1. Kiristaanu haqqichote gede ikkinohu ma garinniiti? (Misileno lai.)

 “HEESHSHI yitanno haqqicho bubbe dihiiqqitanno.” Tini yaatto lowo bubbe bubbisanno woyite haqqicho keere saꞌꞌate heeshshi yaa woy haawa hasiissannoseta leellishshanno. Ninkeno ayyaanaamittetenni late heeꞌrate, hossi yee giwantenni lawishshu yaattonni heeshshi yaa hasiissannonke. Hiittoonni? Heeꞌnoommo gari soorramanno woyite tenne ronse hattono wolootu hedonna doodhitino coye ayirrinse quwa saꞌneemmokkire ikka hasiissannonke.

2. Heeꞌnoommo gari soorramanno woyite tenne rosate kaaꞌlitannonketi hiittenne akattaati? Konni birxichira maa ronseemmo?

² Yihowa soqqamaano ikkinoommo daafira quwa saꞌneemmokkire ikka hasiꞌneemmo. Qoleno umonke heeshshi assineemmorenna mararreemmore ikka hasiꞌneemmo. Konni birxichira, mitu Kiristaanira heeshshonsa gari soorrami yannara tini akatta kaaꞌlitinonsa gara laꞌneemmo. Ninkeno tini akatta kaaꞌlitannonkehu hiittoonniitiro ronseemmo. Hanni balanxe Yihowanna Yesuusi quwa saꞌannokkire ikkite guuta lawishsha ikkitinonke gara laꞌno.

3. Yihowa quwa saꞌꞌannokkiha ikkinota leellishshanno taje hiittenneeti?

³ Yihowa kaajje heeꞌrannohanna shashshafamannokkiha ikkino daafira “goꞌlinanni kinchooti” yinoonni. (Mar. 32:4) Ikkirono isi quwa disaꞌꞌannoho. Alamete ikkito soorranturono Maganinke hedinore wonshate mito coye biddi assa diagurino. Yihowa danisinni kalaqinonke daafira heeꞌnoommo gari soorramanno woyite, tenne rosate dandoo noonke. Isi iillannonke qarri ikkihano ikkiro, danchare doodhineemmo gede kaaꞌlannonkeha Qullaawu Maxaafiha xintu seera uyinonke. Yihowa lawishshinna isi uyinonkehu xintu  seeri Yihowa ‘goꞌlinanni kincho’ ikkirono, quwa saꞌꞌannokkiha ikkinotano leellishanno.

4. Yihowa quwa saꞌꞌannokkiha ikkinota leellishanno lawishsha kuli. (Leewaawoota 5:7, 11)

⁴ Yihowa assannori guutaho; hattono isi quwa saꞌꞌannokkiha ikkinota leellishanno. Isi mannu ooso assa dandiitannokkire asse diyaanno. Hanni isi Israeelete mannira quwa saꞌꞌannokkiha ikkinota leellishino gara laꞌno. Isi baalunku manni dureessuno buxichuno mittu gari kakkalo shiqishanno gede dikulino. Isi mittu mittunku manchi kakkalo wolqasi assitu deerrinni shiqishiꞌranno gede fajjino.—Leewaawoota 5:7, 11 nabbawi.

5. Yihowa umosi heeshshi assannohanna mararannoha ikkinota leellishanno lawishsha kuli.

⁵ Yihowa umosi heeshshi assannohanna mararannoha ikkasi quwa saꞌꞌannokkiha ikkanno gede assitannosi. Lawishshaho isi Soddoomaho heeꞌrannoha busha manna hunara kai yannara umosi heeshshi assannoha ikkinota leellishino. Yihowa sokkaasinesi widoonni keeraanchu manchi Looxi ilaalaamo qooxeessa hige xooqanno gede hajajinosi. Looxi kayinni hakkiira haꞌra waajjino. Hakko daafira Looxi isinna maatesi Yihowa hunara murinoha Zooaari yinanniha shiima katama hadhe maaxantanno gede fajjansara xaꞌmiꞌrino. Yihowa hasiꞌroommero Looxi uyinoonnisi biddishshira hajajamanno gede giddeessa dandaanno. Kayinni isi Zooaari katama hunara hedinoha ikkirono, Looxi xaꞌmiꞌrino xaꞌmora maahoyye yiino. (Kal. 19:18-22) Qoleno lowo diri gedensaanni Nennewete katamira heeꞌranno manna mararannota leellishino. Isi Nennewete katamanna hakkiicho heeꞌrannoha busha manna hunannota kule qorowisiisanno gede masaalaancho Yoonaasi soyino. Kayinni Nennewete manni aagintaawe higita Yihowa maarinonsa; hattono konne katama dihunino.—Yon. 3:1, 10; 4:10, 11.

