Ua Fesili Mai Talavou

E Faapefea Ona Ou Malamalama Lelei i Oʻu Mātua?

O loo taumamafa Jessica ma ona mātua ma a latou uō. A o aai, na faapea atu se isi i le tinā o Jessica, “E te iloa! Na ma fetaui ma Lisati i le isi aso, le tama lea na lua feoaʻi i aso la i le aʻoga.”

Na matuā teʻi lava Jessica ina ua faalogo i le tala. Auā e leʻi faalogo muamua na uō lona tinā ma se tama e igoa iā Lisati!

“E, Mama, na lua feoaʻi muamua ma se isi ae lua te leʻi feoaʻi ma tamā? Faatoʻā ou faalogo lea i lenā tala!”

PE E pei oe o Jessica, na iai se mea na faateʻia ai oe e uiga i ou mātua? Afai o lea, atonu ua e manatu, pe e iai nisi mea e te lē o iloa e uiga i ou mātua!

Aiseā ua tele ai mea e te lē o iloa e uiga i ou mātua? O a ni aogā e maua mai le malamalama atili e uiga ia i laʻua? Ma e faapefea ona e faia lenā mea?

Tele Mea o le a E Iloaina

Atonu e iai ni mea e te lē o iloa e uiga i ou mātua ae ua faigatā i nisi taimi, ona o le mamao o le mea e nonofo ai. Na fai mai Iakopo: “Na teteʻa lava ou mātua i le valu o oʻu tausaga, * a o lenei ua 22 ou tausaga. E seāseā ma feiloaʻi ma loʻu tamā i le tausaga atoa. Ae e tele lava mea ou te fia iloa e uiga iā te ia.”

E tusa lava pe tele tausaga o tou nonofo ma ou mātua, ae atonu e la te leʻi taʻuina atu iā te oe mea uma e uiga ia laʻua. Faamata aiseā? Ona e pei i laʻua o i tatou uma, e la te lagona le matamumuli ona o ni o la sesē na faia i aso ua mavae. (Roma 3:23) Atonu e popole neʻi e iloa ni o la vaivaiga, ma e lē faaaloalo ai  iā i laʻua; ma e saʻoloto ai e fai mea e la te lē mananaʻo ai.

Peitaʻi, atonu e leʻi taʻu atua e ou mātua nisi mea ona e leʻi tau i ai le mafaufau. Ua fai mai se alii talavou e igoa iā Cameron, “E uiga ese lenei mea o le tele o tausaga talu o māfuta ma mātua ae lē iloa le tele o mea e uiga iā i laʻua!” Aiseā e te lē taumafai ai ia e iloa nisi mea e uiga i ou mātua? Seʻi iloilo aogā e fā o le a e mauaina ai.

Aogā 1: Atonu o le a talisapaia e ou mātua lou naunau atu. E lē taumatea o le a fiafia i laʻua ona o lou naunau atu e fia iloa o la olaga i aso ua mavae. Ma o ai e iloaina pe e lē sili atu ona la tali mai ai ma le malamalama iā te oe ma ou faalogona!—Mataio 7:12.

Aogā Lona 2: O le a e malamalama ai i faalogona o ou mātua. O se faataʻitaʻiga, atonu e leʻi tele ni a la mea faitino i aso ua mavae. Masalo o le māfuaaga lea ua ala ai ona sefesefe mea e ola ai, e ui i lau vaai, e lē o manaʻomia ona faia faapea.

E aogā tele lou malamalama i faalogona o ou mātua. Ua fai mai se tama talavou e igoa iā Cody, “O loʻu malamalama i faalogona o oʻu mātua, ou te mafaufau muamua ai i aafiaga o aʻu upu iā i laʻua.”—Faataoto 15:23.

