1. Qullaawu Maxaafi addu baxilli daafira mayyaanno?

 “BAXILLU giirate gede buwanno; baxillu Kaaliiqi buwanooti. Wayi batinyi baxillu giira xoyissa didandaanno; lolahuno fee haaˈre haˈra didandaanno.” b (Farf. 8:6, 7) Tini addu baxille dancha gede assite xawissanno hedooti! Tini hedo minaannanna minaama lowo geeshsha jawaachishshanno: Mimmitoho nooˈne baxilli geedonniha ikkara dandaanno.

2. Minaanninna minaama baxillinsa qiidannokki gede maa assa hasiissannonsa?

² Minaanniranna minaamara heeshshonsa diro baala geedanno baxilli heeˈransara dandaannohu insa assa hasiissannonsare assituro callaati. Lawishshaho giira buwa agurtannokki gede haqqe wora hasiissanno; haqqe wora agurriro kayinni sunu sununni xoˈe baˈanno. Hatteente gede minaanninna minaama mereero noo baxilli kaajje heeˈrannohu insa mereeronsa noo jaalooma kaajjishidhuro callaati. Minaanniranna minaamara roorenkanni angate anje amaddannonsa woyite, dhibbu waadannonsa woyite woy ooso lossiˈra qarra ikkitannonsa woyite baxillinsa qiidara dandaanno. Ikkina adhantinoonnire ikkitiniro mereeroˈne noohu ‘Kaaliiqi buwani’ xoannokki gede assiˈra dandiitinannihu hiittoonniiti? Konni birxichira, mereeroˈne noo baxilli kaajje heeˈranno gedenna adhamaˈne hagiirru noota ikkitanno gede assiˈra dandiitinannita sase doogga laˈneemmo. c

3. Minaanninna minaama Yihowa ledo noonsa jaalooma kaajjishiˈransa baxillinsa qiidannokki gede kaaˈlitannonsahu hiittoonniiti? (Rosiisaancho 4:12) (Misileno lai.)

³ ‘Kaaliiqi buwani’ xoannokki gede assiˈrate minaanninna minaama Yihowa ledo noonsa jaalooma kaajjishiˈrate sharrama hasiissannonsa. Hatto assansa kaaˈlitannonsahu ma garinniiti? Minaanninna minaama iimi Anninsa ledo noonsa jaalooma lowori gede assite laˈannoha ikkiro, isi aannonsa biddishsha quqquxante harunsitanno; hatto assansa mereeronsa noo baxilli qiidanno gede assara dandaanno qarra hooˈlatenna qeele saˈˈate kaaˈlitannonsa. (Rosiisaancho 4:12 nabbawi.) Ayyaanaamittetenni gikki yiino Kiristaani Yihowa lawishsha harunsatenna Yihowa akatta lawishshaho danchumma, cincanna maaro leellishate sharramanno. (Efe. 4:32–5:1) Togoo akatta noonsa minaanninna minaamara baxillinsa lexxanno gede assiˈra qarra diˈˈikkitannonsa. Mine assidhunkunni 25 diro saˈˈannoseti Liina yinanni rodoo, “Ayyaanaamittetenni gikki yiino mancho baxanna ayirrisa qarra diˈˈikkitanno” yitino.

4. Yihowa albillitte buuramanno Mootera annanna ama ikkanno gede Yooseefinna Maariyaami doorinohu mayiraati?

⁴ Hanni mitto Qullaawu Maxaafi lawishsha laˈno. Yihowa albillitte buuramanno Mootera annanna ama ikkanno gede batinyu Daawiti sirchi giddonni Yooseefinna Maariyaami doorino. Mayira? Insara Yihowa ledo kaajju jaaloomi noonsa; qoleno Yihowa insa isi fajjo wonsha balaxisiissannota afino. Minaannuwanna minaamuwa, kiˈne Yooseefinna Maariyaami lawishshinni maa rosa dandiitinanni?