6. Yesuusi Yihowa lawishsha harunse quwa saꞌꞌannokkiha ikkinota leellishino gara kuli.

⁶ Yesuusi Yihowa lawishsha harunse quwa saꞌꞌannokkiha ikkino. Yesuusi soqqame uullara dayinohu, “Israeelete giddonni geꞌreewu gede ikke ballehino mannira” sabbakaraati. Kayinni isi uyinoonnisiha konne looso loosi woyite quwa saꞌꞌannokkiha ikkinota leellishino. Mitte yannara Israeelete wido ikkitinokkiti mitte mancho, “bushu ayyaani amadeenna shette” noo qaaqqose hursanno gede Yesuusa eeggifatte huuccidhino. Yesuusi tenne mancho mararinose daafira xaꞌmidhinore macciishshe, qaaqqose hursino. (Mat. 15:21-28) Hanni wole lawishsha laꞌno. Yesuusi soqqanshosi hanafi taaera, “‘Diegennoommohe’ yaannoeha baala . . . . anino ‘Diegennoommohe’ yeemmosi” yiino. (Mat. 10:33) Ikkina isi sase hige ‘diegennoommosi’ yiinosiha Pheexiroosi ‘anino diegennoommohe’ yiinosiyyani? Diyiinosi. Yesuusi Pheexiroosi maaro einotanna ammana noosiha ikkinota afino. Yesuusi reyotenni kaihu gedensaanni, Pheexiroosira leellino; hattono maarinositanna baxannosita buuxisisikkinni digatino.—Luq. 24:33, 34.

7. Filiphisiyusi Sokka 4:5 kultanno garinni hiittoo suꞌmi heeꞌrankera hasiꞌneemmo?

⁷ Yihowanna Yesuusi Kiristoosi quwa saꞌannokkire ikkitinota ronsoommo. Ninkena? Yihowa ninkeno quwa saꞌneemmokkire ikkinammora hasiꞌranno. (Filiphisiyusi Sokka 4:5 (NW)  nabbawi. b) Mitte Qullaawu Maxaafi tiro konni qummeeshshira noo hedo, “Amanyootiꞌnenni quwa saꞌinannikkire ikkitinoonnita leellishshe” yitino. Ninkeneeto togo yine xaꞌma dandiineemmo: ‘Mannu ane quwa saeemmokkihu, maahoyye yeemmohunna cinceemmohu gede asse hedannonso ani yoommori calla ikko yeemmoha, kaajjado woy kakkacha ikkoommohu gede asse hedanno? Wolootu mitto coye ani yoommo garinni assitanno gede xixxiiweemmonso insa yitannore macciishshe hasiisannoha ikkiro, yitinorira sumuu yeemmo?’ Quwa saꞌneemmokkire ikkinoommota leellinshummo kiiro, albinni roore Yihowanna Yesuusi lawishsha harunsinanni heeꞌnoommota leellinsheemmo. Hanni quwa saꞌneemmokkire ikkinoommota leellinsheemmota lame doogo laꞌno; insano heeꞌnoommo gari soorramanno woyiteetinna wolootu hedonna doorshi ninkehunni baxxinoha ikkanno woyiteeti.

8. Heeꞌnoommo gari soorramanno woyite quwa saꞌneemmokkire ikkineemmo gede kaaꞌlannonkeri maati? (Lekkaalliidi qaagiishshano lai.)

⁸ Heeꞌnoommo gari soorramanno woyiteno quwa saꞌneemmokkire ikka hasiissannonke. Togoo woyite hendoommokki qarri amadankera dandaanno. Lawishshaho hedeweelcho buuto dhiwammammora dandiineemmo. Woy heeꞌnoommo gobba hedeweelcho miinju qarri amadeenna woy poletiku ikkito soorranteenna lowo qarri amadankera dandaanno. (Ros. 9:11; 1 Qor. 7:31) Yihowa dirijjite wolu gari soqqansho soqqammeemmo gede kultunkero tini nafa qarra ikkitankera dandiitanno. Iillannonke qarri ikkihano ikkiro aane nooha shoole coye assinummoro heeshshonke gari soorramanno woyite tenne rosa dandiineemmo: insano (1) iillinonke coye ammane adhate, (2) woyyitino yanna daggannota hedate, (3) dancha danchare illachishate hattono (4) woloota kaaꞌlannore assate. c Hanni mito roduuwanke kuri coyibba assa kaaꞌlitinonsa gara laꞌno.

