Ilamoommohu 1935nni Ingilaandete Darlasteni yinanniwaati; hakkiicho siwiila daaqinsannihunna wolu addi addi faabriki no. Shoolu diri balla ikkie yannara anniˈyanna amaˈya Yihowa Farciˈraasine ledo Qullaawa Maxaafa xiinxalla hanafi. Tonaa ontu dirihu heeˈre halaale afiˈroommota ammanummo; hakkiinni 1952nni 16 diriˈyanni cuuamummo.

Hatte yannankura angatenni horoonsiˈnannihanna makeenu uduunne loonsannihu jawu faabrikira borreessaancho ikke loosate qajeela hanafummo. Kuni loosi lowo geeshsha baxeemmoho.

Woradu aliidi laˈˈaanchi Wileenihooli yinanni songora lamalate mereeri gambooshshira Songonnita Maxaafu Xiinxallo massaga hanafeemmota kulieta mitte doodha hasiissinoe. Kayinni shota ikkinokki doorsha doodha hasiissinoe. Hatte yannara gambooshshe assiˈreemmohu lame songoraati. Lamalate mereeri gambooshshe assiˈreemmohu Birumsigiruuvi yinanniwa looso looseemmo qooxeessira noo songoraati; kuni bayichi qaenkenni 32 kiilo meetire xeertiˈranno. Qidaamenna Sambata qaera haˈreemmo daafira gambooshshe assiˈreemmohu Wileenihooli songoraati.

Yihowa dirijjite kaaˈla hasiˈroommo daafira woradu aliidi laˈˈaanchi koyisinoe koyishsha adhoommo; tenne assate baxeemmo looso agura hasiissinoe. Hatte yannara Yihowa massagannoe gede assiˈraˈya horo gaabbeemmokki heeshsho heeˈreemmo gede assitinoe.

Birumsigiruuvi yinanni songo haˈreemmo yannara mitte xumanna ayyaanaamittetenni worba ikkitinote Aane yinanni rodoo ledo egennamoommo. Hakkiinni 1957nni adhammummo; hattono addi addita soqqanshote qoosso afiˈnoommo; woˈma yanna suwisaanonna baxxitino suwisaano ikkine soqqammoommo, woradu looso loonsoommo hattono Beeteelete soqqammoommo. Aane heeshshoˈya woˈmate hagiirru buicho ikkitinoe.

Hakkiinni 1966nni Giiliyaadi Rosi Mine 42^ki kifile eˈne ronsummoti lowo geeshsha hagiidhinoommo. Hakkiinni Malaawi soqqammeemmo gede gaamminke. Hatte gobba manni faasiiqahonna wosina adhate egennaminoho. Kayinni hakkiicho lowo yanna keeshshineemmokkita dianfoommo.

Ammajje 1, 1967nni Malaawi haˈnummo. Mitto agana ikkitanno yanna giddo hatte gobba afoo runsummo gedensaanni awuraajju looso loosa hananfummo. Soqqanshote horoonsiˈneemmo makeena mitu manni aye bayichono wole agurina wayi giddo nafa haˈra dandaanno yee hedanno. Mannu hatto yee hedirono kuni makeeni haˈra dandaannohu kayi shiimu wayi giddoonni callaati. Mito woyite galleemmohu sabba gannoonnihu buuyyote miniraati; xeena gananno woyite xissanni qarrisannonke daafira iimaanni mitore wodhineemmo. Misiyoone ikkine soqqama hananfummo woyite qarra ikkannori tuncu yiinonkeha ikkirono, soqqanshonke kayi lowo geeshsha banxoommo!

Dotteessu aganira, gashshootu qarra iillishankera kae noota wodanchummo. Malaawi gobba pirezidaantichi Dokiteri Hastingiizi Baanda coyiˈranna raadoonetenni macciishshummo. Isi Yihowa Farciˈraasine giwire baattannokkitanna gashshooteho qarra abbitannota coyiˈrino. Noore coyiˈniro tini kisse kaphunnite. Kassansoonninkehu poletikaho anga wodha gimboommo daafira roorenkanni poletiku paarte miila ikkinoonnita leellishshanno kaarde hidha gimboommohuraati.

