Xabbe Leeltannota Qullaawu Maxaafi Tiro
“Maganu qaali heeshsho nooho.”—IBI. 4:12.
FAARSO: 37, 116
1. (a) Maganu Addaamira hiittoo looso uyinosi? (b) Hatte yannanni kayise Maganu manni afoo horoonsiꞌranni noohu hiittoonniiti?
MAGANU YIHOWA mannu oosora coyiꞌrate dandoo woy afoo elto asse uyinonsa. Maganu Addaami Edenete kaashshu basera wori gedensaanni, looso uyinosi. Hakku loosi saadate suꞌma fushshate; konne assate Addaami coyiꞌrate dandoosi horoonsiꞌra hasiissinosi. Addaami baalante saadara malino suꞌma fushshate hedatenna huwatate dandoosi horoonsiꞌrino. (Kal. 2:19, 20) Hatte yannanni kayise, Maganu manni Yihowa guwisiꞌratenna fajjosi wolu mannira egensiisate coyiꞌrate dandoonsa woy afoo horoonsiꞌranni keeshshino. Muli yannara, lowo manni Yihowa afanno gede kaaꞌlate Maganu soqqamaano Qullaawa Maxaafa tirate tenne eltonsa horoonsidhino.
2. (a) Haaro Alame Qullaawu Maxaafi Tiro Komite loosinsa yannara harunsitino biddishshuwa hiikkuriiti? (b) Konni birxichira maa ronseemmo?
2 Xaa yannara lowo kume ikkitannoti Qullaawu Maxaafi tiro no; ikkirono, baalanti tiro hundi borrora noo sokka garunni sayissanno deerri addi addiho. Haaro Alame Qullaawu Maxaafi Tiro Komite 1940 balla, tirote loosira kaaꞌlitanno biddishshuwa fushshitino; tenne biddishshuwa 130 saꞌꞌanno afiinni Qullaawa Maxaafa tirate harunsinanni keeshshinoonni. Kuri biddishshuwa aante nooreeti: (1) Maganu suꞌmi Qullaawa Borro giddo bayichosi higanno gede assine qulleessa. (Maatewoosi 6:9 nab bawi. a) (2) Dandaami deerrinni, hunda ayyaanunni borreessantino borrora noo hedo noo gedeenni tira; noo gedeenni (woy qaale qaalunni) tira sokka teeꞌlitanno gede assitannoha ikkiro kayinni hedo sayisa. (3) Nabbawate baxissannota ikkitanno gede huwatate qarrissannokki qaalla horoonsiꞌra. b (Nehimiya 8:8, 12 nabbawi. c) Hanni 2013nni haaroonsine qixxeessinoonnita Ingilizete afiitanna wolu afiinni fultinota Haaro Alame Tiro qixxeessate kuri biddishshuwa horoonsiꞌnoonni gara laꞌno.
MAGANU SUꞌMA AYIRRISA
3, 4. (a) Tetiragraamateni yinanni fidalla amaddinoti hunditi angatenni borreessinoonni borro hiikkuriiti? (b) Qullaawa Maxaafa tirinohu batinyu manni Maganu suꞌma ma assino?
3 Hunda angatenni borreessantinota Ibirayisxete afiita Qullaawa Borro lawishshaho Reyote Baari Xaaxo xiinxallitanno fullahaano, Maganu suꞌma riqibbannoti Tetiragiramateni yinanniti shoole Ibirayisxete fidalla duucha basera noo gara laꞌe dhagge assidhanno. Maganu suꞌmi hunda angatenni borreessantinote Ibirayisxete afii borrora calla ikkikkinni layinki sani K.A. kayise umi sani M.D. geeshsha heedhinote mite Girikete afii Septujente giddono no.
4 Maganunnihu gillete suꞌmi Qullaawu Maxaafi giddo noota buuxissanno taje nooha ikkirono, Qullaawa Maxaafa tirannohu batinyu manni qullaawa Maganu suꞌma gudise fushshe hoolino. Girikete Afii Qullaawa Borrota Haaro Alame Tiro 1950nni qixxeessinihunni lamu diri gedensaanni, Rivayizid Istaandardi Verzhini yinanni tiro fultino. Hatti tiro, 1901nni qixxaabbinoti Ameerikani Istaandardi Verzhini yinanni tiro harunsitino wodho harunsa agurte, Maganu suꞌma fushshite hooltino. Mayira? Hatte tirora bitimaho noo hedo togo yitanno: “Mittu callichu Maganira addiha gillete suꞌma horoonsiꞌra . . . alame woꞌmate noote Kiristaanu Beetekiristaanera horonta dihasiissannote.” Hakkuyi gedensaanni Ingilizete afiinnino ikko wolu afiinni Qullaawa Maxaafa tirinohu batinyu manni tenne faale harunsino.
