1-2. Mimmitoho bagamannokki baxille leellinsheemmo gede assannonkeri maati?

MIMMITOHO bagamannokki baxille leellinsheemmo gede assannonkehu duuchu korkaati no. Kuri giddo gamu maati? Lawishshu maxaafi giddo nooti aante noo qummeeshshuwa tenne xaˈmora qoltanno dawaro wodanchi: “Halaalaanchimmanna ammanama mulinni faffoonkehe. . . . Hatto assittoro, Maganunna mannu albaanni ayirrinyenna baxille afiˈratto.” “Wolootaho shaqqa meessanaa kaaˈlitanno.” “Keeraanchimmanna shaqqille baxanno manchi seeda diro heeˈranno.”—Law. 3:3, 4; 11:17; 21:21. *

² Kuri qummeeshshuwa bagamannokki baxille leellisha hasiissannonkeha sase korkaata kultanno. Umihunni, bagamannokki baxille leellisha Maganu albaanni ayirrinye afiˈneemmo gede assitannonke. Layinkihunni, bagamannokki baxille leellisha ninke umonke kaaˈlitannonke. Lawishshaho wolootu ledo geedanno jaaloomi heeˈrannonke. Sayikkihunni, bagamannokki baxille leellisha albillitte lowo atoote hattono hegere heeshsho afiˈneemmo gede assitannonke. Addanko Yihowa “Mimmitoho bagamannokki baxillenna maaro leellishshe” yee amaalinonke amaale harunsineemmo gede assannonkehu duuchu korkaati no.—Zak. 7:9.

3. Konni birxichira hiikkuri xaˈmuwa hasaambeemmo?

³ Konni birxichira shoole xaˈmuwa hasaambeemmo. Bagamannokki baxille leellisha hasiissannonkehu ayeooraati? Bagamannokki baxille leellishate daafira Ruuti maxaafinni maa ronseemmo? Xaa yannara bagamannokki baxille leellisha dandiineemmohu  hiittoonniiti? Bagamannokki baxille leellishshannori afidhanno atooti maati?

4. Bagamannokki baxille leellishate Yihowa lawishsha harunsa dandiineemmohu hiittoonniiti? (Maarqoosi 10:29, 30)

⁴ Sai birxichira ronsummonte gede, Yihowa bagamannokki baxille leellishannohu iso baxxannoriranna isira soqqantannorira callaati. (Dan. 9:4) ‘Maganu baxanno ooso ikkinoommohura iso lawa’ hasiˈneemmo. (Efe. 5:1) Hakko daafira ammanate roduuwinkera bagamannokki baxille leellisha hasiˈneemmo.—Maarqoosi 10:29, 30 nabbawi.

5-6. Mannaho danchumma leellisha bagamannokki baxille leellishatewiinni baxxitannohu hiittoonniiti?

⁵ Bagamannokki baxilli yaa mayyaatero roore huwantummo kiiro, ammanate roduuwinkera konne baxille albinni roore leellisha dandiineemmoti dihuluullissannote. Bagamannokki baxilli maatiro seekkine huwatate, hanni kuni baxilli mannaho leellinshanni danchummawiinni baxxannohu hiittoonniitiro laˈno.

 ⁶ Mannaho assinanni danchumma leellishannohu mittu lawishshi, soqqamaasinchu Phaawuloosinna ledosi noo manni markaawetenni hadhanni heedheenna markaawe hiiqqaqqanteenna iillitinonsa dano kultanno xaggeeti. Dambalu markaawe xiiwanni insa Maalta yinanni giddichowa massi. Maalta giddichora heeˈranno manni konne dano iillitinonsa manna kaaˈlate eino qaali nookkiha ikkirono woy konni albaanni insa egenninokkiha ikkirono, insa wosinsiˈrino hattono danchumma leellishinonsa. (Soq. 28:2, 7) Ikkina Maalta giddichora heeˈranno manni konni mannira bagamannokki baxille leellishino yaa dandiineemmo? Didandiineemmo. Mayira yiniro, insa tenne assitinohu hedeweelchooti hattono konne qarramino manna kaaˈla hasidhino daafira callaati.

