Sa Avea Aʻu ma Atalii Faamaumauʻoa

Faamatalaina e Meros William Sunday

Na aʻoaʻoina aʻu a o tamameamea ia alofa i le Atua, ae i le 18 o oʻu tausaga, na oo ina ou fouvale ma tuua ai loʻu aiga. E 13 tausaga o oʻu ola e pei o le atalii faamaumauʻoa. (Luka 15:11-24) Sa ou faatau atu fualaau faasāina ma toeitiiti lava a uma ai loʻu ola. Seʻi oʻu faamatala le suiga o loʻu olaga ma loʻu toe foʻi mai i le upu moni.

NA OU fanau i le 1956, o oʻu mātua o ni Kerisiano, ma o aʻu e lona lua o le fanau e toʻaiva. Na matou nonofo i Ilesha, o se taulaga e i saute i sisifo o Nigeria. O loʻu tamā o se Katoliko, ae i le 1945 na tuu i ai e le uso o lona tamā le tusi The Harp of God. * Ina ua māeʻa ona faitau i le tusi, na ia faafesootaʻi Molimau a Ieova. Na papatiso o ia i le 1946, ma e leʻi leva ae papatiso foʻi ma Tinā.

Ou te manatua pea loʻu talitonu moni iā Ieova a o oʻu itiiti, ma loʻu maelega e ō ma oʻu mātua i le talaʻiga. Na fai e loʻu tamā laʻu suʻesuʻega o le Tusi Paia. I nisi taimi, na fai ai e Alice Obarah, o lana tane o le ovasia femalagaaʻi o lo matou vaipanoa. Na mananaʻo oʻu mātua ia ou talaʻi faataimi atoa. Ae na fai mai loʻu tinā e lelei pe a faauma muamua aʻu aʻoga i le aʻoga maualuga.

O le taimi lava na ou oo ai i le aʻoga maualuga, i le 16 o oʻu tausaga, na matou faauō ai ma nisi e lē mulimuli i taʻiala a le Tusi Paia. Pagā se matuā sesē o lenā mea na fai! E leʻi umi ae ou ulaula ma fai amioga lē mamā. Na ou iloa e lē fetaui aʻu amioga ua iai ma aʻoaʻoga i sauniga, ma ou lē toe auai i sauniga ma lē toe talaʻi foʻi. Na matuā tuia loto o oʻu mātua i lea mea, ae ua augapiu ma soʻu popole i faalogona o isi.

Ua Ou Tuua le Aiga

E lua tausaga talu ona ou aʻoga maualuga ae ou tuua loa loʻu aiga ma matou nonofo ma uō e lata ane. O nisi taimi ou te tolotolo ai i le matou fale ma nānā mai meaʻai. Na lē toe totogia e loʻu tamā loʻu pili talu ai lona lē fiafia, ma o lona faamoemoe ia ou sui ai.

Na fetaui lava ma le maua o laʻu sikolasipi i lenā taimi. O se tagata i Sikotilani na totogia loʻu pili, ma o nisi taimi e aumai ai meaalofa, e iai ma tupe. O le taimi tonu foʻi lea na lē toe Molimau a Ieova ai isi oʻu uso e toʻalua, o se tulaga na mafatia tele ai oʻu mātua. Na ʻaiʻoi mai loʻu tinā ma le tagi, ma e ui na ou lagonaina ai le faanoanoa, ae e leʻi suia ai laʻu amio.

I Aai Tetele

Na uma laʻu aʻoga i le 1977, ma na ou alu i Lagos ma faigaluega ai. E leʻi umi foʻi ae maua aʻu tupe i auala faaālātua ma faatau ai laʻu taavale laʻupasese. E tele aʻu tupe na maua, ma na amata ona ou faaaogā fualaau faasāina, ma tele  taimi ou te alu ai i fale kalapu ma fale o fafine talitane. E leʻi umi ae ou lagona ua lē mālie le olaga i Lagos, ma i le 1981, na ou alu ai i Lonetona. Sosoo lea ma loʻu alu i Peleseuma, ma aʻo ai le gagana Falani, ma galue faavaitaimi i se faleʻaiga. Na alu le tele o loʻu taimi i le laʻuina o taavale ma mea eseese faaeletise i Nigeria.

Na tusi Tamā i le ofisa o le lālā o Molimau a Ieova i Peleseuma, ia faafesootaʻi aʻu ma taumafai e fai saʻu suʻesuʻega faale-Tusi Paia. Ae o taimi uma e ō mai ai Molimau, ou te lē fia faalogo i ai. Ae na ou auai i se lotu e aai ma feinu ma fai taaloga, i taimi e tuua ai le lotu.

