Ua Fesili Mai Talavou

Aiseā e Lē Mananaʻo ai Teine iā te Aʻu?

Ua ou faatosinaina lava o ia. Ua ou taʻu atu i ai mea uma e uiga iā te aʻu—o aʻu mea totino, o nofoaga ua ou oo i ai, ma tagata ou te iloaina. Ua tatau la ona fia uō mai iā te aʻu!

Maʻimau se pe ana māvae le eleele ma folo atu ai aʻu! E lē o malamalama mai lava? E faapefea ona ou faamuta lenei talanoaga e aunoa ma le faaalia i ai o ni uiga lē mafaufau?

UA E oo i le matua ua mafai ai ona fai sau uō. Ua e manaʻo e suʻe se isi e aulelei ma tutusa o oulua talitonuga faaletapuaʻiga. (1 Korinito 7:39) Peitaʻi, i taimi ua mavae, o taimi uma lava e te taumafai ai e amata se faauōga, e te lagona lou lē taulau.

Pe afai e te fia iloa lelei se teine, o ā vala e manaʻomia ona e mafaufau i ai? O ā taʻiala faale-Tusi Paia e lelei ona e manatua?

Mea e Ao Ona Fai Muamua

A o e leʻi filifili e amata se faauōga ma se teine, e iai ni tomai faapitoa e manaʻomia ona e ausia, ma o le a fesoasoani nei tomai iā te oe e faauō ai ma so o se isi. Ia iloilo manatu o loo mulimuli mai.

▪ Ia atiaʻe uiga lelei. Ua faapea mai le Tusi Paia, o le “alofa e lē amio lē mafaufau.” (1 Korinito 13:5, Today’s English Version) O uiga lelei e faaalia ai lou faaaloalo i isi, ma ua e atiaʻe uiga e pei o uiga o Keriso. Peitaʻi, o uiga lelei e lē pei o se suti, e te faia ina ia tosina mai ai isi, ae a oo i le fale ua tatala ese. Ia fesili ifo iā te oe lava, ‘Po o oʻu faaalia uiga lelei pe a feutagaʻi ma tagata o loʻu aiga?’ Pe afai e leai, e foliga mai la o le a faamalosia lou faia faapea, a o e feutagaʻi ma isi i fafo atu o lou aiga. Ia manatua, ina ia iloa le ituaiga tagata moni e iai oe, o se teine e iai le faautautaga poto, o le a vaavaai i le auala o e feutagaʻi ai ma tagata o lou aiga.—Efeso 6:1, 2.

 Tala a teine e fai: “E ese loʻu fiafia i se tama pe afai na te faaalia uiga lelei e lē gata i mea laiti, e pei o le tatalaina o le faitotoʻa mo aʻu, ae faapea foʻi mea tetele, e pei o le agalelei ma magafagafa, e lē gata iā te aʻu a o loʻu aiga.”—Tina, 20. *

“Ou te lē fiafia i se tagata e faatoʻā ma feiloaʻi, ae e fesili mai i mea e fitoitonu iā te aʻu lava ia, e pei o le, ‘O fai sau uō?’ ma le, ‘O ā ou sini?’ E lē faaaloalo ma e leaga ai oʻu faalogona!”—Uini, 19.

▪ Ia e tumamā. O le tumamā e faaalia ai le faaaloalo, e lē gata mo isi ae faapea foʻi ma oe. (Mataio 7:12) Pe afai e te faaaloalo iā te oe lava, o le a faapea foʻi ona faaaloalo isi iā te oe. I le isi itu, pe afai e te faatalalē i lou tumamā, o le a lē taulau au taumafaiga e faatosina mai se teine.

Tala a teine e fai: “O se tasi o tama sa fiafia mai iā te aʻu, e fai lava si faalētonu o lana mānava. Ou te lē fiafia ai ma e lē mafai ona tuu ese ma loʻu mafaufau.”—Tolu, 24.

▪ Atiaʻe tomai i le auala e fetalanoaaʻi ai. O le faavae o se faiā mautū, o le lelei lea o fesootaʻiga. E aofia ai le talanoaina e lē gata o mea e te fiafia i ai, ae faapea foʻi mea e fiafia i ai lau uō.—Filipi 2:3, 4.