7-8. (a) Mittu manchi bagamannokki baxille leellishanno gede kakkayisannosiri maati? (b) Ruuti maxaafiha mito gafa xiinxallineemmohu mayiraati?

⁷  Gufo 6te laˈnummonte gede danchummanna bagamannokki baxilli mitto diˈˈikkino. Badooshshinsa maatiro afate hanni Maganu manni leellishinoha bagamannokki baxille laˈno. Hanni Daawiti lawishsha laˈno. Daawiti, Yoonaataani anni iso shaara hasanni nooha ikkirono Daawiti muxxe jaalisi Yoonaataanira bagamannokki baxille leellishate murciˈrino. Yoonaataani reyihunni lowo diri gedensaannino, Daawiti Yoonaataani beetti Memfebostera bagamannokki baxille leellisha diagurino. Daawiti tenne assinohu mayiraati? Korkaatuno Yoonaataani lubbora baxanno daafiraati. Danchummanna bagamannokki baxilli mitto diˈˈikkino yineemmohu iseraati.—1 Sam. 20:9, 14, 15; 2 Sam. 4:4; 8:15; 9:1, 6, 7.

⁸ Ruuti maxaafiha mito gafa xiinxalline bagamannokki baxilli daafira lowore rosa dandiineemmo. Konni maxaafi giddo kulloonni manni xaggenni bagamannokki baxilli daafira maa ronseemmo? Konne roso songonke giddo loosu aana hosiisa dandiineemmohu hiittoonniiti? *

9. Naoomi Yihowa shawwu yiinoe yitinohu mayiraati?

⁹ Ruuti Maxaafi giddo Naoomi, beettise minaama Ruutinna Magano waajjanno manchi Boeezi xagge no; Boeezi Naoomi minaannira fiixaho. Israeelete gobbara hude ubbino daafira Naoomi, minaannisenna lame labballi oosose Moaabi gobba haˈrino. Insa hakkiicho heeˈreenna Naoomi minaanni reyi. Lamunku labballu oosose seenne adhitinoha ikkirono gedensoonni insano reyitino. (Rut. 1:3-5; 2:1) Tini, Naoomi lowo geeshsha manchittanno gede  assitinose. Naoomi lowo geeshsha dadillitino daafira Yihowa shawwu yiinoe yite heddino. Ise giddoseta togo yite xawissino: “Anera Kaaliiqi alba shawwu yiinoe.” “Woˈmanka Dandaanno Magani heeshshoˈya qaraartannota [assino].” Ise ledde togo yitino: “Woˈmanka Dandaannohu Kaaliiqi shollishe, tenne baala shetto [iillishinoe].”—Rut. 1:13, 20, 21.

10. Yihowa Naoomi caaccaabbe coyidhinotera ma assino?

¹⁰ Naoomi caaccaabbe coyidhinotera Yihowa ma assiyya? Isi tenne hexxo mudhitino soqqamaanchosi kaaˈla diagurino. Hatteentenni isi mararannoseta leellishino. Yihowa, “beebba . . . egennaamo mancho [gowwissannota]” afino. (Ros. 7:7) Ikkirono Naoomi Yihowa ledose noota affanno gede kaaˈlo hasiissinose. Maganu kaaˈlinosehu hiittoonniitiyya? Isi Ruuti Naoomira bagamannokki baxille leellishate kaˈanno gede assino. Ruuti Naoomira bagamannokki baxille leellishshino; hattono hexxo mudhitannokki gedenna xaano Yihowa baxannoseta huwattanno gede shaqqillunni kaaˈlitinose. Ruuti lawishshinni maa ronseemmo?

