1-2. Ino ty raha tsapan’olo sisany tamy rozy mbo nampiaraky?

 ANISAN’NY fotoa tena soasoa sady mahafalifaly ty fiaraha alohan’ny fanambalea. Laha mampiaraky iha amy zao, le azo antoky fa teanao hilamy soa avao ty fiarahanareo. Maro ty olo nahavita nanao ani-zay. Nivola, ohatsy, Amhara, a ranabavy mipetraky a Etiopỳ any hoe: “Maro ty raha nahafalifaly ahy, fa ty tena niteako tamy zahay mbo nampiaraky rey. Niresaky raha tena ilànay zahay, sady niaraky nihehihehy koa. Nifalifaly aho fa nitojiky olo teako sady tea ahy koa.”

² Fe hoy Alessio, rahalahy mipetraky a Holandy any: “Tena niteako aloha ty nahay an’ny valiko tamy zahay mbo nampiaraky rey, fe nisy raha sarotsy koa natrehinay.” Handiniky raha sarotsy sisany mety hiseho tsika ato sady hanenty torolalan’ny Baiboly vitsivitsy afaky manampy ty olo roe mampiaraky mba hanao raha amim-pahendrea avao. Hodinihintsika koa hoe ino ty azon’olo amy fiangona eo atao mba hanampea an-drozy.

MANINO NAREO RO MIARAKY?

3. Manino ro ilà ty hoe mampiaraky tse zay vo mifanambaly? (Ohabolana 20:25)

³ Soasoa aloha ty mampiaraky, fe anisan’ny dingana bevata koa raha io mba hahavy anareo hifanambaly. Amy andron’ny mariazy iny, le manao voady anatrehan’i Jehovah eo ty mpivaly hoe hifankatea noho hifanaja avao rozy laha samby mbo velo. Tokony handiniky soa tsika alohan’ny hanaova voady, ndre voady ino zay ndre voady ino. (Vakio Ohabolana 20:25.) Tena mila manao ani-zay koa ty olo hanao voadim-panambalea. Lasa hifankahay noho hahay hanapa-kevitsy ty olo roe hifanambaly laha mampiaraky  tse. Kindraiky le mety hanapa-kevitsy hifanambaly rozy, na hoe hajano ty fiarahan-drozy. Fe manao akory laha manapa-kevitsy hisaraky rozy? Midika va zay hoe tsy tokony ho nampiaraky rozy? Aha, tsy zay. Vomaiky nahasoa raha aza fiaraha iny satria nanampy an-drozy hahita hoe tokony hifanambaly va rozy sa tsy tokony.

4. Manino tsika ro tokony hana fomba fanenty soa mikasiky ty hoe mampiaraky?

⁴ Mila tiarovin’ny mpitovo hoe mampiaraky ty olo roe mba hahaizan-drozy hoe tokony hifanambaly va rozy sa tsy tokony. Laha mitiaro ani-zay rozy, le tsy hampiaraky fahatany amin’olo tsy eritseretiny ho valỳ. Fe tsy ty mpitovo avao ro mila mana fomba fanenty soa manahaky ani-zay. Samby tokony hana ani-zay tsika iaby. Misy, ohatsy, mieritseritsy hoe tsy maintsy mifanambaly ty olo roe lafa mampiaraky. Ino ty vokatsin’ny raha zay amy Kristiana mpitovo? Hoy ranabavy Melissa, mipetraky a Etazinỳ any: “Lafa misy ranadahy noho rahavavy mampiaraky, le mitamà ty mpiara-manompo sisany hoe hifanambaly rozy. Farany mbo miaraky eny avao rozy, ndre fa hitan-drozy aza hoe tsy mety ty amin-drozy roe. Ty sisany koa lasa mivonivony lafa mampiaraky. Lasa misy vokany amin-drozy raha zay.”

