1. Aiseā e tatou te tali ai i sauniga?

 AISEĀ e tatou te auai ai i sauniga a le faapotopotoga? O le māfuaaga autū, ina ia vivii ai iā Ieova. (Sala. 26:12; 111:1) E tatou te auai foʻi i sauniga ina ia faalaeiau ai e le tasi le isi i nei taimi e sili ona faigatā. (1 Tesa. 5:11) O le faia o a tatou tali i sauniga, ua tatou saosaolaumea ai i na vala.

2. O ā avanoa e tatou te maua e tali ai i sauniga?

² I vaiaso taʻitasi, e tatou te maua avanoa e tali ai i sauniga. O se faataʻitaʻiga, i faaiʻuga o le vaiaso e mafai ona tatou tali i le Suʻesuʻega o Le Olomatamata a le faapotopotoga. I sauniga amata o le vaiaso, e mafai ona tatou tali i Saʻiliʻiliga mo ʻOa Faaleagaga, le Suʻesuʻega Faale-Tusi Paia a le Faapotopotoga, ma isi vaega e faia ai sao o le aofia.

3. O ā vala e ono faafaigatā ai ona tatou faia se tali, ma e faapefea ona fesoasoani iā i tatou le Eperu 10:24, 25?

³ E tatou te mananaʻo uma e viia Ieova ma faalaeiau o tatou uso ma tuafāfine. Ae e iai ni mea e ono faafaigatā ai iā i tatou ona faia se tali. Atonu e tatou te lagona le popole pe a faia se tali. Atonu foʻi e tatou te mananaʻo e tele ni tatou tali e fai ae e lē o taimi uma e tofi ai i tatou. E faapefea ona tatou taulima na luʻi? E tatou te maua le tali i le tusi a Paulo i Kerisiano Eperu. Ina ua talanoa e faatatau i  le tāua o le faapotopoto faatasi, na ia faapea mai e tatau ona tatou taulaʻi i le ʻfaalaeiau’ e le tasi o le isi. (Faitau le Eperu 10:24, 25.) Pe a tatou iloa e faalaeiauina isi i le aofia i se tali faigofie e faailoa ai lo tatou faatuatua, o le a tatou lē popole ai e faia se tali. Ae afai e lē tofi i tatou i taimi uma, e tatou te fiafia ona o le a maua ai e isi le avanoa e tali ai.​—1 Pete. 3:8.

4. O ā manatu e tolu o le a talanoaina i lenei mataupu?

⁴ I lenei mataupu, o le a talanoaina ai le auala e fefaalaeiauaʻi ai i se faapotopotoga toʻalāiti lea e lē toʻatele nisi e tali ai. Ona iloiloina lea pe faapefea ona fefaalaeiauaʻi i se faapotopotoga toʻatele lea e toʻatele e tali ai. O le a talanoaina foʻi pe e faapefea ona faalaeiauina isi i le auala e fai ai a tatou tali.

5. E faapefea ona fefaalaeiauaʻi i se faapotopotoga toʻalāiti?

⁵ I se faapotopotoga po o se vaega toʻalāiti, e lē toʻatele nisi e mafai ona tofi e le uso e faia ni tali. O nisi taimi atonu e manaʻomia ona ia faatali teisi a o leʻi tofi se isi e tali. Atonu o le a umi ai le sauniga ma e lē o se mea e faalaeiauina ai. O le ā e mafai ona e faia? Ia lotomalie e faatele ni au tali e fai. O le faia faapea, o le a uunaʻia ai foʻi isi e faia ni tali se tele.

6-7. Atonu o ā ni fautuaga e fesoasoani iā i tatou e faaitiitia ai le popole e faia se tali?

⁶ Ae e faapefea pe afai e te lagona le popole e faia se tali? O faalogona foʻi na o le toʻatele. O lea, ina ia matuā faalaeiauina o tatou uso ma tuafāfine, ia saʻili ni auala e faaitiitia ai lou popole. E faapefea?

⁷ Atonu e aogā le toe autaluina o nisi o fautuaga o loo i lomiga o Le Olomatamata b i tausaga ua mavae. O se faataʻitaʻiga, ia sauniuni lelei. (Faata. 21:5) O le tele lava e te malamalama ai i se mataupu, o le a e maua foʻi le toʻa e faia ai se tali. Ia faapupuu foʻi au tali. (Faata. 15:23; 17:27) O le faapupuu o tali i le pe tasi pe lua fuaiupu, e faaitiitia ai lou popole. Atonu e faigofie atu ona malamalama ai uso ma tuafāfine, nai lo o se tali umī e tele manatu. O le faia o se tali puupuu i au lava upu, o le a iloa ai na e sauniuni lelei ma o loo e malamalama lelei i le mataupu.

