1. Ia faamatala le mea na tupu lea na faia ai e Iesu lana uluaʻi vavega.

 SEʻI faaata le mea na tupu i le taufaaiʻuiʻuga o le 29 T.A. ina ua amata le faiva a Iesu. Na valaaulia Iesu, o lona tinā o Maria, ma nisi o ona soo i se ʻaiga o se faaipoipoga i Kana, o se nuu i le itu i mātū o Nasareta, le nuu na ola aʻe ai Iesu. O Maria o se faauō a aiga e lua, ma e foliga mai o loo fesoasoani i le vaavaaia o le ʻauvalaaulia. Peitaʻi i le taimi o le ʻaiga, na iai se mea na tupu na ono māsiasi ai le aiga ma le ulugalii talavou, ua leai se uaina. b Atonu ua sili atu le toʻatele o ē na auai i le ʻaiga nai lo o ē na valaaulia. Na vave lava ona alu atu Maria i lana tama ma faapea atu: “Ua leai sa latou uaina.” (Ioa. 2:1-3) O le ā na faia e Iesu? Na ia faia se vavega mataʻina, o le liua lea o le vai e avea ma “uaina lelei.”​—Ioa. 2:9, 10.

2-3. (a) Na faapefea ona faaaogā e Iesu lona mana? (e) O ā aogā e tatou te maua mai i le iloiloina o vavega na faia e Iesu?

² A o faagasolo le faiva a Iesu, na ia faia ai le tele o isi vavega. c Na ia faaaogā lona mana e fesoasoani ai i le faitau sefulu afe o tagata. O se faataʻitaʻiga, o vavega e lua na ia faia lea na ia fafagaina ai tane e toʻa 5,000 ma mulimuli ane fafagaina  tane e toʻa 4,000. Atonu na aofia ai iā i latou na le silia i le 27,000 o tagata, pe afai e tau ai ma fafine ma tamaiti na iai. (Mata. 14:15-21; 15:32-38) I na taimi e lua, na faamālōlō ai foʻi e Iesu le toʻatele o ē e mamaʻi. (Mata. 14:14; 15:30, 31) Seʻi faaata le maofa o le motu o tagata ina ua faamālōlōina ma fafagaina faavavega e Iesu i latou!

³ E tele mea e mafai ona tatou aʻoaʻoina mai i vavega na faia e Iesu. O le a talanoaina i lenei mataupu lesona e tatou te aʻoaʻoina mai i na vavega, lea e faamalosia ai lo tatou faatuatua. O le a iloiloina ai foʻi le auala e tatou te faaaʻoaʻo ai i le lotomaulalo ma le tigā alofa na faaalia e Iesu, ina ua ia faia na vavega.

4. E faapefea ona aogā iā i tatou lesona ua tatou aʻoaʻoina mai i vavega na faia e Iesu?

⁴ O vavega na faia e Iesu, ua tatou aʻoaʻoina ai ni lesona e faamalosia ai lo tatou faatuatua iā te ia faapea lona Tamā. O le mea moni, o Ieova o le Puna o na vavega. Ua faapea mai le Galuega 10:38: “Na faauuina e le Atua [Iesu] i le agaga paia ma le mana, na femaliuaʻi o ia i le nuu ma faia galuega lelei, ma faamālōlō i latou uma sa mafatia ona o le Tiapolo, auā sa faatasi le Atua ma ia.” Ia manatua, o fetalaiga ma galuega uma a Iesu e aofia ai ma vavega na ia faia, na ia faaata atoatoa mai ai manatu ma faalogona o lona Tamā. (Ioa. 14:9) Seʻi o tatou tilofaʻia ni lesona se tolu e mafai ona tatou aʻoaʻoina mai i vavega na faia e Iesu.

5. O le ā na uunaʻia ai Iesu e faia vavega? (Mataio 20:30-34)

⁵ Muamua, e alofa faapelepele Iesu ma lona Tamā iā i tatou. A o iai Iesu i le lalolagi, na ia faaalia le alofa loloto i tagata e ala i le faaaogā o lona mana e tuuitiitia ai o latou mafatiaga. I se tasi taimi, na alalaga atu ai iā te ia ni tamāloloa tauaso se toʻalua mo se fesoasoani. (Faitau le Mataio 20:30-34.) Ia mātau, na “mutimutivale le alofa” o Iesu ona ia faamālōlōina ai lea o i laʻua. O le veape Eleni ua faaliliuina i le “mutimutivale le alofa,” e faasino atu i le matuā ootia o faalogona. O na faalogona o se faailoaga o le alofa, lea na uunaʻia ai foʻi Iesu e fafaga ē na matelāina i le fia aai ma faamālōlō se lepela. (Mata. 15:32; Mare. 1:41) E tatou te mautinoa e alofa moni iā i tatou Ieova le Atua “alofa faapelepele” ma lona Alo, ma e tigā o la faalogona pe a tatou mafatia. (Luka 1:78; 1 Pete. 5:7) Maʻeu lo la matuā naunau e aveesea faafitauli uma o loo pagatia ai tagata!