MIEZAHA HIFANKAHAY SOA

5-6. Ino ty tokony hiezahan’olo roe mampiaraky ho hay mikasiky an’olo teany iny? (1 Petera 3:4)

⁵ Laha anatin’ny mampiaraky nareo henanizao, ino ty hanampy anareo hahay hoe tokony hifanambaly va nareo sa tsy tokony? Miezaha hifankahay soa. Mety fa nahay raha vitsivitsy mikasiky olo teanao iny iha talohan’ny niarahanao aminy. Fe amy zao, le afaky hahay ‘ty toetsy mivony am-pony ao’ iha. (Vakio 1 Petera 3:4.) Afaky ho hainao soa, ohatsy, hoe manao akory ty fifandrambesany amy Jehovah, ty toetsiny, noho ty fomba fahitany raha. Lafa mandeha ty fotoa, le tokony fa ho hainao ty mamaly an’ny fanontanea manahaky ani-retoa: ‘Tena ho valy soa ho ahy va olo toy?’ (Ohab. 31:26, 27, 30; Efes. 5:33; 1 Tim. 5:8) ‘Afaky hanome ze raha ilàny ara-pihetseham-po va aho, ohatsy hoe fitiava na fikarakarà, le ie koa afaky hanome ani-zay ahy? Vitako va ty miaritsy ty fahalemeany?’ b (Rom. 3:23) Lafa mifankahay nareo le tiarovo hoe tsy voatery hitovy nareo, fa ty tena vatan-draha le hoe ho vitanareo va ty hizaka an’ny raha zay.

 ⁶ Mbo misy raha hafa koa tokony ho hainao mikasiky olo iarahanao iny, aminareo mbo mampiaraky iny. Ino zay? Tany mbo tsy tena latsaky laliky ty fitiavanareo, le mety ho teanao ty hifampiresaky mikasiky ty raha bevata sisany, ohatsy hoe ino ty raha kendreny. Fe manao akory laha misy raha manoka, ohatsy hoe fahasalamà, drala, na ty hadisoa natao taloha? Tsy voatery hiresaky mikasiky ty raha iaby nareo, aminareo vo manomboky mampiaraky iny. (Ampitovizo amy Jaona 16:12.) Laha tsapanao hoe vo tsiela nareo ro niaraky kanefa misy raha mikasiky anao manoka anontaneany, fe mbo tsy teanao horesahy, le volano ie. Fe tokony hambaranao azy avao raha zay lafa mandeha ty fotoa mba hahaizany manapa-kevitsy. Lafa miresaky aminy amy zay iha, le ka misy avonivony.

7. Ino ty hanampy ty olo roe mampiaraky mba hifankahay? (Henteo koa ty efajoro hoe “ Mampiaraky Amin’Olo Lavitsy.”) (Henteo koa sary reo.)

⁷ Akory ty hahaizanao soa an’olo iarahanao iny? Toy misy fomba raiky tena soa: Anontaneo ie bakeo janjino soa. Ka misalasala fa resaho aminy ze tena tsapanao sady mivolana ty marina. (Ohab. 20:5; Jak. 1:19) Akory ty hahafahanao manao ani-zay? Azonao atao ty manao raha miaraky aminy amy zay mba afaky mifampiresaky nareo, ohatsy hoe miaraky mihina, mitsangatsanga amy pilasy maro olo, noho miaraky mitory. Hifankahay soa koa nareo laha manoka fotoa hiaraha amy nama noho fianakavia. Ankoatsini-zay, milà raha azo atao mba hanampy anao hahay hoe manao akory ty fihetsikiny arakaraky ty raha miseho noho lafa miaraky amin’olo samby hafa. Zay mihintsy ty nataon’ny rahalahy Adrian, mipetraky a Holandy any. Hoy ty asany lafa ie nitantara ty fiarahan-drozy amy Alicia: “Nila fomba zahay mba hahafahanay mifankahay. Raha tsotsotra avao matetiky ro nataonay, ohatsy hoe niaraky niketriky na nanao raha hafa. Lafa nanao ani-zay zahay, le nihitanay hoe ino ty toetsy soanay le ino ty fahalemeanay.”

