1-2. (a) Sheexaanu manna soꞌrisiisanni noohu hiittoonniiti? (b) Konni birxichira maa ronseemmo?

 “KAPHU anna” ikkinohu Sheexaanu hundinni kayise manna soꞌrisiisanni keeshshino. (Yoh. 8:44) Isi kaphanno kaphi giddo mittu, reyotenna reyini gedensaanni noo heeshsho daafira rosiinsanniho xara ikkino rosooti. Kuni rosi, batinyu qooxeessira rosamino budiranna haafa ammanara xinta ikkino. Konni daafira, batinyu roduuwinke maatensa miili woy olliichinsa reyanno woyite, ammanansara ‘jawaatte sharrama’ hasiissannonsa.—Yih. 3.

² Kiꞌnerano togoo fonqoli iillannoꞌne woyite, Qullaawu Maxaafi reyitinori daafira rosiisanno rosira gaaramate mayi kaaꞌlannoꞌne? (Efe. 6:11) Ammanate roduuwanke Magano dadillisanno bude harunsitanno gede xixxiimbanninsa woyite insa sheshifachishanna jawaachisha dandiitinannihu hiittoonniiti? Konni birxichira Yihowa tenne hajo daafira uyino biddishsha ronseemmo. Hanni balanxe Qullaawu Maxaafi reyote daafira mayyaannoro laꞌno.

3. Sheexaanu umo coyiꞌrino kaphi abbino gawajjo maati?

³ Maganu mannu ooso kalaqinohu reyitara hede diꞌꞌikkino. Ikkollana, Addaaminna Heewani hegerera heeꞌra hasidhuro Yihowa uyinonsata qarrissannokki hajajo agadha hasiissannonsa; Isi togo yee hajajinonsa: “Bushanna dancha bade afate egenno uyitanno haqqicho laalo . . . ittooti; tenne haqqicho laalo itootto barra, halaalinta reyatto.” (Kal. 2:16, 17) Hakkiinni Sheexaanu mereero eꞌꞌe qarra kalaqino. Isi hamashshu widoonni Heewanira, “Reyo nafa direyitinanni” yiinose. Hige ma assinanni, Heewani Sheexaanu kapho ammante hatte laalo ittino. Gedensoonni minaanniseno hatte laalo itino. (Kal. 3:4, 6) Konni garinni mannu ooso baala cubbaataammanna reyitannore ikkitino.—Rom. 5:12.

4-5. Sheexaanu xaano manna soꞌrisiisanni noohu hiittoonniiti?

 ⁴ Maganu coyiꞌrino garinni, Addaaminna Heewani reyino. Ikkollana Sheexaanu reyote daafira kapho coyiꞌra diagurino. Yannate gedensaanni isi wole kapho tareessa hanafino. Konni kaphi giddo mittu, ‘Mannu reyanno woyite bisu giddonni fulte ayyaanu alamera heedhanno lubbo no’ yine rosiinsanni rosooti. Hundinni kayinse babbaxxino garinni coyiꞌnanni heeꞌnoonnihu kuni kaphi, kiirre tunqannikki manna soꞌrisiisino.—1 Xim. 4:1.

⁵ Batinyu manni konne kapho ammanannohu mayiraati? Sheexaanu mannaho reyote daafira noonsa lao afino; isi reyote daafira kapho tareessate tenne faro horoonsiꞌranno. Maganu kalaqinonkehu hegerera heeꞌneemmo gede ikkino daafira, reya dihasiꞌneemmo. (Ros. 3:11) Konni daafira, reyo diininke gede assine laꞌneemmo.—1 Qor. 15:26.

6-7. (a) Sheexaanu reyote daafira halaalu goꞌlanno gede assa dandiinoni? Xawisi. (b) Qullaawu Maxaafi halaali gara ikkitinokki waajjanni agarannonkehu hiittoonniiti?