Olaga o Sē Faatau Fualaau Faasāina

I le 1982, na ou lafo atu ai i Nigeria saʻu taavale taugatā, ma na ou malaga atu ai i le taulaga e ave i tua mai le ofisa o tiute. Na maua e le ofisa i Nigeria, e pepelo pepa na lafo ai, ma na faasala aʻu e loka mo le 40 aso. Na totogi e loʻu tamā le tupe e tatala ai aʻu i tua. Ona e manaʻomia se tupe auā loʻu faamasinoga, o lea na ou malaga ai i Peleseuma ma ni mea faatau, e aofia ai ni pauna mariuana. Ina ua ou mamā mai lea moliaga, na amata loa ona ou galue e faatau atu fualaau faasāina.

I se tasi o aʻu malaga i Holani, na taofia ai aʻu. Na tipoti aʻu e alii ofisa o femalagaaʻiga, i se vaalele agaʻi i Nigeria. O le malaga lea na matou feiloaʻi ai ma nisi e faatau fualaau faasāina, ma na faia ai loa le matou paaga faapisinisi. I le 1984 na ou malaga ai i se atunuu i Aferika. E leʻi umi ae matou faauō ma leoleo, fitafita, ma tagata faigaluega i femalagaaʻiga, ona ou te iloa tautala i le faa-Falani. E faitau afe pauna mariuana na mafai ona matou laʻu maia i le atunuu.

Taofia ma Faafalepuipui

Na toe oo foʻi nisi faalētonu iā te aʻu. Na fai le ma fuafuaga ma se alii taʻitaʻi vaegaʻau e fesoasoani i le kiliaina o aʻu oloa mai le malae vaalele o lea atunuu. Ae na tuai atu o ia, ma na taofia ai loa ma aʻu e leoleo. Na latou sasa faamoʻamoʻa ma faasaunoa iā te aʻu, ma na iʻu ina ou matapogia ai. Na ave aʻu i le falemaʻi ma tuu ai, faapea ou te oti ai. Ae leai, ma na mulimuli ane molia aʻu ma faafalepuipui.

Ou te magalo mai le falepuipui ua leai loʻu fale ma loʻu fanua, ona ua faatau e laʻu uō na tuu i ai e vaai, ae sola. Na amata ona ou toe faatau mariuana auā se tupe ou te ola ai. Ae mavae aso e sefulu ae toe taofia foʻi aʻu ma lokaina mo le tolu masina. E oo ane i le taimi ou te magalo ai, o oʻu maʻi tigāina, toeitiiti lava a ou faalētonu ai. Ae sa mafai lava ona ou toe foʻi i Lagos.

Toe Fai Laʻu “Pisinisi”

Na matou feiloaʻi ma nisi sa matou faipisinisi ma matou malaga atu ai i Initia, ma faatau ai heroin (o se fualaau faasāina), e tusa ma le $600,000 Amerika. Na matou malaga mai Bombay (po o Mumbai) agaʻi i Suisilani, ma Potukale, ma faaiʻu i Sepania. Na tele matou tupe maua, ona matou toe foʻi lea i auala eseese agaʻi i Lagos. I le faaiʻuga o le 1984, na ou faatau atu ai se uta fualaau faasāina, ona o le moomooga sa iā te aʻu, ia maua saʻu miliona tālā ou te faamautū ai i le Iunaite Setete.

I le 1986, na alu uma aʻu tupe i le faatauina o le heroin māoʻi, i Lagos. Na ave i se isi atunuu, ma sa faatau e se tagata faatau fualaau faasāina e mataitupe, ae na te leʻi totogi maia aʻu tupe. Na oo mai le fefe, ma na ou toe foʻi i Lagos ae lē taʻuina i se isi le mea na tupu. Na augapiu ma se tupe na iā te aʻu, ma na ou lagona lava le mafatia. O le taimi lea faatoʻā ou toe mafaufau ai i le fuafuaga o le olaga. Na ou fesili ifo e faapea, ‘Aiseā ua tele ai le mau mala e oo mai?’

Toe Foʻi i le Atua

I se tasi pō ae e leʻi leva lenā mea, na ou tatalo iā Ieova ia fesoasoani mai. I le taeao na sosoo ai, na tuʻituʻi mai ai se tamā matua ma lona toʻalua i loʻu fale. O i laʻua o ni Molimau a Ieova. Sa ou faalogologo lelei iā i laʻua ma na aumai saʻu mekasini. Na ou fai i ai: “O oʻu mātua e Molimau a Ieova, ma sa masani ona ma suʻesuʻe ma Alice Obarah.”