8. O le ā le silafaga a Ieova i a tatou taumafaiga e faia le mea sili?

⁸ Ae e faapefea pe afai na e faataʻitaʻia na fautuaga ae o loo e popole pea e fai ni tali se tele? Ia e mautinoa e talisapaia e Ieova au taumafaiga faamaoni e faia le mea sili. (Luka 21:1-4) O le faia o le mea sili e lē uiga atu i le faia o se mea e te lē gafatia ma avea ai o se avega mamafa. (Fili. 4:5) Ia maumauaʻi e faia le mea e te mafaia, faataatia se sini ina ia ausia ai, ma tatalo mo se lototoʻafilemu. Atonu o lou sini lava sa iai, o le faia o se tali puupuu.

9. O le ā se luʻi e ono tulaʻi mai i se faapotopotoga toʻatele?

⁹ E ono ese foʻi se luʻi e tulaʻi mai pe afai e toʻatele tagata talaʻi o la outou faapotopotoga. Atonu e toʻatele uso ma tuafāfine e sii o latou lima, ua lē tofia ai oe e faia lau  tali. O se faataʻitaʻiga o Danielle, e fiafia o ia e tali i sauniga. c E na te vaai i ai o se vaega o lana tapuaʻiga, o se auala e faalaeiau ai isi, ma faamalosia ai lona faatuatua i aʻoaʻoga o le Tusi Paia. Ae ina ua siitia i se faapotopotoga toʻatele, na seāseā ona tofi e tali, ma o isi taimi e lē taitai tofia. Na ia faapea mai: “Na ou lagona le lē fiafia ma ou manatu ai e pei ua lē faia loʻu faaeaga. Pe afai e tupu soo, ona amata lea ona ou mafaufau atonu o se gaoioiga na faia ma le iloa.”

10. E faapefea ona e maua avanoa e fai ai sau tali?

¹⁰ Pe na iai se taimi na oo ai iā te oe na faalogona? Pe afai o lea, atonu e faaosoosoina ai oe e aua le toe tali ae tau lava o le faalogologo i le sauniga. Peitaʻi, aua le taofia ai oe mai i le tali. O le ā e mafai ona e faia? Atonu e fesoasoani iā te oe le sauni o ni tali se tele. Afai e lē tofia oe i le taimi muamua, o loo tele pea isi avanoa e te tali ai a o faagasolo le sauniga. Pe a sauniuni mo le Suʻesuʻega o Le Olomatamata, ia mafaufau po o le ā le fesootaʻiga o palakalafa taʻitasi i le manatu autū o le mataupu. O le faia faapea, o le a e faia ai ni tali faalaeiau a o faagasolo le suʻesuʻega. Atonu e mafai foʻi ona e sauniuni e tali i palakalafa o loo talanoaina ai aʻoaʻoga loloto o le Tusi Paia, ia e faigatā ona faamatala. (1 Kori. 2:10) Aiseā? Atonu e lē toʻatele nisi e tali ai. Ae e faapefea pe afai na e faatatauina na fautuaga, ae e uma ane lava le tele o sauniga e lē maua se avanoa e fai ai sau tali? A o leʻi amata le sauniga, ia faailoa i le faisuʻesuʻega se palakalafa e te fia tali ai.

11. O le ā ua faalaeiauina i tatou i le Filipi 2:4 e fai?

¹¹ Faitau le Filipi 2:4. Na faagaeeina le aposetolo o Paulo e faalaeiau Kerisiano, ina ia vaavaai ma le naunau i mea e lelei ai isi. E faapefea ona tatou faatatauina lenā fautuaga i taimi o sauniga? E ala i le manatua o loo iai foʻi isi o loo fia faia se tali e pei o i tatou.

12. O le ā se tasi o auala sili e faalaeiau ai isi i sauniga? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

 ¹² Seʻi mafaufau i le faataʻitaʻiga lenei: Pe a outou talanoa ma au uō, pe e te faoa uma le talanoaga ma leai ai se avanoa e faia ai se tala a se isi tagata? E leai. E te manaʻo foʻi ia latou talanoa mai. E faapena foʻi a tatou sauniga. E tatou te mananaʻo e tuu le avanoa i le toʻatele e fai ai a latou tali. O le mea moni, o se tasi o auala sili e tatou te faalaeiau ai uso ma tuafāfine, o le tuu o le avanoa iā i latou e faailoa mai ai lo latou faatuatua. (1 Kori. 10:24) Seʻi o tatou iloiloina auala e tatou te faia ai faapea.

13. E faapefea ona tatou tuu le avanoa i le toʻatele e faia ai ni a latou tali i le sauniga?

¹³ O se tasi o auala, ia faapupuu a tatou tali ina ia maua ai e isi le avanoa e tali ai. E ao i toeaina ma isi tagata talaʻi taʻumatuaina ona faataatia se faaaʻoaʻoga lelei. E tusa lava pe e puupuu lau tali, ae ia ʻalofia le taʻua o le tele o manatu. Pe afai e te taʻua manatu uma i le palakalafa, o le a leai la se manatu e tali ai isi. O se faataʻitaʻiga, i lenei palakalafa e lua ni fautuaga ua aumaia ai: ia faapupuu au tali ma ʻalofia le taʻua o le tele o manatu. Pe afai e tofi muamua oe e tali i lenei palakalafa, ia taumafai e taʻua na o se manatu se tasi.

