Tausia o Fanau a o Lāiti Seʻia Avea ma Talavou

“A o tuputupu aʻe lau fanau seʻia oo ina taʻilima tausaga, e latou te ola i se siʻomaga e malupuipuia i aiga, ma e faigofie ona aʻoaʻoina i latou i uiga lelei. Ae o le taimi lava e aʻoʻoga ai, e taaʻina ai i latou i auala eseese e faia ai mea ma tautatala ai isi.”—Valter, Italia.

A O FAASOLO ina matutua tamaiti, e amata ona iloa le tele o mea e latou te leʻi iloa muamua. E latou te faifaimea faatasi ma le toʻatele o tagata e pei o a latou uō e taaalo faatasi, o uō i le aʻoga, ma isi o o latou tauaiga. E pei ona iloa e Valter lea na taʻua i luga, o le a lē toe telē sou aafiaga i le olaga o lau tamaitiiti, e pei ona sa iai a o pepe o ia. O le māfuaaga lenā e tāua ai le faaaogā o nei tausaga ina ia aʻoaʻo ai lau tama e iloa le tāua o le usitaʻi ma le amio lelei. E tāua foʻi ona avatu faatonuga ina ia iloa ai le mea e saʻo ma le mea e sesē.

O na tomai na faamatalaina e lē faafuaseʻi ona iai pe na fanau mai foʻi ma oe. Peitaʻi, e manaʻomia ona e “aʻoaʻi atu, ia matuā faatonu atu, ia apoapoaʻi atu ma le faapalepale ma le tomai e aʻoaʻo atu.” (2 Timoteo 4:2) Na faatonuina mātua Isaraelu e faatatau i tulafono a le Atua: “Ia e matuā aʻoaʻo soo ai i lau fanau, ia e tautala ai pe a e nofo i lou fale, pe a e savali i le ala, pe a e taoto pe a e tulaʻi foʻi.” (Teuteronome 6:6, 7) E pei ona faaalia mai i lenā mau, e tāua tele le faaauau ona aʻoaʻoina lau fanau.

O le tiute tauave o le tausia aʻe o fanau, e aofia ai le tele o luʻi. Seʻi o tatou tilofaʻia nisi o na luʻi.

O le Taimi e Faalogo Ai

O loo taʻua i le Tusi Paia e iai “le taimi e tautala ai,” ma e iai foʻi le taimi e faalogo ai. (Failauga 3:7) E faapefea ona e aʻoaʻo lau tama ina ia faalogo lelei a o tautatala isi e aofia ai ma oe? O se tasi o auala, o lou faataatia lea o le faaaʻoaʻoga. Pe e te faalogologo lelei atu i isi e aofia ai ma lau fanau?

E faigofie ona taaʻina ese mafaufau o tamaiti, ma e mautinoa e lē lava ai lou onosaʻi a o e taumafai e talanoa ma i latou. E eseese uma tamaiti, e ao la ona e mataalia ma filifili lelei po o fea le auala e sili ona aogā e talanoa ai ma lau tama. O se faaaʻoaʻoga, ua faapea mai Tavita o se tamā i Peretania: “Ou te faatonuina loʻu afafine ina ia faamatala mai i ana lava upu laʻu tala na faatoʻā uma ona fai atu. O le iʻuga, ua faalogologo lelei mai o ia a o faasolo ina matua.”

Ina ua faatonuina e Iesu ona soo, sa fai atu o ia iā i latou: “Ia uaʻi atu i la outou faalogo.” (Luka 8:18) Pe afai e manaʻomia ona faalogologo lelei tagata matutua, e sili atu la ona manaʻomia e tamaiti ona faia faapena!

“Ia Fefaamagaloaʻi ma le Lotoatoa”

Ua taʻua i le Tusi Paia: “Ia faaauau ona onosaʻi le tasi i le isi, ma ia fefaamagaloaʻi ma le lotoatoa pe afai ua faia e se tasi se mea e tigā  ai le isi.” (Kolose 3:13) E mafai ona aʻoaʻoina tamaiti ina ia atiaʻe le tomai e faamagalo atu. E faapefea?

