Hanenty ty anatiny ao

Ho amy loha hevitsy any

Fa Nihainao Va?

Fa Nihainao Va?

Ino iaby ty karaza hetra tsy maintsy naloan’olo tamy androni-Jesosy?

TANATINI-TAO maro, le nanome drala ty Israelita mba hanohana ty fivavaha marina. Fe maro ty hetra tsy maintsy naloani-Jiosy tamy androni-Jesosy ka nanasarotsy ty fiainan-drozy raha zay.

Tsy maintsy nandoa antsasakini-sekely (drakma roe) ze lahilahy jiosy fa feno tao mba hanohana ty fivavaha tamy tranolay masy tao. Mbo nanao ho zay avao koa rozy lafa niova ho tempoly tranolay iny. Niviliana raha hatao soro noho hikarakarà ani-tempoly namboarini-Heroda iny hetra reo tamy androni-Jesosy. Nisy Jiosy nanontany ani-Petera hoe mandoa hetra va Jesosy, le nivola Jesosy fa azo atao ty mandoa hetra. Nirahiny mihintsy aza Petera mba hangalaky drala handoavan-drozy hetra.​—Mat. 17:24-27.

Mbo nisy hetra hafa koa naloani-vahoaki-Ndranahary. Nikaihy hoe ampahafolon-karena raha io, zany hoe ampahafoloni-ze raha azon-drozy, ohatsy hoe vokatsy na drala. (Lev. 27:30-32; Nom. 18:26-28) Fe nizizo mpitariky fivavaha rey hoe tsy maintsy andoava ampahafolony iaby ndre ty karazan-traka manahaky “solila, aneta, noho komina.” Tsy nivola Jesosy hoe tsy mety ty mandoa ampahafolon-karena. Nivola avao ie hoe tsy mety ty fampiasani-Sadoseo noho Fariseo reo ani-lalàna mikasiky ampahafolon-karena io.​—Mat. 23:23.

Fe tsy zay avao fa mbo maro ty hetra tsy maintsy naloani-Jiosy reo tamy Romanina, satria tambany fahefàn-drozy Jiosy reo tamy fotoa zay. Tsy maintsy nanome vokatsy na nandoa drala ze manan-tany mba handoava ty hetrany. Laha mahavokatsy 100 kilo, ohatsy, ie le mila mandoa 20 na 25 kilo amy Romanina reo. Mbo nisy hetra hafa koa tsy maintsy naloani-lahilahy jiosy kiraidraiky. Mikasiky ani-hetra io ro nanontaneani-Fariseo rey ani-Jesosy. Zao ty nivolaniny mba hampisehoa hoe manao akory ty tokony ho fahitantsika ty fandoava hetra: “Aloavo amy Kaisara ... ze ahini-Kaisara, fa amy Ndranahary ze ahi-Ndranahary.”​—Mat. 22:15-22.

Mbo nisy hetra hafa koa naloa tamy fanjakà lafa hampilitsy na hampiboaky enta havily amy faritsy iny eo. Tamy port rey ty fitakia ani-hetra io, na tamy pont, sampanan-dala, na tamy filira amy tanà noho bazary rey.

Tena navesatsy tamin’olo tambany fahefàni-Romanina rey hetra iaby reo. Nivola mpahay tantara romanina mana anara Tacite zay hoe tamy fotoa nanjakàni-Tiberio, tamy Jesosy mbo tan-tany etoy, le “nangataky ty olo ta Syria noho Jodia any mba hahena ty hetra aloan-drozy satria lasa nanahira an-drozy raha io.”

Vomaiky nanasarotsy ani-hetra rey ty fomba nitakia azy. Mila mana zo ty olo raiky vo afaky mitaky hetra. Atao lavanty zo io, le ze manome drala farani-ze maro ro mahazo azy. Manarama olo hafa hitaky ani-hetra rey olo nahazo zo iny, le olo karamàny rey koa mangalaky tombony ho azy manoka. Atao raha nisefoni-mpitaky hetra ho zay Zakaiosy. (Lioka 19:1, 2) Tsy mahatseriky zany laha neloky ty olo sady nalay ani-mpitaky hetra rey.