5. Maganu suꞌma Qullaawu Maxaafi giddo basesira eessa hasiissannohu mayiraati?
5 Qullaawa Maxaafa tirtannori Maganu suꞌma fushshite hoolansa qarra afidhinoni? Tirote loosira fullahino manchi, borrote qixxeessaanchi hedonna hasatto huwata hasiissannosita afino; hakko daafira tirote loososi loosannohu qixxeessaanchu hedo garinniiti. Kiirre tunqannikkiti Qullaawu Maxaafi qummeeshshuwa, Maganu suꞌmi hasiisannoha ikkinotanna qullaawa hasiissannosita leellishshanno. (Wol. 3:15; Far. 83:18; 148:13; Isa. 42:8; 43:10; Yoh. 17:6, 26; Looso 15:14) Qullaawu Maxaafi Qixxeessaanchi Maganu Yihowa, Qaalesi borreessituri suꞌmasi horoonsidhanno gede ayyaanasi uyinonsa. (Hiziqeeli 38:23 nabbawi. d) Angatenni borreessinoonnite hundi borro giddo lowo kume ikkitanno basera nooha Maganu suꞌma fushshe hoola, Qullaawu Maxaafi Anna ikkinoha Magano ayirrisa hoogate.
6. Haaroonsine qixxeessinoonnite Haaro Alame Tiro giddo wole lee basera Maganu suꞌma eessinoonnihu mayiraati?
6 Maganu suꞌma Qullaawu Maxaafi giddo basesira eessa hasiissannota buuxissanno taje lexxitannilla no. Haaroonsine 2013nni qixxeessinoonnite Haaro Alame Tirora Maganu suꞌmi 7,216 basera no; 1984nni fultino tirora noohano agurranna wole 6 basera konne suꞌma eessinoonni. Lende eessinoonni base giddo onte, 1 Saamueeli 2:25; 6:3; 10:26; 23:14, 16 noote. Tenne ontente basera Maganu suꞌma qolle eessinanni gede assinohu qaru korkaati, Ibirayisxete afiite Maasooreeti borrora 1,000 saꞌꞌanno diri albaanni qixxaabbinoti Reyote Baari Xaaxo tenne qummeeshshuwa aana konne suꞌma amaddinota ikkaseeti. Qoleno, Mesaafinti 19:18 aana mitte basera qolle eessinoonnihu angatenni borreessinoonnita hundi borro lende xiinxallinihu gedensaanniiti.
7, 8. Yihowa yinanni suꞌmi mayi tiro afiꞌrino?
7 Addu Kiristaani Yihowa suꞌmi lowo tiro afiꞌrinoha ikkinota huwatino. Haaroonsine 2013nni qixxeessinoonnite Haaro Alame Tirora noo guwuurshi, tenne hajo daafira taashshinoonni mashalaqqe amadino. Haaro Alame Qullaawu Maxaafi Tiro Komite, Maganu suꞌmi hawahi yaannohu Ibirayisxete qaalinni haaꞌnoonniha ikkinota huwattino; konni suꞌmi tiro “Ikkanno Gede Assanno” yitannote. e Alba fultino borronke tini tiro Wolapho 3:14 ledo xaado afidhinota xawissino; qummeeshshu, “Ikka Hasiꞌreemmore Ikkeemmo” yitanno hedo amadino. Hakko daafira 1984nni fultinote Haaro Alame Tirora, kuni suꞌmi “coyiꞌrino qaale wonshate isi ikka hasiissannosire ikkanno” yitanno tiro afiꞌrinota kulloonni. f Ikkollana, 2013nni haaroonsine fushshinoonni tirora noo guwuurshi togo yee xawisanno: “Yihowa yinanni suꞌmi tenne tirono afiꞌrinoha ikkirono, Yihowa umisi ikka hasiꞌrannore calla xawisannoha diꞌꞌikkino. Kuni suꞌmi Yihowa hedinore wonshate kalaqosino ikka hasiissannonsare baala ikkitanno gede assannotano leellishannoho.”