⁶ Sheexaanu aye geeshsha sharramirono, reyote daafira halaalu goꞌlanno gede assa didandiino. Isinni albinni roore, lowo manni reyitinori noo garanna insara noonsa hexxo daafira kulannoha Qullaawu Maxaafi roso rosino; hattono konne roso wolootaho duduwanni no. (Ros. 9:5, 10; Soq. 24:15) Konne halaale afanke sheshifachishshannonke; qoleno gara ikkitinokki waajjanna yaaddonni agartannonke. Lawishshaho, ninke Yihowa soqqamaano, “Reyino manni hiitto ikke nookka?” yine diyaandeemmo; woy reyitinori gawajjitankera dandiitanno yine diwaajjineemmo. Reyitinori heeshshote nookkitanna mitto manchono gawajja dandiitannokkita anfoommo. Insa natarte goxxe noohu gedeeti. (Yoh. 11:11-14) Qoleno reyino manni reye mageeshshi yanna keeshshinoro diafanno. Konni daafira reye lowo diro keeshshino manni nafa reyotenni kaꞌꞌanno woyite, shiima yanna calla yaano illete lipheessi geeshsha calla keeshshinoha lawannonsa.

⁷ Qullaawu Maxaafi reyino manni daafira rosiisanno rosi huwatate qarrisannokkihanna ammansiisannoha dilawannohe? Sheexaanu reyino manni daafira kaphanno kaphi kayinni gurcheessannoho! Kuni kaphi manna soꞌrisiisanno, hattono Kalaqaanchinsa suꞌma mishiishanno. Sheexaanu abbino qarra roore huwatate hanni aante noo xaꞌmuwa xiinxallino: Sheexaanu kaphi Yihowa suꞌmi mishamanno gede assinohu hiittoonniiti? Kuni kaphi mannu Yesuusita wodote kakkalo mulluri gede asse laꞌꞌanno gede assinohu hiittoonniiti? Sheexaanu kaphi mannaho dadillenna xisso ledinohu ma garinniiti?

8. Ermiyaasi 19:5te garinni, Sheexaanu reyote daafira tareessanno kaphi Yihowa suꞌmi mishamanno gede assannohu hiittoonniiti?

⁸ Sheexaanu reyitinori daafira tareessanno kaphi Yihowa suꞌmi mishamanno gede assanno. Konni kaphi giddo mittu, reyino manni giiratenni giiramanno yine rosiinsanni rosooti. Togoo rosi Maganu suꞌmi mishamanno gede assanno. Hiittoonni? Hatto yee rosiisa, baxille ikkino Maganira Daawuloosite gedee akatta noosi yaate gedeeti. (1 Yoh. 4:8) Tennera mayi macciishshamannohe? Baalunkunni roore Yihowara mayi macciishshamannosi? Yihowa duuchunku gariha busha assoote giwanno.—Ermiyaasi 19:5 nabbawi.

9. Sheexaanu kaphi Yohaannisi 3:16 tenna 15:13 te kulloonnita Kiristoosita wodote kakkalo ajinshe laꞌnanni gede assannohu hiittoonniiti?

⁹ Sheexaanu reyitinori daafira tareessanno kaphi, mannu Kiristoosita wodote kakkalo ajishe laꞌꞌanno gede assanno. (Mat. 20:28) Sheexaanu kaphannohu wolu kaphi, mannu oosora reyitannokki lubbo noonsa yaannoho. Hatto ikkiro, mannu baalunku hegerera heeꞌranno yaate. Qoleno mannu oosora reyitannokki lubbo noonsaha ikkiro, ninke hegere heeshsho afiꞌneemmo gede Yesuusi heeshshosi sayise aa dihasiissannosi yaate. Kiristoositi wodote kakkalo, Yihowanna Yesuusiha bayira baxille leellishshannota deꞌnoonke. (Yohaannisi 3:16 nna 15:13 nabbawi.) Muxxe ikkitinota wodote kakkalo mulluri gede assine laꞌnanni gede assanno rosi, Yihowanna Yesuusa mageeshshi geeshsha dadillisannoro heda dandaatto!

