1, 2. Batinyu manni gannatete daafira mayyaanno?

BATINYU roduuwi babbaxxitino gobbanni Kooriyaho Sooli yinanni katama jawu gambooshshira daggino. Gambooshshu goofihu gedensaanni hatte gobbara heedhannori Yihowa Farciˈraasine wole gobbanni daggino roduuwa dukkissino. Insa giddonni batinyu “Gannatete xaandeemmona!” yitanni babbaxxitino. Insa coyidhanni noohu hiittenne gannate daafiraati?

² Batinyu manni gannatete daafira babbaxxino coye coyiˈranno. Mitu manni gannate haaqete halchooti yee coyiˈranno. Wolootu qolte hagiirrenna harshammo afidhanno base gannatete yitanno. Gattaawino manchi jilu minira haˈriro gannate einoha lawasira dandaanno. Mitu manni lowo geeshsha biifado bayicho laˈˈanno woyite hakku bayichi gannatete yee hedanno. Atera Gannate maa labbannohe? Ati hakko heeˈrate halchatto?

3. Qullaawu Maxaafi gannatete daafira kulannonkehu hiittoonniiti?

³ Qullaawu Maxaafi hundi gannatenna albillitte dagganno gannate daafira kulanno. Qullaawu Maxaafihu umi maxaafi gannatete daafira kulanno. Laatinetenni tirroonnite Kaatoliki Duweyi Vershiini yinannite  Qullaawu Maxaafi tirora Kalaqama 2:8 togo yitanno: “Mootichu Maganu hanafote hagiirru gannate qixxeessi; kalaqino manchono [Adaami] hakkiicho wori.” (Haawiissine borreessinoommori ninkeeti.) Ibiraawootu Afiiti Qullaawu Maxaafi tiro ‘Edenennita kaashshu base’ yitanno. Edeni yaanno qaali “Hagiirre” yitanno tiro afiˈrino daafira kaashshu base addinta hagiirsiissannote. Hakko bayichi lowo geeshsha biifadoho, sagale batidhinoho hattono mannunna saadate mereero salaame nooho.—Kal. 1:29-31.

4. Edenenniti kaashshu base gannatete gedeete yaa dandiineemmohu mayiraati?

⁴ Ibiraawootu Afiiha “kaashshu base” yaanno qaale Giriikete Afiinni paradiisosi yinanni. Maakilintokinna Istirongisi yinanni mannooti qixxeessitino Sayikilopiidiyi paradiisosi yaanno qaali daafira togo yee xawisino: “Mittu Giriikete manchi paradiisosi yaanno qaale macciishshanno woyite biifado, mitturino gawajjannori nookki bayicho, maalaˈlissannoti babbaxxino gumma laaltanno haqqe woˈmitinowa, xalalu wayi noowanna geˈreewunna geedimu hoshsha mitteenni hayisso ittannowa halaˈlado bayicho hedanno.”—Kalaqama 2:15, 16te ledo heewisiisi.

5, 6. Gannate baˈinohu mayiraati? Tini mayine hendeemmo gede assitannonke?

⁵ Maganu Addaaminna Heewani hattoo gannatera worinonsa; ikkollana insa hakko dikeeshshitino. Mayira? Korkaatuno Maganoho hajajama gibbino. Konnira insano ikko sirchinsa hatte gannatera heeˈrate qoosso hooggino. (Kal. 3:23, 24) Hakko bayicho mannu keeshsha hoogirono hatti Gannate Nohi warihu Baote Wayi geeshsha heedhukki digattino.

⁶ Mitu manni ‘Uulla wirro gannate ikkita ikka?’ yee hedannoha ikkara dandaanno. Kuni ikkannota leellishshanno taje hiikkuriiti? Baxatto manni ledo Gannatete heeˈrate hexxattoha ikkiro, togo yite hexxatto gede assinoheri maati? Albillitte uulla Gannate ikkitannota ammanattohu mayiraatiro xawisa dandaatto?

7, 8. (a) Maganu Abirahaamira mayyee qaale eino? (b) Maganu eino qaali Abirahaami mayyee hedanno gede assinosiha ikkara dandaanno?

⁷ Gannatete daafira kaˈanno xaˈmora dawaro afiˈra dandiineemmohu, umi Gannate Kalaqaanchi ayyaanunni borreessiisino maxaafinniiti. Hanni Maganu jaalisi Abirahaamira mayyiinoro hedi. Maganu Abirahaamira sirchosi “baaru shaafi gede asse” batisannota coyiˈrino. Yihowa isira togo yee qaale eino: “Anera hajajamoottohura baattote aana noo manni baalunku sirchikkinni maassamanno.” (Kal. 22:17, 18) Maganu Abirahaami beettiranna beettisi beettira konne qaale lede eino.—Kalaqama 26:4; 28:14 nabbawi.