E pei ona talanoaina i luga e faatatau i le faalogologo lelei, e tatau ona e faataatia se faaaʻoaʻoga. Ia mātauina e lau fanau o loo e nofosauni e faamagalo atu. Sa faia e Marina o se tinā i Rusia lenā taumafaiga. Ua faapea mai o ia: “Sa ma taumafai ina ia faataatia se faaaʻoaʻoga lelei mo la ma fanau e ala i le faamagalo atu i isi, fai fetuutuunaʻiga, ma aua le faatigā atu. Ou te faatoese atu i laʻu fanau pe afai o aʻu e sesē. Ou te manaʻo foʻi ina ia latou faia faapea i isi.”

E manaʻomia le tomai e foʻia ai feeseeseaʻiga ma faamagalo atu, a o faasolo ina avea ma tagata matua. Ia toleni lau fanau ina ia faaalia le magafagafa mo isi, ma ia talia iʻuga o a latou mea sesē. O le faia faapea, ua e avatu ai iā i latou se meaalofa e sili ona tāua, a o faasolo ina avea ma tagata matutua.

“Ia Faaalia . . . Lo Outou Loto Faafetai”

I nei “aso e sili ona faigatā,” e toʻatele tagata e “alolofa iā i latou lava.” (2 Timoteo 3:1, 2) I le taimi lenei a o lāiti lau fanau, ia aʻoaʻo i latou ina ia faaalia le agaga loto faafetai. Na tusi le aposetolo o Paulo: “Ia faaalia . . . lo outou loto faafetai.”—Kolose 3:15.

E tusa lava pe a o lāiti, e mafai lava ona aʻoaʻoina fanau ia faaalia amioga lelei ma le manatu mamafa i isi. E faapefea? Na taʻua e Dr.  Kyle Pruett i le mekasini o le Parents e faapea: “O le auala sili lava e aʻoaʻoina ai lau fanau ina ia faaalia le loto faafetai, o lou faaalia pea lea o le loto faafetai i totonu o lou aiga. E aofia ai foʻi lou faailoa soo atu o lou matuā loto faafetai i se fesoasoani ua e maua, po o se gaoioiga agalelei ua faia e isi mo oe . . . E manaʻomia ai le tele o taumafaiga.”

Na taumafai malosi Risati o se tamā i Peretania e faia lenā mea. Ua faapea mai o ia: “E ma te faaalia ma laʻu avā le loto faafetai i ē na agalelei mai iā i maʻua, e pei o faiaʻoga po o mātua o mātua. O so o se taimi lava e matou te asiasi atu ai i se aiga e matou te faiʻaiga faatasi, e ma te tusia se tusi faafetai ma e saini ai uma la ma fanau, pe e tusi ai foʻi ni a latou ata.” O le faaalia o le agalelei ma le loto faafetai, o le a fesoasoani i lau tama e atiaʻe ai ni faiā e māfana ma tumau, a o faagasolo lona olaga.

“Aua le Taofia le Aʻoaʻiga”

A o tuputupu aʻe lau fanau, e tāua ona latou iloa e iai āuga o a latou gaoioiga. E tusa lava pe e lāiti, e mafai lava e le fanau ona tali atu iā i latou o loo iai le pule, e lē gata i totonu o le aiga, ae e faapena foʻi i le aʻoga ma le nuu. E tatau ona e fesoasoani i lau fanau ina ia iloa le mataupu silisili, o le mea e na te lulu o le mea lea e na te seleseleina. (Kalatia 6:7) E faapefea?

Ua taʻua i le Tusi Paia: “Aua le taofia le aʻoaʻiga.” (Faataoto 23:13) Pe afai ua uma ona e faamanino atu o le a iai ni āuga leaga pe afai e faia e lau tama se gaoioiga patino, aua e te faatalatū e tuu atu iā te ia le faasalaga ma aʻoaʻi o ia. Ua faapea mai Norma o se tinā i Anitenitina: “E tāua tele le tausisi i lau tala na fai atu. O le lē tausisi o le a uunaʻia ai le tamaitiiti e faia le mea e manaʻo i ai.”