8. Ino ty soa ho azon’olo roe mampiaraky laha miaraky mianatsy Baiboly rozy?

⁸ Hifankahay koa nareo laha miaraky mianatsy Baiboly. Lafa lasa mpivaly nareo, le mila manoka fotoa hanaova fotoam-pivavahan’ny fianakavia. Asehonareo amy zay hoe Ndranahary ro ameanareo pilasy voalohany amy tokantranonareo ao. (Mpito. 4:12) Ka manino laha aminareo mbo mampiaraky zao ro fa miezaky manao ani-zay? Mazava ho azy fa mbo tsy fianakavia raiky ty olo roe mampiaraky, sady mbo tsy lohan’ny  ranabavy iny rahalahy iny. Fe laha miaraky mianatsy Baiboly tsy tampaky nareo, le ho hainao hoe manao akory ty fifandrambesan’olo teanao iny amy Jehovah. Fe tsy zay avao ty soa ho azonareo. Niresaky raha hafa koa Max noho Laysa, mpivaly mipetraky a Etazinỳ any. Hoy Max: “Vo nanomboky nampiaraky zahay, le fa nianatsy foto-kevitsy mikasiky olo mampiaraky, fanambalea, noho fiainam-pianakavia amy boky noho gazetintsika rey. Misy raha bevata sisany zao sarotsy aminao ty hiresaky azy, fe nivitanay raha zay lafa nianatsy an’ny boky noho gazetintsika rey zahay.”

RAHA HAFA TOKONY HODINIHY

9. Ino ty tokony hodinihin’olo roe mampiaraky lafa rozy hanapa-kevitsy hoe ia ty olo hiresahan-drozy mikasiky ty fiarahan-drozy?

⁹ Ia ty tokony hiresahanareo mikasiky ty fiarahanareo? Anjaranareo ty manapa-kevitsy mikasiky ani-zay. Vo manomboky mampiaraky avao nareo, le mety mieritseritsy hiresaky amin’olo vitsivitsy. (Ohab. 17:27) Laha manao ani-zay nareo, le mety tsy de hisy hanontanintany anareo sady tsy hisy olo hilikilitsy amy fiarahanareo. Fe laha tsy miresaky amin’olo mihintsy koa nareo, le mety lasa hivonivony. Tena mampidi-doza anefa raha zay. Hendry zany nareo laha miresaky amin’olo vitsivitsy afaky manoro hevitsy noho manampy anareo. (Ohab. 15:22) Ohatsy hoe olo sisany an-trano ao, nama matotsy, na anti-panahy.

10. Ino ty azon’olo roe mampiaraky atao mba hanome voninahitsy an’i Jehovah avao ty fiarahan-drozy? (Ohabolana 22:3)

¹⁰ Ino ty azonareo atao mba hanome voninahitsy an’i Jehovah avao ty fiarahanareo? Azo antoky hoe lasa hifaninto nareo arakaraky ty mampitombo ty fitiavanareo. Ka ino ty hanampy anareo halio fandaisam-bata avao? (1 Kor. 6:18) Ka manao resaky tiva, ka mitokatoka, sady ka minon-toky maro marè. (Efes. 5:3) Laha manao ani-reo nareo, le vomaiky hampitombo ty faniria ta hanao firaisa ka ho sarotsy aminareo ty hanao raha soa. Ino ty azonareo atao? Hendry nareo laha resahinareo matetiky hoe ino ty hataonareo mba hahavy anareo hifanaja noho hanoriky ty fitsipikin’i Jehovah avao. (Vakio Ohabolana 22:3.) Henteo moa hoe ino ty nanampy an’i David noho Almaz, mipetraky a Etiopỳ any. Nivola rozy hoe: “Nandeha amy ze pilasy maro olo avao zahay na tsy maintsy nisy namanay niaraky aminay. Tsy nijano raiky anaty tomabily na anaty trano mihintsy zahay. Nanampy anay tsy ho tratsin’ny fakam-panahy raha zay.”

11. Ino ty tokony hodinihin’olo roe mampiaraky lafa rozy hanapa-kevitsy hoe fanehoam-pitiava manao akory ro hataon-drozy?