9. Misiyoone ikke soqqamanno minaanninna minaama hedeweelchu qarri amadinsata dandee sainohu hiittoonniiti?

⁹ Iillinonke coye ammane adha. Emaanueelinna Firaansiska misiyoone ikke wole gobbara soqqamanno gede gaammoonninsa. Insa xaalla hatte gobbara coyiꞌnanni qaale rosanna gaammoonninsa songora noo roduuwi ledo egennama hanaffe heedheenna Koroonu fayya ubbino; konnira insa mannu ledo xaada didandiitino. Hakko mereero Firaansiska ama hedeweelcho reyitu. Firaansiska maatesewa haꞌra lowo geeshsha hasidhinoha ikkirono, Koroonu fayyanni kainohunni haꞌra didandiitino. Ise konne qarra dandiite saꞌanno gede kaaꞌlinoseri maati? Umihunni, Emaanueelinna Firaansiska barru baala iillannonsa qarra dandiite saꞌanno gede hayyo afiꞌrate huuccatto assidhino. Yihowano ayyaanaamittete qixxaawo hasiissannonsa yannara qixxeesse huuccattonsara dawaro qolino. Lawishshaho mittu rodii qaalu xaꞌmo xaꞌminisi woyite coyiꞌrinori insa jawaachishinonsa; hakku rodii togo yiino: “Iillinonke coye ranke ronsummoro, mulenni wirro hagiirraamma ikkineemmo; hattono tenne faro Yihowara soqqamatenna woloota kaaꞌlate horoonsiꞌneemmo. d Layinkihunni insa silketenni farciꞌrate dandoonsa woyyeessiꞌrate murcidhino; hattono manna Qullaawa Maxaafa xiinxallisa nafa hanafino. Sayikkihunni, insa songonsa roduuwi baxillunni jawaachishshunsa woyitenna kaaꞌlitunsa woyite maahoyye yee adhino. Mitte shaqqado rodoo insara mittu diri geeshsha barru baala Qullaawu Maxaafi qummeeshshuwa borreessite sokkannonsa. Ninkeno heeꞌnoommo gari soorrameenna tenne ammanne adhineemmoha  ikkiro, assa dandiineemmorinni harshammo afiꞌra dandiineemmo.

10. Mitte rodoora heeshshose gari soorraminohu hiittoonniiti? Ise tenne rossinohu ma garinniiti?

¹⁰ Woyyitino yanna daggannota hedi; hattono dancha danchare illachishi. Roomaaniyu gobbanni hadhe Jaappaanete heedhannoti Kiristiina yinanniti mitte rodoo ise hadhannoti Ingilizete afii songo wole songo ledo karsantanno gede assinita hexxo mudhitino. Ikkirono ise tenne calla heddanni diqurtitino. Hatteentenni ise Jaappaanete afiinni massanganni songo haꞌratenna hakko qoqqowira dancha gede sabbakate dandiiture baala assitino. Ise alba ledose loossannota mitte mancho Jaappaanete afoo coyiꞌra woyyeessidhanno gede kaaꞌlitasera xaꞌmidhino. Tini mancho Kiristiinara Jaappaanete afoo rosiisate Qullaawa Maxaafanna Hegerera Hagiidhitanni Heeꞌra Dandaatto! yitanno biroshere horoonsiꞌrate maahoyye yitino. Hakkiinni Kiristiina Jaappaanete afoo coyiꞌrate dandoo woyyeessidhino; qoleno mancho Qullaawa Maxaafa xiinxallate hasatto nooseta leellishshino. Ninkeno iillinonke coye calla heda agurre dancha danchare illachinsheemmoha ikkiro, hendoommokki atoote afiꞌnammora dandiineemmo.

11. Mitto minaannanna minaama miinju qarri amadinsa yannara dandee saꞌꞌanno gede kaaꞌlinonsari maati?

¹¹ Woloota kaaꞌlannore assi. Loosonke agamboonni gobbara heeꞌrannori mittu minaanninna minaama hatte gobba miinju qarri amadita woxe afiꞌra qarra ikkitinonsa. Insa tenne dandiite saꞌinohu hiittoonniiti? Umihunni heeshshonsa bikkunnita assiꞌrate woꞌnaaltino. Hakkiinni insa iillinonsa qarra illachishantenni sabbakate looso loosate dandaaminsare baala assite woloota kaaꞌlate murcidhino. (Soq. 20:35) Minaanni togo yiino: “Sabbakate looso loonsanni lowo yanna sayisanke gara ikkinokkire calla hendeemmokki gedenna albinni roore Maganu fajjo assa illachinsheemmo gede kaaꞌlitinonke.” Heeꞌnoommo gari soorramanno woyite roorenkanni sabbakate looso loonse woꞌmanka woyite woloota kaaꞌla lowo geeshsha hasiissannota ikkitinota qaaga hasiissannonke.

