1. Abirihaami ammana daafira xiinxallineemmo woyite mayine hendeemmoha ikkara dandaanno?

 BATINYU manni Abirihaami daafira macciishshinoha ikkirono, rooru manni kayinni isi daafira garire diafino. Ati kayinni Abirihaami daafira lowore afootto. Lawishshaho Abirihaami, ‘ammaꞌnitannorira baalaho anna’ ikkinota afootto. (Rom. 4:11) Ikkollana, ‘Abirihaami faale haꞌranna isite gedee ammana afiꞌra dandaammo ikka?’ yite hedattoha ikkara dandaanno. Ee dandaatto.

2. Abirihaami lawishsha xiinxalla hasiissannota ikkitinohu mayiraati? (Yaiqoobi 2:22, 23)

² Abirihaamite gedee ammana heedhannonke gede assiꞌra dandiineemmoti mitte doogo, isi lawishsha xiinxallate. Abirihaami Maganu hajajeennasi xeerto gobba haꞌrino, lowo diro dunkaanu giddo heeꞌrino, hattono baxanno beettosi Yisihaaqi kakkalo asse shiqishate maahoyye yiino. Isi assinori kaajjado ammana noosita leellishanno. Ammanasinna loosino loosi Abirihaami Magano hagiirsiisanno gedenna Isi jaala ikkanno gede assinosi. (Yaiqoobi 2:22, 23 nabbawi.) Yihowa ninke baalunku iso hagiirsiinsammoranna jaallasi ikkinammora hasiꞌranno. Hakko daafira isi Phaawuloosinna Yaiqoobi Qullaawu Maxaafi giddo Abirihaami xagge borreessitanno gede assino. Hanni Roomu Sokka fooliishsho 4tenna Yaiqoobi fooliishsho 2te Abirihaami daafira maa kulloonniro laꞌno. Phaawuloosinna Yaiqoobi Abirihaami daafira dhagge ikkannore borreessitino.

3. Phaawuloosinna Yaiqoobi hiikkunni qummeeshshira noo hedo coyidhino?

³ Phaawuloosinna Yaiqoobi Kalaqama 15:6 noo hedo qummi assite coyidhino; qummeeshshu, “Abiraami Kaaliiqa ammaꞌni; ammaꞌnasino keeraanchimmate kiirantusi” yaanno. Yihowa  mittu manchi iso hagiirsiisannoha ikkiro, isi konne mancho keeraanchu woy minshe noosikkihu gede asse laꞌꞌanno. Maganu guuntete xeꞌne noonsarenna cubbaataamma mannu ooso minshe noonsakkiri gede asse laꞌꞌannota afa lowo geeshsha hagiirsiissannote! Atino Maganu minshe nookkihu gede asse laꞌꞌahera hasiꞌrattoti dihuluullissannote; qoleno isi minshe noohekkihu gede asse laꞌꞌahera dandaanno. Yihowa minshe noonkekkiri gede asse laꞌꞌannonkehu hiittoonniitiro afate, Abirihaami minshe noosikkihu gede asse lainosihu mayiraatiro huwata hasiissannonke.

4. Mannu oosora keeraano ikka qarra ikkitannonsa gede assannori maati?

⁴ Phaawuloosi Roomaho heeꞌranno Kiristaanira borreessino sokkara baalunku manni cubbaataamo ikkinota kulino. (Rom. 3:23) Ikkina, mittu manchi keeraancho woy minshe nookkiha ikkanna Magano hagiirsiisa dandaannohu hiittoonniitiyya? Baalunku ammanamino Kiristaani tenne xaꞌmora dawaro afiꞌranno gede Phaawuloosi Abirihaami lawishsha kulino.

