Ua Fesili Mai Talavou . . .

E Faapefea Ona Ou Faafetaiaʻia Omiga Mai Aumea?

“I so o se mea lava ua iai omiga mai aumea.”—Iese, 16 tausaga.

“A o oʻu tuputupu aʻe, sa sili ona faigata ona ou faafetaiaʻia omiga mai i ē na matou aʻoʻoga faatasi.”—Ionatana, 21 tausaga.

O OMIGA MAI AUMEA e mautinoa lava o se tasi lea o mea faigata e ao ona faafetaiaʻia. Ae ia e mautinoa, e mafai ona e teena. O le mea moni, e mafai ona e pulea ma e faaaogāina e te lelei ai. E faapefea?

Muamua, e manaʻomia ona e iloa le malosi tele o omiga mai aumea ma le ono mafai ona taaʻina ai o oe. O ā nisi o laasaga aogā e mafai ona e faia? O loo i le Afioga a le Atua le taʻiala aogā lea e te manaʻomia. Ua faapea mai le Faataoto 24:5: ‘O le tagata atamai e tupu lona malosi.’ O le ā le ituaiga o atamai lea e mafai ona tupu ai lou malosi e tetee atu i omiga mai aumea? Seʻi o tatou talanoaina muamua se faafitauli o loo ala ai ona e aafia i omiga mai aumea, ona taliina ai lea o le fesili lena.

Le Leai o se Mautinoa—O se Lamatiaga

O nisi taimi, ua avea ai omiga mai aumea o se luʻi faapitoa i talavou Molimau a Ieova talu ai o lo latou olaga o ni Molimau e ao ona latou faailoaina atu i isi lo latou faatuatuaga. (Mataio 28:19, 20) Po ua iai ni taimi ua faafaigata ai iā te oe ona taʻu atu ou talitonuga i isi talavou o loo tou feiloaʻi? Ua lē na o oe e iai lena faalogona. Ua fai mai se talavou e 18 tausaga e igoa iā Melanie: “E sili atu ona faigata na i lo le mea na ou manatu ai, le taʻuina atu i isi talavou o aʻu o se Molimau.” Na ia fai mai atili: “Ou te maua loa le malosi e taʻu atu ai o aʻu o se Molimau, ae toe oo mai foʻi ma le fefe.” E foliga mai o omiga leaga mai aumea na ala ai ona ia lē taʻuina atu lona faatuatuaga.

Ua faamautinoaina i tatou e le Tusi Paia e faapea e oo lava i tane ma fafine e matuā malolosi lo latou faatuatua, na faatalatū e tautatala atu i isi e uiga i le Atua. Mo se faataʻitaʻiga, na iloa e le talavou o Ieremia o le a oo ane tauemuga ma sauāga pe afai e na te usitaʻia le faatonuga a le Atua e tautala atu ma le faamalosi. E lē gata i lea, e leʻi iai se mautinoa o Ieremia. Aisea? Na ia faapea atu i le Atua: “Faauta,  ou te lē iloa ona tautala, auā o aʻu o le tama itiiti.” Pe na ioe le Atua faapea e lē mafai ona tautala Ieremia ona o lona talavou? E leai. Na faalaeiau atu Ieova i le perofeta e faapea: “Aua e te faapea, O aʻu o le tama itiiti.” Sa faia e Ieova e tusa o lana fuafuaga ma avatu se tofiga tāua i lenei talavou o loo faatalatū.—Ieremia 1:6, 7.

Pe afai e leai so tatou mautinoa, ma lagona lo tatou lē mautonu, e mafai ona avea omiga mai aumea ma mea e faigata ona tetee atu i ai. O le tulaga lenei ua faaalia mai e suʻesuʻega i lea mataupu. O se faaaʻoaʻoga, i tuā i le tausaga 1937, na faia ai se faataʻitaʻiga ua lauiloa e se saienitisi e igoa ia Muzafer Sherif. Na ia tuuina tagata i se potu pogisa, ma faaali iā i latou se malamalama, ona ia fesili lea i ai po o le ā le tele lea na minoi ai le malamalama.

O le mea moni e leʻi minoi le malamalama, ua na o se togafiti. Pe a fesiligia eseese tagata taʻitoʻatasi, e tofu lava le tagata ia ma lana tali e tusa ai ma le tele na gaoioi ai le malamalama. Ae ina ua suʻesuʻeina faatasi o se vaega, na fai atu i ai e taʻu faaleotele mai so latou manatu. O le ā le mea na tupu? Talu ai le leai o so latou mautinoa i lo latou lava manatu, o lea sa aafia ai manatu o isi i isi. Ina ua faifai pea lea suʻesuʻega, na amata ona faasolosolo ona tutusa a latou tali seʻia oo lava ina malilie faatasi i se “manatu e tasi uma i ai le vaega.” E ui lava la ina toe suʻesuʻeina mulimuli ane taʻitasi, ae sa aafia pea i latou taʻitoʻatasi i le manatu lea ua tasi i ai la latou vaega.

