Hanenty ty anatiny ao

Ho amy loha hevitsy any

LAHATSORATSY FIANARA 45

Ka Engà Hiova Mihintsy ty Fitiavanao ty Mpiara-manompo!

Ka Engà Hiova Mihintsy ty Fitiavanao ty Mpiara-manompo!

“Mifanehoa hasoa fanahy feno fitiava [na fitiava tsy miovaova] noho fiferinesa.”​—ZAK. 7:9.

HIRA 107 Tahafo ny Fitiavan’Andriamanitra

HO HITANAO ATO *

1-2. Manino tsika ro tokony hampiseho fitiava tsy miovaova amy mpiara-manompo?

MANA antony soa hampisehoa fitiava tsy miovaova tsika. Ino iaby raha rezay? Hanampy antsika hahay ani-zay ohabola amy Baiboly ao retoa: “Ka engà hiala anao ty hasoa fanahy noho ty fahamarina. ... Le hahazo hatò amy Ndranahary noho amin’olo iha sady ho hitan-drozy hoe tena mahay raha.” “Manao soa amy ty vatany ty olo [mampiseho fitiava tsy miovaova].” “Ze mila fahamarina noho [fitiava tsy miovaova] le hahazo fiaina.” *​—Ohab. 3:3, 4; 11:17; 21:21.

2 Miresaky antony telo mandrisiky antsika hampiseho fitiava tsy miovaova ohabola telo reo. Voalohany, lasa lafovily amy Jehovah tsika lafa mampiseho ani-toetsy io. Faharoe, mahasoa antsika raha io. Manjary mifandramby soa avao amy ty namantsika, ohatsy, tsika. Le fahatelo, manampy antsika hahazo raha soa amy hoavy ty fanaova ani-zay, anatini-zay ty fiaina zisiky farany. Laha dinihy antony telo reo, le tena tokony hanoriky ani-raha nivolanini-Jehovah toy tsika: “Mifanehoa hasoa fanahy feno fitiava noho fiferinesa.”​—Zak. 7:9.

3. Ino iaby ty fanontanea hodinihintsika amy lahatsoratsy toy?

3 Ia ty tokony hampisehoantsika fitiava tsy miovaova? Ino ty azontsika ianara baka amy bokini-Rota mikasiky ani-toetsy io? Akory ty azontsika ampisehoa hoe tsy miovaova ty fitiavantsika ty mpiara-manompo? Ino ty soa ho azontsika baka amy zay? Hamaly ani-fanontanea reo tsika amy lahatsoratsy toy ato.

IA TY TOKONY HAMPISEHOANTSIKA FITIAVA TSY MIOVAOVA?

4. Ino ty azontsika atao mba hampisehoa fitiava tsy miovaova manahaky ani-Jehovah? (Marka 10:29, 30)

4 Nihitantsika tamy lahatsoratsy taloha tao hoe ze tea ani-Jehovah noho manompo azy avao ro ampisehoany fitiava tsy miovaova, zany hoe mivahatsy noho mifandramby am-po amin-drozy ie. (Dan. 9:4) Tokony ‘hanahaky a Ndranahary tsika, satria anakiny teany.’ (Efes. 5:1) Mahavy antsika ta hampiseho fitiava tsy miovaova amy mpiara-manompo raha zay, zany hoe ta hivahatsy noho hifandramby am-po amin-drozy avao.​—Vakio Marka 10:29, 30.

5-6. Mitovy va ty dikani-hoe tsy mivaliky noho mana fitiava tsy miovaova? Hazavao amy ohatsy.

5 Vomaiky tsika hahay hampiseho fitiava tsy miovaova amy mpiara-manompo lafa haintsika soa ty dikani-safà io. Mety misy mieritseritsy hoe mitovy avao ty dikani-hoe mana fitiava tsy miovaova noho ty hoe tsy mivaliky. Marina va zay? Toy misy ohatsy.

6 Eritsereto hoe misy lahilahy raiky niasa tamy orinasa raiky avao tanatini-tao maro. Midika va raha zay hoe teany direktera iny? Tsy voatery ho zay. Mety mbo tsy nihitany mihitsy aza direktera io. Ndre ty fanapahan-kevitsy sisany atao amy orinasa iny ao aza mety tsy ho teany. Fe mbo miasa ao avao ie. Azo volany hoe tsy mivaliky amy direktera iny zany ie. Falifaly ie satria manan’asa noho mahazo karama. Hiasa ao avao ie zisiky retirety, laha tsy hoe nahita asa soa mandilatsy an’io vasa ie.

7-8. a) Ino ty antony mahavy olo raiky hampiseho fitiava tsy miovaova? b) Manino tsika ro handiniky ty bokini-Rota?