⁸ Qullaawu Maxaafi, Abirahaami mannu ooso jeefote baraarsha afidhannohu iimi gannateraati yee hedinota dikulanno. Konnira Abirahaami, Maganu “baattote aana noo manni baalunku” maassamanno yee coyiˈri woyite kuni atooti ikkannohu uullate aanaati yee hedasi garankolla. Konne qaale einohu Magano ikkino daafira, “baattote aana noo manni” baalunkura woyyino coyi ikkanno. Qullaawu Maxaafi giddo uulla gannate ikkitannota leellishshannoti wole taje no?

9, 10. Yihowa albillitte uulla gannate ikkitanno yine agadhineemmo gede assannonkeha mayi qaale eino?

⁹ Abirahaami sircho ikkinohu Daawiti ‘bushu manninna bunshe assitannori’ albillitte baˈannota qullaawu ayyaaninni coyiˈrino. Konnira “bushuullu” diheedhanno. (Far. 37:1, 2, 10) “Shaqqaddu kayinni baatto ragidhanno; atootenna keere afidhe hagiidhitanno.” Daawiti lede togo yee masaalino: “Keeraano baatto ragidhanno; ise aanano hegerera heedhanno.” (Far. 37:11, 29; 2 Sam. 23:2) Maganu fajjo assa hasiˈranno mannira kuni qaali mayi hexxo amadino? Maganu soqqamaano, barrunni mitto barra uullate aana keeraano calla heedhannotinna uullate  aana Gannatete gedeeti kaashshu base heedhannota hexxa dandiitanno.

¹⁰ Batinyu Isiraeelete manni Yihowa magansiˈnanni heeˈnoommo yaanni heeˈre, Isiranna halaalu magansiˈrara badhe wodhino. Konnira Maganu dagasi Baabiloonete manni qeelannonna gobbansa horranno gede hattono insa giddonni batinye qafadanno gede fajjino. (2 Dud. 36:15-21; Erm. 4:22-27) Ikkollana Maganu masaalaano dagasi 70 diri gedensaanni gobbansa higgannota coyidhino. Tini masaalo woˈmitino. Ikkollana tini masaalo ninkerano lowo tiro afidhino. Kuri giddo mite masaalo xiinxallineemmo woyite, tini albillitte uulla gannate ikkitanno yine agadhineemmo gede taje ikkitannonkehu hiittoonniitiro hedi.

11. Isayaasi 11:6-9 noo masaalo woˈmitinohu hiittoonniiti? Hiittee xaˈmo xaˈminammora dandiineemmo?

¹¹ Isayaasi 11:6-9 nabbawi. Maganu Isayaasi widoonni Isi daga gobbansa higgu gedensaanni gawajjannonsanna miicannonsari heeˈrannokkita, hattono saada woy kaajjadda manna waajja hasiissannonsakkita coyiˈrino. Ajuno akkaluno agarooshshe afiˈranno. Kuni coyi Maganu qixxeessinote Edenete kaashshu basera noo keere qaagatto gede diassannohe? (Isa. 51:3) Isayaasi, Israeele calla ikkikkinni “wayi baaraho woˈmannonte gede, Kaaliiqa egennino mannino baatto woˈmanno” yee masaalino. Kuni ikkannohu mamooteeti?

12. (a) Baabiloonete qafadonni higginori mayi atoote afidhino? (b) Isayaasi 35:5-10te noo masaalo albillitteno woˈmitannota leellishannori maati?

¹² Isayaasi 35:5-10 nabbawi. Isayaasi Israeele gobbansa higganno woyite saadano ikko mannu gawajjannonsakkita luphi asse xawisino. Gobbansara Edenete kaashshi base gede lowo wayi heeˈranno daafira batinye guma laaltanno. (Kal. 2:10-14; Erm. 31:12) Tini masaalo Israeele gobbansa higganno woyite calla woˈmitannote? Qullaawu Maxaafi Gobbansa higguri maalaletenni hurtinota dikulanno. Lawishshaho hatte yannara ballootu ille difaˈnitino. Konnira Maganu tenne masaalo widoonni albillitte hurre heedhannota kulanni no.

13, 14. Hunda Baabiloonete qafadonni higino manni Isayaasi 65:21-23te noo masaalo woˈmitanna lainohu hiittoonniiti? Ikkollana tenne masaalo giddo albillitte woˈmitannoti hiittenneeti? (Hanafote noo misile lai.)

