1-2. Konni birxichira maa ronseemmo?

 HEEꞌNOOMMOHU tenne alamehu goofimarchu barri jeefora ikkinota leellishshanno taje albinni roore lexxitanni hadhino. Yihowanna Yesuusi muli yannara, Maganu Mangiste hettisanno gashshoote baala huntanno. Hakka geeshsha kayinni aliyye mootenna wodiidi moote mimmito qasanna Maganu manna ugga diagurtanno.

² Konni birxichira, Daanieeli 11:40 kayise 12:1 noo masaalo xiinxallineemmo. Hattono xaa yannara aliyye moote ayetiro laꞌneemmo; qoleno, albillitte baxirino ikkiro bashshi assa dihasiissannonke yineemmohu mayiraatiro ronseemmo.

3-4. Xaa yannara aliyye moote ayeti? Xawisi.

³ Sooviyeti Yuniyenete gashshooti 1991 uwihu gedensaanni, konni gashshooti hunda heedhannori batinye Maganu soqqamaano, “shiima kaaꞌlo” yaano boode yanna geeshshano ikkiro wolapho afidhino. (Dan. 11:34) Konninni kainohunni, insa faajjetenni sabbaka dandiitino; hattono alba Sooviyeti Yuniyenete gashshooti hunda noo gobbuwara, halashshaanote kiiro lowo kume ikkitino. Ikkollana boodu diri gedensaanni Ruusiyunna miillasi aliyye moote ikkitino. Sai birxichira ronsummonte gede, mitte mangiste aliyye mooteeti woy wodiidi mooteeti yinannihu konni woroonni nooha sase coye assitannoha ikkirooti: (1) insa batinyu Maganu manni heeꞌranno  gobbara gashshitino woy Maganu manna miiccanno; (2) Yihowaranna mannisira diinna ikkitinota leellishanno coye assitanno. (3) lamenti mootoolla kuꞌu koꞌoye roorate heewisantanno.

⁴ Ikkina xaa yannara Ruusiyunna miillasi aliyye mooteeti yineemmohu mayiraati? (1) Insa Maganu manna gawajjitino; sabbakate loosonke agabbino, hattono gashshootinsa hunda heeꞌrannohu lowo kume ikkanno roduuwanke daramanno gede assitanni no. (2) Kuni assootinsa, Yihowaranna mannisira diinna ikkitinota leellishanno. (3) Insa Alamennite Wolqaataame Mangiste yaano Angilo-Ameeriku ledo heewisantanni no. Hanni, Ruusiyunna miillasi aliyye moote ikkitinota leellishshanno taje laꞌno.

5. Daanieeli 11:40-43 noo masaalo kultannohu hiittenne yanna daafiraati? Hattee yannara mayi ikkanno?

⁵ Daanieeli 11:40-43 nabbawi. Tini masaalo goofimarchu yannara ikkannore xaphi assite xawissanno. Qoleno aliyye mootenna wodiidi moote qasantannota kultanno. Daanieeli masaalinonte gede, goofimarchu yannara wodiidi moote aliyye moote ledo ‘qasamanni’ woy xiiwamanni no.—Dan. 11:40.

6. Lamenti mootoolla kuꞌu koꞌoye qassanni keeshshitinota leellishannori maati?

⁶ Aliyye mootenna wodiidi moote alamete aana wolqaataamo gashshoote ikkate heewisantanni keeshshitino. Lawishshaho, Layinkihu Alamete Oli gedensaanni Sooviyeti Yuniyeenenna miillase Awuroppu giddo lowo gobbuwara wolqissino. Konninni kainohunni, wodiidi moote Aliyye Atilaantiketa Olantote Sheemaati Dirijjite (NATO) xintinanni gede assino. Aliyye mootenna wodiidi moote lowo woxe fushshite olu massaara duuꞌnitanni kuꞌu koꞌii ledo heewisantino. Qoleno lamenti mootoolla Afirikaho, Iisiyahonna Laatinete Ameerikira olu kai yannara babbaxxitino garo kaaꞌlitino daafira mimmitu ledo olantino yaa dandiinanni. Muli yanna kawa Ruusiyunna miillasi, alamete aana albinni roore wolqaataamma ikkitino. Hakkiinnino sae, wodiidi moote ledo kompiyuterete widoonni qasantanni no. Lamenti mootoolla kompiyutere widoonni miinjankenna poletiku gashshootenke gawajjino yite kuꞌu koꞌoye kassassanni keeshshitino. Qoleno Daanieeli masaalora kulloonni garinni, aliyye moote Maganu manna gawajja diagurino.—Dan. 11:41.

7. “Biiffino gobba” yiniti maati?

⁷ Daanieeli 11:41 (NW) aliyye moote “biiffino gobba” eannota kultanno. Tini gobba maati? Hundi waro, Israeelete gobba wole baalantenni “roore” biifadote yinanni. (Hiz. 20:6) Tenne gobba biifadote yinoonnihu, hakkiicho mannu halaalaancho Magano Yihowa magansiꞌranno daafiraati. Sajjiina sasu M.D. Phenxeqosxete ayyaaninni kayise uullate aana “biiffino gobba” yinanniti baxxitino baatto dino; korkaatuno Maganu manni heeꞌrannohu alame woꞌmateeti. “Biiffino gobba” yinanniti, xaa yannara Yihowa dagate ayyaanaamittete gannateeti; tini gannate, Yihowa manni gambooshshunniwanna sabbakate loosinni isira shiqishiꞌranno magansiꞌrano xawissanno.

