite albinni roore soqqamate assineemmori ninke hendoommo garinni ikka hoogara dandaanno. Hanni konni birxichira umo kulliri Kilawusinna Mareesa lawishsha laˈno. Insa adhamihunni sasu diri gedensaanni, qaensanni xeertidhe noote Finilaandennite sinu biirora uminsa fajjonni gimbaatu looso kaaˈlate haˈrino. Ikkirono insa hakko lee agana sae keeshshannokkita kullinsa. Umi qara insa hexxo mudhino. Hakkiinni mulenni Arawete afoo rosanno gede koyisinsa; xa insa wole gobbara Arawete afoo coyiˈnanni qoqqowira hagiirrunni soqqamanni no. Mareesa albita qaagge togo yitino: “Konni albaanni rosoommakkire assa waajjoomma hattono woˈmunni woˈma Yihowa addaxxa hasiissinoe. Ikkirono Yihowa woˈmanka woyite hendoommokki garinni kaaˈlannanke laoomma. Tini Yihowa albinni roore addaxxeemma gede assitinoe.” Kuni lawishshi leellishannonte gede, kiˈneno woˈmunni woˈma Yihowa addaxxitinanniha ikkiro isi woˈmanka woyite maassiˈrannoˈneta huwattinanni.

18. Minaanninna minaama woˈmanka woyite Yihowa addaxxate maa assa dandaanno?

¹⁸ Adhama Yihowa eltooti. (Mat. 19:5, 6) Isi adhantinori tenne eltonni hagiidhitara hasiˈranno. (Law. 5:18) Wedella minaannuwanna minaamuwa, heeshshoˈne giddo maa assitinanni heedhinoonniro hedde. Yihowa uyinoˈne elto mageeshshi geeshsha naaddinanniro leellishate dandiitinire baala assitinanni heedhinoonni? Giddoˈneta huuccattotenni Yihowara hasaaphe. Kaaˈlannoˈneha xintu seera afiˈrate Qaalesi xiinxalle. Hakkiinni Yihowa aannoˈne amaale harunse. Yihowara soqqamate illachishshinanniha ikkiro, hagiirrunna harshammo noo heeshsho heedhinanni!