7 Ka ino zany ty maha samby hafa ty hoe tsy mivaliky noho mampiseho fitiava tsy miovaova? Ty antony mahavy olo raiky hampiseho ani-toetsy io. Ino, ohatsy, ty nahavy ty mpanompo-Ndranahary taloha hampiseho fitiava tsy miovaova? Tsy hoe voatery nanao ani-zay rozy, fa rozy mihintsy ro ta hanao ani-zay. Eritsereto moa Davida. Nampiseho fitiava tsy miovaova tamy Jonatana namany ie, ndre ta ho namono azy aza babani-Jonatana. Tsy nisy niforosè azy hanao ani-zay fa zay ty sitrapony. Mbo nampiseho fitiava tsy miovaova tamy anakilahini-Jonatana, mana anara Mefiboseta zay avao aza Davida, tao maromaro tafarani-nahafatesani-Jonatana.—1 Sam. 20:9, 14, 15; 2 Sam. 4:4; 8:15; 9:1, 6, 7.

8 Hahay raha maro mikasiky fitiava tsy miovaova io tsika lafa mandiniky ty bokini-Rota. Ino ty ianarantsika baka amin’olo sisany voaresaky ao? Le manao akory ty hanorihantsika ani-fianara zay amy fiangona misy antsika ao? *

INO TY AZONTSIKA IANARA BAKA AMY BOKINI-ROTA?

9. Nanino Naomy ro nieritseritsy hoe nanohitsy azy Jehovah?

9 Resahy amy bokini-Rota ao ty tantarani-Naomy noho Rota vinantovaviny. Hita ao koa ty mikasiky ani-Boaza, longom-balini-Naomy. Lahilahy natahotsy a Ndranahary ie. Nisy mosary tan’Israely any, farany nifindra ta Moaba any Naomy miaraky amy valiny noho anakilahin-drozy roe rezay. Fe nimaty valini-Naomy iny lafa tany. Tafarani-zay, nanambaly anakilahiny rey, fe mampalahelo fa samby nimaty koa rozy roe lahy. (Rota 1:3-5; 2:1) Tena nimafy tamy Naomy raha reo ka nikivy biby ie. Nalahelo marè ie, farany nanjary nieritseritsy hoe nanohitsy azy Jehovah. Hoy ty asany: “Mafaitsy amiko ty namangoani-Jehovah ahy.” Mbo nivola koa ie hoe: “Tena nampafaitsy ty fiainako azy Farani-Ze Mahery iny. ... Jehovah ro fa nanohitsy ahy, le azy Farani-Ze Mahery iny ro nahavy loza tamiko.”​—Rota 1:13, 20, 21.

10. Neloky va Jehovah lafa naharè ani-raha tsy nety nivolanini-Naomy rey? Ino ty nataony mba hanampea azy?

10 Neloky va Jehovah lafa naharè ani-raha tsy nety nivolanini-Naomy rey? Tsy nanary ani-mpanompony kivy io ie. Vomaiky aza ie niferinay azy. Haini-Jehovah hoe “mety hahavy ty hendry ho adaladala ty fijalea.” (Mpito. 7:7) Fe nila nampea Naomy mba hahitany hoe mbo tanilany teo avao Jehovah. Ino ty nataoni-Jehovah? (1 Sam. 2:8) Nampiasa ani-Rota Jehovah mba hampisehoa taminy hoe tsy miovaova ty fitiavany. Soa fanahy Rota sady parè hanampy ani-rafozany iny, mba hahavy azy tsy ho kivy marè noho hatòky hoe mbo tea azy avao Jehovah. Ino ty ianarantsika baka amy Rota?

11. Ino ty antony mahavy ani-rahalahy noho anabavy reo miezaky manampy olo kivy na malahelo?

11 Hiezaky hanampy ani-ze kivy na malahelo tsika, laha mana fitiava tsy miovaova. Nivahatsy tamy Naomy Rota. Misy rahalahy noho anabavy soa fanahy manao ho zay koa henanizao. Parè hivahatsy amy ty mpiara-manompo kivy na malahelo rozy. Tean-drozy ty rahalahy noho anabavin-drozy ka ta hanao ze azo atao rozy mba hanampea an-drozy. (Ohab. 12:25; 24:10) Manaraky ty torohevitsini-Paoly rozy ka ‘manao safà mampahery ty kivy, manoha ty malemy, sady mahari-po amin’olo iaby.’​—1 Tes. 5:14.