8. Aliyye moote “biiffino gobba” einohu hiittoonniiti?

⁸ Goofimarchu barra, aliyye moote “biiffino gobba” duucha hige eino. Lawishshaho, Naazi Jarmane aliyye moote ikkite noo waro, kuni moote roorenkanni Layinkihu Alamete Oli yannara Maganu manni daramanno gede assino, hattono shiino; konni garinni  “biiffino gobba” eino. Layinkihu Alamete Oli gedensaanni aliyye moote ikkinohu Sooviyeti Yuniyenete gashshooti, Maganu manni daramanno gede asse, hattono gadache wolewa haaꞌre haꞌre “biiffino gobba” eino.

9. Muli diri kawa Ruusiyunna miillasi “biiffino gobba” eꞌinohu hiittoonniiti?

⁹ Muli diri kawa, Ruusiyunna miillasino “biiffino gobba” eꞌino. Hiittoonni? Kuni aliyye moote 2017 Yihowa Farciꞌraasine looso hoolino; hattono mito roduuwanke usurino. Hakkiinnino sae, Haaro Alame Tironna wole borronke agawino. Qoleno, Ruusiyaho noota sinu biironke, Gambooshshu Addaraashuwanna Jajjabbu Gambooshshi Addaraashuwa wolqatenni adhino. Kuni ikkihu gedensaanni, yaano 2018 Aliidi Bisi, Ruusiyunna miillasi aliyye moote ikkitinota xawisino. Ikkollana, Yihowa manni buutote darti iillinsarono gashshooteho finqiltannorira dikaaꞌlantanno woy gashshoote soorrate assinannirira anga diwodhitanno. Hatteentenni insa Qullaawu Maxaafi, “mootoollatenna gashshaano baalate huuccensa” yee amaalanno amaale harunsitanno; roorenkanni gashshaano Magano faajjetenni magansiꞌneemmota hooltanno woyite huuccineemmonsa.—1 Xim. 2:1, 2.

10. Aliyye moote wodiidi moote qeelanno? Xawisi.

¹⁰ Daanieeli 11:40-45 noo masaalo roore anga kultannohu aliyye moote assannoreeti. Ikkina hatto yaa aliyye moote wodiidi moote qeelanno yaateni? Deeꞌni. Yihowanna Yesuusi Armagedooni olinni mannu gashshoote baala huntanno woyite wodiidi moote ‘lubbotenni heeꞌranno.’ (Aju. 19:20) Hatto yineemmohu mayiraati? Hanni Daanieelinna Ajuujate maxaafira noo masaalo tenne leellishshannohu hiittoonniitiro laꞌno.

11. Daanieeli 2:43-45 noo masaalo maa leellishshanno? (Aaniidi qoolira noo misile lai.)

¹¹ Daanieeli 2:43-45 nabbawi. Masaalaanchu Daanieeli, Maganu manna kissannota aante aantete kaꞌanno mangistubba kulino. Kuri mangistubba jawa siwiilu misilera noohu addi addi bisinni lawinsoonni. Jeefonniha mannu gashshoote, siwiilunna dorunni seekkinoonni lekkanni lawinsoonni. Misilete lekka, Alamennita Wolqaataame Mangiste Angilo-Ameerika riqibbanno. Daanieeli masaalo, Maganu Mangiste mannu gashshoote baala huntannohu, Angilo-Ameeriku gashshe heeꞌreenna ikkinota leellishshanno.

12. Moyichunnihu lamalki umi aye riqiwanno? Tenne afanke hasiissannota ikkitinohu mayiraati?

¹² Soqqamaasinchu Yohaannisino, aante aantete kaꞌinotanna Maganu manna kissannota alamennita wolqaataamma mangistubba kulino. Isi kuri mangistubba lamalu umi noosi moyichinni lawisino. Moyichunnihu lamalki umi, Alamennita Wolqaataame Mangiste Angilo-Ameerika riqiwanno. Tenne afanke lowo geeshsha hasiissannote; korkaatuno kuni moyichi lamalki umi gedensaanni wole umo fushshannota dikulloonni. Kiristoosi iimi olantosi ledo lamalki umono moyichono hunannohu, lamalki umi gashshe heeꞌreennaati. b—Aju. 13:1, 2; 17:13, 14.

13-14. ‘Maagoogi baattora noo Googi’ ayeti? Maganu manna siate kaꞌꞌanno gede assannosiri maati?

¹³ Hiziqeeli masaalo, aliyye mootenna wodiidi moote baꞌara albaanni mayi ikkara dandaannoro afate kaaꞌlannore kultannonke. Hiziqeeli 38:10-23; Daanieeli 2:43-45; 11:44–12:1nna Yohaannisi Ajuuja 16:13-16, 21 noo  masaalo mittu gari coyi mitte yannara ikkannota kultannoha lawanno; hatto ikkiro, aane noori ikkanno yine agara dandiineemmo.

