Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

O Fea E te Maua ai le Faamoemoe Moni?

O Fea E te Maua ai le Faamoemoe Moni?

O Fea E te Maua ai le Faamoemoe Moni?

UA PĒ lau uati ma e foliga mai ua leaga. Ae a e manaʻo e fai, e tele tagata e mafai ona ave i ai. O loo tele ni faasalalauga a tagata faiuati, ma ua fai mai e mafai moni ona faia lea tulaga, ae o nisi faasalalauga, e fai si feteenaʻi. Ae faapefea pe a e iloa ane i se taimi, o le tagata poto lea na faia uati e pei o lau uati, o se tasi e lua te tuaoi? E lē gata i lea, ua naunau o ia e fai lau uati e aunoa ma se totogi? E foliga mai la ua manino le mea e ao ona e fai, a ea?

Ia faatusatusa la le uati lenā ma le iai o sou faamoemoe. Pe afai ua tau mou atu lou faamoemoe, e pei ona iai le toʻatele i nei aso faigatā, o fea o le a e sulu i ai mo se fesoasoani? E tele tagata ua faapea mai e mafai ona latou faaleleia le faafitauli, ae o le tele foʻi o manatu e fenumiaʻi ai, ma e feteenaʻi. Aiseā la e lē liliu atu ai i Lē na faia le tagata, faatasi ai ma le uiga o le faamoemoe? Ua faapea mai le Tusi Paia “e lē mamao o ia ma i tatou taʻitoʻatasi” ma o loo ia naunau lava e fesoasoani mai.—Galuega 17:27; 1 Peteru 5:7.

Se Uiga e Lautele Atu o le Faamoemoe

O le uiga o le faamoemoe e tusa ai ma le Tusi Paia, e sili atu ona lautele ma loloto na i lo le uiga lea o loo faaaogā ai e fomaʻi, saienitisi, ma tagata suʻesuʻe i le mafaufau o aso nei. O upu o le uluaʻi gagana o loo i le Tusi Paia ua faaliliu ai le “faamoemoe,” ua uiga i le faatalitali ma le naunautaʻi ma ia faatalitalia se mea lelei. O lona uiga la, e lua ni vala o le faamoemoe. E aofia ai le faanaunauga mo se mea lelei, faatasi ai ma le faavae e talitonu ai o le a taunuu. O le faamoemoe o loo i le Tusi Paia, e lē na o ni moomooga faivavale. Ua faavae mausalī i mea moni ma faamaoniga.

E tai pei le faamoemoe o le faatuatua, lea e tatau ona faavae i faamaoniga, ae e lē talitonu i so o se mea. (Eperu 11:1) Ua faaeseese mai foʻi e le Tusi Paia le faatuatua, ma le faamoemoe.—1 Korinito 13:13.

O se faataʻitaʻiga: Pe a e ʻaiʻoi atu i sau uō lelei e na te faia se mea mo oe, atonu o loo e faamoemoe o le a ia fesoasoani atu. O loo iai se faavae o lou faamoemoe auā, o loo e faatuatuaina lau uō, ona ua e iloa lelei o ia, ma ua e iloa foʻi lona agalelei ma lona alofa i le taimi ua teʻa. E iai se sootaga o lou faatuatuaina o ia, ma lou faamoemoe, ma e faalagolago foʻi le tasi i le isi, ae e eseese. E mafai faapefea ona e faamoemoe faapena i le Atua?

Le Faavae mo le Faamoemoe

O le Atua le puna o le faamoemoe moni. I taimi o le Tusi Paia, na taʻua Ieova o “Le faamoemoega o Isaraelu.” (Ieremia 14:8) O o latou faamoemoega moni uma na iai, e mai iā te ia, ona o ia o lo latou faamoemoe. O lea faamoemoe, ua lē na o ni moomooga. Na tuuina atu e le Atua se faavae mautū mo le faamoemoe. I ana feutagaʻiga ma i latou a o faagasolo senituri, sa ia faataatia ai se faavae o ni faamaumauga o folafolaga na ia faia, ma faataunuuina. Na faapea atu lo latou taʻitaʻi o Iosua: “Ua outou iloa . . . e leʻi iʻuvale se upu e tasi i upu lelei uma na fetalai mai ai Ieova lo outou Atua iā te outou.”—Iosua 23:14.

