Hanenty ty anatiny ao

Ho amy loha hevitsy any

TANTARAM-PIAINA

Tena Teako ty Nianatsy Noho Nampianatsy Mikasiky ani-Jehovah

Tena Teako ty Nianatsy Noho Nampianatsy Mikasiky ani-Jehovah

NIBÈ ta Easton, a Pennsylvania, a Etazinỳ any aho. Tea nianatsy aho, le nataoko ze hiaviako amy iniversitè eny satria mba ta ho lasa olo ambony aho. Matematiky noho siansy ro tena nihaiko. Tamy 1956, le nameani-fikambana miaro ty zon’olombelo drala 25 dolara aho satria zaho ro nahazo nôty farani-anabo tamy mpianatsy mainty rey. Fe niova ty raha kendreko tafara atoy. Hainareo hoe ino ty antony?

NIANATSY MIKASIKY ANI-JEHOVAH

Tafara kelikelini-tao 1940, nianatsy Baiboly tamy Vavolombeloni-Jehovah babako noho reniko. Fe tsy nianatsy Baiboly sasy rozy tafara atoy. Fe ndre zay, mbo nahazo gazety Tilikambo Fiambena noho Mifohaza! avao mamako. Lafa nisy fivoriambe iraisam-pirenena natao amy zay ta New York any tamy 1950, le nanatriky tany iaby zahay trano raiky.

Tsiela tafarani-zay, nanomboky nitsidiky anay Rahalahy Lawrence Jeffries. Ta hampianatsy ahy ie. Tsy nitovy hevitsy taminy tse aho, satria ty Vavolombeloni-Jehovah tsy manao politiky noho tsy manao maramila. Nivolaniko amy zay ie hoe laha tsy mandeha mialy iaby ty olo an’Ameriky eto, le ho tafilitsy eto ty fahavalo ka hanjakazaka amintsika. Nanam-pahareta Rahalahy Jeffries, le hoy ty asany tamiko: “Ino hoasanao ty hataoni-Jehovah Ndranahary laha manompo azy iaby ty olo an’Ameriky eto le misy fahavalo manafiky an-drozy?” Hitako tamy raha nivolaniny io noho ty raha hafa niresahiny tamiko hoe kay zaho diso hevitsy. Lasa ta hianatsy Baiboly amy zay aho nanomboky teo.

Tamy batisako

Nanoka fotoa hamakia ani-gazety Tilikambo Fiambena noho Mifohaza! najarini-mamako fa ela rey aho. Lafa nandeha ty fotoa, le nieky aho hoe marina ty raha nianarako, farany naneky hianatsy Baiboly tamy Rahalahy Jeffries aho. Nanomboky nivory tsy tampaky koa aho. Niteako biby ty raha nianarako, ka nilasa mpitory ty vaovao soa aho. Niova ty raha kendreko lafa nihaiko hoe fa “marìny ty andro bevatani-Jehovah.” (Zef. 1:14) Lasa tsy ta hianatsy amy iniversitè eny sasy aho fa naleoko nanampy olo hianatsy ty fahamarina amy Baiboly ao.

Nivita ty fianarako tamy lisè eny tamy 13 Ziein 1956, le telo andro tafarani-zay, natao batisa aho tamy fivoriambeni-faritsy zay. Tsy azoko sary an’eritseritsy mihintsy tamy zay hoe hameani-Jehovah raha soa maro aho, satria nanapa-kevitsy hampiasa ty fiainako mba hianara noho hampianara olo mikasiky azy.

NIANATSY NOHO NAMPIANATSY TY HAFA MIKASIKY ANI-JEHOVAH TAMY ZAHO NIMPISAVA LALA

Nanao mpisava lala maharitsy aho enim-bola tafarani-batisako. Nisy lahatsoratsy manahaky ani-zao tamy Fanompoantsika Fanjakà Iny Desambra 1956: “Afaky Mifindra amy Faritany Mila Mpitory Maro va Iha?” Afaky manao ani-zay mihintsy hoasako aho. Ta hanampy amy faritany tsy de itoria ty vaovao soa rey aho.​—Mat. 24:14.

Nifindra ta Edgefield, a Carolina Antimo any aho. Efatsy avao ty mpitory tamy fiangona iny tao, le zaho ty fahaliminy. Tamy efitsy raiky amy tranoni-rahalahy zay ty nivorianay. Nanompo 100 lera sambola aho. Nimaro biby ty raha nataoko satria mitariky ty asa fitoria an-tonda eny aho sady manao lahateny amy fiangona eo. Fe arakaraky ty nanaovako ani-zay, le vomaiky aho nahay soa ani-Jehovah.

