1-2. (a) Soqqamaasinchu Phaawuloosi Ibiraawootu Kiristaanira sokka borreessi yannara Yihudaho heeꞌranno Kiristaani magarinni no? (b) Tini sokka insara hasiisse noote yineemmohu mayiraati?

 YERUSAALAMETENNA Yihudaho heeꞌrannohu Ibiraawootu Kiristaanira Yesuusi reyihu gedensaanni lowo qarri iillinonsa. Kiristaanu songo xintantuhunni shiima yanna gedensaanni, insara buutote darti iillinonsa. (Soq. 8:1) Hakkiinni mitu 20 diri gedensaanni, hatte gobba moolle gantino daafira, Kiristoosi harunsaano angate anje lowo geya waaddinonsa. (Soq. 11:27-30) Ikkirono 61 M.D. balla Kiristaanu albillitte iillannonsa darte hendiro, yannate geeshshi keere afiꞌrino. Hatte yannara soqqamaasinchu Phaawuloosi qullaawu ayyaaninni borreessino sokka iillitinonsa; tini sokka hakka woyitira lowo geeshsha hasiisse noonsate.

² Hatte yannara Kiristaanu afiꞌrino keeri geedinokki daafira, tini sokka lowo geeshsha hasiissannonsate. Phaawuloosi Kiristaanu muli yanna giddo iillannonsa darte dandee saꞌꞌanno gede kaaꞌlitannonsa amaale uyinonsa. Yesuusi balaxe masaalinonte gede Yerusaalame baꞌanno yanna gambisse dagganni no. (Luq. 21:20) Hige Phaawuloosino Yihudaho heeꞌranno Kiristaanino tini bao daggannohu mamooteetiro diaffino. Ikkirono, Yihudaho heeꞌranno Kiristaani gattino yanna horoonsiꞌre ammanansa kaajjishiꞌranna qarra cince saꞌꞌate qixxaawa dandaanno.—Ibi. 10:25; 12:1, 2.

3. Xaa yannara noo Kiristaani roorenkanni Ibiraawootu Kiristaanira borreessinoonni sokka illachisha hasiissannonsahu mayiraati?

³ Muli yanna giddo Ibiraawootu Kiristaanira iillino qarrinni  lowo geeshsha rooranno qarri iillannonke. (Mat. 24:21; Aju. 16:14, 16) Hakko daafira hanni Yihowa hatte yannara heeꞌranno Kiristaanira kulinota mite amaale laꞌno; tini amaale ninkeno kaaꞌlitannonke.

“WOꞌMA IKKINO ROSIWA SAꞌNO”

4. Yihudu Kiristaanira qarra ikkinonsari maati? (Misileno lai.)

⁴ Kiristaana ikkinohu Yihudu mannira lowo qarri iillinonsa. Hakkuyira albaanni Yihudu manni Yihowa doodhino mannaati. Lowo diro Yerusaalame baxxino bayicho ikkite keeshshitino. Yihowa dooranno mootoolla gashshitannohu hakko heedheeti. Qoleno Yihowa magansiꞌra hasiꞌranno manni Yerusaalamete noohu qullaawu minira magansiꞌranno. Ammanaminohu Yihudu manni baalu ammaꞌnonsa massagaano kultannonsa garinni Muse Seera harunsanno. Kuni seeri sagalete, barcimate hattono Yihudu wido ikkinokki manni ledo heedhannonsa aante daafira kulannoho. Ikkirono Yihowa Yihudu manni Yesuusi reyihu gedensaanni shiqishanno kakkalo diadhino. Hakko daafira Kiristaana ikkinohu Yihudu mannira konne seera agure wolu garinni magansiꞌra shota diꞌꞌikkitannonsa. (Ibi. 10:1, 4, 10) Gikki yiino Kiristaanira lawishshaho, soqqamaasinchu Pheexiroosira nafa mito coye rosa qarra ikkitinosi. (Soq. 10:9-14; Gal. 2:11-14) Yihudunniri ammaꞌnote massagaano Kiristaana ikkinoha Yihudu manna haaro ammaꞌnansanni kainohunni daramanno gede assitino.