Wocawaaru aganira Malaawi pirezidaantichi Yihowa Farciˈraasine base baalate qarra kalaqqanni no yee kassasino kisse gaazeexaho fultinota nabbambummo. Isi hatte gobba gashshooti muli yanna giddo Yihowa Farciˈraasine looso agawannota egensiisino. Birra 20, 1967nni loosonke agamboonni. Shiima yanna gedensaanni polisenna immigireeshiinete biirora loossannori dagge sinu biiro cuffino; hattono misiyoone ikkite soqqantannori hatte gobbanni fultanno gede assitino.

Sase barra usuru mine keeshshinummohu gedensaanni Biritaaniyu gashshooti hunda noote  Moorishesi yinanni gobba haˈneemmo gede assininke. Ikkirono Moorishesi gashshaasine hatte gobbara misiyoone ikkine soqqammeemmo gede difajjitinonke. Hakko daafira Rodeeshiyaho (xaa yannara Zimbaawe yinanni) soqqammeemmo gede gaamminke. Hakkira iillinummota mittu hanqinohu immigireeshiinete biirora loosanno manchi hakkiira eˈneemmota hoolinonke; isi togo yiinonke: “Malaawi heedhinannita hoolliˈne Moorishesiyaho heedhinanni gedeno difajjinoonniˈne xa tenne kawiira daggini?” Hakkiinni Aane wiˈla hanaffu. Marrummowa baalawa gimboonninke. Hatte yannara baalankare agure qaenke Ingilaande haˈra hasiˈrummo. Hakkiinni, immigireeshiinete biirora loossannori haˈne sinu biirora galleemmo gede fajjitunke; qoleno layinki barra qara biironsa marreemmo gede kultunke. Lowo geeshsha daafurroommo; ikkirono cincine Yihowa kaaˈlannonke gara laˈˈa hasiˈnoommo. Layinki soodo barri widoonni, daaˈˈatanno manni gede ikkine Zimbaawete keeshsha dandiineemmota kullinke; tini dihendoommote. Hakko barra hagiidhoommo gara horo dihaweemmo; Yihowa massaganni noonketa ammanoommo.

Zimbaawennite sinu biirora Soqqanshote Golira looseemmo gede gaammie; hakkiicho heeˈre Malaawinna Moozaambikete gobbara loonsanni looso looseemmo. Malaawi gobbara heedhanno roduuwira lowo darti iillinonsa. Malaawi gobbara heedhannori woradu aliidi laˈˈaano sokkino rippoorte Ingilizete afiira qoleno tireemmo. Mitto hashsha mitte rippoorte gudate hashshiishiˈre loosanni roduuwanke beebba assiˈnoonni gara nabbawummoti wiˈlummo. * Kayinni ammanante heeˈransa, ammanansanna cincansa jawaante ikkitinoe.—2 Qor. 6:4, 5.

Malaawi gobbara gattinoriranna xooqqe Moozaambikete gobba hadhino roduuwira ayyaanaamittete sagale iillishate dandiinummore baala assinoommo. Malaawi gobbara batinyu manni coyiˈrannohu Chichewa afiiti tirote gaamo Zimbaawete halaˈlado uulla noosihu mittu rodiiwa hadhanno gede assinoonni. Isi shaqqillunni insara minenna biiro mininonsa. Insa hakkiicho heedhe lowo geeshsha hasiisannoha Qullaawa Borro aana xintantino borro tirate loosonsa loossino.

Malaawi gobbara heedhannori woradu aliidi laˈˈaano, Zimbaawete Chichewa afiinni diru kiiro assinanniha Awuraajju Gambooshshe dagganno gede qixxaawo assinoonni. Hakkiicho insara gambooshshunnita lallawote fushshaato uyinanninsa. Woradu aliidi laˈˈaano Malaawi gobba higganno woyite, konne fushshaato horoonsidhe hakkiicho heedhanno roduuwira jawaachishshanno lallawo shiqishshanno. Dirunni mitte higge Zimbaawe dagganno woyite, kuri worbuulle woradu aliidi laˈˈaano jawaachishate Mangistete Soqqansho Rosi Mine qixxeessinoonninsa.