8 Yihowa kalaqosi isi hasiꞌranno gede ikkitanno gede assanno. Maganu suꞌmisi tiro ledo sumuu yaanno garinni, Nohi markaawe loosannoha ikkanno gede, Baasilieeli fullahino ogeessa, Geediooni jawaata olamaancho, hattono Phaawuloosi dagate hawaariyaaticha ikkanno gede assino. Ee, Maganu suꞌmi mannisira lowo tiro afiꞌrinoho. Haaro Alame Qullaawu Maxaafi Tiro Komite konne suꞌma Qullaawu Maxaafi tironsa giddora qolte eessitinohu iseraati.
9. Qullaawa Maxaafa duuchu afiira qolle tirate diinaggaambe loonsanni heeꞌnoonnihu mayiraati?
9 Haaro Alame Tiro 130 saꞌꞌanno afiinni qixxaabbino; tenne baalante tirora Maganu suꞌmi qullaawa borro giddo noo bayichisiwa higanno gede assine kuni suꞌmi ayirranno gede assinoonni. (Milkiyaasi 3:16 nabbawi. g) Yannankera Qullaawa Maxaafa tirtannori kayinni, Maganu suꞌma fushshite hoolte hakko bayicho “Mooticha” yaannoha woy qooxeessinsa magani suꞌma eessansa rosantinota ikkitino. Yihowa Farciꞌraasinehu Aliidi Bisi Maganu suꞌmi ayirranno gede assitannoti Qullaawu Maxaafi tiro, dandaami deerrinni wolu batinyu afiinni qixxaabbanno gede assate diinaggaawe loosanno gede assinohu mittu korkaati konneeti.
XABBE LEELTANNOTANNA SOKKA GARUNNI SAYISSANNO TIRO
10, 11. Haaro Alame Tiro wolu afiira qolte tirtannote mite gaamora qarra ikkinonsahu mitu coyi hiikkoonneeti?
10 Ingilizete afiita Haaro Alame Tiro wolu afiira tirri yannara qarrisinohu batinyu coyi no. Lawishshaho, albiti Ingilizete afiiti Haaro Alame Tiro, Ingilizete afiite wole Qullaawu Maxaafi tiro gede Mekibibi 9:10 nna wole hattoo qummeeshshuwa aana “Shiooli” yaannoha Ibirayisxete qaale amaddino. Hakku qummeeshshi alba togo yaanno: “Haꞌrattowa Sioolete giddo loosuno, somuno, egennono ikko hayyo dino.” Hakko daafira, Haaro Alame Tiro wolu afiira tirtannote batinye gaamora aante noo coyibba qarra ikkitinonsa: Rooru manninsa “Sioole” yaanno qaale diafino, kuni qaali qaallate tiro amaddino maxaaffansa giddo dino, woy mitu mannira isinni bayichu woy gobbate suꞌma lawannonsa. Konninni kainohunni, addi additi tirote gaamo “Shiooli” yaannoha Ibirayisxete qaalenna addaarro tiro afiꞌrinoha “Heedisi” yaannoha Girikete qaale “Waamma” yite tirtanno gede fajjinoonni.
11 Qoleno, nefeshi yaannoha Ibirayisxete qaalenna pisihi yaannoha Girikete qaale “lubbo” yee tira mitu afiira qarra kalaqqino. Hiitto? Mitu afiinni “lubbo” yaanno qaali, mannu bisi giddo noorichooti yitanno sokka sayisanno. Tini qolte, ‘lubbote’ yaa mancho umosi ikkikkinni reyinanni wote fulte hadhanno ekeraati woy wole hattoo coyeeti yine hendanni gede assitara dandiitanno. Tenne gatisate, “lubbo” yaanno qaale albite Haaro Alame Tirora guwuurshaho kulloonni tirosi ledo sumuu yaanno garinni, bayichu bayichu garinni addi addi qaale horoonsiꞌne tirranni gede fajjinoonni. Ee, tenne tiro huwatate qarrissannokki qaalla horoonsiꞌne qixxeessate woꞌnaalloonni, hattono kaaꞌlitanno mashalaqqe lekkaalliidi qaagiishshira worroonni.
