Ua Fesili Mai Talavou

O le ā le Mea o Iai pe a Faauma Loa Loʻu Ola?

I tausaga taʻitasi, e faitau miliona talavou ua taumafai e pule i o latou ola. Ma e faitau afe ua taulau a latou taumafaiga. Talu ai le tele o talavou e pule i o latou ola, ua manatu ai ē o lomia le “Ala Mai!,” e tāua ona talanoa i lea mataupu.

“IA E aveese loʻu ola; auā e lelei ona ou oti, a e leaga ona ou ola.” O ai e ana nei upu? Po o se tagata e lē talitonu i le Atua? Po o se tasi ua fulitua i le Atua? Po o se isi foʻi ua lē fiafia i ai le Atua? E leai. O upu na a Iona, o se tagata e mataʻu i le Atua, ae ina ua lutia o ia i mafatiaga, o lana faamatalaga lenā na fai. * (Iona 4:3) E lē o faapea mai le Tusi Paia, sa toeitiiti lava pule Iona i lona ola. Peitaʻi ane, ua tatou iloa mai i lana ōlega faatauanau, e oo foʻi i auauna a le Atua, e iai lava taimi e lofitūina ai i mafatiaga.—Salamo 34:19.

Ua oo i nisi talavou lagona mafatia tele, ma ua lē toe fia ola. E iai iā i latou le lagona lea na taʻua e Lora, * o se teine e 16 tausaga, e faapea: “Na tele tausaga o maua aʻu i lagona mafatia. Ma e masani ona ou manatu, i le faauma o loʻu ola.” O lea la, afai e te iloa se isi o iai lagona na, po o iai foʻi na lagona iā te oe, o le ā se mea e ao ona e faia? E lelei ona tatou talanoa muamua i māfuaaga e ono maua ai i na manatu.

Le Māfuaaga o le Mafatia

Faamata o le ā se māfuaaga o le a manaʻo ai se tasi e faauma lona ola? Atonu e lē tasi se māfuaaga. O se tasi o vala, ona ua tatou ola i aso e “sili ona faigatā,” ma e lē o gafatia e le tele o talavou omiga ma faigatā o le olaga. (2 Timoteo 3:1) E lē gata i lea, o le tino augavale ua lagona ai foʻi e nisi le matuā lē fiafia iā  i latou lava, faapea ma le olaga. (Roma 7:22-24) Ua māfua lea tulaga i nisi taimi ona ua faileagaina i latou. Ae atonu o nisi, ua ala ona faapea ona o loo maua i se maʻi. O le mea e tāua ona mātauina, i se tasi atunuu, e silia ma le 90 pasene o talavou na pule i o latou ola, sa maua foʻi i se ituaiga o gasegase o le mafaufau. *

O le mea moni, e leai se isi e sao mai mafatiaga. Auā ua faapea mai le Tusi Paia, “o loo ōi faatasi pea ma tigā faatasi foafoaga uma.” (Roma 8:22) Ua aofia ai foʻi ma talavou i lenā faaupuga. O lea la, ua matuā aafia lava talavou i tulaga mafatia o loo taʻua i lalo:

▪ Maliu se tasi o le aiga, se uō, pe mate sana fagafao

▪ Feeseeseaʻiga i le aiga

▪ Lē pasi i le aʻoga

▪ Faamuta se faigāuō

▪ Faileaga (fasi, pe i feusuaʻiga)

O le mea moni, e ono tupu i so o se talavou se mea e tasi o nei mea pe sili atu foʻi. Ae aiseā ua lē afāina ai isi ae o isi ua matuā afāina ai lava? Ua faapea mai tagata popoto, o nisi talavou, ua latou lagona ua leai so latou faamoemoe. I se isi faaupuga, ua latou talitonu ua leai se mea e faaleleia ai le faafitauli, pe maua mai ai foʻi se fesoasoani. Ua fai mai Dr. Kathleen McCoy i le sui o le Awake!: “O le tulaga masani, e lē faapea ua mananaʻo nei talavou e faauma o latou ola. E leai, ae pau o lea, ua fiu i le mafatia.”

Ua Leai se Mea e Mafai?

Atonu o loo e iloa se tasi ‘ua fiu i le mafatia,’ ma ua fai mai ua fia faauma lona ola. Afai o lea, faamata o le ā se mea e tatau ona e faia?

Pe afai ua fai mai se tasi o au uō ua lē toe fia ola ona o lona mafatia, ia uunaʻia o ia e saʻili se fesoasoani. Ma ia e taʻu i se tagata matua e te faamoemoeina, e tusa pe lē fiafia lau uō i le mea ua e fai. E lē afāina pe a fai mai lau uō, e lua te lē toe uō. O lou taʻuina o le mea ua tupu, ua avea ai oe o se uō moni, ma o lē ua ‘fanau mo le aso vale.’ (Faataoto 17:17) E lē taumatea o le a e faasaoina ai lona ola!