¹⁴ Bayiru qarri hanafihunni shiima yanna gedenaanni “gosa baala” halante kaꞌanno. (Aju. 16:13, 14; 19:19) Qullaawa Borro tini halantino gosa, ‘Maagoogi baattora noo Googi’ ikkitinota kultanno. (Hiz. 38:2) Kuri buusantino gosa, Maganu manna uullate aaninni fiite hunate mixidhe siꞌanno. Insa konni garinni siꞌanno gede kakkayisannonsari maati? Soqqamaasinchu Yohaannisi hattee yannara, Maganu diinna aana jajjabba kaadete kinna dirritanna ajuujatenni laino. Tini lawishshunniti kaadete kinna, Yihowa manni duduwannota xissiissannota yoote sokka leellishshannota ikkitara dandiitanno. Maagoogi Googi Maganu manna uullate aaninni feye hunate mixiꞌrannohu tini sokka hanqisseennasi ikkara dandaanno.—Aju. 16:21.

15-16. (a) Daanieeli 11:44, 45 kultannohu hiittenne ikkitore ikkara dandaanno? (b) Aliyye mooteno ikko buusante Maagoogi Googi ikkitanno daga ma ikkitanno?

¹⁵ Daanieeli 11:44, 45 kulloonni ikkito, Maganu manni duduwannota kaajjado yoote sokkanna Maganu diinna jeefote siꞌanno sia ikkara dandaanno. (Qummeeshsha nabbawi.) Daanieeli tenne masaalora kulino garinni, “soojjaatinninna aliyyenni daanno duduwi” aliyye moote “masisannosi”; konnira isi ‘lowo hanqinni kaꞌꞌanno.’ Aliyye moote kaꞌꞌannohu, ‘lowo manna shee gudaraati.’ “Lowo manna” yiniri Yihowa soqqamaasine ikkitukki digattino. c Daanieeli tenne masaalora kulanni noohu, Maganu manna feye hunate siꞌnanni siꞌꞌi daafira ikkara dandaanno.

¹⁶ Aliyye moote alamete mangistubba ledo buusame siannohu kuni siꞌꞌi, Woꞌmanka Dandaanno Magano hanqisanno; konnira Armagedooni oli hanafanno. (Aju. 16:14, 16) Hattee yannara aliyye mootenna wole Maagoogi Googi miilla baꞌanno; qoleno aliyye mootera “kaaꞌlannosihu diheeꞌranno.”—Dan. 11:45.

17. Daanieeli 12:1 kulloonnihu “jawu sokkaasinchi Mikaeeli” ayeti? Isi maa assanno?

¹⁷ Daanieeli 12:1, aliyye mootenna miillasi baꞌannohunna ninke ganteemmohu  hiittoonniitiro xawisse kultanno. (Qummeeshsha nabbawi.) Kuni qummeeshshi mayi tiro afiꞌrino? Mikaeeli, Mootenke ikke gashshe noohu Yesuusi Kiristoosira wole suꞌmaati. Isi Maganu manna “agara” hanafinohu Mangistesi 1914nni xintantu yannanni kayiseeti. Isi muli yannara Armagedooni oli hanafanno woyite “leellanno” woy kaꞌꞌanno, yaano diinnasi baala hunanno. Kuni oli, Daanieeli ‘mannu kalaqamihunni kayise ikke egenninokkihu lowo qarri ikkanno’ yee masaalino yannara ikkannoho goofimarchu coyeeti. Yohaannisi, Ajuujate maxaafira konni olira albaanni noo yanna bayira qarra yee xawisino.—Aju. 6:2; 7:14.

18. Albillitte baxirino ikkiro bashshi yineemmokkihu mayiraati?

¹⁸ Daanieelino Yohaannisino Yihowaranna Yesuusira soqqantannori hattenne quuxxote yannara gatte saꞌannota coyidhino daafira, bashshi diyineemmo. Daanieeli ‘suꞌmansa Maganu maxaafira borreessinoonniri’ baotenni gattannota coyiꞌrino. (Dan. 12:1) Ikkina suꞌmanke konni maxaafira borreessinanni gede maa assa hasiissannonke? Maganu Geꞌrecho Yesuusa ammanneemmota loosunni leellisha hasiissannonke. (Yoh. 1:29) Qoleno heeshshonke Yihowara sayinse uyinoommota leellishate cuuama hasiissannonke. (1 Phe. 3:21) Hakkiinnino sae, wolqanke assitu geeshsha wolootu Yihoware rossanno gede kaaꞌline, Maganu Mangiste doodhinoommota leellisha hasiissannonke.

19. Xaanni maa assa hasiissannonke? Mayira?

¹⁹ Yihowanna ammanantino soqqamaanosi amaddino dirijjitesi albinni roore addaxxa hasiissannonke yanna xaati. Maganu Mangiste doodha hasiissannonkehuno xaati. Hatto assinummoro, Maganu Mangiste aliyye mootenna wodiidi moote huntanno woyite ninke baotenni ganteemmo.