12. Haaroonsine 2013nni qixxeessinoonnite Haaro Alame Tiro giddo biddi assinoonniti mite coyibba hiikkuriiti?
12 Addi additi tirote gaamo xaꞌmitino xaꞌmuwa, wole Qullaawu Maxaafi qaallano gara ikkitinokki sokka sayissara dandiitanno yine hendanni gede assitino. Hakko daafira, Wocawaaro 2007nni, Aliidi Bisi Ingilizete afii tiro haaroonsine qixxeessinanni gede fajjino. Tenne tiro haaroonsine qixxeessini yannara, Qullaawa Maxaafa tirtannoti batinye gaamo xaꞌmitinota lowo kume ikkitanno xaꞌmuwa laꞌnoonni. Yannankera mannu horoonsiꞌra agurinota Ingilizete afii qaalla fushshine hoolle xaa yanna qaalla eessinoonni; qoleno xabbe leeltannotanna huwatate qarrissannokkita hattono gara ikkitino sokka sayissanno qaalla horoonsiꞌrate lowo geeshsha sharrammoonni. Wolu afiiti tirote gaamo assitinore harunsa Ingilizete afii tiro gamaxate woy roore seekkate kaaꞌlitino.—Law. 27:17.
LOWO GEESHSHA NAANDOONNI TIRO
13. Haaroonsine 2013nni qixxeessinoonnita Haaro Alame Tiro daafira mannu mayino?
13 Ingilizete afiinni haaroonsine qixxeessinoonnita Haaro Alame Tiro mannu ma garinni laꞌꞌanni no? Lowo kume ikkanno manni tenne tiro baasa naadinota kulate Birukiliini nootera Yihowa Farciꞌraasinete qara biirora sokka borreesse soyino. Mitte rodoo borreessitinoti aante noo sokka lowo roduuwi hedo ledo sumuu yitannote: “Qullaawu Maxaafi lowo waaga afiꞌrinohu seesu uduunni woꞌminote lowo saaxine gedeeti. Haaroonsine 2013nni fushshinoonni tironni Yihowa coyiꞌrinore seekkine nabbawa, mitto mittonka seesu uduunnicho danasi, coꞌimmasi, hattono biinfillesi daaꞌꞌantanni qonqolchine laꞌꞌate gedeeti. Huwatate qarrisannokki garinni qixxaabbinoti tini Qullaawa Borro, albinni roore Yihowa afeemma gede kaaꞌlitinoe; Yihowa, angasinni hanqafe amadeꞌꞌe jawaachishshanno borrosi nabbawanni nooe anniꞌya gede ikkinoe.”
14, 15. Ingilizete afoono agurranna, wolu afiinni qixxaabbinota Haaro Alame Tiro daafira mannu mayino?
14 Wole afoo coyiꞌranno mannino qaalinsanni ful tinota Haaro Alame Tiro baasa naadino. Bulgaariyaho, Soofiya yinanniwa heeꞌrannohu mittu jawu manchi Bulgaariyu afiinni fultino tiro daafira togo yiino: “Qullaawa Maxaafa lowo diro nabbawanni keeshshoommoha ikkirono, tenne gede huwatate qarrissannokkitanna nabbambanni heeꞌneenna wodana kakkayissanno tiro nabbawe diegennoommo.” Mitte Albaaniyu gobba rodoo Haaro Alame Tiro ise coyidhanno afiinni fulteenna adhitu gedensaanni togo yitino: “Maganu Qaali Albaaniyu afiinni hiitto baxisanno! Yihowa uminke afiinni ninke coyishiishasi lowo ayirrinyeeti!”