5. Minaannuwu Yooseefi lawishshinni maa rosa dandiitanno?

⁵ Yooseefi Yihowa biddishsha harunsate maahoyye yiino; tini qolte dancha minaanna ikkanno gede assitinosi. Ajayi ajeenna sase hige Yihowa Yooseefira maatesi daafira biddishsha uyinosi. Lowore biddi assiˈra hasiissannosiha ikkirono, Yooseefi sasente yannara Yihowara bayichonko hajajamino. (Mat. 1:20, 24; 2:13-15, 19-21) Yooseefi Yihowa biddishsha harunse Maariyaami agarinose, kaaˈlinose hattono towaatinose. Yooseefi assinori Maariyaami iso mageeshshi geeshsha baxxannonna ayirrissanno gede assinosero hanni hedi! Minaannuwa, maateˈne towaaxxate Qullaawu Maxaafi amaale harunsitine kiˈneno Yooseefi lawishsha harunsa dandiitinanni. d Biddi assiˈra hasiissannoˈneri heeˈriro nafa tenne amaale harunsitiniro, minaamaˈne baxxinannita leellishshinanni; hattono adhamaˈne kaajjitanno. Mine assidhunkunni 20 diro saˈˈannoseti Vaaniwaatu yinanniwa heedhanno rodoo togo yitino: “Minaanniˈya Yihowa biddishsha hasiˈrannonna loosu aana hosiisanno woyite albinni roore ayirriseemmasi. Iso addaxxeemmasi hattono danchare assannota dihuluullameemma.”

6. Minaamuwu Maariyaami lawishshinni maa rosa dandaanno?

 ⁶ Maariyaamira Yihowa ledo kaajju jaaloomi noose; ise umisenni ammanase kaajjado ikkite heedhanno gede assidhino. Qoleno ise Qullaawa Borro seekkite affino. e (Luq. 1:46) Hattono hiincate yanna gaaˈmitino. (Luq. 2:19, 51) Maariyaami ayyaanaamittetenni worba ikkase dancha minaama ikkitanno gede assitinoseti dihuluullissannote. Xaa yannara noori batinyu minaamuwi Maariyaami assitinore assate sharramanno. Lawishshaho Emiko yinanni rodoo togo yitino: “Mine assiˈrammara albaanni ayyaanaamittete coye ganye asseemmati umiˈya pirogiraame nooe. Mine assiˈrummahu gedensaanni kayinni huuccatto assannohunna maatete magansiˈra massagannohu minaannaˈyaati; hakko daafira xaate kuri coyibba assannoehu iso ikkinota wodanchoomma. Konnira Yihowa ledo nooe jaaloomi kaajjanno gede assiˈrate umiˈya duha duqqa hasiissannoeta huwatoomma. Hakko daafira callaˈya Maganiˈya ledo yanna sayisate yaano huuccatto assiˈrate, Qullaawa Maxaafa nabbawatenna Yihowa daafira hiincate yanna gaaˈmoomma.” (Gal. 6:5) Minaamuwa, woˈmanka woyite Yihowa ledo nooˈne jaalooma kaajjishidhinanniha ikkiro, minaanniˈne albinni roore guwisannoˈne hattono baxannoˈne.—Law. 31:30.

7. Minaannuwunna minaamuwu Yihowa mitteenni magansiˈrate daafira Yooseefinna Maariyaami lawishshinni maa rosanno?

⁷ Yooseefinna Maariyaami Yihowa ledo noonsa jaalooma kaajjishiˈrate mitteennino sharramino. Insa Yihowa maatete deerrinni magansiˈra lowo geeshsha hasiissannota ikkitinota wodanchino. (Luq. 2:22-24, 41; 4:16) Roorenkanni maatensa kiiro lexxitanni hadhuta hatto assa qarra ikkitinonsaha ikkara dandaanno; kayinni insa Yihowa mitteenni magansiˈrino. Insa xaa yannara noo minaannuwinna minaamuwira kaajja lawishsha ikkitino! Yooseefinna Maariyaami gede kiˈnerano ooso nooˈneha ikkiro, gambooshshe haˈra woy maatete magansiˈra assiˈrate pirogiraame fushshiˈra qarra ikkitaˈnera dandiitanno. Kiˈne lamunku calla nafa xiinxallate woy huuccatto assiˈrate yanna afiˈra qarra ikkitaˈnera dandiitanno. Ikkirono Yihowa mitteenni magansidhinanni woyite isiwanna mimmitiˈnewa albinni roore shiqqinannita qaagge. Hakko daafira Yihowa magansiˈra balaxisiisse.