 Na tali mai lea tamā mātua, o P. K. Ogbanefe lona igoa: “E ma te iloa lelei le ʻau Obarah. O loo galulue i le ofisa o le lālā o Nigeria, i Lagos.” Na la faalaeiau mai ia ou faafesootaʻi le ʻau Obarah. Ina ua matou feiloaʻi ma le ʻau Obarah, na ou lagona lava le faalaeiauina ai. Na amata loa ona ma suʻesuʻe ma le uso o Ogbanefe, ma e leʻi umi ae sui loʻu olaga. Na faigatā ona tuu laʻu amio ua leva, o fualaau faasāina. Ae na ou filigā ia mamā loʻu olaga.

O le tele ia o faaosoosoga ma omiga na oo mai iā te aʻu! E ō mai aʻu uō sa iai muamua ma ni mea e oo mai ai tofotofoga. Ma na iai se taimi na ou toe ulaula ai ma faia amioga lē mamā. Na ou tatalo iā Ieova ma sasaa atu loʻu loto iā te ia. E leʻi umi ae ou iloa, na faasesēina aʻu e uō o le lalolagi, ae lē fesoasoani mai. O lea, afai ou te fia agaʻi i luma faaleagaga, e ao ona ou tuua Lagos. Ae sa ou lagona le mā e toe foʻi i loʻu aiga i Ilesha. Peitaʻi, na ou tusi i loʻu tamā ma loʻu uso matua, pe mafai ona ou toe foʻi atu i lo matou aiga.

Na taʻu mai e loʻu tamā lona fiafia ou te toe foʻi atu, ma na fai mai loʻu uso e fesoasoani mai i mea tau tupe. O lea, na ou toe foʻi ai i loʻu aiga ina ua mavae le sefulu tausaga talu ona ou tuua. Na latou fiafia lava e vāai mai iā te aʻu. O upu fiafia a Tinā: “Faafetai lava Ieova!” Ae ina ua taunuu Tamā i le afiafi, na fai mai o ia, “E fesoasoani Ieova iā te oe.” Na faatasitasi lo matou aiga, ma na tatalo Tamā iā Ieova ma talosaga i Lana fesoasoani mo aʻu auā o lea ua ou foʻi mai e fai Lona finagalo.

Faia le Mea sa Tatau Ona Fai

Na faaauau laʻu suʻesuʻega ma na vave loʻu agaʻi i luma faaleagaga, na ou papatiso iā Aperila 24, 1988. Sa ou matuā toʻaga loa e talaʻi. Iā Novema 1, 1989, na amata ai laʻu paeonia, pe talaʻi faataimi atoa. I le 1995, na valaaulia ai aʻu i le vasega lona sefulu o le Aʻoga mo Toleniga i le Faiva, i Nigeria. Iā Iulai 1998, na tofia ai aʻu e avea ma ovasia femalagaaʻi i faapotopotoga a Molimau a Ieova. I le tausaga mulimuli ane ai, na ou fiafia lava ina ua ma masani ma Ruth, ma na ma faaipoipo, ma o lea ua ma galulue faatasi i le galuega femalagaaʻi.

Ua agaʻi foʻi i luma faaleagaga nisi o loʻu aiga. O se tasi o oʻu uso lea na tuua le upu moni, ua toe foʻi mai ma ua papatiso. E ese loʻu fiafia ona ua ma foʻi mai i le upu moni a o soifua lo ma tamā. Sa galue fiafia Tamā o se auauna o le faiva seʻia oo ina maliu i le 1993, i le 75 o ona tausaga. O loo auauna maelega pea Tinā iā Ieova, i Ilesha.

E 16 atunuu i Europa, Asia, ma Aferika na ou malaga i ai auā le saʻilia o ʻoa, ma e tele puapuaga na oo ai iā te aʻu. (1 Timoteo 6:9, 10) A ou toe tepa i tua, ou te lagona le faanoanoa i le maʻimau o loʻu olaga talavou ona o fualaau faasāina ma amioga lē mamā. Ou te faanoanoa i tigā ua oo iā Ieova le Atua ma loʻu aiga, ona o aʻu. Ae ou te faafetai ona sa umi pea loʻu ola ma ua ou toe poto. Ua ou filifili maumaututū ia ou tumau faamaoni iā Ieova ma auauna iā te ia e faavavau.

[Faaopoopoga i lalo]

[Ata i le itulau 15]

A o avea ma talavou fouvale

[Ata i le itulau 17]

Le aso o loʻu papatisoga

[Ata i le itulau 17]

O aʻu ma laʻu avā o Ruth