O loo tumau pea le moni o lenā tulaga i le faitau afe o tausaga talu mai lenā taimi. Ua tumu le Tusi Paia i folafolaga matagofie a le Atua faapea ma le faataunuuina moni o ia folafolaga. O le maufaatuatuaina tele o ana folafolaga faavaloaga, ua tusia ai e peiseaʻī ua uma ona faataunuuina.

O le māfuaaga lenā e mafai ai ona tatou taʻua le Tusi Paia o le tusi o le faamoemoe. A o e suʻesuʻe i tala o feutagaʻiga a le Atua ma tagata, o le a atili ai ona mautū le faavae o lou faamoemoe iā te ia. Na tusi le aposetolo o Paulo: “O mea uma foʻi na tusia anamua, na tusia ia e aʻoaʻo mai ai iā te i tatou; ina ia tatou maua le faamoemoe e tupu mai i le onosai, ma le faamāfanafana mai o Tusi.”—Roma 15:4.

O le ā le Faamoemoe ua Aumai e le Atua mo i Tatou?

O lē fea le taimi e sili ona e manaʻomia ai se faamoemoe? Pe e lē o le taimi ua tatou fesagaʻi ai ma le oti? I le tele o tagata, pe a maliu se tasi e pele, o le taimi tonu lava lenā e pei ai ua aunoa ma se faamoemoe. Auā, e iai ea se tulaga e sili ona mou atu ai le faamoemoe na i lo le oti? O loo mulimuli mai pea iā i tatou uma. E na o sina taimi lava e mafai ai ona tatou ʻalofia, ae e lē mafai ona tatou teena. Ua talafeagai i ai le taʻu a le Tusi Paia, “o le toe fili.”—1 Korinito 15:26.

Pe e faapefea la ona maua so tatou faamoemoe pe a fesagaʻi ma le oti? Ia, o le mau o le Tusi Paia lea o loo taʻu ai le oti o le toe fili, o loo taʻu mai ai foʻi ma le ʻfaaumatiaina’ o lea fili. E malosi atu Ieova na i lo le oti. E tele taimi ua ia faamaonia ai lea tulaga. E faapefea? E ala i le faatutūina o ē ua maliliu. E iva taimi o loo faamatala mai ai e le Tusi Paia le faaaogāina e le Atua o lona mana e faatutūina ai ē ua maliliu.

I se mea mataʻina na tupu, na tuuina atu ai e Ieova le mana i lona Alo, o Iesu, e faatūina ai lana uō pele o Lasalo lea na i le tuugamau mo aso e fa. E leʻi faaliloina e Iesu lenei mea, ae na ia faia i luma o ni tagata e toʻatele.—Ioane 11:38-48, 53; 12:9, 10.

Atonu e te tau mānatu, ʻAiseā na toe faatutūina ai tagata? Pe na leʻi ola matutua i latou ma toe feoti?’ Ioe, o le mea lenā na tupu. Ae, talu ai o nei tala faamoemoeina e faatatau i le toetū, ua tatou maua ai se mea e sili atu na i lo se faanaunauga e toe feola ē pele iā i tatou, ua tatou maua ai se māfuaaga e talitonu ai o le a taunuu. I se isi faaupuga, ua iā i tatou se faamoemoe mautinoa.

Na faapea mai Iesu: “O aʻu nei o le toe tū ma le ola.” (Ioane 11:25) Ua tuuina atu iā te Ia le mana mai iā Ieova e faataunuu ai le toetū i le lalolagi aoao. Na fetalai Iesu: ʻE oo mai le aso e faalogo ai i le leo o Keriso o i latou uma ua i tuugamau, ma latou ō mai ai.’ (Ioane 5:28, 29) Ioe, o i latou uma o i tuugamau, ua iai le faamoemoe o le toetutū mai i le ola i le lalolagi parataiso.