11. Shaqqaddu roduuwi hexxo mudhitinore woy dadillitino roduuwa kaaˈlitannohu mayiraati?

¹¹ Bagamannokki baxilli hexxo mudhitinore kaaˈlineemmonsa gede assannonke. Ruuti Naoomiwiinni baxxitinokkinte gede, xaa yannara noori shaqqaddu roduuwino dadillitinore woy hexxo mudhitino roduuwanke agurtukkinni kaaˈlitannonsa. Insa roduuwansa baxxanno hattono insa kaaˈlate dandiiture baala assa hasidhanno. (Law. 12:25; 24:10) Soqqamaasinchu Phaawuloosi togo yee jawaachishinonke: “Waajjaleeyye jawaachishshe, wolqiweeloota kaaˈle, manna baala dandee.”—1 Tes. 5:14.

12. Hexxo mudhitinore kaaˈla dandiineemmoti kaajja doogo hiittenneeti?

¹² Hexxo mudhitino roduuwanke duucha woyite kaaˈla dandiineemmoti kaajja doogo, hasaaphitanno woyite seekkine macciishshatenna banxeemmonsata affanno gede assate. Yihowa, muxxe soqqamaanosi shaqqillunni kaaˈlate assitinannire dihawanno. (Far. 41:1) Lawishsha 19:17 togo yitanno: “Buxanete aannohu Kaaliiqira liqiissanno; Kaaliiqino assino danchummara aannosi.”

13. Ruuti assitinori Orfa assitinorinni baxxannohu hiittoonniiti? Ruuti assitinori bagamannokki baxilli nooseta leellishshannohu hiittoonniiti? (Aaniidi qoolira noo misile lai.)

¹³ Naoomi minaanninna lame labballi oosose reyitu gedensaanni ikkinore xiinxallanke, bagamannokki baxilli yaa mayyaatero albinni roore huwanteemmo gede kaaˈlitannonke. Naoomi Yihowa ‘Israeelete manna towaatinotanna lowo jajja uyinonsata macciishshituti’ agurte gobbase higate kaˈu. (Ruuti 1:6) Lamenti oosose seennino ise ledo haˈrate kai. Doogote haˈranni heeˈreenna Naoomi sase higge insa agure Moaabi higanno gede kultunsa. Hakkiinni mayi ikkiyya? Qullaawu Maxaafi togo yaanno: “Orfa ballose sunqite keerunni yite ayiddisera higgu. Ruuti kayinni ballosewiinni baxxitannokki gede murcidhu.” (Rut. 1:7-14) Orfa Naoomi yitinosere macciishshite agurte higgino; hatto assase garankolla.  Ruuti kayinni hakkiinni sainore assitino. Iseno hasidhoommero higa dandiitanno; kayinni kaaˈlo hasiissannoseta Naoomi kaaˈla hasidhino daafira ise ledo heeˈra doodhitino. (Rut. 1:16, 17) Ruuti Naoomi ledo gattinohu gidde ikkeennase ikkikkinni hasidhino daafiraati. Ruuti assitinori bagamannokki baxilli nooseta leellishanno. Tenne xaggenni maa ronseemmo?

14. (a) Yannankera noori batinyu roduuwi Ruuti lawishsha harunsitinohu hiittoonniiti? (b) Ibiraawoota 13:16 kultanno garinni, Magano hagiirsiissannoti hiittoo kakkalooti?

¹⁴ Bagamannokki baxilli woloota kaaˈlate dandiinummore baala assineemmo gede assannonke. Hundi warite Maganu soqqamaano gede xaa yannara noori batinyu roduuwino ammanate roduuwinsara wole agurina affe egentinokkirira nafa bagamannokki baxille leellishshanno. Lawishshaho kalaqamu dano iillitanno woyite insa bayichonkonni roduuwa kaaˈlitanno gara afa hasidhanno. Songote giddo mitto rodoo angate anje qarrissinosita affuro konne rodoo ma garinni kaaˈla dandiitannoro afate woˈnaaltanno. Insa umi xibbi diro Meqedooniyaho heeˈrino manni gede roduuwansa kaaˈlate assa dandiitannohunni saˈe assitino. Insa uminsa horo agurte angate anje noonsa roduuwa kaaˈlate “wolqansara aleenni” uyitino. (2 Qor. 8:3) Yihowa insa bagamannokki baxille leellishshinota lae lowo geeshsha hagiidhinoti dihuluullissannote!—Ibiraawoota 13:16 nabbawi.