6. O le ā le mana ua tuuina atu e le Atua iā Iesu?

⁶ Lua, na tuuina atu e le Atua iā Iesu le mana e foʻia ai faafitauli uma o tagata. O vavega na faia e Iesu, ua faamaonia ai e mafai e lona mana ona foʻia faafitauli lea e lē mafai ona foʻia i so tatou lava malosi. O se faataʻitaʻiga, e mafai e lona mana ona tuusaʻoloto i tatou mai i le pogai o faafitauli: o le agasala tuufaasolo lea ua iʻu atu ai i maʻi ma le oti. (Mata. 9:1-6; Roma 5:12, 18, 19) O vavega na ia faia ua faamaonia ai e mafai ona ia faamālōlōina maʻi “eseese uma” ma faatutūina ē ua maliliu. (Mata. 4:23; Ioa. 11:43, 44) Ua iā te ia foʻi le mana e faatoʻafilemu ai matagi malolosi ma tutuliesea ai agaga leaga. (Mare. 4:37-39; Luka 8:2) Maʻeu le faamāfanafanaina o i tatou i le iloa na tuuina atu e Ieova i lona Alo lenā mana e faia ai vavega!

7-8. (a) O le ā ua tatou mautinoa i ai ona o vavega na faia e Iesu? (e) O le ā se vavega e te tulimataʻia i le lalolagi fou?

⁷ Tolu, e mafai ona tatou mautinoa atoatoa o le a aumaia e le Malo o le Atua faamanuiaga i le lumanaʻi. O vavega na faia e Iesu a o iai i le lalolagi, ua tatou iloa ai e sili atu mea o le a  ia faia i le lumanaʻi pe a avea ma Tupu o le Malo o le Atua i le lagi. Seʻi manatu i mea ua toeitiiti ona tatou olioli ai lea i le pulega a Keriso. O le a tatou maua le soifua mālōlōina lelei atoatoa, auā o le a ia aveesea faamaʻi ma maʻi uma o loo pagatia ai tagata. (Isa. 33:24; 35:5, 6; Faaa. 21:3, 4) O le a tatou lē toe fia aai pe mafatia ona o aafiaga ogaoga o mala faalenatura. (Isa. 25:6; Mare. 4:41) O le a tatou matuā olioli i le faafeiloaʻia o ē e pele iā i tatou o le a toetutū mai i “tuugamau.” (Ioa. 5:28, 29) O le ā se vavega e sili ona e tulimataʻia i le lalolagi fou?

⁸ A o faia e Iesu vavega, na ia faaalia le matuā lotomaulalo ma le tigā alofa, o ni uiga e ao ona tatou faaaʻoaʻo i ai. Seʻi o tatou talanoaina ni faaaʻoaʻoga se lua. Muamua, o le tala e faatatau i le ʻaiga o le faaipoipoga i Kana.

9. O le ā na faia e Iesu i le ʻaiga o se faaipoipoga? (Ioane 2:6-10)

⁹ Faitau le Ioane 2:6-10. Ina ua uma le uaina i le ʻaiga o le faaipoipoga, pe na manaʻomia ona faia e Iesu se gaoioiga? E leai. E leai se valoaga o taʻua ai o le a saunia faavavega e le Mesia se uaina. Ae faamata o ā ou faalogona pe a uma le uaina i lau faaipoipoga? E mautinoa na faaalia e Iesu le tigā alofa i aiga aemaise lava i le ulugalii faaipoipo, ma e leʻi manaʻo e māsiasi i latou. O le māfuaaga lenā na ia faia ai le vavega lea na taʻua i le amataga o lenei mataupu. Na ia liua  le vai pe tusa ma le 390 lita (103 kalone) e avea ma uaina e sili ona lelei. Atonu e telē se uaina na maua mai ai, lea e mafai ona faaaogā i se isi taimi pe faatauina atu ina ia fesoasoani ai i le tausiga faaletino o le ulugalii talavou. E mautinoa na matuā lotofaafetai lenei ulugalii ona o lenei vavega.