5. Kiristaanu maa qoropha hasiissannonsa?

⁵ Kiristaana ikkinohu Yihudu mannira dartu lamu garinni iillinonsa. Umihunni, Yihudunniri ammaꞌnote massagaano insa kaadaasinete gede assite laꞌannonsa. Qoleno songote giddo noori mitootu, Kiristaanu Muse seera harunsa agurannokki gede xixxiibbinonsa; insa tenne assitinohu dartu iillannonsakki gede waajjite ikkara dandaanno. (Gal. 6:12) Ammanamino Kiristaani halaale seekke cuꞌmiꞌranno gede kaaꞌlannonsari maati?

6. Phaawuloosi ammanate roduuwisi maa assitanno gede jawaachishinonsa? (Ibiraawoota 5:14–6:1)

 ⁶ Phaawuloosi Ibiraawootu Kiristaanira borreessino sokkara, ammanate roduuwisi Maganu Qaale seekkite xiinxallitanno gede jawaachishinonsa. (Ibiraawoota 5:14–6:1 nabbawi.) Phaawuloosi Ibiraawootu Afiite Qullaawa Borro giddonni qummi asse, Kiristaanu Yihowa magansiꞌranno gari Yihudu manni magansiꞌranno garinni lowo geeshsha baxxinoha ikkinota kulinonsa. a Phaawuloosi egenno lexxanna halaale seekke huwata Kiristaanu kaphu roso bade afanno gedenna giwanno gede kaaꞌlitannonsata afino; tini insa badhera higgannokki gede kaaꞌlitannonsa.

7. Xaa yannara ninkera iillannonke qarri maati?

⁷ Ibiraawootu Kiristaaninte gede, xaa yannara ninkeno kaphu duduwonna Yihowa biddishshi ledo sumuu yaannokki totao macciishshineemmo. Gibbannonkeri duucha woyite Qullaawu Maxaafi aana xintaminoha amanyootu seera kulte, ninke yinoommori calla ikko yineemmorenna kaajjadda ikkinoommohu gede assite coyidhanno. Mannu hedo albinni roore Yihowa hedo ledo sumuu yitannokkita ikkitanni no. (Law. 17:15) Hakko daafira gibbannonkeri ninke hexxo mudhineemmo gede assate woy halaalu doogonni fulleemmo gede assate horoonsidhanno totao bande afanna giwa hasiissannonke.—Ibi. 13:9.

8. Woꞌmanka woyite ayyaanaamittetenni lophineemmo gede kaaꞌlannonkeri maati?

⁸ Phaawuloosi Ibiraawootu Kiristaani woꞌma ikkino rosiwa saꞌꞌanno gede amaalino amaale ninkeno seekkine harunsa hasiissannonke. Tenne assate, halaale seekkine xiinxallanna Yihowa hedo afa hasiissannonke. Heeshshonke Yihowara sayinse uyinummohunna cuuammummohu gedensaannino tenne assa diagurreemmo. Halaalu mine keeshshinoommo diri ikki geeshshihano ikkiro ninke baalunku Maganu Qaale ganyine nabbawanna xiinxalla hasiissannonke. (Far. 1:2) Hojju xiinxallo assiꞌrate rosichi Phaawuloosi Ibiraawootu Kiristaanira borreessino sokkara luphi asse xawisino akata yaano ammana kaajjishiꞌneemmo gede kaaꞌlannonke.—Ibi. 11:1, 6.

