Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

E Mata‘ina Tele le Poto Faalenatura

E Mata‘ina Tele le Poto Faalenatura

E Mataʻina Tele le Poto Faalenatura

“O femalagaaʻiga a manufelelei, atonu o se mea lea e sili ona mataʻina i le natura o mea.”—COLLINS ATLAS OF BIRD MIGRATION.

I LE aso 9 o Tesema, 1967, na vaaia ai e se alii avevaalele ni manufelelei e taʻu o whooper swans pe tusa ma le 30, o loo felelei atu i Aialani i le maualuga e tusa ma le 27,000 futu (8,200 mita). Aiseā lava ua felelei ai i lea maualuga i le vaega e matuā mālūlū o le vanimonimo? Ona e lē gata ina sao ai mai matagi malolosi e iai le kiona i vaega maualalo, ae o loo aogā se matagi ia saosaoa ai le latou felelei, ma e oo i le tusa ma le 125 maila (200 kilomita) i le itula. E tusa ma le fitu itula na felelei ai nei manu i le 800 maila, (1,300 kilomita) mai Iceland agaʻi atu i Aialani.

O le manu e sili ona mamao lana malaga, o le arctic tern, e fanafanau i mātū o le Liʻo o le Atika, ae a taumālūlū mātū, ona agaʻi lea i le Anetatika. O lona uiga, o le va o le 25,000 ma le 30,000 maila (40,000-50,000 kilomita) e malaga ai lenei tamaʻi manu i le tausaga, e tusa lea ua taamilo i le kelope!

O kasita papaʻe, e fanafanau i Europa i Mātū, ae a oo ina mālūlū ona ō lea i Aferika i Saute, e tusa ma le 15,000 maila (24,000 kilomita) le latou malaga faataamilo. E faitau afe manu faapea e ui atu i Isaraelu i le tau e afu ai mea ma le tau e totogo ai mea, o se tulaga ua leva ona iai mai taimi o le Tusi Paia.—Ieremia 8:7.

O ai na tuuina i ai lea poto? Pe ā ma le 3,500 tausaga ua tuanaʻi, na fesili ai le Atua i le tagata amiotonu o Iopu e faapea: “O le atamai ea mai iā te oe, e lele ai le nesa, ma fālō atu ai ona apaʻau i le itu i toga? O lau upu ea e lele maualuga ai le aeto, ma fai ai lona ofaga i le mea maualuga?” Na talafeagai ona viiviia e Iopu le Atua i lana tali, ona o uiga ofoofogia o manufelelei ma isi meaola.—Iopu 39:26, 27; 42:2.

Se Mea e Sili Atu i le Poto Faalenatura

O le foafoaga sili a le Atua, o tagata, ma e lē autū le taʻitaʻiina o i latou e o latou lagona, po o le natura. Ae ua iā i tatou le saʻolotoga e filifili ai, ma ua iai o tatou loto fuatiaifo, faapea foʻi ma le alofa. (Kenese 1:27; 1 Ioane 4:8) O meaalofa ia ua mafai ai ona faia filifiliga tonu ma tatau, lea e matuā faaalia mai ai lava i nisi taimi se alofa uiga ese ma le lē manatu faapito.

O le tulaga masani, o uiga ma amio a se tagata, o le taunuuga ia o aʻoaʻoga ma talitonuga na aʻoaʻoina ai o ia a o itiiti. O lea la, e eseese manatu o tagata i le mea ua saʻo ma sesē, ma le mea ua fetaui pe lē fetaui foʻi. E oo ina tutupu eseesega ona o le lē femalamalamaaʻi, leai se faapalepale, o le ita, aemaise lava pe a malosi se uunaʻiga mai tū ma aganuu, faapea ma tapuaʻiga.

E maʻeu le manaia o le lalolagi pe ana tutusa taʻiala a tagata uma i amio ma le upu moni mai le Tusi Paia, e pei foʻi ona tasi o tulafono ua faatautaia ai le lalolagi lenei o loo tatou mau ai. Ae o ai e iai le poto ma le tomai e faavae ai se tulaga e talia i le vateatea aoao? Ma afai o lea, po o iai se tulaga faapea? O le a talanoaina nei fesili i mataupu o loo sosoo mai.