¹¹ Ka manao akory ty resaky fanehoam-pitiava? Afaky manao ani-zay va ty olo roe mampiaraky? Mety hanapa-kevitsy hanao ani-zay nareo lafa hitanareo hoe mitombo ty fitiavanareo. (Tonon. 1:2; 2:6) Fe laha mitombo ty fanirianareo ta hanao firaisa, le mety ho sarotsy aminareo ty handramby fanapahan-kevitsy soa. Tsy zay avao fa mety lasa tsy hahafehy tena nareo ka lasa haloto fandaisam-bata. (Ohab. 6:27) Aminareo vo manomboky mampiaraky iny zany ro tokony horesahinareo hoe ino ty fanehoam-pitiava azonareo atao, le ino ty tsy mety, laha hentea ty torolalan’ny Baiboly. c (1 Tes. 4:3-7) Soa laha mifampiresaky nareo hoe: ‘Mety hanao akory ty olo manodidy antsika lafa mahita antsika mifaneho fitiava? Mety hampitombo ty faniriantsika ta hanao firaisa va ty fanaova ani-zay?’

12. Ino ty tokony hodinihin’olo roe mampiaraky lafa tsy mifanaraky rozy?

¹² Manao akory laha tsy mifanaraky nareo? Manao akory laha alimboka avao nareo? Midika  va zay hoe tsy natao hiaraky nareo? Aha, tsy voatery. Tsy nareo avao ro tratsini-zay fa lafa kila olo mampiaraky na mpivaly. Tiarovo anefa fa tsy mandeha ho azy ty hoe tokantrano sambatsy, fa misy olo roe afaky miaraky miasa mba handresea ty tsy fitovia misy amin-drozy. Mianky amy ze fomba andaminanareo problemo henanizao zany ro mety hahitanareo laha hana tokantrano sambatsy nareo. Dinihonareo zao: ‘Kalma noho mifanaja va zahay lafa mandamy raha? Mora mieky va zahay hoe manao hadisoa sady miezaky hiova? Mora aminay va ty mandefitsy, miala tsiny, noho manenga hadisoa?’ (Efes. 4:31, 32) Fe laha tsy mifanaraky noho mialy avao nareo, le azo inoa hoe mbo hanahaky ani-zay avao ty raha hisy lafa mpivaly nareo. Laha hitanao hoe tsy mety aminao ie, le soa kokoa laha ajano ty fiaharanareo. Zay ro tena mety aminareo roe. d

13. Ino ty hanampy ty olo roe hahay hoe zisiky ombia rozy ro tokony hampiaraky?

¹³ Zisiky ombia nareo ro tokony hampiaraky? Raty avao matetiky ty vokany laha tsy mandiniky soa tsika vo manapa-kevitsy. (Ohab. 21:5) Tokony ho ampy soa zany ty fotoa iarahanareo amy zay mifankahay soa nareo. Fe laha azo atao, le tsy tokony hatao ela marè koa raha zay. Mivola koa moa ty Baiboly hoe: “Marary ty fo laha ela biby vo tanteraky ty raha tamany.” (Ohab. 13:12) Ankoatsini-zay, arakaraky ty maha ela ty fiarahanareo le vomaiky sarotsy ty manohitsy ty fakam-panahy hanao firaisa. (1 Kor. 7:9) Ka mifantoky amy halavan’ny fotoa niarahanareo, fa aleo mieritseritsy hoe: ‘Ino ty mbo teako ho hay mikasiky olo iarahako toy mba hahaizako manapa-kevitsy?’

INO TY AZON’OLO HAFA ATAO MBA HANAMPEA ANI-ZE OLO MAMPIARAKY?

