1. Ia iaby ro mino ty famoréha noho fanaòva aòly?

“HAFAHAFA laha an’Afriky atoy iha ro hanontany hoe misy ty mpamorike sa tsy misy”, hoy boky Fivavàhan-draza’i Afriky iny. Nivòla kea ie io fa “raha vata’e ilà’ty Afrikany iaby ty aòly.” Samby mino ty famoréha noho ty fanaòva aòly ndra ty olo nianatsy ndra ty tsy nianatsy. Mino raha zay kea ty mpitarike fivavàha silamo noho kristiana.

2. Baka aia ty heri’ty aòly, araky ty finoa’ty Afrikany?

² Mino ty Afrikany, fa misy ty heri’ty demonia, ndra heri’ty fanahy. Andranahare ro mifehe aze. Afake mampiasa raha io kea ty fanahin’olo maty. Misy kea olo mahay mikaroky noho mampiasa aze. Misy mieritseritse fa hai’e hanaòva raha soa ie io, ohatse hiaròva ty vata’e noho hiaròva olo. Ty sisa’e kea mampiasa raha io hanisìa raty olo.

3. Ino ty atao hoe vorike? Mahavy ino raha io arake ty finoa’ty olo?

³ Ty rafi’e ro vorehe’ty olo. Inoa’ty olo, fa mana hery handefàsa kinakína, voro, lalitse noho biby hafa, mba hanafìha ty mpamorike. Maro ro mino, fa famoréha ro nahavy ty olo hialy, tsy hanan’anake, harare, voho ho maty mihitsy aza.

4. Ino ty inoa’ty olo mikasike ty mpamorike, voho akore ty anaporofoa’e aze?

⁴ Maro ami’ty Afrikany ro mino, fa afake miòva ndra azo ovà ho biby vata’e ty olo. Inòa matetike, fa mety hangalaky tarehem-boay ndra bibilava ty mpamorike. Maro kea ty mavàka hay ndre hovà’ty mpamorike hanjary ho biby. Inoan’olo an’Afriky Andrefa any ohatsy, fa afake mamindra fanahin’olo ho ami’y voro na biby hafa ty mpamorike, soa hanisìa raty olo. Maro ty Afrikany mino, fa nisy vavolombelo nahita maso fiovà reo. Mivòla roze fa toko’e ho raha tò, fa tsy niaviavy fahatany avao tantara reny, foto’e olo salama say soa ro nintantara aze.

5. Ampiasà’ty olo sasa’e hanaòva ino ty aòly, ka manao akory ty fampiasa’e aze?

⁵ Misy aòly eritseréty fa miaro ami’ty raty. Manìsy peratsy na ravaky an-tàna, na ravaky am-bozo misy heri’ty aòly, ty olo  mampiasa aze. Inòmy na ahosotsen-droze ami’ty vatan-droze aòly fiarova io. Avòni’e an-trano ao, na aleve’e ty raha inoa’e fa hiaro aze. Atokisan-droze ty aòly kelikele misy soratse baka ami’y Kôrana na baka ami’y Baiboly.

6. Ino ro natao’i Satana noho ty demonia’e taloha, voho akore ro toko’e hiheverantsika ty herin-droze reo?

⁶ Marina fa, rafy mandoza ho ahi’ty olombelo Satana noho ty demonia’e. Manan-kery ami’ty say noho ty fiaìna’ty olo roze. Fa nilitse tami’ty vata’ty olo noho ty biby roze taloha, ka nifehe an-droze reo. (Matio 12:43-45) Tsy toko’e ho hambanintsika ty heri’e, fe tsy toko’e hatahorantsika maré loatse kea.