¹³ Isayaasi 65:21-23 nabbawi. Yihudu manni gobbansa higi woyite injiino mine, loosantino baatto woy woyinete base diafiˈrino. Ikkollana Maganu maassiˈrinonsa daafira yannate gedensaanni heeshshonsa gari soorramino. Insa mine miˈnite hakko heeˈranna loosidhinota coommado sagale ittanni heeˈra mageeshsha hagiirsiissinonsaro heda dandaatto!

¹⁴ Tenne masaalo garinni dirinke “haqqu gede seeda diro” ikkannota wodanchi. Mite haqqe kumunni kiirranni diro heedhanno. Mannu ooso kageeshshi diro heeˈrate fayyimma afiˈra hasiissannonsa. Isayaasi masaalo garinni mannu togoo heeshsho heeˈrannoha ikkiro, tini dhagge ikkitanno gannateeti! Qoleno tini masaalo woˈmase digattanno!

15. Isayaasi maxaafira kulloonni atooti giddo mitu hiikkonneeti?

¹⁵ Hanni aleenni laˈnummo masaalo albillitte woˈmitanno gara hedi: Uullate aana Maganu maassiˈrino manni woˈmanno. Mittu manchino saada woy kaajjadu manni gawajjannoe yee diwaajjanno. Illiweelootu, macciweelootunna kottootu hurtanno. Mannu uminsa mine miˈnanno, hattono itannore hagiirruni loosiˈranno. Insa haqqetenni roore seeda diro heedhanno. Qullaawu Maxaafi giddo albillitte togoo heeshsho heeˈneemmota leellishshanno taje no. Ikkollana mitu manni ‘Tini masaalo albillitte uulla gannate ikkitannota leellishshannota diˈˈikkitino’ yaara dandaanno. Tennera mayite qolatto? Albillitte uulla gannate ikkitannota leellishshannoti kaajja taje hiittenneeti? Uullate aana heeˈrino manni baalunkura bayiriidi manchi yaano Yesuusi, uulla gannate ikkitannota leellishshannota kaajja taje kulinonke.

16, 17. Yesuusi Gannatete daafira coyiˈrinohu hiitte yannaraati?

¹⁶ Yesuusi mitte bunshe nafa loosinokkiha ikkirono, reyote yoo yineennasi jaddo loossinori lamu Ayihudete manni ledo haqqaho sutamino. Yesuusi reyara albaanni lamunku manchi giddo mittu isi moote ikkinota huwate togo yee xaˈmiˈrino: “Mootichaˈya! Gashshootikkinni daatto woyite qaagie.” (Luq. 23:39-42) Yesuusi Luqaasi 23:43te qolino dawaro albillittete heeshshonke ledo xaadooshshe afidhinote. Mitu egennaammi konne qummeeshsha noo gedeenni togo yite tirtanno: “Halaale kuleemmohena, techo ane ledo Gannate eatto.” Tenne hedo daafira mannu babbaxxinore coyiˈranno. Ikkina Yesuusi techo yaasi mayyaate?

¹⁷ Batinyu yannanke afiira, mitte yaatto xawisate borrote malaatta lawishshaho taxxeessu malaate horoonsiˈra woy qaallate orte soorra dandiinanni. Angate galchinoonnite hundite Giriikete borrora kayinni duucha woyite borrote malaatta dihoroonsiˈnanni. Konnira Yesuusi “Halaale kuleemmohena, techo ane ledo Gannate eatto” yiinonso, “Halaale kuleemmohena techo, ane ledo Gannate eatto” yiino? yine hendammora dandiineemmo. Tirote looso loossannori tironsa insa hedo ledo sumuu yitanno gede assiˈrate, tini yaatto ofoltino gara soorritara dandiitanno.

18, 19. Yesuusi coyiˈrinore huwatate mayi kaaˈlannonke?

¹⁸ Ikkollana Yesuusi hakkuyira albaanni rosaanosira “Manchi beetti waammate giddo sase barranna sase hashsha keeshshanno” yiinota qaagi. Isi lede togo yiino: “Manchi beetto mannu angara sayinse uyinanni; insano shitannosi; isi kayinni sayikki barra reyotenni kaˈˈanno.” (Mat. 12:40; 16:21; 17:22, 23; Maq. 10:34) Soqqamaanchu Pheexiroosi kuni ikkinota coyiˈrino. (Soq. 10:39, 40) Konni daafira Yesuusi reyi barranni Gannate dieino. Yesuusi Maganu kayisasi geeshsha boode barra “Waammate” giddo keeshshino.—Soq. 2:31, 32, NW. *

¹⁹ Konni daafira Yesuusi jaddo loose sutamino manchira “Halaale kuleemmohena techo, ane ledo Gannate eatto” yiinosita wodancha dandiineemmo. Konni garinni coyiˈra Muse yannara nafa rosantinote. Muse togo yiino: “Techo eemmoˈneta tenne hajajo wodaniˈnera wodhe.”—Mar. 6:6; 7:11; 8:1, 19; 30:15.