12. Soqqamaasinchu Phaawuloosi lawishsha harunsine duuchunku gari mannira sabbaka dandiineemmohu hiittoonniiti?

¹² Sabbankeemmo woyite duuchunku gari mannira farciꞌrate sharrama hasiissannonke. Sabbankeemmo woyite addi addi ammaꞌno, akatinna budi noonsa manninni xaandeemmo. Soqqamaasinchu Phaawuloosi duuchunku gari mannira sabbakino; ninkeno isi lawishsha harunsa dandiineemmo. Yesuusi Phaawuloosi ‘dagate soqqamaasincho’ asse shoominosi. (Rom. 11:13) Hakko daafira Phaawuloosi Ayihudootaho, Giriikootaho, lowo roso rosino mannira, loosiꞌre galino mannira, lowo silxaane noonsariranna mootoollate sabbakino. Phaawuloosi duuchunku gari mannira wodanaho coanno garinni sabbakate ‘baalunku mannira baalankare ikkino.’ (1 Qor. 9:19-23) Isi sabbakanno manni budi, lophino garinna ammaꞌnonsa hiittootero hedino; tini sabbakanno gara biddi assiꞌranno gede kaaꞌlitinosi. Ninkeno duuchunku gari mannira sabbakate dandoonke woyyeessiꞌneemmohanna mitto mittonka mancho kaaꞌlanno garinni sabbankeemmohu hiittoonniitiro hendeemmoha ikkiro, dancha guma afiꞌnammora dandiineemmo.

13. Wolootu hedo ayirrinseemmoha ikkiro 1 Qorontoosi 8:9 kulloonniha hiikkonne coye assa qorophineemmo?

¹³ Quwa saꞌneemmokkire ikkanke wolootu hedo ayirrinseemmo gedeno kaaꞌlitannonke. Lawishshaho mitu meya roduuwinke addi addire buudhe seesa baxanno; wolootu kayinni dibaxanno. Mitu Kiristaani ago quwa saikkinni aga baxanno; wolootu kayinni horo diagganno. Baalunku Kiristaani dancha ordu fayyimma heedhansara hasiꞌranno; kayinni fayyimmansa towaaxxanno gari babbaxxanno. Ninke xagisiꞌneemmo gari woyyanno yine wolootuno tenne assitanno gede ammansiisate woꞌnaalleemmoha ikkiro, gufidhanno gedenna babbadooshshu kalaqamanno gede  assinammora dandiineemmo. Hatto assa horo dihasiꞌneemmo! (1 Qorontoosi 8:9 nabbawi; 10:23, 24) Hanni Qullaawu Maxaafiha xintu seera harunsanke, quwa saꞌneemmokkire ikkineemmonna keere kalanqeemmore ikkineemmo gede kaaꞌlitannonkehu hiittoonniitiro leellishannoha lame lawishsha laꞌno.

14. Uddiꞌneemmonna seenseemmo gara doodhineemmo woyite qaaga hasiissannonkehu Qullaawu Maxaafihu xintu seeri hiikkonneeti?

¹⁴ Uddiꞌneemmonna seenseemmo gara. Yihowa konni garinni uddidhe konni garinni uddidhinoonte diyiinonke; hatteentenni harunsineemmoha xintu seera uyinonke. Uddiꞌneemmo gari, Magano hagiirsiisannoha, quwa saꞌneemmokkire ikkinoommota leellishannoha hattono ‘kawajjaamma’ ikkinoommota leellishannoha ikka hasiissannosi. (1 Xim. 2:9, 10; 1 Phe. 3:3) Hakko daafira mannu ninke calla illachishanno gede assanno garinni uddiꞌra dihasiꞌneemmo. Qullaawu Maxaafihu xintu seeri songote cimeeyye uddiꞌratenna seesate daafira uminsa seera fushshitannokki gedeno kaaꞌlannonsa. Lawishshaho mitte songora noo cimeeyye umo garimale haxidhinore mito wedella kaaꞌla hasidhino; songote cimeeyye uminsa seera fushshitukkinni kuri wedella kaaꞌla dandiitannohu hiittoonniiti? Woradu aliidi laꞌꞌaanchi songote cimeeyye labballo roduuwa togo yite amaaltanno gede kulino: “Madirakete heedhine rosiissinanni woyite macciishshannoꞌne manni rosiissinanni roso agure kiꞌne calla laꞌꞌannoha ikkiro, uddidhinoonninna seessinoonni gari digaraho yaate.” Songote cimeeyye tenne hedo horoonsidhe seera fushshitukkinni wedellu roduuwi maa assa hasiissannonsaro huwattanno gede kaaꞌlitino. e