O le faamatalaga lenei a le perofeta o Isaia e tusa o le toetū, ua avea ma ata e pāʻia ai loto: “E toe ola mai ou tagata oti, o latou tino oti e toe tutū mai. Ina ala mai ia, ma alalaga fiafia outou ē o nonofo i le efuefu; auā o lou sau e pei o le sau o le vao iti ia; e lafo atu foʻi e le eleele ē ua oti.”—Isaia 26:19.

Pe e lē o se folafolaga ea lea e faamāfanafanaina ai? A tatou mafaufau i ai, o loo iai ē ua feoti i se tulaga e sili ona malu, e pei o se pepe o loo i le manava o lona tinā. O le mea moni, o i latou o loo i tuugamau, o loo iai i le finagalo e lē gata mai, o le Atua e Ona le Malosi Uma Lava. (Luka 20:37, 38) Ua toeitiiti nei ona toe faafoʻisia mai lea o i latou i le ola, e toe foʻi mai i se lalolagi e fiafia ma naunau atu iā i latou, e pei o se pepe fou ua fanau mai o loo faafeiloaʻi e se aiga alolofa ma naunau i ai! O lea la, e oo lava i le oti, o loo iai lava se faamoemoe.

Le Mea e Mafai e le Faamoemoe Ona Faia mo Oe

E tele ni mea ua aʻoaʻoina mai e Paulo e tusa ai o le aogā o le faamoemoe. Na taʻua e Paulo le avea o le faamoemoe e pei o se puloutau, ma o se vaega tāua lea o le ofutau faaleagaga. (1 Tesalonia 5:8) O le ā na uiga i ai Paulo? I taimi o le Tusi Paia, sa faaaogā ai e se fitafita se puloutau uʻamea i le taua, ma faia lea pulou i luga o lona pulou e fai i paʻu manu po o ie māoʻi. O lea puloutau, ua puipuia ai le ulu o le fitafita mai se tulaga e ono oo ai le oti iā te ia. O le ā la le manatu o Paulo? E pei ona puipuia le ulu e le puloutau, e faapena foʻi ona puipuia le mafaufau e le faamoemoe. Afai o iā te oe se faamoemoe mautū e tusa o fuafuaga a le Atua, o le a lē mou atu la le filemu o lou mafaufau ona o le popole ma le mafatia i taimi e fesagaʻi ai ma faigatā. O ai la sē e na te lē manaʻomia lenā puloutau?

Na faaaogāina foʻi e Paulo se isi faataʻitaʻiga manaia e tusa ai o le faamoemoe, ma lona sootaga ma le finagalo o le Atua. Na ia tusi: “Ua iā i tatou lenā faamoemoega pei se taula o le agaga, e lē matosina ma ua mausalī.” (Eperu 6:19) Na iloa lelei e Paulo le tāua o le taula, ona ua tele ni taimi na afātia ai i ni vaa na malaga ai. A agi se afā, ona lafo lea i lalo e seila o le taula o le vaa. Pe a mau le taula i le ilititai, o le a mafai e le vaa ona tatalia le malosi o le afā, ma lē taia ai i papa e tulata i le matafaga, ma malepe ai.

O lea, afai e avea folafolaga a le Atua ma faamoemoe ʻe lē matosina ma mausalī’ iā i tatou, o le a fesoasoani lea tatou te tatalia ai le fetinaʻiina i nei taimi faigatā. Ua folafola mai e Ieova faapea, ua toeitiiti ona oo mai lea o le taimi o le a lē toe pagātia ai tagata i taua, solitulafono, faanoanoaga, ma le oti. (Tagaʻi i le pusa i le itulau 10.) O lo tatou piiama atu i lenā faamoemoe o le a fesoasoani iā i tatou e ʻalofia ai mala, ma tatou maua ai le uunaʻiga ia ola e tusa ai o tapulaa a le Atua na i lo le lolo atu i le agaga fenumiaʻi ma le lē mamā o loo taatele i le lalolagi i aso nei.

