Hanni konni albaanni afoottokki gobba hadhe noottohu gede assite hedi. Hakko xaadatto manni, budinsa, sagalensanna horoonsidhanno woxi atera wosincho ikkannohe. Hakko daafira, umi qara caaccaawattoha ikkara dandaanno.

Qullaawa Maxaafa umo nabbawa hanafatto woteno hattoo hedo macciishshantahera dandiitanno. Qullaawa Maxaafa nabbawatto wote afoottokkita hundi alame haꞌroottohu gedeeti. Hakkiicho Filisxeeme yinanni manninni xaadatto, rosoottokki budi lawishshaho, ‘uddano daddarrate’ budi noota afatto; qoleno menna yinanni sagalerenna diraakima yinannite hundi saantere rosatto. (Wolapho 16:31; Iyyaasu 13:2; 2 Saamueeli 3:31; Luqaasi 15:9) Kuni baalunkuri gurcheessahera dandaanno. Afoottokki gobba haꞌratto wote daaꞌꞌachishannohe manni hasiisannohente gede, kuri coyibba daafirano xawise kulannohe manna afiꞌrittoro dihagiidhatto?

Qullaawa Borro 16^ki sani K.A. umo borreessama hanaffu yannanni kayise, mannu qullaawa borro huwatanno gede kaaꞌlinanni keeshshinoonni. Lawishshaho, umihu Isiraeelete sooreessi Muse borreessantino higge mannaho ‘xawisino.’—Marro 1:5.

Mitu tonnu sani gedensaannino, Qullaawa Borro dancha gede asse rosiisanno manni no. Lawishshaho 455 K.A., Yerusaalamete katamira gudumaaleho lowohu Yihudu manni gamba yiino; gamba yiino manni giddo batinyu qaaqquulli no. Hakkiicho Qullaawa Borro rosiisaano Maganu higge amadino maxaafa “qoonqonsa gotti assite nabbabbu.” Ikkollana insa assitinohu konne calla diꞌꞌikkino. Insa “mannu nabbambanni heeꞌnoonni coye huwatanno gede kaaꞌlitino.”—Nehimiya 8:1-8.

Ontu sani gedensaanni, Yesuusi Kiristoosino konne rosiisate looso loosino. Isinni rooru manni isi rosiisaancho ikkinota afino. (Yohaannisi 13:13) Isi lowo dagano ikko mitto mancho rosiisino. Mitte hige Yesuusi egennantinota Ilaalu Sibikate batinyu manni gamba yiinowa sabbakino; hakkiinni “gamba yiino manni rosiisanno gara lae dhagge assiꞌrino.” (Maatewoosi 5:1, 2; 7:28) Yesuusi 33 M.D. badheessu woggara, lame rosaanosi Yerusaalamete mule nooha mitto qacha hadhanna doogote ‘Qullaawa Borro tittire kulinonsa [“seekke xawisinonsa,” lekkaalliidi qaagiishsha].’—Luqaasi 24:13-15, 27, 32.

Yesuusi rosaanono Maganu Qaale rosiissannoreeti. Mitte hige silxaane noosihu mittu Itophiyu manchi Qullaawa Borroha mitto gafa nabbawanni no. Filiphoosi yinannihu mittu rosaanchi isiwa shiqe, “Nabbabbanni noottori leellannohe?” yee xaꞌmisi. Itophiyu manchino, “Kulannoehu nookkiha mamiinni leellannoe?” yee qoli. Hakkiinnino Filiphoosi nabbawanni noo gafi mayi tiro afiꞌrinoro xawise kulisi.—Hawaariyaatete Looso 8:27-35.

Hunda heedhinori Qullaawu Maxaafi rosiisaanonte gede, yannankera Yihowa Farciꞌraasineno alamete deerrinni 239 gobbara Qullaawa Maxaafa rosiissanni no. (Maatewoosi 28:19, 20) Lamalate kiiro honse miliyoone saꞌꞌanno manna Qullaawa Maxaafa huwatanno gede kaaꞌlitanno. Qullaawa Maxaafa rosannohu konni manni giddo batinyu alba Kiristinnu ammaꞌno harunsannokkiho. Tenne xiinxallora woxe baaxxa dihasiissanno; qoleno xiinxallinsanni manchi qaera woy wole injaannosi bayicho xiinxallisa dandiinanni. Mitu manni isinni kompiyutere woy wole togoo uduunne horoonsiꞌre silketenni woy viidiyote widoonni xiinxallanno.

Tenne qixxaawo horoonsiꞌra dandaatto gara ledde afate Yihowa Farciꞌraasine giddo mittu ledo xaadde hasaawi ballo. Tenne assakki Qullaawu Maxaafi huwatate qarrisanno maxaafa ikkikkinni ‘danchu loosi baalunkura qajeelte woꞌmunni woꞌma ikkado ikkatto gede rosiisate, boroorate, coye suwisate, hattono keeraanchimmatenni seejjate kaaꞌlannota’ buuxatto gede assitannohe.—2 Ximootewosi 3:16, 17.