Hanenty ty anatiny ao

Ho amy loha hevitsy any

Nimaro lapa be noho tsangambato bevata ta Ninive any

Fa Nihainao Va?

Fa Nihainao Va?

Nanao akory ty niafarani-Ninive?

LASA fanjakà farani-ze bevata tan-tany etoy Asyria tamy tao 670 T.K. tany ho any. Niresahini-Tranombakoky Britaniky tamy tranonkalan-drozy ao hoe: “Baka a Sipra ty farany andrefa, le Iran ty farany antinana. Nisy fotoa aza mbo tanatiny koa Ejipta.” Ninive ty renivohitsini-Asyria le io avao koa ty tanà farani-bevata tan-tany etoy tamy zay. Nimaro zariday soasoa tany, sady nimaro lapa be noho tranomboky bevata biby. Nihita tamy rindrini-Ninive fa ela tany rey fa nikaiky ty vatany hoe “mpanjakani-zao tontolo zao” Asorobanipala Mpanjaka, manahaky ty nataoni-mpanjaka hafa ta Asyria ao avao. Tsy nisy nieritserety haharesy ani-Asyria noho Ninive mihintsy tamy fotoa nanjakàni-Asorobanipala io.

Asyria ro fanjakà farani-ze bevata noho natanjaky tan-tany etoy tamy fotoa zay

Fe lafa nisondrotsy amy fara tamponi-heriny Asyria, le nivola mpaminanini-Jehovah mana anara Zefania zay hoe: “Handrava ani-Asyria [Jehovah]. Hataony tsy misy olo mipetraky sasy Ninive, ka ho maiky manahaky liomonto io.” Mbo nampeani-mpaminanini-Jehovah mana anara Nahoma zay ho zao hoe: “Ravao ty volafoty, ravao ty volamena! ... Ritsy tanà iny, rava, sady tsy misy olo! ... Hilay anao ze mahita anao sady hivola hoe: ‘Niravàn’olo Ninive!’ ” (Zef. 2:13; Nah. 2:9, 10; 3:7) Mety nitseritseriky avao ze naharè ani-faminania reo hoe: ‘Aia koa ty hahatanteraky ani-zay? Le hisy haharesy ani-Asyria?’ Atao raha tsy mampino mihintsy faminania io.

Nanjary liomonto Ninive!

Fe niresy avao Asyria! Niresini-Babylonianina noho Medianina reo ie taloha kelikelini-tao 600 T.K. Tsy nisy olo nipetraky sasy ta Ninive any. Nihalinon’olo mihintsy aza ty mikasiky azy! Mivola boky raiky baka amy Fanajaria Zava-kanto fa Ela An-davily zay hoe nilevy tanà iny, le fa ie resahini-Baiboly io avao ro ahaizan’olo ani-Ninive zao. Mivola ty fikambana Mpikaroky Ambany Tany Mikasiky Baiboly hoe: “Tsy nisy nahay mihintsy aza hoe tena nisy vatany va renivohitsini-Asyria bevata zao.” Fe tamy 1845, nisy mpikaroky mana anara Austen Henry Layard zay nanomboky nihaly ty sisa tavela tamy tanàni-Ninive. Nivoaporofo baka amy raha nihitany tamy fikarohany rey hoe tena niavaky vatany Ninive.

Nitanteraky tamy antsipiriany faminania mikasiky ani-Ninive rey. Vomaiky raha zay mahavy antsika hatòky hoe tsy maintsy ho tanteraky koa ty faminaniani-Baiboly mikasiky ty hiafarani-fanjakàn’olombelo henanizao.​—Dan. 2:44; Apok. 19:15, 19-21.