Ae ā pe a faapea, o oe lea o loo mafaufau e faauma lou ola? Ua talosaga mai Dr. McCoy: “Ia e saʻili atu mo se fesoasoani. Taʻu i se isi ou lagona, i sou matua, o se isi o lou aiga, se uō, se faiaʻoga, se tagata o lau lotu, o se isi e alofa, ma manatu atu ma faalogo lelei iā te oe, ma e mafai ona fesoasoani i tagata e pele iā te oe ia faalogo mai i au tala o fia fai atu.”

E mautinoa lava lou mauaina o se fesoasoani, pe a e faamatala atu ou faafitauli. Seʻi mātau mai le faaaʻoaʻoga lea mai le Tusi Paia. Na iai se taimi i le olaga o le tagata amiotonu o Iopu na ia faapea ane ai: “Ua musu loʻu loto i loʻu ola.” Ae na ia faaopoopo mai: “Ou te tuuina atu aʻu ia tagi pea; ou te tautala i le tigā o loʻu loto!” (Iopu 10:1) Na matuā mafatia lava Iopu, ma na fia talanoa lava i se isi e tusa o lona mafatiaga. E mafai ona e maua se mapusaga, pe a e talanoa i sau uō matua.

Ua maua foʻi e Kerisiano o loo mafatia se isi fesoasoani e ala mai i toeaina o le faapotopotoga. (Iakopo 5:14, 15) E lē faapea o le a mou atu ai lou faafitauli pe a e talanoa i se isi. Ae e aogā e faasaʻo ai lau vaaiga, ma atonu e avea le faalogologo atu o se uō e te faamoemoeina, ma mea o le a e maua ai ni manatu aogā e faatautaia ai lou faafitauli.

E Suia Tulaga o Mea

Pe a oo mafatiaga iā te oe, ia manatua le mea lenei: E ui ina foliga mai ua leai se faamoemoe, ae e sau le taimi e sui ai tulaga o mea. O le faisalamo o Tavita, o se tasi e masani ma puapuaga, ma na ia tatalo e faapea: “Ua ou lailoa i loʻu ōi; ua lofia loʻu moega i pō uma lava; ua se vai le mea ou te moe ai i oʻu  loimata.” (Salamo 6:6) Ae na ia tusi mai i se isi ana salamo e faapea: “Ua e liua loʻu tagituʻi i le siva.”—Salamo 30:11.

O mea e tutupu i le olaga na iloa ai e Tavita, e ō mai ma mou atu faafitauli i le olaga. Ma e iai faafitauli e foliga ua matuā faigatā lava, ae e lē tumau pea. O lea la, ia onosaʻi. E fesuisuiaʻi tulaga o mea, ma e masani ona iʻu lelei. E iai taimi e ono faaitiitia ai le faafitauli i se auala e te leʻi mafaufauina. Ae o nisi foʻi taimi, atonu o se auala e leʻi oo i ai lau faatatau, o le a mafai ai ona e fesagaʻia le faafitauli. O le manatu tāua, e lē faavavau se mafatiaga.—2 Korinito 4:17.

Le Aogā o le Tatalo

O le auala sili e maua ai le fesoasoani, e ala lea i le tatalo. Ma ia e tatalo e pei o Tavita o lē na faapea mai: “Le Atua e, ia e suʻesuʻe mai iā te aʻu, ma ia e silafia loʻu loto; tofotofo mai ia iā te aʻu, ma ia e silafia oʻu manatunatu; ma ia e silafia po o iā te aʻu se ala e tigā ai; ma e taʻitaʻiina mai aʻu i le ala o le faavavau.”—Salamo 139:23, 24.

O le tatalo, e lē na o se mea e tua i ai i taimi faigatā, ae e sili atu lona tāua. O se taimi e faalatalata atu ai i le Tamā i le lagi, o lē finagalo ia ‘momoli atu o tatou loto’ iā te ia. (Salamo 62:8) Seʻi mātau mai nisi o upu moni faavae e faatatau i le Atua:

▪ Ua ia silafia lelei tulaga ua māfua ai ou mafatiaga.—Salamo 103:14.

▪ Ua sili lona silafia o oe nai lo oe lava. —1 Ioane 3:20.

▪ ‘O loo manatu mamafa mai o ia iā te oe.’—1 Peteru 5:7.

▪ I lana lalolagi fou, o le a “soloiesea foʻi [e le Atua] loimata uma” mai ou mata.—Faaaliga 21:4.

Pe Afai e Fesootaʻi le Faafitauli i se Maʻi

E pei ona taʻua muamua, o nisi taimi o lagona e fia pule i le ola, e māfua ona o se ituaiga o maʻi. Afai o lenā le tulaga, aua le matamuli e saʻilia se fesoasoani. Na fetalai Iesu, o ē e mamaʻi, e latou te manaʻomia se fomaʻi. (Mataio 9:12) Ma o le mea e lelei ai, ona ua iai togafitiga mo le tele lava o maʻi. E lē taumatea, o le a e malosi pe a togafiti lou maʻi!