8. Mereeronsa qarru kalaqamino minaanninna minaama maatete magansiˈranni woˈma horo afiˈrate maa assa dandaanno?

⁸ Minaannanna minaama, mereeroˈne qarru kalaqaminoha ikkiro maa assa dandiitinanni? Maatete magansiˈra mitteenni assiˈra ceeˈmishaˈnera dandaanno. Hatto ikkiro lamunku baxxinannihanna hagiirsiisannoˈne coye hasaabbine hanafa dandiitinanni. Tini mimmito albinni roore baxxinanni gedenna Yihowa mitteenni magansiˈrate hasattoˈne lexxitanno gede assitaˈnera dandiitanno.

9. Minaanninna minaama mitteenni yanna sayisa hasiissannonsahu mayiraati?

⁹ Minaannuwanna minaamuwa, mitteenni yanna sayissineno baxilliˈne kaajje heeˈranno gede assiˈra dandiitinanni. Hatto assaˈne galteˈne hedo affinanni gede kaaˈlitannoˈne. (Kal. 2:24) Adhaminkunni 15 diro saˈˈannonsari Liiliyanna Rusilaani adhamihunni shiima yanna gedensaanni maa huwatinoro laˈno. Liiliya togo yitino: “Hendoommo geya gari yanna mitteenni sayinsanni heeˈnoommokkita huwantoommo. Maalaamittete loosonna mini giddo looso loonseemmo daafira hattono gedensoonni oosonke towaaxxineemmo daafira loosu batiˈrinonke. Mitteenni yanna sayisate pirogiraame fushshiˈneemmokkiha ikkiro mimmituwiinni xeertiˈnammora dandiineemmota huwantoommo.”

10. Minaanninna minaama Efesooni Sokka 5:15, 16 nooha xintu seera loosu aana hosiisa dandaannohu hiittoonniiti?

 ¹⁰ Minaanninna minaama mitteenni sayisanno yanna afiˈrate maa assa dandaanno? Mitteenni yanna sayisate pirogiraame fushshiˈra hasiissannonsaha ikkara dandaanno. (Efesooni Sokka 5:15, 16 nabbawi.) Nayijeeriyaho heeˈrannohu Uzondu yinanni rodii togo yiino: “Pirogiraame fushshiˈreemmo woyite anninna minaamaˈya mitteenni sayinseemmo yannano borreessiˈreemmo; qoleno ise ledo sayiseemmo yannara wolere diasseemmo.” (Fil. 1:10) Hanni Moldoovaho heeˈrannohu woradu aliidi laˈˈaanchi minaama Anesteesiya yannase danchu garinni horoonsidhannohu hiittoonniitiro laˈno. Ise togo yitino: “Minaanniˈyara loosu batiˈrannosi woyite ani loosa hasiissannoe looso loosate woˈnaaleemma. Konni garinni gedensaanni mitteenni sayinseemmo yanna afiˈra dandiineemmo.” Kayinni mitteenni sayissinanni yanna afiˈra qarra ikkitannoˈnehalla ikki?

11. Aqiilanna Phirisqilla mitteenni maa maa assino?

¹¹ Minaannuwunna minaamuwu Aqiilanna Phirisqilla lawishshinni rosa dandaanno; hundi waro heeˈrinohu batinyu Kiristaani insa lowo geeshsha baxanno. (Rom. 16:3, 4) Qullaawu Maxaafi insa adhama daafira mitto mittonka coye kulannokkiha ikkirono, insa loosonsa loosiˈrate, sabbakatenna woloota kaaˈlate mitteenni loosinota kulanno. (Soq. 18:2, 3, 24-26) Isinni Qullaawu Maxaafi Aqiilanna Phirisqilla daafira kulanno woyite woˈmanka woyite lamenka mitteenni qummi assanno.

