Le Auala e Puipuia ai Lau Fanau

“O mātua, o le vaega lea e aupito sili ona tāua i le puipuiina o fanau mai le faaaogāina o fualaau ma vailaau faasāina. E ao ona avea i latou ma faaaʻoaʻoga ma ē e avatua faamatalaga mo a latou fanau.”—DONNA SHALALA, FAILAUTUSI A LE MATAGALUEGA O LE SOIFUA MĀLŌLŌINA MA AUAUNAGA MO TAGATA I LE IUNAITE SETETE.

I LE avea ai o se matua, o oe la le puipuiga muamua i le taua e tetee atu i fualaau faasāina. O le mea e faanoanoa ai ona e lē o amanaʻiaina uma e mātua le tāua o lea matafaioi. Ua faapea mai se talavou mai Pasili e igoa iā Ireneu: “Sa pisi naʻuā loʻu tamā. E lē tele lava ni ana tala e fai mai. E lē taitai ona ia aumaia se fautuaga e uiga i fualaau faasāina.”

Ae seʻi vaai la i le eseesega e tusa ai ma le faamatalaga a se isi foʻi talavou mai Pasili e igoa iā Alecxandros, o lē na faapea mai: “A iai ni polokalame i le TV e faatatau iā i latou ua puleaina e fualaau faasāina, e valaau mai lava lo matou tamā iā te aʻu ma oʻu uso e ō atu e matamata i ai. Na ia faamamafaina tulaga pagatia ua oo i ia tagata ona o lo latou faaaogāina o fualaau faasāina. O isi taimi a o matamata i ia polokalame, e na te faaaogā ai le avanoa e fesili mai ai pe o matou vāai i ni talavou i le aʻoga o loo aafia i fualaau faasāina. O le auala lenā na ia lapataʻia ai matou i lamatiaga o fualaau faasāina.”

Po ua e talanoa i lau fanau e faatatau i le leaga o fualaau faasāina? Atonu e manaʻomia ona e malamalama lelei muamua i le mataupu. E mafai ona fesoasoani mātua Kerisiano i a latou fanau ina ia malamalama, o le a faaleagaina lo latou itu faaleagaga pe a latou faaaogāina fualaau faasāina. Ua timaʻi mai le Tusi Paia ina ia faamamā o tatou tino mai mea leaga uma, i le faaletino ma le faaleagaga. (2 Korinito 7:1) O le  faia o se suʻesuʻega faifai pea ma le fanau i le Tusi Paia e avea lea ma auupega malosi e puipuia ai i latou. *

“Se Uō e Faatuatuaina”

E tāua foʻi le iai o se faiā maufaatuatuaina i lo outou va ma lau fanau. O Ieova o “se uō e faatuatuaina” (NW) e lana fanau i le lalolagi. (Ieremia 3:4) Po o avea oe ma se uō e faatuatuaina e lou alo? Pe e te faalogologo lelei i lou alo? Pe e faigofie ona faamatala mai e lou alo ona faafitauli iā te oe? O le ā lau masani, o le vave ona ote po o le vave ona faamālō? Ia taumafai ia iloa lelei lou alo. Pe e iai ni ana uō? O ai i latou na? O loo lapataʻi mai le Tusi Paia: “O le feoaʻi ma ē amio leaga e leaga ai amio lelei.” (1 Korinito 15:33) Aua e te fefe e avatu ni faasāsāaga po o le avatuina foʻi o se aʻoaʻiga alofa. Ua faapea mai le Tusi Paia: “Ia e aʻoaʻi i lou atalii, ona e maua ai lea se filemu; e tupu ai le fiafia i lou loto.”—Faataoto 29:17.

E lē gata i lea, aua le manatu māmā i lamatiaga e ono oo i lou alo. O nisi mātua ua faatuatuanaʻi ona e faapea, o a latou fanau e mai i aiga e tulaga lelei ma e lē taitai ona aafia i fualaau faasāina. Ae pei ona faamatalaina e Dr. José Henrique Silveira: “E fia faauō i latou o loo faatauina atu fualaau faasāina i fanau a tagata e tū lelei auā e lelei mo lana pisinisi.” Ioe, pe afai e mafai ona maileia se talavou mai se aiga e aloaʻia e faaaogā fualaau faasāina, o le a faataʻitaʻi atu la isi talavou iā te ia.