15-16. Ruuti Naoomi kaaˈlate agurtukki sharrantinohu hiittoonniiti?

¹⁵ Ruuti Naoomi kaaˈlitino gara xiinxalline lowore rosa dandiineemmo. Hanni mite xagge laˈno.

¹⁶ Kaaˈlate sharrama agurtinoonte. Ruuti Naoomi ledo Yihudu gobba haˈrate kaˈuta umi qara Naoomi ise hoolate woˈnaaltino. Ruuti kayinni hexxo mudhite diagurtino. Hakkiinni mayi ikkiyya? “Ruuti ledose hadhara murcidhinota affuhu gedensaanni, Naoomi wole coye dicoyidhino.”—Rut. 1:15-18.

17. Ranke hexxo mudhineemmokki gede kaaˈlannonkeri maati?

¹⁷ Maa ronseemmo? Yaaddinore kaaˈlate cinca hasiissanno; hakko daafira ranke hexxo mudha dihasiissannonke. Mitte kaaˈlo hasiissannose rodoo umi qara kaaˈlineemmoseta gibbara dandiitanno. * Ikkirono bagamannokki baxilli agurrummokkinni ise kaaˈlate dandiinummore baala assineemmo gede kakkayisannonke. (Gal. 6:2) Gedensoonni kayinni kaaˈlineemmosenna sheshifachinsheemmose gede maahoyye yitannota hexxineemmo.

18. Ruuti xissiisidhanno gede assinoseri maa ikkara dandaanno?

¹⁸ Koffi yitinoonte. Naoominna Ruuti Beeteliheme iillita Naoomi albi olliichose xaaddino. Ise insara togo yitino: “Tenne gobbanni haˈrumma waro lowori nooe. Xa kayinni Kaaliiqi mulla anganni qolinoe.” (Rut. 1:21) Naoomi hatto yituta Ruutira mayi macciishshaminosero hanni hedi! Ise Naoomi kaaˈlate dandiiture baala assitino. Ruuti ise ledo wiˈlitino, sheshifachishshinose hattono lowo barra ledose hadhino. Ruuti tenne baala assitinoha ikkirono Naoomi, “Kaaliiqi mulla anganni qolinoe” yitino. Naoomi coyidhinori, ledose nooti Ruuti assitinosere wodanchitinokkita leellishanno. Tini, Ruuti lowo geeshsha xissiisidhanno gede assitinoseti dihuluullissannote! Ikkirono ise Naoomiwiinni dibaxxitino.

19. Yaaddino rodoo agurrummokkinni kaaˈlineemmose gede kaaˈlannonkeri maati?

¹⁹ Maa ronseemmo? Xaa yannarano yaaddino rodoo, ise kaaˈlate dandiinummore baala assinummorono umi qara xissiisiˈneemmo gede  assannore coyidhara dandiitanno. Ikkirono koffi yaa dihasiissannonke. Hatteentenni, tenne kaaˈlo hasiissannose rodoo agurrummokkinni kaaˈlineemmo; hattono Yihowa ise sheshifachinsheemmo gara anfeemmo gede kaaˈlankera huucciˈneemmo.—Law. 17:17.

20. Ruuti jawaante afidhanno gedenna hexxo mudhitannokki gede kaaˈlinoseri maati?

²⁰ Maltino yannara jawaachishshe. Ruuti Naoomira bagamannokki baxille leellishshinose; xa kayinni Ruuti umisera jawaante hasiissinose. Hakko daafira Yihowa Boeezi jawaachishannose gede kakkayisino. Boeezi Ruuti togo yiinose: “Assootta coyi baalunkura Kaaliiqi maassiˈrohe; qoolisi giddo amadahera dayottahu Israeelete Magani Kaaliiqi baˈraaˈra oohe.” Boeezi shaqqillunni coyiˈrinori Ruuti lowo geeshsha jawaachishinose. Ise Boeezira togo yitino: “Shaqqillu hasaawikkinni hagiirsiisoottoe.” (Rut. 2:12, 13) Boeezi maltino yannara coyiˈrinori Ruuti jawaante afidhanno gedenna hexxo mudhitannokki gede kaaˈlinose.