10. O ā nisi o faamatalaga tāua i le tala o loo i le Ioane mataupu e 2? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

¹⁰ Seʻi iloilo nisi o faamatalaga tāua i le tala o loo i le Ioane mataupu e 2. Pe na e mātauina e leʻi faatumuina e Iesu faguvai tetele i vai? Nai lo o le faauaʻi atu o tagata iā te ia, ae na ia faatonuina auauna ina ia faatumu na faguvai tetele. (Fuaiupu 6, 7) Ina ua uma ona liua e Iesu le vai e avea ma uaina, e leʻi alu o ia e ave le uaina i le pule o le ʻaiga. Nai lo o lea, na ia faatonuina auauna e faia faapea. (Fuaiupu 8) E leʻi uu i luga e Iesu se ipu uaina ma faapea atu i luma o tagata, ʻIa tofo i le uaina na ou faia!’

11. O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai i le vavega na faia e Iesu?

¹¹ O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai i le vavega na faia e Iesu, o le liua o le vai e avea ma uaina? E tatou te aʻoaʻoina mai ai se lesona e faatatau i le lotomaulalo. E leʻi mimitavale Iesu i le vavega na ia faia. O le mea moni, e leʻi iai lava se taimi na mimitavale ai Iesu i mea na ia faataunuuina. Nai lo o lea, na ia lotomaulalo ma avatu pea le viiga i lona Tamā. (Ioa. 5:19, 30; 8:28) Pe a tatou faaaʻoaʻo iā Iesu e ala i le faaalia pea o le lotomaulalo, o le a tatou lē mimitavale ai i mea ua tatou ausia. Po o ā lava mea ua tatou faia i le auaunaga iā Ieova, ia aua neʻi o tatou mitamita iā i tatou lava, ae ia tatou mitamita i le faaeaga e auauna ai i le Atua mamana. (Iere. 9:23, 24) Ia tatou avatu le viiga ua alagatatau iā te ia. E leai se mea lelei e mafai ona tatou faataunuuina pe a aunoa ma le fesoasoani a Ieova.​—1 Kori. 1:26-31.

12. O le ā se isi auala e tatou te faaaʻoaʻo ai i le lotomaulalo o Iesu? Ia faataʻitaʻi.

¹² Ia mātau se isi auala e mafai ona tatou faaaʻoaʻo ai i le lotomaulalo o Iesu. Seʻi mafaufau i le mea lenei: O loo faaalu e se toeaina le tele o le taimi e fesoasoani ai i se auauna o le faiva talavou, e sauniuni lana uluaʻi lauga i le lautele. O le iʻuga, na faia e lenei uso talavou se lauga faalaeiau ma na fiafia i ai le faapotopotoga. Ina ua māeʻa le sauniga, na alu atu se tasi ma faapea atu i le toeaina: ʻManaia le lauga a si uso.’ Pe e tatau ona faapea atu le toeaina: ʻIoe, e tele le taimi na ou fesoasoani ai iā te ia’? Po o le mea e tatau ona ia faapea atu ma le lotomaulalo: ʻIoe, matuā manaia o lana lauga’? Pe a tatou faaalia le lotomaulalo, o le a tatou lē viiviia ai i tatou lava ona o mea lelei ua tatou faia mo isi. E tatou te lagona le faamalieina, i le iloa o loo silasila mai Ieova ma e na te faatāua mea e tatou te faia. (Faatusatusa i le Mataio 6:2-4; Epe. 13:16) E mautinoa o le a tatou faafiafiaina Ieova, pe a tatou faaaʻoaʻo iā Iesu i le faaalia o le lotomaulalo.​—1 Pete. 5:6.

13. O le ā na vaaia e Iesu a o latalata atu i le aai o Naina, ma o le ā le gaoioiga na ia faia? (Luka 7:11-15)

¹³ Faitau le Luka 7:11-15. Seʻi mafaufau i se mea na tupu pe tusa o le tausaga ma le ʻafa talu ona amata le faiva a Iesu. Na ia malaga atu i Naina o se aai i Kalilaia e lē mamao mai i Sunema. Pe ā ma le 900 tausaga muamua atu, na faatūina ai e le perofeta o Elisaia le tama a se fafine i Sunema. (2 Tu. 4:32-37) A o latalata atu Iesu i le faitotoʻa o le aai, na ia vaaia ai se solo o se maliu ua ō ese mai i le aai. O se vaaiga faamomoiloto, ua maliu le tama e  toʻatasi a se fafine. Ae e lē na o le tinā faavauvau o loo iai. O loo faatasi o ia ma tagata e toʻatele mai i le aai. Na taofi e Iesu le solo ma faia se mea ofoofogia mo lenei tinā faavauvau, o le faatūina o lana tama. O le toetū muamua lenei mai i toetū e tolu na faia e Iesu, o loo taʻua patino i tusi o Evagelia.