Manampy mpiara-manompo kivy iha lafa mijanjy azy (Fehintsoratsy 12)

12. Ino matetiky ty fomba farani-ze soa azo anampea rahalahy na anabavy kivy?

12 Ino ty azo atao mba hanampea rahalahy na anabavy kivy? Mijanjy azy, le manome toky azy hoe tena teanao ie. Zay matetiky ty fomba farani-ze soa azo anampea azy. Hitani-Jehovah ty ezaky ataonao mba hampahereza ani-aondriny lafovily rey ka tena ankasitrahany. (Sal. 41:1) Mivola mihintsy aza ty Ohabolana 19:17 hoe: “Ze miferinay ty mahantra le mampitrosa ani-Jehovah, ka Ie ro hanonitsy ze raha nafoin’olo iny.”

Nisoa fanahy Rota satria nivahatsy tamy Naomy rafozany, ndre nandeha noly a Moaba any Orpa. Hoy Rota tamy Naomy: “Ze andehananao ro handehanako” (Fehintsoratsy 13)

13. Ino ty tsy nampitovy ani-Rota noho Orpa? Manino ty fanapahan-kevitsini-Rota ro nampiseho hoe tsy niovaova ty fitiavany ani-Naomy? (Henteo sary amy fononi-gazety toy.)

13 Vomaiky ho azontsika soa ty dikani-hoe fitiava tsy miovaova lafa tsika mandiniky ty raha niseho tamy Naomy, tafarani-nahafatesani-valiny noho anakilahiny roe rey. Lafa nireni-Naomy hoe “nikarakara ty olony noho nanome hany an-drozy Jehovah”, le nanapa-kevitsy holy an-tanindrazany any ie. (Rota 1:6) Samby nanaraky azy iaby vinantovaviny rey tamy voalohany. Fe lafa tan-dala teny rozy, le nampirisihini-Naomy mba himpoly a Moaba any. Intelo mihintsy ie ro nanao ani-zay. Ino amy zay ty niseho? Mivola ty Baiboly hoe: “Nanoroky ani-rafozambaviny Orpa tafarani-zay, fa Rota nivahatsy taminy.” (Rota 1:7-14) Nanaraky ani-raha nivolanini-Naomy iny Orpa ka nimpoly a Moaba any. Fa Rota nanao raha mandilatsy ani-zay. Azony natao koa ty nandeha noly, fe tena teany Naomy ka naleony nijano le nanampy azy. (Rota 1:16, 17) Nivahatsy tamy Naomy ie. Tsy nisy niforosè azy hanao ani-zay, fa ie mihintsy ro ta hanao ani-zay. Hita tamy fanapahan-kevitsy nataoni-Rota iny hoe tsy niovaova ty fitiavany. Ino ty ianarantsika baka amy zay?

14. a) Ino ty mampiseho hoe manahaky ani-Rota ty rahalahy noho anabavy maro? b) Laha hentea ty Hebreo 13:16, soro manao akory ro mahazo hatò amy Ndranahary?

14 Laha mana fitiava tsy miovaova tsika, le miezaky manao mandilatsy ani-ze tokony hatao mba hanampea ty olo hafa. Maro ty rahalahy noho anabavy mampiseho fitiava tsy miovaova amy mpiara-manompo, ndre tsy hainy aza rozy. Fa nisy nanao ho zay avao bakany zay. Lafa ren-drozy, ohatsy, hoe nisy loza niseho le avy le manao raha rozy mba hahaiza hoe akory ty azon-drozy anampea. Lafa misy sahira amy resaky drala koa ty amy fiangona ao, le hentean-drozy hoe ino ty raha ilàn’olo iny bakeo rozy manampy azy. Manao raha mandilatsy ani-ze tokony hatao rozy. Ho zay koa ty nataoni-Kristiana ta Makedonia any tamy taonjato voalohany. Nahafoy ty fotoan-drozy noho ty hananan-drozy rozy, sady nanome “mandilatsy ani-ze zakan-drozy mihintsy aza” mba hanampea ty mpiara-manompo sahira. (2 Kor. 8:3) Falifaly biby Jehovah lafa mahita ty mpanompony mampiseho fitiava tsy miovaova manahaky ani-zay!​—Vakio Hebreo 13:16.

AKORY TY AZONTSIKA AMPISEHOA HOE TSY MIOVAOVA TY FITIAVANTSIKA?

15-16. Ino ty mampiseho hoe tsy nikivy Rota fa niezaky nanampy ani-Naomy avao?

15 Afaky mianatsy raha maro tsika lafa mandiniky ty tantarani-Rota noho Naomy. Ndao moa tsika handiniky ty sisany amy zay.