O lea suʻesuʻega ua faaalia mai ai se manatu tāua. O le leai o se mautinoa po o se talitonuga mautū o le tagata, e faigofie ai ona aafia i omiga mai aumea. O se mea e ao ona manatunatu loloto i ai, a ea? Auā foʻi, e mafai e omiga mai aumea ona aafia ai tagata pe a fesagaʻi ma mataupu tāua, e aofia ai lo latou manatu e faatatau i feusuaʻiga a o leʻi faaipoipo, le faaogāseseina o fualaau faasaina, faapea foʻi ma sini latou te tuliloaina i le olaga. Afai e tatou te faatagaina “manatu e tasi uma i ai le vaega” e aafia ai o tatou manatu e tusa ai ma ia mataupu, e matuā telē lava se aafiaga ua tatou faia i lo tatou lumanaʻi. (Esoto 23:2) O le ā e mafai ona fai?

Ia, o le ā sou manatu, o le a faapefea ona e tali atu i le suʻesuʻega pe a na faapea o loo e iloa moni e leʻi minoi le malamalama? Atonu e te lē aafia i manatu o le isi vaega. Ioe, e tatou te manaʻomia le mautinoa. Ae, o le ā le ituaiga o mautinoa o loo manaʻomia, ma e faapefea foʻi ona tatou maua?

Ia Iai Lou Mautinoa iā Ieova

Atonu ua e faalogo i le mau tala e faatatau i le atiina aʻe o lou lava mautinoa. Ae o loo feteenaʻi manatu e tusa ma le auala e maua ai—ma po o le ā foʻi le tele e te manaʻomia. O loo i le Tusi Paia lenei fautuaga paleni: “Ou te fai atu ai iā te outou uma, aua le faasili le manatu o se tasi i le mea ua tatau ona manatu ai, a ia māmā le manatu.” (Roma 12:3) Ua faapea mai se isi faaliliuga o lenei fuaiupu: “Ou te fai atu iā te outou uma, ia lē faasili le manatu o le tagata iā te ia lava na i lo lona tulaga moni o loo iai, a  ia tagaʻi totoʻa le tagata iā te ia lava.”—Charles B. Williams.

O lou “tagaʻi totoʻa” i lou “tulaga moni,” o le a puipuia ai oe mai le faamaualuga, faafiapoto, ma le lotovii. Ae i le isi itu, o se vaaiga paleni faapena e aofia ai foʻi ma le iai o se uiga mautinoa o lou lava mafai moni ona mafaufau, fetuutuunaʻi, ma faia ni filifiliga e faavae mai le mafaufau tonu. Na foaʻiina mai iā te oe e Lē na Foafoaina oe le “mafai ona mafaufau” ma o se meaalofa e tāua tele. (Roma 12:1, NW ) O lou manatuaina o lena mea e fesoasoani iā te oe e teena ai le faalogona ia tuu atu i isi o loo tou auaufaatasi e faia filifiliga mo oe. Peitaʻi ane, e iai se isi mautinoa o le a sili atu ona aogā i le puipuiina o oe.

Na faagaeeina Tavita e tusia faapea: “O oe lava o loʻu faamoemoega, le Alii e Ieova, o loʻu faatuatuaga oe talu ina ou tama itiiti.” (Salamo 71:5) Ioe, na matuā tuu atu atoatoa e Tavita lona faatuatuaga i lona Tamā i le lagi, ma sa ia faia faapea talu mai lava o laʻitiiti o ia. O ia ‘ua na o se tama itiiti’—atonu o se talavou—i le taimi lea na luʻia ai e Koliata se fitafita a Isaraelu e tau ma ia. Sa fefefe fitafita. (1 Samuelu 17:11, 33) Atonu na tulaʻi mai ni omiga mai aumea e faalotovaivaia ai i latou. E lē taumatea na fai ni a latou tala e lē atiina aʻe ai e faatatau i le telē ma le malosi o Koliata ma faapea ai o le vale se tagata e na te taliaina le luʻi. Sa lē aafia Tavita i na ituaiga o omiga. Aisea?