O lea, ia e tagaʻi totoʻa i le tulaga o mea. Ia e iloa nisi o faailoga e vave ai ona taʻu mai ua tagofia e lau tama fualaau faasāina. O se faataʻitaʻiga, po ua teʻi lava ua lē fiafia lou alo i tagata, ma ua foliga faanoanoa, e ita, ma ua musu e faia se mea? Po ua lē fiafia foʻi i ana uō e masani ai faapea ma tagata o le aiga? E foliga mai la ua iai se mea e ao ona faapopoleina ai oe.

O le tulaga e faanoanoa ai ona e ui lava ina tele taumafaiga a mātua, ae o loo mālō pea omiga i nisi o talavou ma o loo latou tagofia fualaau faasāina. O le ā e tatau ona e fai pe afai o le tulaga lea o loo iai lou alo?

Pe a Tagofia e se Talavou Fualaau Faasāina

Ua faapea mai Ireneu: “E iloa aʻe e oʻu mātua, ae ua mavae ni nai masina talu ona faaaogāina e loʻu uso fualaau faasāina. Sa vave ona oso aʻe le popolevale iā i laʻua talu ai sa aunoa ma so la manatu o le a puleaina se tasi o le la fanau e fualaau faasāina. Sa manatu muamua loʻu tamā e faapea e na o le fasi lava le auala e faasalaina ai loʻu uso.”

Pe a faatoʻā iloa e mātua ua faaaogāina e se tasi o o la alo fualaau faasāina, atonu o le a vave oso aʻe le ita, le fiu, ma le lotovaivai. Peitaʻi ane ua fautua mai faapea se pepa o faamatalaga na lomia e le Matagaluega o Aʻoaʻoga a le Iunaite Setete: “Aua le soona popolevale! Aua foʻi e te tuuaʻia oe lava. O le mea tāua i le taimi nei o lou toʻa [ma] vaai po o le ā le mea o loo tupu. . . . O le faaaogāina o fualaau faasāina, o se amioga e mafai ona puipuia mai ai. O le puleaina e fualaau faasāina, o se maʻi e mafai ona togafitia.”

Ioe, ia faaalia le agalelei ma ia maumauaʻi ina ia lē atili ai ona leaga le tulaga o mea. O lou soona ita ma le fiu, e ono faatuai ai le toe foʻi o lou alo i se lelei. E lē gata i lea, o loo e manaʻo foʻi e fesoasoani i lou alo ia tuputupu aʻe ma avea ma tagata matua e faamoemoeina, o lē e atamai i le faia o filifiliga. O lea, ia nofo i lalo ma talanoa lelei ma lou alo, ina ia mafai ai ona ia iloa le aogā o le tuua o fualaau faasāina. Ia faaaogā fesili ina ia iloa ai po o le ā o loo i le loto o  lea talavou faalogogatā, ma ia e faalogologo lelei atu.—Faataoto 20:5.

Ua faamatala atili e Ireneu e faapea: “Na toe sui mulimuli ane le auala na faafoeina ai e oʻu mātua le mataupu ma amata loa ona aʻoaʻia loʻu uso, ma avatu ni faasāsāaga i mea e lē mafai ona alu i ai, ma na faia ni fuafuaga ma le aʻoga, ina ia lē feiloaʻi ai i aso taʻitasi ma ana uō masani. Na la faasā ana aumea ma ua faateleina e oʻu mātua le taimi e faatasi ai ma ia atoa ma isi o le aiga.”

Seʻi tagaʻi i le auala ua taulau manuia ai gaoioiga a nisi mātua ina ua latou iloa ua faaaogāina e a latou fanau fualaau faasāina.

Gaoioiga na Taulau

O se tamaloa e nofo i São Paulo i Pasili e igoa iā Maselo, ua ia faamatala mai e faapea: “O se mea lea e pito i sili ona leaga ua tupu iā i maʻua. E ma te leʻi mātauina se tulaga ese i uiga o la ma fanau tama e toʻalua. E masani lava ona ō e aai i faleʻaiga ma isi talavou ia sa ma manatu i ai e ma te iloa lelei. Sa matuā faateʻia i maʻua ina ua taʻu mai e se ma uō e faapea, e ula mariuana la ma fanau tama. Peitaʻi ane, sa la ioeina le moni o lea tulaga ina ua fesiligia i laʻua.”