Ammajje 1975nni Malaawinni xooqqe dagge Moozaambikete kaampete noo roduuwa laˈˈammora haˈroommo. Insa Yihowa dirijjite ledo taalo qaaffanni no; hattono songote, cimeeyyete bisi heeˈranno gede fushshinoonni biddishsha harunsitino. Haarote shoomantino cimeeyye batinye ayyaanaamittete looso loonsanni gede assitino; lawishshaho dagate lallawo shiqinshanni gede, barru qummeeshshanna Agarooshshu Shae xiinxallinanni gede, wole agurina woradu gambooshshe assiˈnanni gede assitino. Insa kaampe Awuraajju Gambooshshi bayichi gede assite qineessitino; lawishshaho sagale wortannore, qooxeessa fiitannorenna agartannore qixxeessitino. Kuri ammanantino roduuwi Yihowa kaaˈlonni lowore assitino. Anino insa assitinore lae lowo geeshsha jawaatoommo.

Hakkiinni 1970 jeefora Zimbaawenniti sinu biiro Malaawi gobbara loonsanni looso kaaˈla hanaffu. Ikkirono ani duucha woyite Malaawi noo roduuwi daafira hedanna insa daafira huucca diaguroommo; wolu batinyu roduuwino hatto assitanno. Zimbaawennite sinu biiro komite miila ikkoommo daafira, duucha woyite qara biiro riqibbe daggino roduuwi ledonna loosu qeechi noonsari Malaawinni, Wodiidi Afirikinninna Zaambiyunni daggino roduuwi ledo xaadeemmo. Xaandummo kiiro, Malaawi  gobbara noo roduuwira wolere maa assine kaaˈla dandiineemmoro hasaambeemmo.

Gale hosanni roduuwinkera iillanno darti hawacci yaanni haˈri. Malaawi gobbanni xooqqe hadhino roduuwi sunu sununni higa hanaffu; qoleno Malaawi gattino roduuwira iillanno qarrino hawacci yaanni haˈri. Qooxeessaho noo gobbuwa Yihowa Farciˈraasine sabbakkannonna gambooshshe assidhanno gede fajjitino; hattono agabbinore hooltino. Moozaambikete gobbano 1991nni agabbinore hooltino. Kayinni “Malaawi heedhannori Yihowa Farciˈraasine wolapho afidhannohu mamooteeti?” yine hendeemmo.

Gedensoonni Malaawi gobbahu poletiku gari soorrami; hattono 1993nni gashshootu Yihowa Farciˈraasine looso agawa aguri. Hakkuyi gedensaanni mulenni mittu misiyoone ikke soqqamanno rodii ledo hasaambanna isi “Malaawi gobba higattoraati?” yee xaˈmie. Hakkawoyite 59 diro ikke nooe daafira “Dihigeemmo xa geedhoommo” yuummo. Ikkirono hakko barranni Malaawi hingeemmo gede kultannoti Aliidi Bisi soyino sokka iillitunke.

Zimbaawete loonseemmo looso lowo geeshsha banxeemmo daafira haˈneemmoronna teˈee doodha qarra ikkitinonke. Koye loonseemmo loosinni lowo geeshsha hagiirraammaho; hattono dancha jaalla noonke. Aliidi Bisi haˈra hasiˈneemmokkiha ikkiro Zimbaawete heeˈra dandiineemmota shaqqillunni kulinonke. Hakko daafira uminkenni doodhine Zimbaawete heeˈra dandiineemmo. Kayinni Abirihaaminna Saara Yihowa biddishshira hajajante geedhimmate yannansara injiitanno qaensa agurte hadhinota qaagummo.—Kal. 12:1-5.

Yihowa dirijjite uyitanno biddishsha harunsate murciˈnummo; hakko daafira Ammajje 1, 1995nni mite yine Malaawi haˈnummohunni 28^ki diro galagalle hakkira haˈnummo. Aninna wolu lamu roduuwi sinu biiro komite ikkinummo; hakkiinni mulenni, galagalle Yihowa Farciˈraasine looso qineessa hananfummo.

Yihowa loosinke rahe loosamanno gede assanna laˈˈa lowo atooteeti! Halashshaanote kiiro 1993nni 30,000 ikkite nooti lexxite 1998nni 42, 000 ale ikkitino. * Aliidi Bisi lexxanni haˈrinohu qanchu loosira hasiisannore wonshate haaro sinu biiro minnanni gede fajjino. Lilongiwe yinanni bayicho 12 hekitaare ikkitanno uulla hidhinummo; hakkiinni ane gimbaatu komite assine shoommie.