12. Minaanninna minaama albinni roore mitteenni sayisanno yanna afiˈrate maa assa dandaanno? (Misileno lai.)

¹² Minaannuwunna minaamuwu Aqiilanna Phirisqilla lawishsha harunsa dandaannohu hiittoonniiti? Galteˈnenna kiˈne loosa hasiissannoˈneha batinye looso hedde. Mito looso calluwiˈne ikkikkinni galteˈne ledo loosa dandiitinanni? Lawishshaho, Aqiilanna Phirisqilla mitteenni sabbakkino. Kiˈneno ganyitine mitteenni sabbakate pirogiraame fushshiˈra dandiitinanni? Qoleno Aqiilanna Phirisqilla mitteenni loosino. Ateranna minaamakkira mittu gari loosi nooˈnekkiha ikkara dandaanno; ikkirono mini giddo looso mitteenni loosa dandiitinanni? (Ros. 4:9) Mitto looso mitteenni loossinanni woyite, mimmitunniwa albinni roore shiqqinanni hattono mimmitu ledo hasaabbinanni faro afidhinanni. Roobertinna Linda adhaminkunni 50 diro sainonsa. Rooberti togo yiino: “Noore coyiˈniro boohaarranni mitteenni sayinseemmoti lowo yanna dinonke. Ikkollana ani sayinna hayishshanna minaamaˈya mooshshitanno woyite woy ani akaakilte towaatanna ise dagge ledoˈya loossanno woyite lowo geeshsha tashshi yaannoe. Mitteenni loosanke mimmitunniwa albinni roore gamba yineemmo gede assitinonke. Baxillinkeno lexxanni haˈrino.”

13. Minaanninna minaama mittimmansa kaajjishiˈrate maa assa hasiissannonsa?

¹³ Ikkollana mitteenni heeˈraˈne calla mittimmaˈne kaajjishshanno yaa ikkitinokkita qaagge.  Biraazilete heedhannoti mitte minaama togo yitino: “Xaa yannara loosu batiˈrannonke daafira, mitto mine heeˈnoommo daafira calla mitteenni yanna sayinsanni heeˈnoommo yine hendammora dandiineemmo. Mitteenni heeˈratenni sainore assa hasiissannonketa huwatoomma. Minaanniˈya yaannore seekke macciishsha hasiissannoe.” Hanni Biruunonna minaamasi Teezi mimmito seekke macciishshannota leellishinohu hiittoonniitiro laˈno. Isi togo yiino: “Mitteenni yanna sayinseemmo woyite silke kikkisa agurre hagiirsiissanno yanna sayinseemmo.”

14. Minaanninna minaama mitteenni sayisanno yanna hagiirsiissannonsakkiha ikkiro maa assa dandiitanno?

¹⁴ Ikkirono mitteenni sayissinanni yanna hagiirsiisalla hoogguˈne? Assa baxxinanni coyi addi addiha ikkara woy mimmitoho caaccaabbinanniha ikkara dandiitinanni. Hatto ikkiro maa assa dandiitinanni? Hanni aleenni kulli giira daafira galagalle laˈno. Giira bayichonkonni bukki yite dibubbanno. Xigiro worranni hakkiinni sunu sununni jajjabba haqqe wora hasiissanno. Hatteente gede barru baala mitteenni shiima shiima yanna sayissine hanafa dandiitinanni. Kanca assannoˈneha ikkikkinni lamenka hagiirsiisannoˈne coye assa deˈinoonte. (Yai. 3:18) Shiimare assitine hanaffine baxilliˈne lexxanno gede assiˈra dandiitinanni.

15. Minaanninna minaama baxillinsa qiidannokki gede mimmitonsa ayirrisa lowo geeshsha hasiissannote yineemmohu mayiraati?

¹⁵ Minaanninna minaama mimmito ayirrisa lowo geeshsha hasiissannote. Mimmito ayirrisa giira wala yite bubbanno gede assitanno oksijiine gedeeti. Oksijiine hoogguro giira bayichonkonni xoˈara dandiitanno. Hatteente gede minaanninna minaama mimmito ayirrisannokkiha ikkiro baxillinsa bayichonko qiidara dandaanno. Mimmito ayirrisate sharramanno minaanninna minaama kayinni baxillinsa kaajje heeˈranno gede assiˈranno. Ikkirono qaru coyi kiˈne galteˈne ayirrissinannihu gede assitine heda ikkikkinni galteˈne ayirrinsannie yite hedaseeti. Peeninna Areeti adhaminkunni 25 diro saˈˈannonsa. Peeni togo yitino: “Lamunku mimmito ayirrinseemmo daafira mininke giddo baxillu no. Kuˈu coyiˈrannota kuˈu seekke macciishshannota anfoommo daafira giddonketa mimmitoho ruxxi yinummokki hasaaphineemmo.” Ikkina galteˈne ayirrissinannita affanno gede assate maa assa dandiitinanni? Hanni Abirihaaminna Saara lawishsha laˈno.