21. Isayaasi 32:1, 2 kultanno garinni songote cimeeyye maa assitanno?

²¹ Maa ronseemmo? Bagamannokki baxille leellishshannorira mito woyite insa uminsara jawaante hasiissannonsa. Boeezi Ruuti shaqqillunni assitinore afe galatinose; hatteente gede xiinxallootu songote cimeeyye, roduuwu woloota kaaˈlate shaqqillunni assitannore laˈanno woyite insa galattannonsa. Konni garinni maltino yannara galata, roduuwu jawaattanno gedenna woloota kaaˈla agurtannokki gede assitannonsa.—Isayaasi 32:1, 2 nabbawi.

22-23. Naoomi hedose biddi assidhinohu hiittoonniiti? Biddi assidhanno gede kaaˈlinoseri maati? (Faarso 136:23, 26)

²² Shiima yanna gedensaanni Boeezi shaqqillunni Ruutiranna Naoomira sagale uyinonsa. (Rut. 2:14-18) Boeezi shaqqillunni assinonsarira Naoomi mayituyya? Ise togo yitino: “Nooriranna reyitinorira bagamannokki baxille leellishannohu  Yihowa iso maassiˈrosi.” (Rut. 2:20a, NW) Naoomi hedose biddi assidhanno gede assinoseri maati? Albaanni ise xissiisidhe wiˈlitanni, Yihowa “alba shawwu yiinoe” yitino. Xa kayinni hagiidhitanni, Yihowa ‘bagamannokki baxille leellishannoho’ yitino. Naoomi konni garinni hedose biddi assidhanno gede kaaˈlinoseri maati?

²³ Naoomi jeefote Yihowa tuge agurinosekkita huwattino. Yihowa ise Yihudu gobba dagganni noo yannara Ruuti widoonni kaaˈlinose. (Rut. 1:16) Naoomi, ‘raggete aanannonsahu’ Boeezi shaqqillunni towaatinsatano Yihowa kaaˈlanni nooseta wodanchitino. * (Rut. 2:19, 20b) Naoomi ‘Yihowa horo tuge agurinoekkita xa wodanchoomma; isi tenne yanna baalantera ledoˈya no!’ yite heddinoti dihuluullissannote. (Faarso 136:23, 26 nabbawi.) Boeezinna Ruuti hexxo mudhikkinni kaaˈlinose daafira, Naoomi lowo geeshsha hagiidhitinoti dihuluullissannote! Naoomi jawaante afidhe Yihowara soqqama hanaffuta sasunku mageeshshi geeshsha hagiidhinoro heda dandiineemmo.

24. Ammanate roduuwinkera bagamannokki baxille leellisha agurreemmokkihu mayiraati?

²⁴ Ruuti maxaafinni bagamannokki baxilli daafira ronsoommori maati? Bagamannokki baxilli muddamme hexxo mudhine yaaddino roduuwa kaaˈla agurreemmokki gede kaaˈlannonke. Qoleno insa kaaˈlate yine uminke hoˈro agurreemmo gede assannonke. Songote cimeeyye wolootaho bagamannokki baxille leellishshanno roduuwa maltino yannara galatanna naada hasiissannonsa. Kaaˈlo hasiissannonsari galagalte ayyaanaamittete jawaante afidhanna laˈneemmo woyite lowo geeshsha hagiidhineemmo. (Soq. 20:35) Ikkina bagamannokki baxille leellisha agurreemmokki gede assannonkehu qaru coyi maati? ‘Bagamannokki baxillisi batiˈra’ ikkinohu Yihowa lawishsha harunsanna iso hagiirsiisa hasiˈneemmo daafiraati.—Ful. 34:6; Far. 33:22.