15. Fayyimmanke ma garinni towaaxxineemmoro doodhineemmo woyite kaaꞌlannonkehu Qullaawu Maxaafihu xintu seeri hiikkonneeti? (Roomu Sokka 14:5)

¹⁵ Fayyimanke towaaxxa. Mittu mittunku Kiristaanchi fayyimmasi ma garinni towaaxxannoro  doodha hasiissannosi. (Gal. 6:5) Kiristaanu ma garinni xagisiꞌrannoro doodhanno woyite mundeetewiinninna agaanintete ledo xaadooshshe afiꞌrino coyiwiinni xeertiꞌneemmo gede kulannohu Qullaawu Maxaafi seerira hajajama hasiissannonsa. (Soq. 15:20; Gal. 5:19, 20) Kayinni insa konni seerira hajajami geeshsha ma garinni xagisiꞌrannoro uminsanni doodha dandaanno. Mitootu ma garinni xagisidhannoro afate akimoota amaaꞌlitanno; wolootu kayinni wolu garinni xagisiꞌra doodhitanno. Ninkera woyyannonke yine doodhinoommo hikkiminni ikkihano ikkiro, roduuwinke fayyimmansa towaaxxate doodhitanno doorsha ayirrisa hasiissannonke. Hakko daafira aante noo hedo qaaga hasiissannonke: (1) Woꞌmunni woꞌma hura dandiineemmohu Maganu Gashshooti dayiro callaati. (Isa. 33:24) (2) Mittu mittunku Kiristaanchi umisira woyyannore ‘seekke afa’ hasiissannosi. (Roomu Sokka 14:5 nabbawi.) (3) Wolootaho yoo diyineemmo woy insara guficho ikkannore diassineemmo. (Rom. 14:13) (4) Kiristaanu baxillu noonsata leellishanno; hattono uminsa doorshinni roortannoti songote mittimma ikkitinota huwatanno. (Rom. 14:15, 19, 20) Tenne hedo qaangeemmoha ikkiro ammanate roduuwinke ledo noonke aante baꞌukkinni heeꞌneemmo; hattono songote giddo keeru heeꞌranno gede kaaꞌlineemmo.

16. Mittu cimeessi wole cimeeyye ledo loosanno woyite quwa saꞌꞌannokkiha ikkinota leellisha dandaannohu hiittoonniiti? (Misileno lai.)

¹⁶ Songote cimeeyye quwa saꞌannokkire ikkate dancha lawishsha ikka hasiissannonsa. (1 Xim. 3:2, 3) Lawishshaho mittu cimeessi wole cimeeyyenni diro roorino daafira calla isi coyiꞌrino hedo woꞌmanka woyite gara ikkitinohu gede asse heda dihasiissannosi. Isi Yihowa ayyaani aye cimeessano kaaꞌlannore coyiꞌranno gede kakkayisasira dandaannota huwata hasiissannosi. Qoleno, Qullaawu Maxaafiha xintu seera diiga hoongi geeshsha quwa saꞌꞌannokki cimeessi isi hedo ledo sumuu yaannokkire ikkiro nafa roore cimeeyye yitinorira sumuu yaa hasiissannosi.

17. Quwa saꞌꞌannokki Kiristaani hiikkonne atoote afiꞌranno?

¹⁷ Quwa saꞌneemmokkire ikkinummoro lowo atoote afiꞌneemmo. Ammanate roduuwinke ledo dancha aante heedhannonke; hattono songote giddo keeru heeꞌranno gede assineemmo. Addi addi akatinna budi noonsa manni ledo Yihowa mittimmatenni magansiꞌne hagiirre afiꞌneemmo. Baalunkunni roore, quwa saꞌꞌannokkihu Maganinke Yihowa lawishsha harunsinanni heeꞌnoommota anfoommo daafira harshammo afiꞌneemmo.