Tala a teine e fai: “Ou te fiafia pe afai e talanoa faalelei mai se tama iā te aʻu, ma ia manatua mea na ou taʻu atu iā te ia, ma fai mai fesili e faaauau ai pea le talanoaga.”—Rosa, 20.

“Ou te manatu e tosina tama i mea e latou te vāai i ai, ae o teine e sili atu ona tosina i mea e latou te faalogo i ai.”—Mara, 22.

“E lelei meaalofa. Ae afai e mafai e se tama ona talanoa lelei, afai e mafai ona ia faamāfanafana ma faalaeiau oe i ana upu . . . Oka! E matuā tosina ai lava i lenā tulaga.”—Emelē, 21.

“Ou te manaʻo lava ia ou iloa lelei se tagata pe afai e iai ni ona uiga mālie, ae e mafai foʻi ona talanoa e faatatau i mea e sili ona tāua, e aunoa ma le talapepelo.”—Tolu, 24.

O le faatatauina o fautuaga ua taʻua i luga, o le a fesoasoani iā te oe e olioli ai i ni faauōga lelei. Peitaʻi, o le taimi lava e te lagona ai ua e sauni e amata se faiā mautū ma se teine, o le ā e ao ona e fai?

Le Laasaga e Sosoo Ai

▪ Ia tausolomua. Pe afai e te manatu e ono mafai ona avea se tamaʻitaʻi o loo e naunau i ai, ma paaga faaipoipo lelei, ia faailoa i ai o loo e manaʻo iā te ia. Ia tuusaʻo ma ia manino ou faalogona. Ae e mafai ona faigatā tele iā te oe lenā mea. E te fefe ma popole neʻi teena lou fanoga. Ae o lou lotomalie e te tausolomua, o se faailoga lenā o lou tagata matua.

Tala a teine e fai: “E lē mafai ona ou iloa mea o loo i mafaufau o isi. Pe afai la e manaʻo se tama e na te iloa lelei aʻu, e tatau ona ia tautala faamaoni ma taʻu saʻo mai le mea o loo i lona mafaufau.”—Nina, 23.

“E ono lē faigofie ona faia se isi laasaga pe afai ua leva ona tou masani ma faifaimea faatasi. Ae ou te faaaloalo tele i se tasi pe a fai mai saʻo, e manaʻo e faamasani atili mai ma iloa lelei aʻu.”—Elena, 25.

▪ Ia faaaloalo i le filifiliga a le teine. Ae faapefea pe a fai mai le teine e lē manaʻo e māfana tele le lua faiā? Ia faaaloalogia o ia, i lou iloa o loo ia malamalama lelei i ona faalogona, ma a fai mai e leai, o lona uiga e leai. E faaalia e lē o oe o se tagata matua pe afai ua fai mai e leai, ae saga tauanau atu lava. O le mea moni, afai e te lē amanaʻia le fai mai saʻo a le teine e leai—pe oo foʻi ina e ita ai—po o e mafaufau moni i ona manaʻoga po o ou lava manaʻoga?—1 Korinito 13:11.

Tala a teine e fai: “E matuā ou lē fiafia lava pe a ou fai saʻo atu e leai, ae saga tauanau mai lava.”—Koreti, 20.

“Sa ou faamatala atu i se tasi tama ou te lē manaʻo iā te ia, ae tauanau mai lava le numera  o laʻu telefoni. Sa ou manaʻo e faaaloalo i ai. Ae atonu sa lē faigofie ona ia lototele e faailoa mai ona faalogona. Ma na iʻu lava ina ou faasaʻo i ai le mataupu.”—Sara, 23.

Le Mea e Lē Tatau Ona Fai

O nisi tama talavou e manatu e leai so latou faafitauli i le faatosina mai o teine iā i latou. E latou te ono tauvā ma a latou uō, ina ia faaalia ai po o ai o i latou e tele teine e mananaʻo i ai. Peitaʻi, o lenā tauvaga e leaga ma o le a e faia ai se talaaga leaga mo oe. (Faataoto 20:11) E mafai ona e ʻalofia lenā tulaga pe afai e te faia mea o loo sosoo mai.