 Aliidi Bisi miili Roduu Gayi Piirsi Onkoleessa 2001nni haaro sinu biiro maassiinsi woyite lallawo shiqishino. Konni gambooshshira Malaawi gobbara heedhannori lame kume saˈanno roduuwi gamba yitino; insa giddo rooru cuuantunkunni 40 diro sainonsareeti. Kuri ammanantino roduuwi loosonke agamboonni yannara lowo diro buutote qarra dandiite saˈinoreeti. Insa maalaamittetenni buxane ikkiturono ayyaanaamittetenni lowo geeshsha dureeyyete. Qoleno insa haaro Beeteele daaˈˈatte lowo geeshsha hagiidhitino. Insa Beeteelete martuwa baala Afiriku zeeminni Maganu Mangiste faarso faarsitino. Heeshshoˈya giddo tenne yanna geeshsha hagiirsiisinoeri dino. Hatti yanna Yihowa ammanante fonqolo dandiite saˈannore lowo geeshsha maassiˈrannota leellishshannote.

Sinu biiro minne gundihu gedensaanni, Gambooshshu Addaraashuwa Yihowa loosiˈra maassiisa hanafate quqquxamoommo. Malaawi gobbara Gambooshshu Addaraashuwa minnoonnihu Yihowa dirijjite gari woxi noonsakki gobbuwara Gambooshshu Addaraashuwa minate assitino qixxaawo garinniiti. Mite songuwa hakkuyira albaanni gamba yitannohu barzaafete haqqenni minnoonni daasi giddooti. Insa iimaanni caaleho dado horoonsidhino; ofollate qolte sabbu madafe loosidhino. Xa roduuwu haaronna biifado Gambooshshu Addaraashe minate diinaggaabbe xuube loossanno. Ikkirono xaano roduuwu Gambooshshu Addaraashera mannaho bayichu ofollate ikkannokki daafira sabbu madafe horoonsidhanno.

Qoleno Yihowa mannu ayyaanaamittetenni lophanno gede kaaˈlino gara lae dhagge assiˈroommo. Roorenkanni Afirikaho heedhannori wedellu roduuwi uminsa fajjonni soqqantanno gari hattono Yihowa dirijjite uyitannonsa qajeelshinni mulenni lowore rossanno garinna uyinoonninsa looso loossanno gari dhagge ikkinoe. Hakko daafira insara Beeteeletenna songuwate giddo lowoha loosu qeecha uyinoonninsa. Hakkiino sae haarote shoommoonniri woradu aliidi laˈˈaano songuwa jawaattanno gede kaaˈlitino. Insa giddo batinyu seenne adhitinoreeti. Hatte gobbara rooru manninna maatensa adhantinori ooso iltanno yee hedannoha ikkirono, kuni woradu aliidi laˈˈaano Yihowara roore soqqamate yite ooso iltukkinni heeˈra doodhitino.

Afirikaho 52 diro keeshshinummohu gedensaanni fayyimmate qarri amadie. Agurre Biritaaniya hingeemmo gede Sinu Biiro Komite xaˈmitino xaˈmora Aliidi Bisi maahoyye yiino. Lowo geeshsha banxeemmo looso agurre haˈrankenni dadillinoommo; ikkirono xa geedhimmanke yannara Biritaaniyunniti Beeteelete maate dancha gede towaattanni noonke.

Heeshshoˈya Yihowa massagannoe gede assiˈra taalle nookki doorsha ikkitinota ammanoommo. Umiˈya egenno addaxxoommoro heeshshoˈya xa nootenni horo baxxitinota ikkitanno. Yihowa “halaalaancho doogo” haˈrate hasiisannoeri maatiro afino. (Law. 3:5, 6) Wedellichu noommo yannara mitte jawa dirijjite giddo loonsanniha mitto mittonka looso rosoommo daafira tashshi yiinoe. Kayinni alamete doyichoti Yihowa dirijjite roore kassi assannoha ayyaanaamittete looso uyitinoe. Hakkawarono ikko xa Yihowara soqqamaˈya hagiirru noo heeshsho heeˈreemmo gede assitinoe!