7. Ino ro tea’i Satana hinoantsika? Ino ty fanohàra mety ami’y raha zay?

⁷ Mpamitake fara’y ze mahihitse Satana. Fitaha’e ty olo soa hino, fa mana hery bevata mandilatse ty hery fa anana’e ie. Toy misy fanohàra: Tami’y fotoa nisia’ty aly an-trano tan’Afriky tatìa vo tsy ela zay, le nisy miaramila nampiasa fitaòva fanamafisa feo, soa hampitahòra ty fahavalo’e. Nandefa feom-basy noho feon-tafondro maré bibike rozy taloha’ty nanafiha’e. Tea’e ty hinòa’ty fahavalo’e, fa mana fitaovam-pialia matanjake maro biby rozy. Tea’i Satana hino manahake zay kea ty olo, fa tsy misy fahatampéra’e ty heri’e. Tea’e hampitahòry ty olo soa hanao ty sitrapò’e, fa tsy ty sitrapò’i Jehovah. Hodinihintsika ty vande telo tea’i Satana hinoa’ty olo.

8. Ino ty vande raike aparita’i Satana?

⁸ Toy ty vande voaloha’e aparita’e: Tsy avy ho azy ty raha raty mahavòa ty olo; heri’ty demonia ro mahavy ty raha raty iaby, laha tsy hita mazava hoe olo ro nanao aze. Ndao hatao hoe mati’ty tazo ty ajà raike. Mety ho hai’ty rene’e, fa moky ro nanday tazo io. Fe, mety hino kea ie fa nisy olo nampiasa aòly mba handefasa moky io hanehetse ty ana’e.

9. Akore ro ampisehoa’ty Baiboly fa tsy Satana ro mahavy ty raha iaby mampanahìra?

⁹ Ekea, fa afake miterake raha mampanahìra ho ahi’ty olo Satana. Fe, tsy mety ty mino hoe, ie ro miterake ty raha iaby mampanahìra. Hoy ty Baiboly: “Tsy ho ahi’ty mahaleha ty fihoàra, voho tsy ho ahi’ty mahery ty aly, ndreke tsy ho ahi’ty hendre ty hane, voho tsy ho ahi’ty mazava say ty hanàna, sady tsy ho ahi’ty manam-pahalalà ty fitiava; fa ty fotoa noho ty loza tampoke le samby mahazo an-drozy iaby.” (Mpitoriteny 9:11) Mety hahalay mandilatsy ty nama’e ty mpilomay raike, fe tsy voatery ho ie ro handresy. Mety hisy “loza tampoke” hoavy ami’e. Mety ho voafínga ie, ka ho lavo, ndra mety harare ie, ndra ho folake. Mety hiseho ami’ty olo iaby raha rezay. Tsy voatery ho Satana ndra ty aòly ro nahavy raha reo, fa raha fa ho avy avao.

10. Ino ro volàny mikasike ty mpamosavy, na ty olo hafa, voho akore ro hahaìzantsika fa vande raha rezay?

¹⁰ Toy ty vande faharoa aparita’i Satana: Afake miova na azo ovà ho biby ty olo, mba hanisìa raty ty olo hafa. Apetraho ami’ao tseky fanontanea toy: ‘Laha mahavita zay vata’e ty mpamosavy, na olo hafa, ino moa ty raha miala ami’ty vatan’olo, ka mifindra ami’y biby ane?’ Fa hitantsika, fa tsy raha afake miboake ami’ty vatan’olo ao ty  fanahy. Hery mamelo ty vatantsika ie io, sady tsy afake manao ndra ino ndra ino, laha ohatsy ka tsy ami’y vatan-tena ao. Tsy mifanarake ami’y lalà’ty natiora napetra’i Jehovah Andranahare kea fiovà ho biby zay. Mitovy ami’y hoe mihevitse ty lalàna napetra’e ho tsy misy dika’e Andranahare, laha engà’e hiova ho biby tsy misay ty olo.

11. Akore ro ahaìzantsika fa tsy afake miala ami’ty vata’e ty mpamosavy, ka manjary ho biby? Inòa’ao va raha zay?

¹¹ Tsy afake miala ami’ty vata mba hanao raha ty fanahy, voho tsy afake manao raha soa na raha raty. Zay ty anto’e tsy ahafaha’ty mpamosavy na ty olo hafa hiala ami’ty vata’e ka hanjary ho biby. Volani’e noho eritsereti’e avao raha reny fa tsy vata’e natao’e.