Seʻi mātau foʻi upu a Tavita iā Koliata: “Ua e sau iā te aʻu ma le pelu, ma le tao, ma le tao leoleo; a o aʻu, ou te alu atu iā te oe i le suafa o Ieova o ʻau, o le Atua o le itu taua a Isaraelu ua e faifai i ai.” (1 Samuelu 17:45) Na iloa lelei e Tavita le telē ma le malosi o Koliata, ma auupega o loo iā te ia. Ae na ia iloa ma le mautinoa se mea, e pei lava o lona mautinoa o loo iai le lagi i ona luga aʻe . Na ia iloa o se mea noa Koliata pe a faatusatusa iā Ieova le Atua. Pe afai o loo ʻau Ieova ma Tavita, aiseā la o le a ia fefe ai fua iā Koliata? O le malosi tele o le mautinoa o Tavita i le Atua na ala ai ona ia lagona le saogalemu. E leai ma se omiga mai i isi e mafai ona maluemalue ai lona mautinoa.

Pe e faapena lou mautinoa iā Ieova? E leʻi suia Ieova talu mai le taimi o Tavita. (Malaki 3:6; Iakopo 1:17) O le tele o lou aʻoaʻoina e faatatau iā te ia, o le tele foʻi lena o lou mautinoa e faatatau i mea uma ua ia fetalai mai ai i lana Afioga. (Ioane 17:17) O le a e maua ai i inā faatulagaga e mautū ma faamoemoeina e taʻitaʻia ai oe i le olaga ma fesoasoani iā te oe e teena ai omiga mai aumea. E lē gata i le iai o lou mautinoa iā Ieova, ae e iai foʻi se isi mea e mafai ona e faia.

Filifili ni Faufautua Lelei

Ua faatāua mai i le Tusi Paia le manaʻomia ona saʻilia ni taʻitaʻiga lelei. Ua faapea mai le Faataoto 1:5: “O lē ua mafaufau foʻi e maua e ia le poto e pule ai.” E mafai ona avea ou mātua ma puna o taʻiala ona o loo la matuā naunau lava mo lou lelei. O le mea lea ua iloa lelei e Indira. Ua ia faapea mai: “Ua ala ona ou savali pea i ala o le upu moni i le taimi nei ona o le faaaogāina pea e oʻu mātua o le Tusi Paia pe a matou talanoa, ma avea ai Ieova o sē e moni i loʻu olaga.” O lagona foʻi na o isi talavou.

Pe afai o oe o se tasi o le faapotopotoga Kerisiano, ua e maua la se lagolagosua matagofie i inā—o loo iai ovasia po o toeaina ua tofia, faapea foʻi ma isi Kerisiano taʻumatuaina. Ua faapea mai le manatu o le talavou o Nadia: “Na iā te aʻu le faaaloalo tele ma le fiafia i toeaina i laʻu faapotopotoga. Ou te manatuaina se lauga e fitoitonu i talavou na faia e la matou ovasia taʻimua. Ina ua uma le sauniga sa ma lagona ma laʻu uō teine le faagaeeina talu ai o mea ia na ia talanoaina, o mea tonu lava ia na ma lagona o loo oo iā i maʻua.”

O le isi auupega malosi e tetee atu ai i omiga leaga mai aumea o aafiaga lelei ia mai aumea. Pe afai e filifili lelei au uō, o le a mafai ona latou fesoasoani iā te oe e pipii atu i sini lelei ma faatulagaga saʻo. E mafai faapefea ona tatou filifili lelei a tatou uō? Ia teu i mafaufau le fautuaga lenei: “O lē latou te feoaʻi ma tagata popoto, e poto lava ia; a o le uō a ē valelea, e leaga ai lava ia.” (Faataoto 13:20) Sa filifili ma le faaeteete e Nadia ana uō i le aʻoga—o i latou e latou te talitonu faatasi, o ē e tutusa o latou manatu i faatulagaga tau amio. Na ia toe faamatala ni mea na tutupu e faapea: “Pe a ō mai tama o le aʻoga e ‘talanoa’ mai iā i matou, e matou te faalagolago o le tasi i le isi e maua ai le fesoasoani.” E mafai e uō lelei ona fesoasoani ia iloa ai o tatou uiga e sili ona lelei. E matuā talafeagai ai taumafaiga e faia ina ia maua ni uō lelei.

O lea ia mautinoa, afai e te ati aʻe lou mautinoa iā Ieova, saʻilia taʻiala mai Kerisiano taʻumatuaina, ma filifili ma le poto au uō, ona mafai lea ona e taulau i le faafetaiaʻia o le luʻi o omiga mai aumea. O le mea moni, e mafai ona avea oe o se isi o i latou o faia ni aafiaga lelei i au uō ma fesoasoani iā i latou e tumau faatasi ma oe i le ala i le ola.

[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 22]

Saʻili ni uō lelei, o ē e tutusa lo outou alofa mo le Atua ma ana faatulagaga

[Ata i le itulau 22]

“O le feoaʻi ma ē amio leaga e leaga ai amio lelei.”—1 Korinito 15:33

[Ata i le itulau 22]

“O lē latou te feoaʻi ma tagata popoto, e poto lava ia.”—Faataoto 13:20