Aogā Lona 3: Atonu o le a faigofie ai foʻi iā te oe ona e faamatala atu lou olaga. Na faapea mai le teine o Bridgette e 18 tausaga, “Sa lē faigofie ona ou talanoa i loʻu tamā e uiga i se tama na ou fiafia i ai. Ae ina ua ou faamatala i loʻu Tamā, na ia faamatala mai foʻi le taimi muamua na fai ai lana teine, ma le manaia o lea faalogona. Sa ia faamatala mai foʻi le aso na faauma ai le la uō ma lona faanoanoa na iai. Na faalaeiauina ai aʻu e faamatala iā te ia isi mea e uiga iā te aʻu.”

Aogā 4: E iloa ai mea. E aogā iā te oe tala o mea na tutupu i ou mātua e te iloa ai feagai ma le lotovaivai faapea ma luʻi. E 16 tausaga o Iosua ma ua fai mai o ia: “Ou te fia iloa le auala e tausia ai e oʻu mātua se aiga toʻatele e tusa ma o latou manaʻoga faaletino, faalogona, ma le faaleagaga. O loo iai ni lesona tāua mo aʻu.” Ua fesili faapea le Tusi Paia: “Po ua lē iai ea le atamai i ē ua toeaina. Ma le malamalama i ē ua faafualoa o latou aso?”—Iopu 12:12.

Ia E Tausolomua

O le ā e fai pe a e fia malamalama atili i ou mātua? O nisi nei o fautuaga.

Filifili lelei le taimi. E te lē faatali seʻi fai lelei se tou talanoaga. Ae faaaogā talanoaga faasamasamanoa. Atonu o tou taaalo faatasi, pe galulue faatasi, po o savalivali, pe tiʻetiʻe taavale. Ua faapea mai Cody lea na taʻua muamua, “Ua tele matou talanoaga lelei ma oʻu mātua e fai o alu se tiʻetiʻega taavale umi. E ui e faigofie le faalogologo i musika i mea faalogo pe moe foʻi, ae e aogā tele loʻu amataina o se talanoaga ma oʻu mātua!”

Fesili i Ai. O le mea moni: E leai se mea o le a faamatala atu ai fua e lou tinā lana uō tama muamua, pe faamatala atu e lou tamā le taimi na lavea ai le taavale a le latou aiga iā te ia. Ae atonu e taʻu atu e ou mātua na mea pe a e fesili i ai!—Tagaʻi i le  pusa i le itulau e 12 e tusa o mea e mafai ona e fesili ai.

Ia fetuutuunaʻi. Pe a tali e ou mātua sau fesili, e masani ona oo faamatalaga i isi mataupu. Atonu e te manaʻo e toe foʻi le talanoaga i le amataga, ae soia ia! Ia e manatua, e lē o lou sini le iloa o mea na tutupu. Ae ia maua se tou mafutaga māfana ma ou mātua, ma o se auala lelei e faia ai faapea, o le talanoa i mea e tāua iā i laʻua.—Filipi 2:4.

 Ia Faautauta. “O le atamai i le loto o le tagata, o le vai loloto lea; a o le tagata faautauta, na te utufia mai ai.” (Faataoto 20:5, O le Tusi Paia Samoa—Lomiga o le 1884) E tāua lou faautauta pe a fia malamalama i mea e lē fia talanoa i ai ou mātua. O se faataʻitaʻiga, atonu o loo e fia iloa ni sasi o lou tamā a o talavou ma le auala e na te taulimaina ai pe a na faapea e toe talavou. Peitaʻi, a o leʻi talanoa i na mea, atonu e lelei lou faapea atu, “E te ita pe a ou fesili atu . . .”

Amanaʻia o la faalogona. Pe a faamatala atu e ou mātua mea e uiga iā i laʻua, ia e ‘faalogologo lelei, ae aua le vave ona tautala.’ (Iakopo 1:19) Ia aua neʻi e ula pe faifai i ou mātua i mea ua la faamatala atu. O faamatalaga e iai le, “Sole! Ou te lē talitonu na e faia lenā mea!” po o, “E lētioa a e faasāsā iā te aʻu!” e lē toe faamatalaina atu ai e ou mātua se mea. E faapena foʻi pe a faamatala fua i isi mea a lo outou aiga.