10. Sheexaanu reyote daafira tareessanno kaphi mannaho xissonna dadille ledannohu hiittoonniiti?

¹⁰ Sheexaanu kaphi mannaho xissonna dadille ledanno. Mitu manni qaaqquulle shiirino anniranna amara, Maganu qaaqqonsa iima sokkaasincho assiꞌrara adhino yee kulannonsa woyiti no. Kuni Sheexaanu kaphi shiirino annanna ama sheshifachishannonso roore xissiisanno? Mitootu kapho ikkinoha gaannaamete roso kulte, manna assinannikkita assite shetissanno, hattono ammaꞌnonsa roso gibbannore haqqaho sutte giirtanno. Ispaanishi Inkiwuzishiini yinannihu Roomu Kaatoolike yoo mini daafira kulannohu mittu maxaafi, konne macca gibbanno coye assitinori giddo mitu, hatto assitanno woyite “gaannaamete hegerera qarrama maa labbannoro leellishshanni nooha lawannonsa” yiino. Kuni maxaafi lede xawisino garinni, insa hatto assitannohu beetekiristaanete roso adha giwino manni reyara albaanni maaro eꞌꞌe gaannaamete giiranni gatanno faro afiꞌranno gede assineemmo yiteeti. Babbaxxitino gobbuwara heeꞌranno manni reyitino akaakkansa magansiꞌra, ayirrisa, woy insa maasso afiꞌra hasiissannonke yee hedanno. Wolootu qolte reyitino akaakkansa gawajjitannonke yite heddanno daafira, insa hagiirsiisate sharrantanno. Ikkollana Sheexaanu kaphi aana xintantino ammana addu shesho afiꞌnanni gede diassitanno. Isinni togoo ammana yaaddotenna qarru giddo tugganno.

11. Maatenke woy jaallanke Maganu Qaali ledo sumuu yaannokkire assineemmo gede xixxiibbankera dandiitannohu hiittoonniiti?

¹¹ Shiirote yannara maatenke woy jaallanke Qullaawu Maxaafi ledo sumuu yaannokkire assineemmo gede xixxiibbannonke woyite, Maganohonna Qaalisira noonke baxilli Yihowara hajajammeemmo gede assannonke. Insa reyino mancho banxeemmokkihu woy ayirrinseemmokkihu gede assite coyidhe ninke saalfachishate woꞌnaaltara dandiitanno. Woy insa yitinore assa hooganke, reyino manchi lubbote noore gawajjanno gede assitanno yitara dandiitanno. Ikkina togoo yannara Qullaawu Maxaafi halaalira gaarama dandiineemmohu hiittoonniiti? Hanni aane noohu Qullaawu Maxaafihu xintu seeri tennera kaaꞌlannonkehu hiittoonniitiro laꞌno.

12. Mannu reyanno woyite assinanniha mito Qullaawu Maxaafi ledo sumuu yaannokki bude kuli.

¹² Qullaawu Maxaafi ledo sumuu yaannokki rosichi  woy budiwiinni ‘baxxate’ murcidhe. (2 Qor. 6:17) Mitte Karibiyani giddichora mannu mittu manchi reyanno woyite “ekerasi” qooxeessaho keeshshitanno, hattono hakkonne mancho miicino manna rabbisidhanno yee ammananno. Mitte borro yitanno garinni, tini “ekera” “dagoomu giddo lowo qarra kalaqqara” dandiitanno yine ammannanni. Mite Afiriku gobbuwara reyino manchi mine giira bubbanni galtanno gede assinanni. Mayira? Mitu manni hatto assa bushu ayyaani daannokki gede gargartanno yee hedanno daafiraati. Ninke kayinni Yihowa soqqamaasine ikkinoommo daafira, Sheexaanu kapho tareessanno bude baalanka diharunsineemmo.—1 Qor. 10:21, 22.

13. Mittu budi Qullaawu Maxaafi ledo sumuu yaannotanna teꞌee buuxa hoogginiro, Yaiqoobi 1:5 yitanno garinni maa assa hasiissannoꞌne?

¹³ Mittu assooti woy budi Qullaawu Maxaafi ledo sumuu yaannoronna teꞌee buuxa hoogginiro Yihowa hayyo aannoꞌne gede huuccidhe. (Yaiqoobi 1:5 nabbawi.) Hakkiinni tenne hajo daafira borronke seekkitine xiinxalle. Hasiisannoha ikkiro, songoꞌne cimeeyye amaaꞌle. Insa maa assa hasiissannoꞌnero kultannoꞌnekkiha ikkirono, dancha doorsha doodhate kaaꞌlannoꞌneha Qullaawu Maxaafiha xintu seera kultannoꞌne. Hatto assaꞌne wodanchate dandooꞌne qajeelsidhinanni gede kaaꞌlitannoꞌne; tini qolte ‘danchanna busha baddine affinanni’ gede assitannoꞌne.—Ibi. 5:14.