‘GATISSANNO AMMANA HEEDHONKE’

9. Ibiraawootu Kiristaanira kaajjado ammana hasiissinonsahu mayiraati?

⁹ Ibiraawootu Kiristaanira Yihudaho daanno qarrinni gate saꞌꞌate kaajjado ammana hasiissinonsa. (Ibi. 10:37-39) Yesuusi harunsaanosi, Yerusaalame olanto doyissitinota laꞌuro ilaalla xooqqanno gede qorowisiisinonsa. Isi amaale hakko katamira woy gaxarete heeꞌranno Kiristaani baalu harunsa hasiissannonsa. (Luq. 21:20-24) Hatte yannara mannu olanto dagganno woyite agarooshshe afiꞌrate xooqe huxxinoonni katama eanno. Ilaallate widira xooqa kayinni kaaꞌlitannori nookkiha lawanno daafira tenne assate kaajjado ammana hasiissanno.

10. Kaajjado ammana Ibiraawootu Kiristaani maa assanno gede kakkayissannonsa? (Ibiraawoota 13:17)

¹⁰ Ibiraawootu Kiristaani Yesuusi songo massagate horoonsiꞌranno labballono ammana hasiissannonsa. Albisa ikkite soqqantannori songote giddo noori baalu Yesuusi biddishsha harunsite mamootenna magarinni xooqa hasiissannonsaro kulanno biddishsha uyitinonsaha ikkara dandaanno. (Ibiraawoota 13:17 nabbawi.) Ibiraawoota 13:17 kulloonnihu ‘hajajamme’ yaannohu Giriikete afii qaali, mittu manchi biddishsha aannosi  mancho addaxxanno daafira hajajamannota kulannoho. Togo yaa kuni manchi biddishsha aanno manchira hajajamannohu silxaane noosi daafira calla ikkikki addaxxannosi daafiraati yaate. Hakko daafira Ibiraawootu Kiristaani qarru daara albaanni albisa ikkite soqqantannore addaxxa hasiissannonsa. Kiristaanu qarru nookki yannara albisa ikkite soqqantannorira maahoyye yee hajajamansa, qarru yannara hatto assa roore shota ikkitannonsa gede assitanno.

11. Xaa yannara Kiristaanaho kaajjado ammana hasiissannonsahu mayiraati?

¹¹ Ibiraawootu Kiristaaninte gede xaa yannara ninkerano ammana hasiissannonke. Xaa yannara heeꞌnoommohu rooru manni tini busha alame baꞌannota kulle qorowisiinsoonni qorowishsha giwanno hattono qacifatanno yannaraati. (2 Phe. 3:3, 4) Qullaawu Maxaafi quuxxote qarri yannara ikkannoha mito coye kulannoha ikkirono anfoommokkihu batinyu coyi no. Maltino yannara tini busha alame baꞌannotanna Yihowa hatte yannara towaatannonketa addaxxate kaajjado ammana hasiissannonke.—Imb. 2:3.

12. Quuxxote qarra gate saꞌꞌate kaaꞌlannonkeri maati?

¹² Qoleno Yihowa xaa yannara ninke massagate horoonsiꞌranni nooha ‘ammanaminohanna wodanaamo borojjicho’ albinni roore addaxxa hasiissannonke. (Mat. 24:45) Quuxxote qarri hanafanno woyite, roomu olanto Yerusaalame huntara daggu woyite Ibiraawootu Kiristaanira uyininte gede ninkerano heeshsho gatisanno biddishsha uyinankera dandiinanni. Yihowa dirijjite giddo albisa ikkite soqqantannori uyitannonke biddishsha albinni roore ammananna addaxxa hasiissannonke yanna xaati. Xaa yannara insa uyitannonke biddishsha harunsa qarra ikkitannonkeha ikkiro, quuxxote qarri yannara uyitannonke biddishsha harunsineemmo yaa didandiineemmo.

13. Ibiraawoota 13:5 noo amaale maltinote yineemmohu mayiraati?

¹³ Ibiraawootu Kiristaani xooqa hasiissannonsa yanna leellishanno malaate agadhite noo yannara, “woxu baxille” qorophite bikku heeshsho heeꞌrano hasiissannonsa. (Ibiraawoota 13:5 nabbawi.) Insa giddo mitu moolletenna buximate giddo heedhinoreeti. (Ibi. 10:32-34) Insa danchu duduwira yite qarra adhate maahoyye yitinoha ikkirono, insa giddo mitu qarru woy buximatenni gatate jiro gamba assiꞌra hanaffinoha ikkara dandaanno. Kayinni aye geeshshi woxino dagganno baonni agaransara didandaanno. (Yai. 5:3) Isinni maalaamittete coye baxxannorira qaensanna jironsa agure xooqa roore qarra ikkitinonsa ikkara dandaanno.