20. Yesuusi coyiˈrinore garunni huwantoommota leellishshannoti mayi taje no?

²⁰ Yesuusi ilamino qooxeessira heeˈrinohu mittu Qullaawa Maxaafa tiranno manchi Yesuusi qolino dawaro daafira togo yiino: “Kuni qummeeshshi illachishannohu ‘techo’ yaanno qaali aanaati; qoleno tenne hedo ‘Halaale kuleemmohena techo, ane ledo Gannate eatto’ yine nabbawa hasiissanno. Yesuusi qaale einohu hakko barra ikkirono, hakku qaali woˈmannohu kayinni yannate gedensaanniiti.” Kuni manchi xawisino garinni, hakkawaro Soojjaatoonni heeˈranno manni coyiˈrinore wonshannota leellishate togoo yaatto horoonsiˈra rosantinote. Konni daafira ontikki sanira borreessinoonniti Siyriyaaki yinanni tirora Yesuusi qolino dawaro togo yite tirtino: “Ee, halaale yeemmohena techo ane ledo Edenete Kaashshu Base eatto.” Tini hexxo ninke baalanka jawaachishshannonke.

21. Jaddo loosino manchi maa diˈˈikkino? Mayira?

²¹ Yesuusi ledo sutaminohu jaddo loosino manchi, Yesuusi ammanantino soqqamaasine isi ledo iima gashshitannota kule qaale einota diafino. (Luq. 22:29) Qoleno hakku manchi dicuuamino, woy qullaawu ayyaaninni dibuuramino. (Yoh. 3:3-6, 12) Konni daafira Yesuusi jaddo loosino manchira qaale ei woyite coyiˈrinohu  uulla gannate daafiraati. Yannate gedensaanni soqqamaasinchu Phaawuloosi ‘gannate hawulukamino’ manchi daafira kultanno ajuujare coyiˈrino. (2 Qor. 12:1-4) Phaawuloosinna wole ammanantino soqqamaasine Yesuusi ledo Maganu Mangiste gashshaano ikkate iimira harate doorantinoreeti. Ikkirono, Phaawuloosi coyiˈranni noohu albillitte dagganno “gannate” daafiraati. * Tini gannate uullate aana ikkitanno? Ati hatte gannatera heeˈra dandaatto?

22, 23. Maa hexxa dandaatto?

²² Daawiti “Keeraano baatto ragidhanno” yanna daafira coyiˈrinota qaagi. (Far. 37:29; 2 Phe. 3:13) Daawiti kowiicho mannu ooso Maganu seeri garinni heedhanno yanna daafira coyiˈranni no. Isayaasi 65:22te “Manniˈya haqqu gede seeda diro heeˈranno” yine masaalloonni. Tini, albillitte mannu lowo kume diro heeˈrannota leellishshanno. Ati kuni ikkannota agadha dandaatto? Ee, korkaatuno Yohaannisi Ajuuja 21:1-4te garinni, Maganu mannu ooso maassiˈranno; isi eino qaali giddo mittu ‘reyo diheedhanno’ yaannoho.

²³ Qullaawu Maxaafi gannatete daafira rosiisanno rosi gurchaawannoha diˈˈikkino. Addaaminna Heewani Gannatete heeˈrate qoossonsa huˈnitinoha ikkirono, Gannate hegerera baˈe digattanno. Maganu qaale eino garinni isi uullate aana heeˈranno manna maassiˈranno. Daawiti qullaawu ayyaaninni, keeraanonna shaqqaddu uulla ragidhannotanna hegerera heedhannota coyiˈrino. Isayaasi maxaafi giddo noo masaalo gannate ikkitino uullara heeˈneemmo heeshsho quqquxamme agadhineemmo gede assitannonke. Kuni ikkannohu mamarooti? Yesuusi jaddo loosino manchira eino qaali woˈmanno woyiteeti. Ee, atino Gannatete heeˈra dandaatto! Hatte yannara, Kooriyaho assinoonni gambooshshe daggino roduuwi “Gannatete xaandeemmona!” yite coyidhinori woˈmanno.