14. Wolootu ninkenni kainohunni gufidhannokki gede maa assa dandiineemmo?

¹⁴ “Baalankare Maganu ayirrinyira asse. . . . Ayeno gufisiissinoonte.” (1 Qor. 10:31, 32) Mitto bude harunsa hasiissannonkeronna teꞌee doodhineemmo woyite, assineemmori wolootu tiia roorenkanni ammanate roduuwinke tiia gawajjannoronna teꞌee heda hasiissannonke. Mittu manchino ninkenni kainohunni gufiꞌrara dihasiꞌneemmo! (Maq. 9:42) Yihowa Farciꞌraasine ikkinokki mannano doogimale koffi assa dihasiꞌneemmo. Baxillu manna ayirrinyunni hasaawinseemmo gede assannonke; hatto assanke Yihowa ayirranno gede assitanno. Mannu ledo giwama woy budensa misha hasiꞌneemmokkiti egennantinote. Baxillu wolqa afiꞌrinota habbinoonte! Manna mararrenna ayirrinse baxillenke leellinsheemmoha ikkiro, gibbannonkeri nafa soorrantara dandiitanno.

15-16. (a) Ammanaꞌne daafira wolootaho kulaꞌne hayyote yineemmohu mayiraati? Lawishsha kuli. (b) Ninkeno Phaawuloosi Roomu Sokka 1:16te yiinore yineemmohu mayiraati?

¹⁵ Mannu Yihowa Farciꞌraasine ikkaꞌne afanno gede asse. (Isa. 43:10) Maateꞌnenna olliichiꞌne Yihowa Farciꞌraasine ikkaꞌne balaxe afiro, insa bude harunsa giwaꞌnenni hakkeeshshi geeshsha hanqa hoogara dandaanno. Moozaambiiki  gobbara heeꞌrannohu Firansisko togo yee borreessino: “Aninna minaamaꞌya Kaaroolina halaale macciishshinummo yannara, maatenkera xaate reyitinore magansiꞌneemmokkita kulloommonsa. Kaaroolina rodoo reyitu yannara fonqolo ikkannori iillinonke. Qooxeessinkera reeshsha hayishshinannihu ammaꞌnote budi no. Reeshsha hayishshini gedensaanni, reyino manchira muli fiixa ikkannohu reeshsha hayishshini waa dunnanni bayicho sase hashsha goxanno. Hatto assa reyi manchi ekera hanqitannokki gede assitanno yine ammannanni. Kaaroolina ayiddi reeshsha hayishshinoonni waa duunnoonni basera ise galtara hasiꞌrino.”

¹⁶ Firansiskonna minaamasi maa assiyya? Isi togo yiino: “Yihowa banxeemmohuranna iso hagiirsiisa hasiꞌneemmo daafira, hakko budira karsama gimboommo. Kaaroolina ayiddi tennera lowo geeshsha hanqino. Reyitinota Kaaroolina rodoo ayirrinseemmokkihu gede asse boroorinonke; hattono layinki sayikkita mininkera daannokkitanna mittoreno kaaꞌlannonkekkita kulinonke. Ammanneemmore balanxe kulloommonsa daafira, insa hanqe noo yannara tenne hajo daafira kayinse dihasaamboommo. Mitu fiixinke isinni ammanneemmore balanxe kulloommonsata coyiꞌre ninkera kaaꞌlino. Gedensoonni Kaaroolina ayiddira hanqinsa qiidino; qoleno insa ledo araarammoommo. Isinni mitootu ninketa dagge Qullaawu Maxaafi aana xintantino borro uyiyyenke yitinonke.” Ninkeno Qullaawu Maxaafi reyote daafira rosiisanno halaalira golamankenni disaalfanteemmo.—Roomu Sokka 1:16 nabbawi.