14. Kaajjado ammana xaa yannara maalaamittete coyira quwa saꞌneemmokki gede kaaꞌlitannonkehu hiittoonniiti?

¹⁴ Tini busha alame muli yannara baꞌannota ammanneemmoha ikkiro maalaamittete coye shorra qorophineemmo. Hatte yannara mannu ‘birrinsano ikko culkinsa baotenni gatisannonsakkita’ afino daafira “birransanna culkansa baala ishinu gede dooggate [hunanno].” (Hiz. 7:19) Woxe duuꞌnate illachishantenni bikku heeshsho heeꞌneemmo gede kaaꞌlannonke doorsha doodha hasiissannonke. Tenne assate hasiissannokki asali giddora eꞌneemmo gede woy jironke towaaxxinanni helli buufi yineemmo gede assannoreno qoropha hasiissannonke. Qoleno heeshshonke giddo noonke jiro balaxisiinseemmokki gede qoropha hasiissannonke. (Mat. 6:19, 24) Tini busha alame baꞌanno yanna agadhine heeꞌnoommote tenne yannara maalaamittete coyi woy wolu coyi ammananke fonqolara dandaanno.

 “CINCITINE AGADHA HASIISSANNOꞌNE”

15. Roorenkanni Ibiraawootu Kiristaani cincite agadha hasiissannonsahu mayiraati?

¹⁵ Ibiraawootu Kiristaanira muli yanna giddo qarru iillannonsa; hakko daafira insa ammanansa fonqolannore cincite saꞌꞌa hasiissannonsa. (Ibi. 10:36) Mitu Ibiraawootu Kiristaanira buutote darti iillinonsaha ikkirono, insa giddo batinyu manni mito geeshshi keeri noo yannara Kiristaana ikkino. Insa ammanansa fonqolanno coye dandiite saꞌinoha ikkirono, Phaawuloosi Yesuusi gede mundeensa duꞌnantanno gede ikkite gaarantinokkita qummi assino. (Ibi. 12:4) Lowo manni Kiristaana ikkino daafira Kiristaana gibbanno Yihudooti baasa hanqitino. Shiimu diri albaanni Phaawuloosi Yerusaalamete sabbakanni noo yannara, iso lowo manni siꞌꞌino. Shoyilloo saꞌꞌannohu Ayihudete manni “Phaawuloosi shinummokkinni, sagaleno diꞌꞌinteemmo; waano diangeemmo” yee xaarino. (Soq. 22:22; 23:12-14) Hakko heeꞌranno Kiristaana gimboonninsahanna daramanno gede assinoonninsaha ikkirono, insa gamba yite Yihowa magansiꞌra, dancha duduwo agurtukki sabbakanna ammanansa kaajjishiꞌra hasiissinonsa.

16. Ibiraawootu Kiristaanira borreessinoonni sokka iillannonke dartira gara ikkitino lao heedhannonke gede kaaꞌlitannonkehu hiittoonniiti? (Ibiraawoota 12:7)

¹⁶ Ibiraawootu Kiristaani gimbanninsata dandee saꞌꞌanno gede kaaꞌlannonsari maati? Phaawuloosi insa iillannonsa fonqolira gara ikkitino lao heedhannonsa gede assiꞌra hasiissannonsata afino. Hakko daafira isi Kiristaanu qajeelsha afiꞌranno gede, Maganu qarru iillansara fajjara dandaannota xawisino. (Ibiraawoota 12:7 nabbawi.) Kuni qajeelshi mittu Kiristaanchira Yihowa baxanno akatta heedhannosi gede woy woyyeessiꞌranno gede kaaꞌlannosi. Togoo qajeelshi abbanno guma illachishe, Ibiraawootu Kiristaani qarra cince saꞌꞌa shota ikkitannonsa gede assiꞌra dandaanno.—Ibi. 12:11.