▪ Aua le faatafai. O se tagata e faatafai, e tautala faaviivii ma gaoioi i se auala faatosina. E leai sona faanaunauga e faaauau se faiā mamalu ma le tagata o le isi itupā. O na ituaiga gaoioiga ma uiga ua lē amanaʻia ai le fautuaga a le Tusi Paia, ia feutagaʻi ma “fafine laiti e pei o ni ou tuafāfine i le amio mamā.” (1 Timoteo 5:2) O le faatafai o le a avea ai ma uō e lē lelei, ma paaga faaipoipo e sili ona leaga. O teine e faautauta e latou te iloa lelei le mea lenā.

Tala a teine e fai: “Ou te manatu e lē lelei pe afai e fai atu e se tasi ni tala e soona faaviivii ai oe, ae e iloa ane o tala foʻi na, na fai i lau uō i le masina ua teʻa.”—Elena, 25.

“Na amata ona faatafai mai lenei tama aulelei iā te aʻu, ma e talanoa lava e faatatau iā te ia. Ae ina ua sau le isi teine i le matou faatasiga, o le mea foʻi lenā na ia faia i ai. Ona sau foʻi lea o le teine lona tolu, o le mea lava foʻi e tasi. Oka se matagā!”—Tina, 20.

▪ Aua le taalo i faalogona o se teine. Aua neʻi faatalitalia e tutusa le auala e faauō ai i le tagata o le isi itupā, ma le auala e faauō ai i le tagata o lau lava itupā. Aiseā? Seʻi manatu foʻi: Pe afai e te fai atu i se tama e ese le aulelei i lona suti fou, pe e te talanoa soo i lenā tama ma maufaatuatuaina o ia, e lē faapea ai o le a manatu le tama ua e tosina atu iā te ia. Ae afai e te viiviia se teine i ona foliga vaaia, pe talanoa soo foʻi i ai ma maufaatuatuaina o ia, o le a manatu le teine ua e tosina atu iā te ia.

Tala a teine e fai: “Ou te manatu e lē malamalama tama, e lē mafai ona latou feagai ma teine i le auala e pei ona latou feagai ai ma a latou uō tama.”—Sieli, 26.

“E maua e se tama le numera o laʻu telefoni, ona ou maua lea o se feʻau mai iā te ia. O lea la, . . . o le ā le mea o loo ia mafaufau i ai? O nisi taimi e mafai ona e faia se faauōga e ala i feʻau feaveaʻi i le telefoni, ma tosina i ai ou faalogona, ae o le ā le tele o ni tala e te faia atu i se feʻau feaveaʻi i le telefoni?”—Mena, 19.

“Ou te manatu e lē o iloa e se tama le vave tele ona aafia o faalogona o se teine, aemaise lava pe afai o ia o se tama e manatu mamafa ma faigofie ona talanoa i ai. E lē faapea ua faanaunau atu i ai lea teine. Ou te manatu o le tele lava o teine e mananaʻo ia fai ni a latou uō, ma e latou te tulimataʻia le tagata e fetaui lelei ma i latou.”—Alisa, 25.

Ia Iloa le Tulaga Moni o Mea

E lē talafeagai, ma o le manatu faapito pe a mafaufau e faapea, e mananaʻo teine uma iā te oe. Ae o le a mananaʻo nisi iā te oe pe afai e te manatua le mea lenei: E sili ona tāua ou uiga nai lo o ou foliga vaaia. E lē o se mea la e ofo ai le faamamafa e le Tusi Paia, o le manaʻoga ia atiaʻe “le tagata fou.”—Efeso 4:24.

Ua taaofaʻi e Kita, e 21 ona tausaga, le mataupu i le auala lenei: “E manatu tama e faapea, ina ia tosina mai teine, e tatau ona latou laʻei i se auala patino pe ia lelei foliga vaaia. Atonu e moni i se isi itu, ae ou te manatu o le toʻatele o teine, e sili atu ona tosina i uiga lelei.” *

[Faaopoopoga i lalo]

MEA E MAFAUFAU I AI

▪ E iloa faapefea e te faaaloalogia oe lava?

▪ E faaalia faapefea e te faaaloalo i manatu ma faalogona o se teine?

[Ata i le itulau 19]

O uiga lelei e lē pei o se suti, e te faia ina ia tosina mai ai isi, ae a oo i le fale ua tatala ese