12. Akore ro anaòva’i Satana ze hinoa’ty olo, fa nanao raha tsy natao’e iaby rozy?

¹² Akore ro hanazavà ty raha novolàni’ty mpamosavy taloha? Vita’i Satana ty manao ze hinoa’ty olo, fa nanao raha tsy natao’e iaby roze. Atao’i Satana mahita raha ty olo, ka manjary mieritseritse fa nahita na naharé na nanao raha tsy nisy iaby. Rezay ty fomba ampiasà’i Satana, hampanalavìra ty olo ami’i Jehovah, noho hanaòva’e ze hinoan-drozy fa mavande ty Baiboly.

13. a) Soa va ty manao fiaro? b) Ino ro volàni’ty Baiboly mikasike ty famoréha noho ty fanaòva aòly?

¹³ Toy ty vande fahatelo: Soa ty manao aòly fiaròva ami’ty famoréha. Tsy manavake ty aòly fiaròva noho ty aòly raty ty Baiboly. Rarà’e iaby laha fa atao hoe famoréha noho fanaòva aòly. Diniho ty lalà nome’i Jehovah ty firenen’Israely, mikasike ty aòly noho ty mpanao aze:

• “Ka manao sikily na manandro.”—Levitikosy 19:26.

• “Ndra lahilahy ndra ampela, ze manao ty vata’e fa ipetrahan-draha na ze mpanao hasoàva le hatao maty vata’e.”—Levitikosy 20:27.

•   “Mba tsy hisy ami’ao eo ze ... mpanandro, ndra mpisikily, ndra mpità aòly, ndra manao ho masimbava, ndra mpanontane ami’ze manao aze ipetrahan-draha, ndra mpanao hasoàva, ndra mpanontane ami’y maty.”—Deoteronomia 18:10-14.

14. Nanino Jehovah ro nandrara ty fanaòva aòly?

¹⁴ Arake lalàna reo le mazava, fa tsy tea-Ndranahare hanao aòly ty vahoaki’e. Namea’e ty vahoaki’e lalàna reo, foto’e tea’e roze, sady tsy tea’e handevozi’ty finoanoa fahatane. Tsy tea’e hampijalì’ty demonia roze.

15. Akore ty anoroa’ty Baiboly, fa mahery lavitse mandilatse Satana Jehovah?

¹⁵ Tsy mivòla ty raha malinidinike mikasike ty raha vita’ty demonia noho ty tsy vita’e ty Baiboly. Fe, atoro’e fa mahery lavitsy mandilatsy Satana noho ty demonia’e Jehovah Andranahare. Niroahi’i Jehovah baka an-danitse any Satana. (Apokalypsy 12:9) Henteo kea, fa niera tseky Satana vo nampijaly an’i Joba, sady niorìhi’e ty fandrarà’Andranahare tsy hamono an’i Joba.—Joba 2:4-6.

16. Ia ro toko’e hatokisantsika fa hiaro antsika?

¹⁶ Hoy ty Ohabolana 18:10: “Ty anara’i Jehovah le tilikambo mahery; ty olo marina miezake ho ami’e ao ka voaàvotsy.” Ka toko’e ho Jehovah ro hiankinantsika soa hiaro antsika. Tsy mianky amin’aòly ty Kristiana, mba hiaro aze ami’ty raha raty atao’i Satana noho ty demonia’e. Tsy mavàka ty fanozòna’ty mpamorike kea roze. Mino raha volàni’ty Baiboly toy ty mpanompo-Ndranahare: “Ty maso’i Jehovah manenty ami’y tontolo ami’y tany iaby eny, mba hampisehoa’e ty heri’e ho ahi’ze mana fo mahity ami’e.”—2 Tantara 16:9.

17. Ino ro ampitamani’y Jakoba 4:7 antsika, fe ino ro toko’e hataontsika?

¹⁷ Iha kea, le tsy havàka manahake zay laha manompo an’i Jehovah. Hoy Jakoba 4:7: “Manekea an’Andranahare nareo, fe tohero ty Devoly, le hilày anareo ie.” Azo antoke fa hiaro anao Andranahare marina io, laha manompo noho maneke aze iha.