Na faapefea ona taulimaina e Maselo le tulaga o lana fanau? Ua ia faapea mai: “Sa faigatā ona nanāina lo ma mafatia. E ui ina ma lē fiafia i lo la faaaogāina o fualaau faasāina, ae na ma lē masalomia lo la tulaga lelei o loo iai. Na ma ioe faatasi o le a amata i lea taimi ona ma fesoasoani atu iā i laʻua ina ia tuua le faaaogāina o fualaau faasāina. Sa ma talanoa saʻo iā i laʻua e faatatau i o ma faanaunauga, ma sa la taliaina a ma tuutuuga uma. O le a faaauau a la aʻoga ma faaauau foʻi ona faigaluega. E lē toe mafai ona ō na o i laʻua e tafafao. Sa faaalia lo ma alolofa iā i laʻua i aso uma, ae e lē na o ni taimi faapitoa. Talu ai o aʻu o se tufuga, sa ou ave i laʻua e matou te galulue faatasi i so o se taimi e mafai ai. Sa amata ona toe mālie a matou faatasitasiga, ma ua tele atu taimi e matou te talanoa ai e faatatau i le lumanaʻi ma le manaʻomia ona iai o ni sini e aogā i le olaga.” Sa faapena ona mafai ai e Maselo ma lava avā ona fesoasoani atu i le la fanau tama ia tuu le faaaogāina o fualaau faasāina.

Ia, tagaʻi atili i se mea na oo i se tasi tamā mai Pasili. Ua faamatala mai faapea e lona atalii o Ropeto: “Ina ua iloa e loʻu tamā o loo tagofia e loʻu uso fualaau faasāina, e na te leʻi matuā otegiaina pe soona aʻoaʻia o ia ae na avea o ia e pei o se uō ma sa faatuatuaina e loʻu uso ia Tamā.  Na ia faamasani i uō a loʻu uso ma mea e tafao i ai, ma na ia talanoa fefulifulisaʻi ma loʻu uso e faapea e na te lē manaʻomia ni fualaau faasāina po o ni uō faapenā. Sa fai atu i ai Tamā e lē manaʻo e fealuaʻi i pō e suʻe solo o ia.” Sa lagolagosua atoatoa foʻi lona tināfai i gaoioiga a le tamā ina ia toe faaleleia le olaga o lenei talavou. Sa la taufai ioe e manaʻomia le gaoioi vave, ma filifili ai loa e fesoasoani iā te ia i le aiga.—Tagaʻi i le pusa “Mauaina o le Fesoasoani.”

Aua le Fiu!

O se tulaga e faigatā ma o se luʻi foʻi le tausia o le aiga i nei “aso faigatā.” (2 Timoteo 3:1) Ae e lē tatau lava ona e faatamala ai i ou lava manaʻoga i le itu tau i faalogona ma le faaleagaga. (Mataio 5:3) Maʻeu le moni o upu o le Faataoto 24:10: “Afai e te faavaivai i le aso vale, ua itiiti lava lou malosi.” E tele le malosi e maua mai i le auaufaatasi ma Kerisiano moni. I sauniga i le Maota o le Malo o Molimau a Ieova, o le a e maua ai le lagolagosua ma faalaeiauga.—Eperu 10:24, 25.

O le mea moni lava, o le aʻoaʻoina o lou aiga ina ia faatuatua i le Atua, o lo outou puipuiga sili lea mai i le faaaogāina o fualaau faasāina. O le mea moni, e lē faamalosia e le Atua se talavou ia ola i se olaga patino. Ae ua ia aumaia ni fautuaga aogā. E pei ona faamauina i le Salamo 32:8, o loo fetalai mai le Atua faapea: “Ou te aʻoaʻo iā te oe, ma faasino iā te oe i lea lava ala e te savali ai; ou te faatonu iā te oe, ma ou vaai iā te oe.” Ona o le Tamā faalelagi e alofa, o loo finagalo le Atua e puipuia talavou mai le faaleagaina i le itu tau i faalogona, i le faaletino, ma le faaleagaga. (Faataoto 2:10-12) Ia mautinoa, o le a fesoasoani foʻi le Atua ma lagolago i mātua o ē maumaututū e tausia aʻe a latou fanau “i aʻoaʻiga ma apoapoaiga a le Alii.”—Efeso 6:4.