14. Ino ty azontsika atao mba hanampea olo roe mampiaraky? (Henteo koa sary io.)

¹⁴ Laha haintsika hoe misy olo roe mampiaraky, ino ty azontsika atao mba hanampea an-drozy? Azo atao ty manasa an-drozy mba hiaraky hihina amintsika, hanao fotoam-pivavaha, na hanao fialam-boly. (Rom. 12:13) Hanampy an-drozy hifankahay soa raha zay. Mila olo ho fahatelon-drozy va rozy, sa mila olo handay an-drozy, ohatsy hoe amy tomabily, sa mila pilasy mba hahafahan-drozy miresaky mitoka? Laha zay ie, tsy no mba afaky manampy an-drozy tsika? (Gal. 6:10) Nisy nanampy Alicia noho Adrian tamy rozy mbo nampiaraky, le tena nankasitrahan-drozy raha zay. Hoy Alicia: “Nifalifaly  biby zahay lafa nisy mpiara-manompo nivola taminay hoe afaky mandeha amin-drozy any zahay laha mila pilasy mba hiarahanay. Mba tsy mitoka zahay amy zay.” Laha misy olo miresaky aminao mba ho fahatelon-drozy, le rambeso ho tombotsoa raha zay. Miambena soa tsy no hanenga an-drozy raiky, fe diniho koa hoe tsy no mba ta hiresaky rozy ka mila misitaky lavidavitsy iha.​—Fil. 2:4.

15. Ino koa ty azontsika atao mba hanampea olo roe mampiaraky? (Ohabolana 12:18)

¹⁵ Afaky manampy an’olo mampiaraky rey koa tsika laha miamby soa amy ty raha volanintsika. Mety mila mifehy tena tsika kindraiky. (Vakio Ohabolana 12:18.) Mety ho teantsika, ohatsy, ty hivola amin’olo hoe miaraky iano noho iano, kanefa mety ho tean’olo roe rey laha ty vatatenan-drozy mihintsy ro miresaky an’ny raha zay amin’olo hafa. Tsy tokony hitsikotsiko na hikinokino an-drozy tsika, na hilikilitsy amy raha tsy mahakasiky antsika. (Ohab. 20:19; Rom. 14:10; 1 Tes. 4:11) Tsy tokony hivola na hametraky fanontanea mety hahavy an-drozy hahatsapa koa tsika hoe tsy maintsy mifanambaly rozy. Hoy ranabavy Elisa morovaly lafa mahatiaro ty fotoa niarahan-drozy: “Nimenatsy zahay lafa nisy nanontany anay hoe ombia ty mariazinareo le hatao aia, kanefa mbo tsy niresaky ani-zay zahay.”

16. Akory ty tokony ho fihetsikintsika laha misy olo roe nampijano ty fiarahan-drozy?

¹⁶ Manao akory laha manapa-kevitsy ty olo roe hoe hajano ty fiarahan-drozy? Tsy tokony hilikilitsy amy raha zay tsika na hanome tsiny ty raiky amin-drozy. (1 Pet. 4:15) Hoy ranabavy Lea: “Nireko fa nisy olo manao ta hahay ty tena antony nampisaraky ahy amy ranadahy niaraky tamiko iny. Nalahelo biby aho.” Nihitantsika tanabo eny fa tsy voatery ho raty laha nampijano ty fiarahan-drozy ty olo roe, na koa hoe tsy tokony ho niaraky mihintsy rozy. Vomaiky nahasoa raha aza fiaraha iny satria nanampy an-drozy hahita hoe tokony hifanambaly va rozy sa tsy tokony. Fe mety mbo haharary ty fon-drozy raha zay sady mety hahavy an-drozy hahatiaro mangiky. Afaky mila fomba zany tsika mba hanampea an-drozy.​—Ohab. 17:17.

17. Tokony hiezaky hanao ino avao ty olo roe mampiaraky?

¹⁷ Nihitantsika teo fa sarotsy ty hoe mampiaraky alohan’ny fanambalea, fe soasoa koa. Hoy Jessica: “Marina aloha hoe andraikitsy bevata ty mandiny anao lafa iha mampiaraky. Fe nifalifaly aho fa nampiasa soa ty fotoanay noho ty herinay zahay ka afaky nifankahay soa.” Laha mampiaraky iha amy zao, le anovo avao ze hahavy anareo hifankahay soa. Laha manao ani-zay nareo, le hahatratsy ty raha kendreny ty fiarahanareo ka hahay hanapa-kevitsy nareo.