O Loo Maua Pea le Taimi!

O manatu ua taʻua i luga e aogā iā te oe e faamasani lelei ai i ou mātua a o tou nonofo pea. Ae faapefea pe afai o lea ua e alu ese? O le a aogā nei taʻiala e ati aʻe ai se faiā māfana ma ou mātua, pe faamasani ai ma sou matua e te leʻi malamalama i ai. O le mea lenā na iloa e Iakopo lea na taʻua  muamua. O loo nofo nei na o ia ae na ia fai mai, “O lea ua ou faamasani i loʻu tamā, ma e ese loʻu fiafia i ai.”

O lea, po o e nofo i le aiga po ua ese le mea e te nofo ai, o loo maua pea le taimi e faamasani ai i ou mātua. E manaia lou faataʻitaʻi o manatu o lenei mataupu e aogā iā te oe e malamalama ai iā i laʻua.

Ua iai isi mataupu i le faa-Peretania o le faasologa “Ua Fesili Mai Talavou” e maua i le Initaneti i le www.watchtower.org/ype

[Faaopoopoga i lalo]

MEA E MAFAUFAU I AI

▪ O ā vala o taʻua i lenei mataupu e te fia fesili ai i ou mātua?

▪ E faapefea ona avea lou malamalama atili i ou mātua ma mea e te malamalama ai foʻi iā te oe?

 [Pusa/Ata i le itulau 12]

Ia fesili faapea i ou mātua:

FAAIPOIPOGA: O fea na lua fetaui ai? O le ā le mea na e fiafia ai i ai? O fea na lua nonofo ai ina ua uma ona lua faaipoipo?

A O LAʻITIITI: O fea na e fanau ai? Na lelei le tou va ma nai ou tei? Pe sa faasāsā pe faapalepale ou mātua iā te oe?

AʻOAʻOGA: O le ā le mataupu sa e lelei ai i le aʻoga? A o le ā le mataupu e te vaivai ai? O ai le faiaʻoga na sili ona e fiafia? Aiseā?

GALUEGA: O fea na e faigaluega muamua ai? Na e fiafia i ai? Faamata o le ā se galuega o e fia faia?

MEA E FIAFIA I AI: A maua sou avanoa e te malaga ai i se isi atunuu, o fea e te fia alu i ai? Faamata o le ā se tomai po o se mea o e manaʻo e aʻoaʻoina?

TALAAGA FAALEAGAGA: Na e ola aʻe i se aiga Kerisiano? Afai e leai, o le ā le mea na ala ai ona e fiafia i le upu moni o le Tusi Paia? O ā ni luʻi na e fesagaʻia i le faatatauina o taʻiala o le Tusi Paia?

MEA E FAATĀUA: O le ā sou manatu o ā vala e sili ona tāua i faigāuō lelei? i se olaga fiafia? i se faaipoipoga e taulau manuia? O le ā se fautuaga sili na fai atu e se isi iā te oe?

Faataʻitaʻi mea nei: Fili ni fesili o taʻua i luga ma mate po o ā tali a ou mātua. Ona fesili lea i ai, ma faatusatusa a la tali i mea na e mafaufau i ai.

[Pusa i le itulau 13]

FAUTUAGA I MĀTUA

O loo tou aai faatasi ma lou toʻalua, o lau tama teine, ma ni uō a le tou aiga. A o tou talatalanoa, ua taʻua e lau uō se isi sa lua feoaʻi muamua a o leʻi uō ma lou toʻalua. E te leʻi faailoaina lea mea i lau tama teine. A o lea ua ia fia iloa atili. O le ā lau mea o le a fai?

E masani lava o se mea lelei le tali o fesili a lau tama. Ona o taimi uma e fesili mai ai o ia ma faalogo i au tali, o loo lua fesootaʻi, o se mea lea e faanaunau uma i ai mātua.