Nisy ampela mpianatsiko Baiboly zay nana trano fametraha faty rey, ta Johnston any, tanà tsy lavitsy anay. Soa fanahy tamiko ie le nisy asa tapa-potoa nameany ahy. Nameany anay koa efitsy kelikely taminy ao zay mba hivorianay.

Nisy Rahalahy zay Jolly Jeffries ty anarany. Anakilahini-rahalahy nampianatsy Baiboly ahy iny io sady mpisava lala. Niala baka a Brooklyn a New York any ie, le ie ro nilasa namako. Nipetraky tamy trano kelikely ani-rahalahy zay zahay.

Kelikely ty karama ta Carolina Antimo any. Nahazo roe na telo dolara zahay saky niasa ndraiky andro. Ndraiky zay, vo baka nivily raha hatao sakafo tamy faran-dralako zay aho tamy dokàny zay. Lafa niboaky baka ao aho, le namonjy ahy lahilahy zay sady nanontany hoe: “Tsy mila asa iha? Hameako dolara raiky sandera iha.” Nameany asa telo andro aho le nanadio pilasy fanaova fanorena zay. Hitako tamin’iny hoe tsy ho nitafijano ta Edgefield any aho laha tsy teo Jehovah. Afaky nanatriky ty fivoriambe iraisam-pirenena 1958 natao ta New York any aho, ndre tsy nanan-drala aza.

Tamy mariazinay

Nisy raha niavaky niseho tamy andro faharoeni-fivoriambe iny. Nifankahita tamy Ruby Wadlington aho. Mpisava lala maharitsy ta Gallatin a Tennessee any ie. Samby ta hanao misionera zahay roe, ka nanatriky ty fivoria natao ho ani-ze maniry hanao sekolini-Gileada, tamy fivoriambe iny. Nanomboky nifandefa taratasy zahay tafarani-zay. Nandahateny ta Gallatin any aho satria nisy nanasa ahy. Nihararaotiko raha zay le nangataky azy ho valy aho. Nifindra tamy fiangonan-dry Ruby any aho tafarani-zay, le nifanambaly zahay tamy 1959.

NIANA-DRAHA NOHO NAMPIANATSY TAMY FIANGONA EO

Nivoatendry ho mpikarakara fiangonani-Gallatin (anti-panahy mpandrindra moa ty ikaiha azy henanizao) aho tamy zaho 23 tao. Zahay ty nitsidihini-Charles Thompson voalohany lafa ie nivoatendry mpiandraikitsini-faritsy. Tena nana traikefa ie, fe nanontany ty hevitsiko avao. Nanontaneany ahy, ohatsy, hoe ino ty raha ilàni-mpiara-manompo reo le akory ty fomba nikarakarani-mpiandraikitsini-faritsy hafa ani-fiangona io. Nianarako baka amy raha nataony zay hoe soa avao ty manontany noho miezaky hahay ty raha misy iaby alohani-handrambesa fanapahan-kevitsy.

Tamy Mey 1964 aho, nahazo fanasà hanatriky Sekolini-Fanompoa Fanjakà Iny, ta Lansing Antimo, a New York any. Nataoni-rahalahy nampianatsy rey ze hahavy ahy haniry hampitombo ty raha haiko mikasiky ani-Jehovah noho hihariny azy, tamy fianara vola raiky io.

NIANA-DRAHA NOHO NAMPIANATSY LAFA NANAO TY ASANI-FARITSY NOHO VONDROM-PARITSY

Tamy Zanviè 1965, le nahazo fanasà hanao ty asani-faritsy zahay amy Ruby. Nibevata faritany nanendrea anay voalohany zay, satria baka a Knoxville, a Tennessee any, le zisiky ta Richmond, a Virginie any. Tafilitsy anatiny ao ty fiangonani-Carolina Avaratsy, Kentucky, noho Virginie Andrefa. Fiangona nisy olo mainty rey avao ty nitsidihiko, satria nivola ty lalàna tantimoni-Etazinỳ any hoe mbo tsy mahazo miaraky mivory amin’olo foty ty olo mainty. Nahantra ty mpiara-manompo tany, le nianatsy nizara ani-ze nanananay tamy ze sahira zahay. Nampianatsy ahy raha bevata mpiandraikitsini-faritsy raiky fa ela zay. Hoy ty asany: “Anovo ze hahatsapani-mpiara-manompo reo hoe rahalahin-drozy iha. Ka manao sahala amy patron io lafa mitsidiky fiangona. Ho afaky hanampy an-drozy iha laha mahatsapa rozy hoe rahalahin-drozy iha.”