16 Ka kivy mihintsy. Tsy naneky tse Naomy tamy voalohany lafa nivola taminy Rota hoe hiaraky aminy a Joda any. Fe tsy nikivy Rota. Ino ty vokany? ‘Lafa nihitani-Naomy fa nisisiky hiaraky taminy avao Rota, le tsy nivola sasy ie.’​—Rota 1:15-18.

17. Ino ty hanampy antsika hiezaky avao?

17 Fianara ho antsika: Mila manam-pahareta tsika lafa manampy olo kivy. Tokony hiezaky hanampy an-drozy avao tsika. Mety tsy haneky hampea, ohatsy, ty anabavy raiky amy voalohany. * Fe laha tsy miovaova ty fitiavantsika, le hiezaky marè tsika mba hivahatsy aminy. (Gal. 6:2) Mitamà tsika hoe haneky hinama amintsika ie lafa mandeha ty fotoa, le hengany hanampy azy noho hampahery azy tsika.

18. Ino ty raha nataoni-Naomy ka mety ho nampalahelo ani-Rota?

18 Ka mieritseritsy hoe raty fanahy aminao ie. Nifankahita tamin’olo tanà raiky aminy taloha rey Naomy noho Rota lafa niavy ta Betlehema any. Nivola tamin-drozy Naomy hoe: “Nanan-kanana aho tamy zaho vo niala teto, fe nampimpoly ahy tanam-polo Jehovah.” (Rota 1:21) Mba eritsereto moa hoe nanao akory ty fihetseham-poni-Rota lafa naharè ani-zay? Fa nanao ze azony natao ie mba hanampea ani-Naomy. Niaraky nitany taminy ie, nampionona azy, sady niharo lia taminy tanatini-andro maro. Kanefa ino ty raha nivolanini-Naomy? ‘Nampimpoly ahy tanam-polo, hoasany, Jehovah.’ Atao raha ta hivola ie hoe tsy nisy dikany taminy ty fanampeani-Rota, kanefa Rota nitsanga tanilany eo mihintsy. Azo antoky fa nampalahelo ani-Rota raha zay! Fe mbo nivahatsy tamy Naomy avao Rota.

19. Ino ty hanampy antsika hivahatsy amin’olo raiky tena kivy?

19 Fianara ho antsika: Manao akory laha, ohatsy, hoe fa miezaky iha manampy ranabavy raiky kivy, kanefa ie mbo manao safà maharary aminao? Miezaha mba tsy hieritseritsy hoe raty fanahy aminao ie. Miezaha mba tsy hiala azy, le angataho Jehovah hanampy anao hahita hevitsy hampahereza azy.​—Ohab. 17:17.

Ino ty azoni-anti-panahy atao mba hanahafa ani-Boaza? (Fehintsoratsy 20-21)

20. Ino ty nanampy ani-Rota hahazo hery mba hanampea ani-Naomy?

20 Ampaherezo ze olo hitanao hoe mila fampahereza. Nampiseho fitiava tsy miovaova tamy Naomy Rota, fe ndre ie koa aza lasa nila fampahereza. Nampiasa ani-Boaza Jehovah mba hampahery azy. Nivola taminy Boaza hoe: “Loniky lahy Jehovah hamaly soa anao amy ty raha nataonao, le loniky lahy iha hahazo valisoa tsy misy handra baka amy Jehovah, azy Ndranaharini-Israely iny satria tambany elatsiny teo ro nilànao fialofa.” Tena nidosiky ty foni-Rota safàni-Boaza reo, ka hoy ty asany: “Nampaherezinao aho sady nameanao toky mpanompovavinao toy.” (Rota 2:12, 13) Niavy tamy fotoa nilàni-Rota azy fampaherezani-Boaza iny. Ino ty vokany? Lasa nahazo hery ndraiky ie ka nahavita nanampy ani-Naomy avao.

21. Laha hentea ty Isaia 32:1, 2, miezaky hanao ino ty anti-panahy be fitiava?

21 Fianara ho antsika: Mba mila fampahereza koa kindraiky ty olo mampiseho fitiava tsy miovaova. Afaky manome ani-zay ty anti-panahy. Lafa nihitani-Boaza hoe soa fanahy tamy Naomy Rota, le nidera azy ie. Ho zay koa ty ataoni-anti-panahy henanizao. Miezaky mandiniky rozy, ka lafa hitan-drozy hoe misy rahalahy na anabavy mampiseho fitiava noho manampy ty hafa, le midera azy rozy. Lafa amea safà fiderà amy fotoa tena ilàny azy ty mpiara-manompo, le manjary mahazo hery ka afaky manohy manampy ty hafa avao.​—Vakio Isaia 32:1, 2.