Ua aafia ai foʻi oe i le faamoemoe lea ua ofo mai e Ieova. Ua finagalo o ia ina ia e iloa le olaga o loo ia finagalo e te ola ai. Ua finagalo foʻi o ia ina ia “faaolaina o tagata uma lava.” E faapefea? Muamua lava, e ao i tagata uma ona “oo ina iloa lelei le upu moni.” (1 Timoteo 2:4) Ua faalaeiauina oe e i latou o loo lomia lenei mekasini, ina ia aʻoaʻoina lenā poto e maua ai le ola e faatatau i upu moni o le Afioga a le Atua. E sili mamao atu le faamoemoe o le a e maua ai mai le Atua na i lo o se isi faamoemoe e te maua mai i lenei lalolagi.

A iā te oe lea faamoemoe, o le a e lē toe lagona ai faapea ua aunoa ma se fesoasoani, auā e mafai e le Atua ona foaʻi atu le malosi e ausia ai ou sini e tusa ai ma lona finagalo. (2 Korinito 4:7; Filipi 4:13) Pe e lē o le ituaiga o faamoemoe lenā o loo e manaʻomia? O lea la, afai o loo e manaʻomia se faamoemoe, pe afai o loo e saʻili mo sea faamoemoe, ia aua le faavaivai. Ua lata mai lea faamoemoe. E mafai ona e maua!

[Pusa/Ata i le itulau 10]

Māfuaaga mo le Faamoemoe

O ni manatu nei mai le Tusi Paia e mafai ona fesoasoani i le ati aʻe o lou faamoemoe:

Ua folafolaina mai e le Atua se lumanaʻi fiafia.

Ua faapea mai lana Afioga o le a avea le lalolagi ma parataiso aoao e aināina e tagata o ē fiafia ma autasi e pei o se aiga.—Salamo 37:11, 29; Isaia 25:8; Faaaliga 21:3, 4.

E lē mafai ona pepelo le Atua.

E inosia e le Atua pepelo uma. E tumau pea le paia ma le mamā o Ieova, ma e lē mafai ona ia faia se pepelo.—Faataoto 6:16-19; Isaia 6:2, 3; Tito 1:2; Eperu 6:18.

E lē gata le mana o le Atua.

Ua na o Ieova e ou le malosi uma. E leai se mea i le vateatea e mafai ona taofia le faataunuuina o ana folafolaga.—Esoto 15:11; Isaia 40:25, 26.

O loo finagalo le Atua ia e ola e faavavau.

Ioane 3:16; 1 Timoteo 2:3, 4.

O loo silasila mai le Atua ma lona faamoemoe tatou te faia le lelei.

Ua ia filifili e silasila i o tatou uiga ma taumafaiga lelei, ae lē o o tatou masei ma lē taulau. (Salamo 103:12-14; 130:3; Eperu 6:10) O loo ia faamoemoe o le a tatou faia le mea tonu ma e fiafia tele o ia pe a tatou faia faapea.—Faataoto 27:11.

Ua folafola mai e le Atua lana fesoasoani ina ia e ausia sini e tusa ma lona finagalo.

E leai se mea o le a lagona ai fua e ana auauna le lē mafaia o se mea. Ua matuā foaʻi mai e le Atua lona agaga paia, o le mana lea e sili ona malosi, e fesoasoani iā i tatou.—Filipi 4:13.

E lē mafai ona sesē lou faamoemoe i le Atua.

E matuā faamoemoeina ma faatuatuaina o ia, e lē taitai ona ia tuulafoaʻiina oe.—Salamo 25:3.

[Ata i le itulau 12]

E pei ona puipuia le ulu e le puloutau, e faapena foʻi ona puipuia le mafaufau e le faamoemoe

[Ata i le itulau 12]

I le pei o se taula, e mafai e se faamoemoe mausalī ona faamautūina ai

[Ē Ana le Ata]

Courtesy René Seindal/Su concessione del Museo Archeologico Regionale A. Salinas di Palermo