5. Yihowa Abirihaami keeraanchoho yiinosihu mayiraati? (Roomu Sokka 4:2, 4)

⁵ Yihowa Abirihaami keeraanchoho yiinosihu isi Kanaani gobbara heeꞌreennaati. Yihowa Abirihaami keeraanchoho yiinosihu mayiraati? Isi Muse Seera seekke agadhino daafiraati? Hatto diꞌꞌikkino. (Rom. 4:13) Israeelete dagara Muse Seera uyinoonnihu Maganu Abirihaami keeraanchoho yiisihunni 400 saꞌꞌanno diri gedensaanniiti. Ikkina Yihowa Abirihaami keeraancho yiinohu mayiraatiyya? Abirihaamira ammana noosi daafira Yihowa eltosinni iso keeraanchoho yiinosi.—Roomu Sokka 4:2-4 nabbawi.

6. Yihowa cubbaataamo mancho keeraanchu gede asse laꞌꞌannohu mayiraati?

⁶ Phaawuloosi, mittu manchi Magano ammaꞌnannoha ikkiro, “ammaꞌnasi keeraanchimmate kiirantannosi” yiino. (Rom. 4:5) Phaawuloosi lede togo yiino: “Daawitino Maganu loosiweello keereensannosi manchi baꞌraaꞌrinoha ikkinota coyiꞌranni, ‘Saonsa agurroonninsarinna, cubbonsa haaꞌne hoolloonninsari, baꞌraadhinoreeti. Maganu cubbosi kiirannosikki manchi baꞌraaꞌrinoho.’” (Rom. 4:6-8; Far. 32:1, 2) Maganu iso ammantannori cubbo gatona yaanno woy diwanno. Isi cubbonsa woꞌmunni woꞌma gatona yaanno; hattono diqaaganno. Yihowa, ammana noonsa daafira togoo manna minshe noonsakkirinna keeraanote gede asse laꞌꞌannonsa.

7. Hundi yannara heedhinore ammanantino soqqamaano keeraanote yinoonnihu mayiraati?

⁷ Keeraanote yinoonninsari Abirihaami, Daawitinna wolootu ammanantino soqqamaano cubbaataammaho. Kayinni insara ammana noonsa daafira Maganu minshe noonsakkiri gede asse lainonsa; roorenkanni ammana noonsakkiri ledo heewisiinsiro Maganu insa keeraanote yaasi garankolla. (Efe. 2:12) Phaawuloosi borreessino sokkara xawisinonte gede, Maganu ledo jaalooma kalaqiꞌrate ammana hasiissanno. Abirihaaminna Daawiti ammana noonsa daafira Maganu jaala ikkitino; ninkeno ammana heedhunkero Maganu jaalla ikka dandiineemmo.

8-9. Mitu manni Phaawuloosinna Yaiqoobi borreessitino sokka daafira mayyee hedanno? Mayira?

⁸ Suꞌmu Kiristaani lowo diro, ammananna loosu afiꞌrino xaadooshshi daafira heewisamanni keeshshino. Mite ammaꞌnote massagaano gato afiꞌrate Mooticha Yesuusi  Kiristoosa ammana calla ikkitanno yite rosiissanno. “Gatatto gede Yesuusa ammani” yinanna macciishshoottoha ikkara dandaanno. Mite ammaꞌnote massagaano, ‘Maganu loosiweello keereensannota’ kultannota Phaawuloosi borreessino hedo nafa qummi assitara dandiitanno. (Rom. 4:6) Wolootu kayinni magansiꞌrate qullaawu gede assine laꞌnanni bayicho haꞌrittoronna dancha looso loosittoro ‘gata dandaatto’ yitanno. Insa, Yaiqoobi 2:24 noota “Mannu keeraaꞌmannohu ammana callatenni ikkikkinni, loosu [ledooti]” yitanno hedo qummi assitannoha ikkara dandaanno.

⁹ Konni garinni mannu addi addire yee ammanannohura mite Qullaawu Maxaafi fullahaano Phaawuloosiranna Yaiqoobira ammanatenna loosu daafira noonsa lao addi addite yite heddanno. Ammaꞌnote massagaano, ‘Phaawuloosi mittu manchi loosu nookkiha ammanatenni calla keeraaꞌma dandaanno yee ammananno; Yaiqoobi kayinni Magano hagiirsiisate loosu hasiisannoho yee ammananno’ yitannoha ikkara dandaanno. Mittu ammaꞌnote fullahaanchi togo yiino: “Phaawuloosi, keeraancho ikka dandiinannihu loosunni ikkikkinni, ammanatenni callaati yiinohu mayiraatiro Yaiqoobi dihuwatino.” Ikkollana Phaawuloosino Yaiqoobino borreessitinohu Yihowa ayyaani massageennansaati. (2 Xim. 3:16) Hakko daafira insa borreessitino sokkara qooxeessaho noo hedo xiinxalline, borreessitino hedo xaadooshshe afidhino gara qarrammummokki huwata dandiineemmo.