14. O ā nisi o faamatalaga tāua i le tala o loo i le Luka mataupu e 7? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

¹⁴ Seʻi iloilo nisi o faamatalaga tāua i le tala o loo i le Luka mataupu e 7. Pe na e mātauina na “silasila atu” Iesu i le tinā faavauvau ona “tigā alofa ai lea o ia i [lenei] fafine”? (Fuaiupu 13) O lea, o mea na mātauina e Iesu atonu o le tagi o le tinā a o muamua atu i le solo o le maliu, na matuā faatumulia ai lona loto i le tigā alofa mo le tinā. E leʻi tau ina lagona e Iesu le tigā alofa mo le tinā, ae na ia faaalia foʻi le tigā alofa iā te ia. Na ia fetalai atu i le tinā i se leo mālū e faapea: “Aua e te tagi.” Ona faia lea e Iesu o se gaoioiga e fesoasoani ai iā te ia. Na ia faatūina lana tama ua maliu ma ʻavatu o ia i lona tinā.’​—Fuaiupu 14, 15.

15. O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai i le vavega na faia e Iesu?

¹⁵ O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai i le vavega na faia e Iesu, o le faatūina o le tama a se fafine? E tatou te aʻoaʻoina mai ai, e manaʻomia ona faaalia le tigā alofa i ē faavauvau. O le mea moni, e lē mafai ona tatou faatutūina ē ua maliliu e pei ona faia e Iesu. Ae i le pei o Iesu, e mafai ona tatou atiaʻe le tigā alofa mo ē e faavauvau e ala i le mātauina o o latou tulaga. E tatou te tausolomua e faaalia le tigā alofa, e ala i a tatou faamatalaga ma gaoioiga e fesoasoani ma faamāfanafana ai iā i latou. d (Faata. 17:17; 2 Kori. 1:3, 4; 1 Pete. 3:8) E oo lava i upu faigofie ma gaoioiga lāiti, e matuā faalaeiauina ai i latou.

16. E pei ona faaalia i le ata, o le ā e te aʻoaʻoina mai i le mea na tupu i se tinā e leʻi leva ona maliu lana tama?

¹⁶ Seʻi mātau se mea na tupu i nai tausaga ua mavae. I le Maota mo Sauniga, na mātauina ai e se tuafafine se tinā na nofo latalata  ane o loo tagi, a o usuina le pese o le sauniga e faatatau i le faamoemoe o le toetū. E leʻi leva ona maliu le tama teine laʻitiiti a lenā tinā. O lea, na alu atu loa le tuafafine ma faauōuō le tinā, ma la usuina faatasi le vaega o loo totoe o le pese. Na faapea mai le tinā: “Na ou lagona le matuā alolofa o uso ma tuafāfine iā te aʻu.” Na matuā lotofaafetai o ia ona sa alu i le sauniga. Na ia toe faapea mai: “E tatou te maua le fesoasoani i le Maota mo Sauniga.” O lea, e tatou te mautinoa e silafia ma faatāua e Ieova mea lāiti e tatou te faia, e faaalia ai le tigā alofa i ē e faavauvau “ua lotonutimomoia.”​—Sala. 34:18.

17. O le ā ua tatou aʻoaʻoina mai i lenei mataupu?

¹⁷ E matuā faalaeiauina i tatou pe a suʻesuʻe tala i le Tusi Paia e faatatau i vavega na faia e Iesu. Ua tatou aʻoaʻoina ai e alofa faapelepele Ieova ma Iesu iā i tatou, e iai iā Iesu le mana e foʻia ai faafitauli uma o tagata, ma tatou mautinoa atoatoa ai i faamanuiaga ua toeitiiti ona aumaia lea e le Malo i le lumanaʻi. A o tatou suʻesuʻe auʻiliʻili i na tala, e mafai ona tatou manatunatu i auala e faaaʻoaʻo ai i uiga o Iesu. Atonu e mafai ona faatulaga ni au lava suʻesuʻega, po o se Tapuaʻiga a le Aiga e taulaʻi atu i isi vavega na faia e Iesu. Mātau po o ā lesona e te aʻoaʻoina mai ai ma faasoa atu i isi. O le faia faapea, o le a mafai ai ona e faia ni talanoaga faalaeiau.​—Roma 1:11, 12.

18. O le ā o le a talanoaina i le mataupu o loo sosoo mai?

¹⁸ A o lata ina faaiʻuina le faiva a Iesu, na ia faatinoina ai le toetū lona tolu, ma o le toetū mulimuli lea na ia faia o loo faamauina i le Tusi Paia. Ae e ese mai ai lava lenei toetū, ona na ia faatūina lana uō pele ua fā aso talu ona maliu. O ā lesona e tatou te aʻoaʻoina mai i lenā vavega? E faapefea ona faamalosia lo tatou faatuatua i le faamoemoe o le toetū? O le a taliina na fesili i le mataupu o loo sosoo mai.