16. Minaannuwu Abirihaami lawishshinni maa rosanno? (1 Pheexiroosi 3:7) (Misileno lai.)

¹⁶ Abirihaami Saara ayirrisannose. Isi Saara yitannore macciishshanno hattono hedose ayirrisanno. Mitte yannara ise Abirihaamira hanqitino hattono kalaqamino coyira nafa iso bushiishshino. Abirihaami tennera hanqe gara ikkinokkire coyiˈrinoyya? Dicoyiˈrino. Abirihaami Saara hajajantannotanna isi murino coyiˈra maahoyye yite galtannota ikkitinota afino. Abirihaami ise yitinore macciishshino hattono kalaqamino qarra tirate woˈnaalino. (Kal. 16:5, 6) Ninke tennenni maa ronseemmo? Minaannuwa,  maateˈne giddo mitto coye murate silxaane nooˈne. (1 Qor. 11:3) Ikkirono mitto coye murtinara albaanni, hakko iso minaamaˈne qohara dandaannore ikkiro ise amaaˈlaˈne baxxinanniseta leellishshanno. (1 Qor. 13:4, 5) Mito woyite minaamaˈne caaccaabbaranna macciishshaminosere hanqite coyidhara dandiitanno. Togoo woyite ise coyidhannore seekkitine macciishshitine ayirrissinanniseta leellishshinanni? (1 Pheexiroosi 3:7 nabbawi) Anjeelanna Dimitiri adhaminkunni 30 diro meddi yaannonsa. Anjeela minaannise ayirrisannose gara coyidhanni togo yitino: “Dimitiri hanqe coyiˈreemma woyite woy mitto coye hasaaweemma woyite woˈmanka woyite seekke macciishshannoe. Isi lowo geeshsha caaccaaweemma woyite nafa cince macciishshannoe.”

17. Minaamuwu Saara lawishshinni maa rosanno? (1 Pheexiroosi 3:5, 6)

¹⁷ Saara Abirihaami murino coyira maahoyye yite iso ayirrissannota leellishshino. (Kal. 12:5) Mitte yannara Abirihaami hedeweelcho dayino wosina wosinsiˈrate kaino. Isi Saara assitannore agurte mitto jawa tima gantanno gede kulinose. (Kal. 18:6) Hakkiinni Saara bayichonkonni Abirihaami hajajinosere assitino. Minaamuwa, minaanniˈne murino coyira maahoyye yitine Saara lawishsha harunsa dandiitinanni. Hatto assitinanni woyite adhamaˈne kaajjitanno. (1 Pheexiroosi 3:5, 6 nabbawi.) Aleenni kullihu Dimitiri minaamasi ayirrissannosi gara kulanni togo yiino: “Anjeela muroommo coyira sumuu yitannokkiha ikkiro nafa maahoyye yaate sharrantannotera galateemmose. Ise muroommo coyi dancha guma abba hoogiro nafa hakko coye kayisse dimishshannoe.” Ayirrisannohe mancho baxa qarra diˈˈikkitannohe.

18. Baxillinsa baˈˈannokki gede assiˈra minaannanna minaama kaaˈlitannonsahu hiittoonniiti?

¹⁸ Xaa yannara Sheexaanu Kiristaana ikkino minaanninna minaama mereero noo baxille huna hasiˈranno. Isi minaanninna minaama mimmito baxa aguriro Yihowawiinni xeertiˈrara dandaannota afino. Ikkirono addu baxilli baˈˈara didandaanno! Hakko daafira mereeroˈne noo baxilli Faarso Roore Faarso giddo noo baxilli gedeeha ikkanno gede assidhe. Heeshshoˈne giddo Yihowa balaxisiisate, mitteenni yanna sayisatenna mimmito ayirrisate murcidhe. Hatto assitiniro adhamaˈne addu baxilli Buicho ikkinohu Yihowa ayirranno gede assitanno; hattono baxilliˈne heeshshotenni heedhinoonni geeshsha geedonniha ikkanno.