Ua folafola mai le Tusi Paia e faapea i le lalolagi fou a le Atua, “E lē fai mai foʻi se tasi ua mau ai, ‘Ou te maʻi.’” (Isaia 33:24) Ae i le taimi nei, ia fai le mea e mafai e fesagaʻia ai luʻi o le olaga. O le mea lenā na fai e Heti, o se talavou mai Siamani. Na fai mai o ia. “E iai taimi na ou manaʻo ai e faauma loʻu ola ona o loʻu mafatia tele, ae o lea ua sologa lelei loʻu olaga, ona o le finafinau i le tatalo faapea ma le togafitia o loʻu maʻi.” E mafai foʻi ona e faia faapena! *

E talanoaina i le mataupu o sosoo mai se auala e fesoasoani ai i lou mafatia pe afai ua pule si ou tei i lona ola

Ua iai isi mataupu i le faa-Peretania o le faasologa “Ua Fesili Mai Talavou” e maua i le Initaneti i le www.watchtower.org/ype

[Faaopoopoga i lalo]

MEA E MAFAUFAU I AI

▪ Ua faapea mai nisi, e lē uma ou faafitauli pe a e pule i lou ola; ae o le a fai ma avega i isi. I le ā le itū?

▪ O ai e mafai ona e talanoa i ai pe a e mafatia tele?

 [Pusa/Ata i le itulau 13]

O SE FAAMANATU ATU I MĀTUA

I nisi vaega o le lalolagi, ua tele naʻuā talavou ua pule i o latou ola. O se faataʻitaʻiga, i Amerika, ua avea le pule i le ola ma māfuaaga autū lona tolu ua maliliu ai talavou e i le va o le 15 tausaga e oo i le 25 tausaga, ma i le lua sefulu tausaga ua teʻa, ua faaluaina le aofaʻi o i latou mai le va o le 10 i le 14 tausaga ua pule i o latou ola. O ē e sili ona lamatia i le faia o lea mea, o talavou o iai se gasegase o le mafaufau, po ua iai se isi o lona aiga ua pule i le ola, faapea ma i latou na taumafai muamua e pule i le ola ae leʻi taunuu. O loo taʻua i lalo auala e iloa ai o loo mafaufau se talavou, e faauma lona ola:

▪ Ua lē fia talanoa i aiga ma uō

▪ Ua iai suiga i lana taumafa ma le moe

▪ Ua leai se fiafia i mea na fiafia muamua i ai

▪ Ua iai suiga i ona uiga

▪ Faaaogā fualaau faasāina ma le ʻava

▪ Foaʻi ma isi, mea e tāua iā te ia

▪ Talanoa e faatatau i le oti po o mataupu faapena

Na faamatala e Dr. Kathleen McCoy i le sui o le Awake! e faapea, e lē tatau lava ona faatamala mātua pe a vaaia ia uiga i a latou fanau. Fai mai o ia, “E leai se isi e manaʻo e iai se faalētonu i lana tama, ma e lē fia talitonu nisi mātua pe a vaaia ia mea i a latou fanau. Ua latou manatu e faapea, ‘Pau lava,’ po o, ‘Toeitiiti foʻi teʻa,’ po o, ‘O le faiga lava lenā.’ Ua iai lau tama i se tulaga lamatia pe afai e te manatu faapena. E ao lava ona e manatu mamafa pe a e vaaia ia uiga.”

Pe afai e maua lau tama i le gasegase o le loto mafatia, po o se isi gasegase o le mafaufau, aua e te matamuli e saʻili se togafiti. Ma afai e iai sou masalosaloga, ua mafaufau o ia e pule i lona ola, fesili i ai. E sesē lea manatu e faapea, o le talanoa i lea mataupu, e iʻu ai i lona faatinoina. Ua lagona e le tele o talavou e pei ua matuu atu se avega, pe a talanoa atu o latou mātua iā i latou. O lea, afai o le mea lenā ua ia mafaufau e fai, faatalanoa po o le ā sana fuafuaga ua iai. Afai ua mautū le fuafuaga, o lona uiga ua manaʻomia loa ona e gaoioi ia maua vave se fesoasoani. *

Aua le manatu e faapea, o le a lelei le mafatia o le tagata e aunoa ma se togafiti. Ma afai e foliga mai ua feoloolo, aua neʻi e manatu ua foʻia le faafitauli. Ua fai mai nisi tagata popoto, o le taimi lea ua sili ai ona lamatia. Aiseā? Ona e fai mai Dr. McCoy: “Afai sa matuā mafatia lava le talavou, atonu ua lē faatinoina le pule i lona ola ona na leai sona malosi e faatino ai. Ae a oo ina feoloolo, atonu o lea la ua lava lona malosi e faatino ai loa.”

O se tulaga faanoanoa tele ona ua fia faauma e nisi talavou o latou ola ona o lagona mafatia ua iai. Ae afai e mataala mātua faapea ma isi tagata alolofa, ma fesoasoani atu i fanau, o le a mafai ai ona latou “faamāfanafana i ē mafatia” ma avea ai i latou ma nofoaga malu mo le fanau talavou.—1 Tesalonia 5:14.

[Faaopoopoga i lalo]

[Ata i le itulau 12]

O le auala sili e maua ai le fesoasoani, e ala lea i le tatalo