17. Phaawuloosi qarra dandee saꞌꞌate daafira afinori maati?

 ¹⁷ Phaawuloosi Ibiraawootu Kiristaani fonqolu iillannonsa woyite cince saꞌꞌate worbuulle ikkanna hexxo mudha hasiissannonsakkita kule jawaachishinonsa. Phaawuloosi dartu iillanno woyite cincine saꞌꞌate daafira dancha amaale aa dandaanno. Isi hakkuyira albaanni Kiristaanu daramanno gede assannoha ikkino daafira hiittoo qarri iillinonsaro afino. Qoleno qarra cincine saꞌnanni gara afino. Hakkiino sae isira Kiristaancho ikkihu gedensaanni addi addi qarri iillinosi. (2 Qor. 11:23-25) Hakko daafira isi qarra dandiine saꞌꞌate maa assa hasiissannoro afoo wonshe coyiꞌra dandaanno. Konnira isi Ibiraawootu Kiristaani qarra cince saꞌꞌanno woyite umonsa ikkikkinni Yihowa addaxxa hasiissannonsata qaagiissinonsa. Hakko daafira Phaawuloosi worbimmatenni, “Kaaliiqi kaaꞌlaanchoꞌyaatina diwaajjeemmo” yiino.—Ibi. 13:6.

18. Darammeemmo gede assinanninketa cincine saꞌꞌate albillittete daafira maa afa hasiissannonke?

¹⁸ Xaa yannara mitu roduuwinke darantanno gede assinanninsata cincite saꞌanni no. Insa daafira huuccatto assine, hattono mito woyite hasiisannonsare assine insa ammanamme kaaꞌla dandiineemmo. (Ibi. 10:33) Ikkirono Qullaawu Maxaafi, “Kiristoosi Yesuusinni maganittete heeshsho heeꞌra hasiꞌranno baali xiiwamanno” yee xawise kulanno. (2 Xim. 3:12) Hakko daafira ninke baalunku albillitte iillannonke coyira qixxaawa hasiissannonke. Yihowa albillitte iillannonke fonqolo baala dandiine saꞌneemmo gede kaaꞌlannonketa ammanne woꞌmanka woyite iso addaxxino. Isi yannasira ammanantino soqqamaanosi baalantera fooliishsho aannonsa.—2 Tes. 1:7, 8.

19. Quuxxote qarrira qixxaawate maa assa dandiineemmo? (Misileno lai.)

¹⁹ Phaawuloosi Ibiraawootu Kiristaanira borreessino sokka, umi xibbi diro heeꞌrino Kiristaani iillannonsa qarrira qixxaawanno gede kaaꞌlitinonsati dihuluullissannote. Phaawuloosi ammanate roduuwisi Qullaawa Borro egenno afiꞌrate Maganu Qaale seekkite xiinxallitanno gede amaalinonsa. Tini ammanansa shoshshogishanno roso badde affanno gedenna gibbanno gede kaaꞌlitannonsa. Qoleno Yesuusinna songote giddo albisa ikkite soqqantannori uyitanno biddishsha bayichonkonni harunsate ammanansa kaajjishidhanno gede jawaachishinonsa. Hattono isi Kiristaanu iillannonsa fonqolira gara ikkitino lao heedhannonsa gede assiꞌraranna konne fonqolo baxillaanchu Anninsa Yihowa insa qajeelsara qixxeessino faro gede asse laꞌꞌara jawaachishinonsa. Ninkeno tenne qullaawu ayyaaninni uyinoonni amaale loosu aana hosiinso. Hatto assinummoro goofimarchu geeshsha kaajjine uurra dandiineemmo.—Ibi. 3:14.