Lafa zahay nitsidiky fiangona kelikely raiky zay, le nanomboky fampianara Baiboly tamy somonjara raiky zay Ruby. Manan’anakampela kelikely tao raiky somonjara io. Lafa nandeha zahay le tsy nisy afaky nampianatsy azy ty olo tamy fiangona iny teo, farany nitohizani-Ruby tamy taratasy ty fianaran-drozy. Lafa nimpoly nitsidiky tany zahay, le nanatriky ty fivoria iaby nataoni-fiangona somonjara iny. Nandefasa ranabavy roe mpisava lala manoka rezay tamy fiangona iny tany tafarani-zay, le rozy ro nanohy nampianatsy azy. Tsiela avao ie le fa natao batisa. Telopolo tao eo ho eo tafara atoy, zany hoe tamy tao 1995, le nisy ranabavy tanora raiky zay namonjy ani-Ruby, le niresaky taminy. Tamy Betelani-Patterson ao zahay tamy zay. Kay hondy ie io anakampelani-somonjara, azy nampianarani-Ruby iny! Nanatriky ty kilasy faha-100 tamy Sekolini-Gileada niaraky amy valiny ta Betela ao ie tamy fotoa io.

Ta Floride ty faritsy faharoe nanendrea anay. Nila tomabily zahay tamy fotoa zay, farany nivily. Nivilinay lafo amin’io raha io, kanefa tamy herinandro voalohany iny avao, le nisy raha nisimba tamy moterany ao. Fa nilany amin’io ty dralanay, tsy nisy sasy ndre ty hanamboara azy. Farany nikaihiko rahalahy raiky zay, satria nieritseritsy aho hoe mety mba afaky manampy anay ie. Tena nanampy anay vatany ie. Nivolaniny mpiasany rey mba hanamboatsy ani-tomabily iny. Tsy nangalany drala mihintsy zahay. Hoy ty asany: “Tsy misy raha aloanareo ndre raiky.” Zahay koa aza ro nameany drala! Nihitanay tamin’iny fa mikarakara ty vahoakiny Jehovah. Nampitiaro anay raha iny hoe mila miezaky hatariky zahay.

Saky mitsidiky fiangona zahay, le mamanta amy mpiara-manompo avao. Lasa nahazo nama soa maro zahay vokatsini-zay. Ndraiky zay, nandika tatitsy mikasiky fiangona tamy masìny fanoratako zay aho. Nandeha aho bakeon’iny fe mbo tsy nivita raha iny ka nengako teo tse. Nisy ajà lahilahy 3 tao zay tamin’olo nivantananay rey tao. Lafa nimpoly aho hariva iny, henteako fa nikibokibohiny masìny nanoratako iny, farany tsy maintsy nampoliko ndraiky. Mbo kizahiko avao ie tao maro tafara atoy hoe: ‘Misaotsy anao nanampy ahy!’

Tamy 1971, le nahazo taratasy zay zahay nanambara hoe voatendry ho mpiandraikitsini-vondrom-paritsy amy Tanàni-New York any zahay. Natahotsy zahay! Vo 34 tao aho tamy zahay nifindra tany. Zaho amin’io ty olo mainty lasa mpiandraikitsini-vondrom-paritsy voalohany tany. Fe tena nandramby ahy soa rahalahy reo.

Mpiandraikitsini-vondrom-paritsy aho, ka nanatriky fivoriambeni-faritsy avao zahay saky farani-herinandro. Niteako ty nampianatsy mikasiky ani-Jehovah tamy fivoriambe rey tany. Maro mpiandraikitsini-faritsy nana traikefa maro nandilatsy ahy ty tany. Ty raiky amin-drozy aza ro nanao ty lahatenini-batisako. Rahalahy raiky mana anara Theodore Jaracz zay koa lasa anisani-Filan-kevi-pitantana lafa tafara atoy. Nisy rahalahy maro nana traikefa, nanompo tamy Betelani-Brooklyn koa tany. Nifalifaly biby aho satria nataoni-mpiandraikitsini-faritsy noho Betelita rey ze hampahazo ay ahy. Ty masoko mihintsy ro nahita hoe be fitiava mpiarakandro reo, sady niantehitsy tamy Safà-Ndranahary noho nanoha ty fandamina. Niambany rozy ka lasa nimoramora tamiko ty nanao ty asani-mpiandraikitsini-vondrom-paritsy.