14. O le ā e fesoasoani iā i tatou e iloa ai po o le ā le tele e tali ai? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

¹⁴ Ia faaaogā le utaga mamao e iloa ai po o le ā le tele e te tali ai. Pe a sii soo o tatou lima, e pei ua tatou faamalosia le faisuʻesuʻega e tofi i tatou i taimi uma, ma lē maua ai e isi le avanoa e tali ai. O lenā mea e faalotovaivaia ai isi e sii o latou lima.​—Fai. 3:7.

15. (a) O le ā le auala e tatau ona tatou tali atu ai pe a lē tofia i tatou? (e) E faapefea ona faaalia e le faisuʻesuʻega le manatu mamafa mo tagata uma? (Tagaʻi i le pusa “ Pe Afai o Oe o le Faisuʻesuʻega.”)

¹⁵ Pe a toʻatele tagata talaʻi e sii o latou lima i le taimi o le suʻesuʻega, atonu e tatou  te lē maua le avanoa e tali ai i le tele e tatou te mananaʻo ai. E iai taimi atonu e lē mafai ai e le faisuʻesuʻega ona tofi i tatou. E tatou te ono lagona ai le faanoanoa, ae e lē tatau ona tatou lotovaivai ai.​—Fai. 7:9.

16. O le ā se isi auala e tatou te ono faalaeiau ai i ē e faia tali?

¹⁶ Pe afai e lē mafai ona e tali i le tele e te manaʻo ai, aiseā e te lē faalogologo lelei ai a o faia tali a isi ma faamālō atu i ai mo a latou tali pe a uma le sauniga? E mautinoa le faalaeiauina ai o i latou, e pei lava ona faalaeiauina o i latou pe a faia sau tali. (Faata. 10:21) O le avatu o se faamālō, o le isi lea auala e faalaeiau ai e le tasi le isi.

17. (a) E faapefea i mātua ona fesoasoani i a latou fanau e sauniuni ni tali e tusa ma lo latou matutua? (e) I le vitiō, o ā auala e fā e sauniuni ai se tali? (Tagaʻi foʻi i le faamatalaga pito i lalo.)

¹⁷ O ā nisi auala e mafai ona tatou fefaalaeiauaʻi ai i sauniga? Pe afai o oe o se matua, ia fesoasoani i lau fanau lāiti ina ia sauniuni lelei ni tali e tusa ma lo latou matutua. (Mata. 21:16) E iai le taimi e talanoaina ai i se suʻesuʻega mataupu e pei o faafitauli tau i le faaipoipoga po o mataupu tau i amioga tatau, ae e ono iai lava se palakalafa e mafai ona tali ai le fanau lāiti. E mafai foʻi ona e fesoasoani i lau fanau, e malamalama i le māfuaaga e lē tofia ai i latou i  taimi uma e sii ai o latou lima. O le faia faapea, o le a latou lē feita ai pe a tofi isi e tali nai lo o i latou.​—1 Timo. 6:18. d

18. E faapefea ona tatou ʻalofia le faauaʻi mai o isi iā i tatou pe a fai a tatou tali? (Faataoto 27:2)

¹⁸ E mafai e i tatou uma ona sauniuni ni tali e faamamaluina ai Ieova ma faalaeiau ai o tatou uso Kerisiano. (Faata. 25:11) E ui e iai taimi e tatou te faamatala ai ni mea na tutupu iā i tatou, ae e lē tatau ona soona faia ni faamatalaga e faauaʻi mai ai isi iā i tatou. (Faitau le Faataoto 27:2; 2 Kori. 10:18) Nai lo o lea, ia tatou taumafai malosi e faauaʻi atu pea tagata iā Ieova, o lana Afioga, ma lana faalapotopotoga. (Faaa. 4:11) Ae pe afai o le fesili o le palakalafa e faamatala atu se mea na tupu iā te oe, e mafai lava ona e faia faapea. O loo aumaia i le palakalafa o loo sosoo mai se faataʻitaʻiga o lenā manatu.

19. (a) O le ā le iʻuga pe a tatou faaalia le manatu mamafa i isi i le faapotopotoga? (Roma 1:11, 12) (e) O le ā se vala e te talisapaia e faatatau i le faia o tali i sauniga?

¹⁹ E ui e leai ni tulafono i le auala e faia ai tali, ae e tatou te taumafai malosi e fai ni tali e fefaalaeiauaʻi ai. O le faia o lenā mea, atonu e manaʻomia ai ona faateleina ni a tatou tali e fai, pe lotomalilie i le avanoa ua tatou maua e fai ai se tali, ma ia fiafia foʻi ona ua maua e isi le avanoa e faia ai ni a latou tali. O lo tatou uaʻi atu i mea e lelei ai isi i sauniga a le faapotopotoga, o le a mafai ona “tatou fefaalaeiauaʻi ai.”​—Faitau le Roma 1:11, 12.