10. Phaawuloosi roorenkanni kulanni noohu hiikkonni ‘loosi’ daafiraati? (Roomu Sokka 3:21, 28) (Misileno lai.)

¹⁰ Phaawuloosi Roomu Sokka 3 nna 4te kulino ‘loosi’ hiikkonneeti? Roorenkanni isi kulanni noohu ‘seeru loosi’ yaano Yihowa Siina Ilaalira Musera uyino seera agadhate loonsanni loosi daafiraati. (Roomu Sokka 3:21, 28  (NW) nabbawi.) b Phaawuloosi yannara mitu Yihudu Kiristaanira, xaano Muse Seera agadha hasiissannonsaha lawinonsaha ikkara dandaanno. Hakko daafira Phaawuloosi Abirihaami lawishsha qummi asse mittu manchi keeraancho ikkate ‘seeru loosi’ hasiissannosikkita kulino. Hatteentenni ammana hasiissanno. Tini lowo geeshsha hagiirsiissannote; korkaatuno Maganonna Kiristoosa ammanneemmoha ikkiro Yihowa hagiirsiisa dandiineemmo.

11. Yaiqoobi luphi asse kulino ‘loosi’ hiikkonneeti?

¹¹ Yaiqoobi fooliishsho lamete kulloonni ‘loosi’ kayinni Phaawuloosi kulinohu Muse Seeri ledo mitto diꞌꞌikkino. Yaiqoobi Kiristaanu barru baala loosanno loosi woy assannori daafira kulanni no. Togoo loosi mittu Kiristaanchira addu ammana noosironna teꞌee leellishanno. Hanni Yaiqoobi horoonsiꞌrinoha lame lawishsha laꞌno.

12. Yaiqoobi ammananna loosu afiꞌrino xaadooshshe xawise kulinohu hiittoonniiti? (Misileno lai.)

¹² Yaiqoobi umi lawishshira Kiristaanu mallaada hasiissannonsakkita coyiꞌrino. Isi tenne hedo xawise kulate dureessa mancho ayirrise buxicho mancho woffi asse laino manchi lawishsha kulino. Yaiqoobi kuni manchi ammana noosihu gede asse hedinoha ikkirono, ammanasi kayinni loosunni leellishinokkita coyiꞌrino. (Yai. 2:1-5, 9) Yaiqoobi layinki lawishshira mittu rodiira woy rodoora uddano woy sagale noosikkita afanni heeꞌre insara mitore asse kaaꞌlinokki manchi daafira kulino. Kuni manchi ammana noosihu gede asse hedinoha ikkirono, assootisi kayinni  ammana noosikkita leellishanno. Yaiqoobi “Loosu ledo nookki [ammana] reyitinote” yee borreessino.—Yai. 2:14-17.

13. Yaiqoobi ammana loosunni leeltannota lawishshunni kulinohu hiittoonniiti? (Yaiqoobi 2:25, 26)

¹³ Yaiqoobi Reaabi ammanase loosunni leellishshe dancha lawishsha ikkitinota coyiꞌrino. (Yaiqoobi 2:25, 26 nabbawi.) Ise Yihowa daafira macciishshitino; hattono isi Israeele kaaꞌlanni noonsata huwattino. (Iya. 2:9-11) Ise lame Israeelete qotaano maaxxe gatisse ammanase loosunni leellishshino. Hakko daafira Israeelitte ikkitinokkita tenne guuntete xeꞌne noose mancho Abirihaami gede keeraanchote yinoonnise. Reaabi lawishshinni ammananke loosunni leellisha lowo geeshsha hasiissannota ikkitinota ronseemmo.