NIMPOLY NANAO TY ASANI-FARITSY

Tamy 1974, le nanendry mpiandraikitsini-faritsy maromaro hafa koa ty Filan-kevi-pitantana mba hanao ty asani-mpiandraikitsini-vondrom-paritsy. Lasa mpiandraikitsini-faritsy ndraiky aho, le ta Carolina Antimo any ty faritsy nitsidihinay. Soa avao fa fa naharo tamy zay ty fiangona nisy olo foty noho mainty tantimoni-Etazinỳ any, le nifalifaly biby rahalahy reo.

Tamy faramparani-tao 1976 aho, nivoatendry tamy faritsini-Géorgie, anelanelani-Atlanta noho Columbus any. Tiaroko avao tamy zaho nanao lahatenim-pandevena ho ani-ajà limy mainty rezay. Noroan’olo ty tranon-drozy, le zay ty nahafaty an-drozy. Renin-drozy amy zay nailitsy hopitaly satria naràtsy marè. Nimaro ty rahalahy noho anabavy mainty noho foty niavy tan-dapotaly any mba hampahery azy. Hitako hoe tena niavaky ty fitiavani-rahalahy reo. Lafa mifampidary manahaky ani-zay ty mpanompo-Ndranahary le afaky miaritsy ndre ino ino raha sarotsy miseho.

NIANATSY NOHO NAMPIANATSY TA BETELA

Tamy 1977, nikaihy tamy Betelani-Brooklyn any zahay. Nisy tetikasa natao tany, le nivolany zahay mba hanampy tany tanatini-vola vitsivitsy. Lafa narìny ho vita asa iny, le niresaky tamiko ty roe amy rahalahy anisani-Filan-kevi-pitantana. Nanontanean-drozy aho laha parè hanompo amy Betela ao zahay amy Ruby. Le naneky zahay.

Niasa tamy Sampan-draharahani-Fanompoa aho tanatini-24 tao, le matetiky ty rahalahy ao manampy amy famalea fanontanea tena sarotsy. Nanome tari-dala mifanaraky amy torolalani-Baiboly avao ty Filan-kevi-pitantana tanatini-tao maro. Manampy ty Sampan-draharahani-Fanompoa hamaly ani-fanontanea rey raha rey, sady nampiasà mba hampiofana ty mpiandraitsini-faritsy, ty anti-panahy, noho ty mpisava lala. Nanampy olo maro ho lasa Kristiana matotsy fampiofana rey. Lasa nihanatanjaky ty fandaminani-Jehovah vokatsini-raha zay.

Maromaro ty biròni-sampana nitsidihiko nanomboky tamy 1995 zisiky 2018, satria nalefa ho solontenani-foibe aho. Nifampiresaky tamy Komitini-Sampana, Betelita, noho misionera rey aho mba hampahery an-drozy noho hanampy an-drozy amy ze raha sarotsy mahazo an-drozy. Tozoro nahazo fampahereza avao zahay amy Ruby lafa naharè ty raha niainani-rahalahy noho anabavy rey. Nitsidiky ani-Rwanda, ohatsy, zahay tamy tao 2000. Tena nidosiky ty fonay ty naharè ty raha nataoni-mpiara-manompo tany rey noho ty fianakaviani-Betela mba hahavy an-drozy tsy ho maty tamy fandripaha foko tany tamy 1994 iny. Maro amin-drozy ro nimaty longo. Fe ndre teo raha niaretan-drozy rey, le mbo nasehoni-rahalahy reo hoe nanam-pinoa rozy, nanan-draha tamany, sady falifaly avao.

Faha-50 taoni-mariazinay

Fa 80 tao eo zahay henanizao. Nikomitini-Sampani-Etazinỳ aho tanatini-20 tao farany rezay. Tsy nianatsy tamy iniversitè eny mihintsy aho, fe nahazo fampianara tena soa baka amy Jehovah noho ty fandaminany. Zay ro nanampy ahy hahay hampianatsy ty fahamarina amy Baiboly ao. (2 Kor. 3:5; 2 Tim. 2:2) Hahasoa olo mandrakizay raha zay. Nihitako hoe nanampy olo hana fomba fiaina soa noho nahavy an-drozy hifandramby amy Mpamoro an-drozy iny ty hafatsy amy Baiboly ao. (Jak. 4:8) Mbo mampirisiky olo avao zahay amy Ruby mba tsy hanao ambanin-draha ty fianara mikasiky ani-Jehovah noho ty fampianara ty fahamarina amy Baiboly ao. Tombontsoa bevata ho ani-mpanomponi-Jehovah raha zay!