INO TY SOA AZONI-ZE MAMPISEHO FITIAVA TSY MIOVAOVA?

22-23. Ino ty mampiseho hoe niova Naomy, le ino ty nampiova azy? (Salamo 136:23, 26)

22 Lafa nandeha ty fotoa, le nameani-Boaza hany maro biby Rota noho Naomy. (Rota 2:14-18) Ino amy zay ty nataoni-Naomy lafa nihitany hoe natariky tamin-drozy Boaza? Hoy ty asany: “Enga ane hitahy azy Jehovah, azy tsy nieny nampiseho hasoa fanahy feno fitiava tamy ty velo noho ty maty iny!” (Rota 2:20a) Hita hoe tena niova ty toe-tsaini-Naomy! Taloha ie nikivy biby, le nivola hoe: ‘Fa nanohitsy ahy Jehovah.’ Fe henanizao ie lasa falifaly, ka nivola hoe “tsy nieny nampiseho hasoa fanahy feno fitiava” Jehovah. Ka ino zany ty nampiova ani-Naomy?

23 Tsapani-Naomy avao tamy farany hoe tsy nanary azy mihintsy Jehovah. Nampiasa ani-Rota Jehovah mba hanampea azy lafa ie noly ta Joda any. (Rota 1:16) Tsapani-Naomy koa hoe mbo Jehovah avao ro nampirisiky ani-Boaza hatariky tamin-drozy amy Rota, satria anisani-“mpanavotsy” an-drozy Boaza. * (Rota 2:19, 20b) Mety nieritseritsy vasa Naomy hoe: ‘Haiko henanizao fa tanilako teo avao Jehovah. Kay hondy ie tsy nahafoy ahy mihintsy bakany bakany zay!’ (Vakio Salamo 136:23, 26.) Azo antoky fa tena nankasitraky ani-Rota noho Boaza Naomy, satria tsy nieny nanampy azy rozy. Tsy maintsy nifalifaly biby zay rozy telo lafa tsy nikivy sasy Naomy fa nahazo hery hanompoa ani-Jehovah ndraiky.

24. Manino ro tsy tokony hiovaova mihintsy ty fitiavantsika ty mpiara-manompo?

24 Ino ty nianarantsika mikasiky fitiava tsy miovaova laha dinihy ty bokini-Rota? Laha tsy miovaova ty fitiavantsika, le tsy ho mora kivy tsika lafa manampy mpiara-manompo kivy na malahelo. Parè hanao soro mihintsy aza tsika mba hanampea an-drozy. Nihitantsika koa hoe mila midera ty mpiara-manompo mampiseho fitiava tsy miovaova ty anti-panahy lafa mahita hoe mila fampahereza rozy. Falifaly biby tsika lafa mahazo hery hanompoa ani-Jehovah ndraiky ty namantsika. (Asa. 20:35) Fe ino ty antony bevata marè mahavy antsika ta hampiseho fitiava tsy miovaova? Satria tsika ta hanahaky ani-Jehovah noho ta hanao raha mampifalifaly azy. Tsy miovaova mihintsy ty fitiavani-Jehovah!​—Eks. 34:6; Sal. 33:22.

HIRA 130 Andao Hifamela

^ feh. 5 Teani-Jehovah tsy hiovaova ty fitiavantsika ani-rahalahy noho anabavintsika amy fiangona eo reo. Hahay soa ty dikani-hoe fitiava tsy miovaova tsika lafa mandiniky hoe akory ty nampisehoani-mpanompo-Ndranahary taloha tany ani-toetsy io. Handiniky ty ohatsini-Rota, Naomy, noho Boaza tsika amy lahatsoratsy toy ato.

^ feh. 1 Azo adika hoe “fitiava tsy miovaova” koa ty safà hoe “hasoa fanahy feno fitiava” na “hasoa fanahy”, amy ze andinin-teny hodinihintsika ato.

^ feh. 8 Mampirisiky anao zahay mba hamaky ty Rota toko 1 noho 2. Ho azonao soa amy zay ty hevitsy resahy amy lahatsoratsy toy ato.

^ feh. 17 Ty anabavy mila fanampea ro resahintsika etoa, satria tsika mandiniky ty ohatsini-Naomy. Fe azo ampiasà amy rahalahy koa ty hevitsy resahy ato.

^ feh. 23 Laha teanao ty hahay hoe manino Boaza ro kaihy hoe “mpanavotsy”, le henteo ty lahatsoratsy hoe “Tahafo ny Finoan’izy Ireo: ‘Vehivavy Tsara Tokoa’ i Rota”, amy Tilikambo Fiambena 1 Oktobra 2012, pejy 20.