14. Phaawuloosinna Yaiqoobi borreessitino hedo ise iseneewa sumuu yitannohu hiittoonniiti?

¹⁴ Phaawuloosinna Yaiqoobi ammanatenna loosu daafira borreessitinohu addi addi garinniiti. Phaawuloosi Yihudu Kiristaanira Yihowa hagiirsiisate seeru looso loosa calla ikkitannokkita kulino. Yaiqoobi kayinni baalunku Kiristaani woloota kaaꞌlannore asse ammanansa loosunni leellisha hasiissannonsata luphi asse xawisino.

15. Ammananke loosunni leellisha dandiineemmoti mite doogga hiikkuriiti? (Misillano lai.)

¹⁵ Yihowa ‘Keeraano ikkate Abirihaami assinore asse’ diyaannonke. Ammananke loosunni leellisha dandiineemmoti batinye doogga no. Haarote songo daggannore anga fanne haaꞌra, kaaꞌlo hasiissannonsare ammanate roduuwanke kaaꞌla, hattono mininke mannira danchare assa dandiineemmo; kuni baalunku coyi Magano hagiirsiinseemmonna atootesi afiꞌneemmo gede assannonkeho. (Rom. 15:7; 1 Xim. 5:4, 8; 1 Yoh. 3:18) Ammana noonketa leellisha dandiineemmoti baalantenni roortino  doogo, dancha duduwo wolootaho diinaggaambe duduwate. (1 Xim. 4:16) Ninke baalunku Yihowa eino qaale wonshannotanna isi assannori baalunkunni woyyinoha ikkinota ammanneemmota loosinkenni leellisha dandiineemmo. Hatto assineemmoha ikkiro Maganu keeraanote gede asse laꞌꞌannonketanna jaallasi ikkineemmota dihuluullammeemmo.

16. Hexxonna Abirihaami ammana afidhino xaadooshshi maati?

¹⁶ Roomu Sokka fooliishsho 4te Abirihaami xaggenni ronseemmoha wole kaajja roso luphi assine kulloonni; hakkiicho hexxo lowo geeshsha hasiissannota ikkitinota kulloonni. Yihowa “daga baalanti” Abirihaami widoonni maassantannota kule qaale eino. Yihowa Abirihaamira uyinoti tini hexxo dhagge ikkitannote! (Kal. 12:3; 15:5; 17:4; Rom. 4:17) Ikkollana Abirihaamira 100 diro Saarara kayinni 90 diro ikkinonsaha ikkirono, insa kayinni qaaqqo diꞌꞌilino. Mannu hedora Abirihaaminna Saara qaaqqo ilannoha dilawanno. Tini Abirihaamira shota diꞌꞌikkitinosi. Ikkirono Abirihaami, “‘Sirchikki . . . batiꞌranno’ yinoonninte gede lowo gosa anna” ikkannota ammanino. (Rom. 4:18, 19) Hattono gedensoonni tini hexxo woꞌmitino. Isi lowo diro agadhe keeshshino qaaqqira yaano Yisihaaqira anna ikkino.—Rom. 4:20-22.

17. Keeraanonna Maganu jaalla ikkineemmota afa dandiineemmohu hiittoonniiti?

¹⁷ Ninkeno Abirihaami gede, Magano hagiirsiisa, keeraano hattono Maganu jaalla ikka dandiineemmo. Isinni Phaawuloosi tenne luphi asse xawisanni togo yee borreessino: “‘Keeraanchimmate kiirantinosi’ yaanno qaali Abirihaami callaho borreessinoonniha ikkikkinni, ninkerano ledooti. . . . Yesuusa reyotenni kayisino Magano ammaꞌnineemmorira ninkerano, ammananke keeraanchimmate kiirantannonke.” (Rom. 4:23, 24) Ninkerano Abirihaami gede ammananna loosu hattono hexxo hasiissannonke. Phaawuloosi Roomu Sokka fooliishsho 5teteno hexxonke daafira borreessino; aananno birxichira tenne hexxo daafira ronseemmo.