Ae ui i lea, e mafai ona pei o se avega mamafa naʻuā le tausia aʻe o fanau i lenei vaitau ma lona siʻomaga. Po ua lata mai ea se mapusaga?

[Faaopoopoga i lalo]

 [Faamatalaga faaopoopo i le itulau 8]

“O le faaaogāina o fualaau faasāina, o se amioga e mafai ona puipuia mai ai. O le puleaina e fualaau faasāina, o se maʻi e mafai ona togafitia.”—MATAGALUEGA O AʻOAʻOGA A LE IUNAITE SETETE

[Pusa i le itulau 6]

Mauaina o le Fesoasoani

E manatu nisi mātua e faapea e sili ona tuu a latou fanau i le vaaiga a fomaʻi a o faia ni togafitiga e taofia ai le faaaogāina o fualaau faasāina. E tuu lava i mātua e filifili po o le ā tonu le ituaiga o togafitiga e manaʻomia. Ae e lelei mo mātua ona faia maeʻaeʻa ni saʻiliʻiliga i le mataupu a o leʻi tuuina lo la alo e faia i ai ni togafitiga, talu ai e lē tutusa uma auala o loo faia ai togafitiga i nei falemaʻi. E tusa ai ma le manatu o Arthur Guerra de Andrade, o se fomaʻi o le mafaufau ma o se polofesa foʻi i le Iunivesite i São Paulo i Pasili, e na o le 30 pasene o i latou e togafitia i nei falemaʻi e tuu moni le pulea e fualaau faasāina. O lea, e ui lava i taumafaiga a fomaʻi, ae e ao foʻi i mātua ona faia so latou sao e fesoasoani ai i a latou fanau, e taofia le faaaogāina o fualaau faasāina.

[Pusa/Ata i le itulau 7]

Fesoasoani e Foʻia ai Lenei Faafitauli

Po o oe o se talavou o loo taumafai e tuu fualaau faasāina? Afai o lea, o lou faitauina o le Tusi Paia faapea ma le faatatauina o mea o loo e faitauina o le a fesoasoani lea i au taumafaiga. O le a aogā tele lou faitauina o le tusi o Salamo, ona o loo faamatalaina ai le tele o faalogona faigatā atonu o loo iā te oe. O le a fesoasoani foʻi iā te oe lou tatalo atu ma lou loto i le Atua, ma ia matuā sasaa atu ou manatunatuga loloto. (Filipi 4:6, 7) O le a e lagona ai lona naunau moni mo oe ma o lona finagalo, ia e taulau. Ae e tāua tele lou naunau moni e tuu le faaaogāina o fualaau faasāina, auā e lē faamalosia e le Atua se tasi i se mea e lē o tusa ma sona manaʻo. O le faisalamo o Tavita, na ia lagona le lagolagosua a le Atua i le tele o taimi, ma sa ia faapea mai: “Na ou matuā faatalitali lava iā Ieova; ona faasaga mai ai lea o ia iā te aʻu, ua faafofoga mai foʻi o ia i laʻu alaga. Na ia aveina aʻe aʻu ai le lua e malaia ai, ma le mea matuā palapalā; na faatuina foʻi oʻu vae i luga o le papa, ua faamautuina ai oʻu savali.” (Salamo 40:1, 2) I aso nei, o i latou o loo iai se faanaunauga e faamamā o latou olaga ma auauna i le Atua o loo faapea foʻi ona lagolagoina i latou e le Atua.

[Ata i le itulau 5]

“Na lapataʻia i matou e lo matou tamā i lamatiaga” —Alecxandros

[Ata i le itulau 8]

Ia lapataʻia lau fanau e faatatau i le leaga o fualaau faasāina i le tino ma le itu faaleagaga

[Ata i le itulau 8]

Ia e iloa po o ai uō a lou alo

[Ata i le itulau 8, 9]

E mafai ona taofia le faateteleina o le faafitauli e ala i le faafoeina o le mataupu i se auala filemu