O le ā le tele e faailoa atu ai mea ua tuanaʻi i lau fanau? O se mea talafeagai lou lē faamatala uma i ai o mea e te mā ai. Ae afai e talafeagai, ia faailoa i ai nisi mea na e sasi ai ma faigatā i lou olaga e fesoasoani ai i lau fanau. I le ā le itu?

Seʻi manatu i se faaaʻoaʻoga. Na faamatala mai e le aposetolo o Paulo se mea e uiga iā te ia: “Pe a ou loto atu e fai le mea lelei, ae ua iā te aʻu le leaga. . . . Auē o aʻu le tagata malaia!” (Roma 7:21-24) Na faagaeeina e Ieova le Atua na upu ma faamauina i le Tusi Paia mo lo tatou lelei. (2 Timoteo 3:16) Ma ua tatou maua ai aogā, auā o ai se isi o i tatou e lē malamalama i le faamatalaga a Paulo?

E faapena foʻi, afai e iloa e lau fanau au filifiliga lelei faapea ma ou sesē na iai, o le a aogā e malamalama ai iā te oe. E moni e ese le vaitaimi na e ola ai. Ae peitaʻi, e ui ua sui le taimi, ae e lē o suia le uiga o le tagata faapea ma taʻiala o le Tusi Paia. (Salamo 119:144) O le talanoa i luʻi na e fesagaʻia ma auala na e foʻia ai o le a aogā i lau fanau talavou i le taulimaina o o latou faafitauli. Ua faapea mai se tama talavou e igoa iā Cameron: “Pe a e iloa e tai tutusa lava luʻi sa fesagaʻia e ou mātua ma ou luʻi, o le a e malamalama ai na pei foʻi ou mātua o oe.” Na ia toe faapea mai, “A toe iai foʻi se isi ou faafitauli, e te fia iloa pe faamata na oo foʻi i ou mātua.”

O se lapataʻiga: E lē manaʻomia ona avatu se fautuaga pe a e faamatala lou olaga. Atonu o loo e popole neʻi sesē le manatu e oo ifo i lau tama talavou pe e manatu o ia, e lē afāina lona faia o le sesē sa e faia. Nai lo le avatu o se aʻoaʻiga i se mea e te manaʻo e aʻoaʻoina e lau tama mai le lua talanoaga e faapea, (“O lea, e lē tatau ai lava ona e . . . ”), a ia faamatala puupuu atu ou lagona. (“A ou toe mafaufau i ai, maʻimau e pe ana ou lē faia lea mea ona . . . ”) O le a aʻoaʻoina ai e lau tama se lesona tāua mai le mea na tupu iā te oe e aunoa ma le manatu ua e aʻoaʻia o ia.​—Efeso 6:4.

[Pusa i le itulau 13]

“Na iai se taimi na ou taʻu ai i loʻu tinā e sili ona ou fiafia i aʻu uō i le aʻoga i lo o le ʻauuso. I le aso na sosoo ai, na ou maua ai i luga o laʻu kesi se tusi mai loʻu tinā. Na ia taʻu mai iā te aʻu i le tusi, o lona faalogona foʻi lea sa iai, e leai ni ana uō i le ʻauuso. Na ia faamanatu mai tagata i le Tusi Paia o ē na auauna i le Atua e ui na leai se isi e faalaeiau pe faauō atu iā i latou. Na ia faamālō i aʻu taumafaiga ia maua ni uō lelei. Na faateʻia aʻu i loʻu iloa e lē na o aʻu e iai lea faafitauli. E faapena foʻi loʻu tinā, ma o loʻu fiafia tele na ou tagi ai. Sa matuā faalaeiauina aʻu e faamatalaga a loʻu tinā, ma na faamalosia ai aʻu e faia le mea saʻo.”​—Junko, 17, Iapani.

[Ata i le itulau 11]

Fai i ou mātua e faaali atu ata tuai po o isi mea. O le a tou maua ai se talanoaga fiafia