17. Shiirinohu ammanate rodiinkera addu jaala ikkate mayi kaaꞌlannonke?

¹⁷ Mittu ammanate rodiinke shiiriro addu ‘jaalanna qarru barra iillanno rodii’ gede ikka hasiissannonke. (Law. 17:17) Roorenkanni shiirino rodiinke Qullaawu Maxaafi ledo sumuu yaannokki bude harunsanno gede xixxiimbannisi woyite addu jaala ikkanke leellisha dandiineemmohu hiittoonniiti? Hanni tennera kaaꞌlannonkeha lame Qullaawu Maxaafiha xintu seera laꞌno.

18. Yesuusi wiꞌlinohu mayiraati? Ninke isi lawishshinni maa ronseemmo?

¹⁸ “Wiꞌlitannori ledo wiꞌle.” (Rom. 12:15) Shiirino mancho mayine sheshifachinsheemmoro afa hoongammora dandiineemmo. Mito woyite mitteenni wiꞌlanke calla coyiꞌneemmorinni roore  hedonke xawissara dandiitanno. Yesuusi jaali Aliazaari reyi yannara Maariyaaminna Maarta baxxanno rodiinsa reyino daafira, wolootuno jaalinsa reyino daafira wiꞌlitino. Yesuusi hakkiira iillinohu Aliazaari reyihunni shoolu barri gedensaanniiti; isi Aliaazaari kayisa dandaannota afinoha ikkirono ‘wiꞌlino.’ (Yoh. 11:17, 33-35) Yesuusi wiꞌlasi, Aliazaari reyora Yihowara mayi macciishshaminosiro leellishshanno. Qoleno Yesuusi tenne maate lowo geeshsha baxannota leellishshanno; tini Maartanna Maariyaami sheshifachishshinonsati egennantinote. Hatteente gede ninkeno roduuwinke banxeemmonsatanna insara hendeemmota leellinsheemmota laꞌanno woyite callootansa ikkitinokkita, hattono kaaꞌlitannonsanna insa daafira heddanno jaalla noonsata huwattanno.

19. Shiirinoha ammanate rodoonke sheshifachinsheemmo woyite Rosiisaancho 3:7 yitannore harunsa dandiineemmohu hiittoonniiti?

¹⁹ “Sammi yaate yanna no, hasaawate yanna no.” (Ros. 3:7) Shiirinoha ammanate rodoonke jawaachisha dandiineemmoti wole doogo, hasaaphanno woyite seekke macciishshate. Ammanate rodiiꞌne wodanisita hasaaphanno gede asse; hattono “qasanno coye” coyiꞌriro nafa koffi yitinoonte. (Iyo. 6:2, 3) Yihowa Farciꞌraasine ikkinokki fiixisi roore dadillanno gede assinosiha ikkara dandaanno. Konni daafira ledosi heedhine huuccatto asse. ‘Huuccatto macciishshanno’ Magani Yihowa wodanaaꞌme hedanno gede kaaꞌlannosinna jawaante aannosi gede huuccesi. (Far. 65:2, 3) Injaannoha ikkiro, Qullaawa Maxaafa mitteenni nabbabbe. Woy borronke aana fultinota isira maltino hedo nabbabbe; lawishshaho, jawaachishshannota heeshshote xagge nabbawa dandiitinanni.

20. Aananno birxichira maa ronseemmo?

²⁰ Reyino manni daafira halaale afankenna qaagooshshu waammara noo mannira mayi hexxo noonsaro huwatanke lowo qoossooti! (Yoh. 5:28, 29) Konni daafira worbuulle ikkine coyiꞌneemmorinnino ikko assineemmorinni Qullaawu Maxaafi halaalira gaarammo; hattono hasiissanno yanna baalantera konne halaale wolootaho kullo. Aananno birxichira, Sheexaanu mannu tunsichu giddo heeꞌranno gede assannota wole doogo laꞌneemmo; hakkuno agaanintete loosooti. Agaaninte horoonsidhanno woshshaado ledo lase afiꞌrino assootinna boohaarshiwiinni xeertiꞌra hasiissannonkehu mayiraatiro xiinxallineemmo.