15 Batinye gobbuwara Qullaawa Maxaafa hidha shota diꞌꞌikkitino, qoleno hawa gede diafiꞌnanni; hakko daafira Qullaawa Maxaafa afiꞌra lowo eltooti. Ruwaandu gobbanni daggino rippoorte togo yitino: “Lowo diro, roduuwu xiinxallissannohu batinyu manni Qullaawu Maxaafi noonsakki daafira ayyaanaamittetenni dilophino. Qooxeessaho noo beetekiristaane qixxeessitinoha hidhateno anga diassitannonsa. Qoleno, duucha wote mite qummeeshshuwa tiro xabbe dileeltannonsa; tinino lophonsa dunkissino.” Haaro Alame Tiro insa afiinni fultuta kayinni lowori soorramino. Shoole wedella ooso nooti mitte maate togo yitino: “Konne Qullaawa Maxaafa afiꞌnoommo daafira Yihowanna ammanaminohanna wodanaamo borojjicho lowo geeshsha galanteemmonsa. Buxane ikkinoommo daafira maatenke giddo noohura mittu mittunkura Qullaawa Maxaafa hidhine dianfeemmo. Xa kayinni ninke mittu mittunkura Qullaawu Maxaafi noonke. Yihowara galatu noonke daafira, Qullaawa Maxaafa maatete deerrinni barru baala nabbambeemmo.”
16, 17. (a) Yihowa mannisira maa halchanno? (b) Maa assate murciꞌre kaꞌꞌa hasiissannonke?
16 Albillitte, haaroonsine qixxeessinoonniti Haaro Alame Tiro wolu afiinnino fultanno. Sheexaanu konne looso uurrisate woꞌnaalanno; ikkirono Yihowa mannisi baalunku isi huwatate qarrisannokki afiinni coyiꞌranna macciishshara hasiꞌrannota dihuluullammeemmo. (Isayyaasi 30:21 nabbawi. h) “Wayi woꞌme baara diwannonte gede, Yihowa afano uulla woꞌmitanno” yanna dagganno.—Isa. 11:9.
17 Yihowa suꞌmi ayirranno gede assitannota Qullaawu Maxaafi tironna isi uyinonketa wole baalanta elto seekkine horoonsiꞌno. Isi Qaalisi widoonni barru baala hasaawisannonke gede assiꞌno. Yihowa gawalo nookki wolqa noosi daafira huuccattonke hixamanye macciishsha dandaanno. Konni garinni isi ledo hasaawanke iso albinni roore anfeemmo gedenna isira noonke baxillino lexxanno gede assitanno.—Yoh. 17:3.
a Maatewoosi 6:9: “Iima heeꞌratto Annanke, suꞌmikki qullaawo.”
b Haaro Alame Tirora nooha Guwuursha A1 nna Onkoleessa 1, 2008 Agarooshshu Shaera (Amaaru Afoo) fulinoha “Dancha Qullaawu Maxaafi Tiro Doodha Dandaattohu Hiittoonniiti?” yaanno birxicho lai.
c Nehimiya 8:8, 12: “Halaalaanchu Magani Higge amadino maxaafa qoonqonsa gotti assite nabbabbu; qolteno yaannore xawissenna tittirte kultu; konni garinni mannu nabbambanni coye huwatanno gede kaaꞌlitu. Konnira mannu baalunku itara, agara, sagale beehe wolootaho soyaranna hagiidhara haꞌri; korkaatuno kulloonninsa qaale huwatino.”
d Hiziqeeli 38:23: “Hattee yannara aneneeto gotti gotti asseemmo, hattono aneneeto qullaawa asseemmo, qoleno batinye daga albaanni aneneeto egensiiseemmo; insano ani Yihowa ikkoommota hakkawote affanno.”
e Tennera sumuu yitannori baalanta fullahaano ikkano hoogguro, mite xiinxallote maxaaffa kuni suꞌmi tenne tiro afiꞌrinota kultanno.
f Xawishshu Ledo Qixxaabbinote Qullaawa Borrote Haaro Alame Tirora (Ingilizete Afoo) qool. 1561 Guwuursha 1A hunda nooha “Maganu Suꞌma Ibirayisxete Afiite Qullaawa Borro Giddo” yaanno birxicho lai.
g Milkiyaasi 3:16: “Hatte yannara Yihowa waajjitannori insa insaneewa mittu mittunku ledosi noohu ledo hasaawi; Yihowano macca wore macciishshi. Qoleno Yihowa waajjitannoriranna suꞌmisi daafira hiincitannorira qaagooshshu maxaafi albasiinni borreessami.”
h Isayyaasi 30:21: “Qiniitira higge haꞌra hasiissuhero woy gurara higge haꞌra hasiissuhero, maccakki badhekkiinni, ‘Doogo tenneetina, kawaanni higge haꞌri’ yitanno huuro macciishshitanno.”