E tele mea e mafai ona faia e mātua ina ia ʻalofia ai fefinauaʻiga pe a lē usitaʻi le tamaitiiti, e ala lea i le faamautinoa ua muamua ona malamalama o ia i āuga leaga e oo iai pe a lē  usiusitaʻi. Atonu e usiusitaʻi nisi fanau pe afai e latou te iloa tulafono, ma iʻuga lē masuia e oo iai pe a latou solia.

Ioe, ina ia aogā aʻoaʻiga, e lē tatau ona e aʻoaʻia lau tama i se auala ita. Ua faapea mai le Tusi Paia: “Ia tuu lo outou ita umi, ma le itaitagofie, ma le lotoa, ma le soona ʻeʻē, ma upu masoā.” (Efeso 4:31) Ia aua lava neʻi faia aʻoaʻiga i se auala faasauā e faamanuʻa ai le tino po o faalogona.

Ae e faapefea ona pulea lou ita pe afai ua lē lava lou onosaʻi i mea o loo faia e lau tama? Ua taʻutino mai e Peteru o se tamā i Niu Sila: “E lē faigofie lenei mea i taimi uma, ae e tatau ona iloa e tamaiti o aʻoaʻiga o āuga ia o a latou gaoioiga, ae e lē faapea ua lē mafai ona pulea le ita o mātua.”

Na taumafai Peteru ma lona toʻalua e fesoasoani i la la fanau ina ia maua aogā tumau mai i aʻoaʻiga. Ua faapea mai o ia: “E tusa pe ua lē usiusitaʻi le fanau ma ua faatigā ai iā i maʻua, ae e ma te talanoa pea iā i latou i le ituaiga o tagata e tatau ona iai i latou, nai lo o uiga fouvale lea na faaali mai.”

“Ia Iloa . . . lo Outou Magafagafa”

E tusa ai ma aʻoaʻiga na ia avatu i ona tagata, na fetalai atu le Atua e faapea: “Ou te aʻoaʻi faatatau iā te oe.” (Ieremia 46:28) O le a e mauaina ni iʻuga lelei pe afai e te avatu aʻoaʻiga e talafeagai e tusa ai ma le mea sesē na fai. Na tusi atu Paulo i Kerisiano: “Ia iloa . . . lo outou magafagafa.”—Filipi 4:5.

O le magafagafa e aofia ai le avatu o aʻoaʻiga i se auala e lē taʻufaatauvaa ai le tamaitiiti. Ua faapea mai Santi o se tamā i Italia: “E lē taitai ona ou taʻufaatauvaaina loʻu atalii po o loʻu afafine. Nai lo o lea, ou te taumafai ina ia iloa le aa o le faafitauli ma fesoasoani e faasaʻo i latou. Ou te lē aʻoaʻia laʻu fanau i luma o isi tagata po o luma o isi o laʻu fanau. Ou te lē faamāina i latou e tusa ma o latou vaivaiga, pe afai o loo iai nisi tagata pe e na o i latou foʻi.”

Ua iloa foʻi e Risati lea na taʻua muamua le tāua o le magafagafa. Ua faapea mai o ia: “E lē tatau ona soona faamamafa le faasalaga i taimi uma lava e faia ai e le tamaitiiti se mea sesē. Pe a uma ona avatu le aʻoaʻiga, e tāua le lē toe talanoa i lenā mea ma saga faamanatu ai pea i le tamaitiiti lona sesē.”

E lē o se galuega faigofie le tausia aʻe o fanau, ma e aofia ai le faataulaga o le tagata lava ia, ae e iʻu i le tele o faamanuiaga. O le mea lenā na iloa e se tinā i Rusia e suafa iā Yelena. Ua faapea mai o ia: “Ua ou filifilia se galuega faavaitaimi ina ia tele ai se taimi e ma te faifaimea faatasi ai ma laʻu tama. E ui lava e faaitiitia ai le seleni, ae e matuā tauia lenā faataulaga pe a mātauina le fiafia tele o laʻu tama, ma le māfana o la ma mafutaga.”

[Ata i le itulau 11]

E mafai ona aʻoaʻoina fanau ia manatu mamafa i isi

[Ata i le itulau 12]

Avatu aʻoaʻiga i se auala e lē taʻufaatauvaaina ai le tamaitiiti