1, 2. O le ā e uiga i ai lo tatou vaai atu iā Ieova?

O LOO tatou ola i “aso e sili ona faigatā,” ma o le a faateteleina a o leʻi faaumatia e Ieova lenei faiga o mea amioleaga, ma toe faafoʻisia le filemu moni i le lalolagi. (2 Timo. 3:1) O lea, ia fesili ifo: ʻO fea o loo oʻu vaai atu i ai mo le fesoasoani ma le taʻitaʻiga?’ E tatou te ono vave tali “ia vaai atu iā Ieova,” ma o le tali sili lenā.

² O le ā e uiga i ai lo tatou vaai atu iā Ieova? E faapefea ona tatou faamautinoa o loo taulaʻi atu pea la tatou vaai iā Ieova a o tatou feagai ma luʻi faigatā o lenei olaga? Na taʻua e se faisalamo i le taimi ua teʻa, e manaʻomia ona tepa aʻe o tatou mata iā Ieova mo le fesoasoani i taimi faigatā. (Faitau le Salamo 123:1-4.) Na ia faatusa lo tatou vaai atu iā Ieova i se auauna o loo vaavaai atu i lona matai. O le ā le uiga o lana faamatalaga? E lē gata e vaavaai atu le auauna i lona matai ina ia maua ai le puipuiga ma meaʻai, ae e manaʻomia foʻi ona vaavaai atu pea le auauna ina ia iloa ai mea o loo manaʻo lona matai e na te faia, ona gaoioi lea e fai na mea. I se tulaga talitutusa, e manaʻomia ona tatou saʻili atu e lē aunoa i le Afioga a le Atua  ina ia iloa ai po o le ā le finagalo o Ieova mo i tatou taʻitoʻatasi, ona gaoioi lea e ōgatusa ma na taʻiala. E pau lenā o le auala e tatou te mautinoa ai o le a fesoasoani mai Ieova i taimi faigatā.​—Efe. 5:17.

3. O le ā e mafai ona faalavelavea ai la tatou vaai a o tatou taulaʻi atu pea iā Ieova?

³ E ui lava e tatou te iloa le tāua o le vaai atu pea iā Ieova, ae e ono iai taimi e faalavelavea ai la tatou vaai. O le mea lenā na tupu i se uō māfana a Iesu, o Mareta. Na faalavelavea lona uaʻi atu iā Iesu ona o le “tele o mea e fai.” (Luka 10:40-42) Pe afai na tupu lenā mea i se auauna faamaoni a o la iai faatasi ma Iesu, e lē tatau foʻi la ona faateʻia i tatou pe a tupu iā i tatou. O le ā la e mafai ona faalavelavea ai la tatou vaai a o tatou taulaʻi atu pea iā Ieova? O le a iloiloina i lenei mataupu pe e mafai faapefea i gaoioiga a isi ona faalavelavea ai la tatou vaai. O le a tatou talanoaina ai foʻi pe e faapefea ona tatou taulaʻi atu pea iā Ieova.

4. Aiseā e ono faateʻia ai i tatou i le aveesea o le faaeaga o Mose e ulu atu ai i le Nuu Folafolaina?

⁴ E mautinoa sa vaai atu Mose iā Ieova mo le taʻitaʻiga. O le mea moni, “sa tūmausalī pea o ia e pei ua ia iloa atu Lē e lē o vaaia.” (Faitau le Eperu 11:24-27.) Ua faapea mai le Teuteronome 34:10, “E leʻi tulaʻi mai lava se perofeta i Isaraelu e pei o Mose, o lē na fesagaʻi ma Ieova.” Peitaʻi, e ui lava sa iai se faiā māfana a Mose ma Ieova, ae na aveesea lona faaeaga e ulu atu ai i le Nuu Folafolaina. (Nu. 20:12) O le ā le māfuaaga?

5-7. (a) O le ā le faafitauli na tulaʻi mai ae e leʻi umi talu ona tuua e le nuu o Isaraelu Aikupito? (e) Na faapefea ona taulima e Mose le faafitauli?

⁵ E leʻi atoa le lua masina talu ona tuua e le nuu o Isaraelu Aikupito, ae tulaʻi mai loa se faafitauli matuiā. O le taimi foʻi lenā e latou te leʻi taunuu i le mauga o Sinai. Na amata ona faitio tagata ona o le leai o se vai. Sa latou muimui iā Mose, ma ona ua faateteleina le faafitauli na alaga atu ai Mose iā Ieova: “O le ā laʻu mea a fai i lenei nuu? Ua toeitiiti ona latou fetogia lea o aʻu i maa!” (Eso. 17:4) Na tali mai Ieova iā Mose e ala i le aumaia o ni faatonuga manino. Sa tatau iā Mose ona ave lona tootoo ma tā ai le papa i Horepa, ona tafe mai ai lea o le vai. Ua faapea mai le mau: “Ona faapea lea ona faia e Mose i luma o toeaina o Isaraelu.” Na feinu tagata Isaraelu, ma na foʻia ai le faafitauli.​—Eso. 17:5, 6.

⁶ Ua taʻua atili i le mau, na “faaigoa [e Mose] lea mea o Mase ma Meripa, auā na finau ai le fanauga a Isaraelu ma Mose ma ona o lo latou tofotofoina o Ieova e faapea: ʻPo ua iā i tatou ea Ieova pe e leai?’” (Eso. 17:7) Na talafeagai lelei na igoa, auā o le uiga o Mase o le “Tofotofoina” ae o le uiga o Meripa o le “Fefinauaʻi.”

⁷ O ā ni faalogona o Ieova e faatatau i le mea na tupu i Meripa? Na silasila o ia i gaoioiga a tagata Isaraelu e tusa ua latou fouvale iā te ia ma lana pule, ae e lē na o se fouvalega iā Mose. (Faitau le Salamo 95:8, 9.) Na matuā sesē le gaoioiga sa faia e Isaraelu. Ae na faia e Mose le mea saʻo e ala i le vaai atu iā Ieova ona mulimuli lea i lana taʻitaʻiga.

8. O le ā le faafitauli na tulaʻi mai ina ua lata ina faaiʻu le savaliga a le nuu o Isaraelu mo le 40 tausaga i le toafa?

⁸ Peitaʻi, o le ā le mea na tupu ina ua toe tulaʻi mai foʻi se tulaga faapea i le pe ā ma le 40 tausaga mulimuli ane, ae ua lata ina faaiʻu le savaliga a le nuu o Isaraelu i le toafa? Na latou taunuu atu i se nofoaga na  taʻua mulimuli ane foʻi o Meripa. Ae e ese lenei nofoaga, ma e lē mamao ma Katesa lea e lata i le tuaoi o le Nuu Folafolaina. * Na toe faitio foʻi le nuu i le leai o se vai. (Nu. 20:1-5) O le taimi la lea, na sesē le gaoioiga na faia e Mose.

9. O ā faatonuga na tuuina mai e Ieova iā Mose, ae o le ā le gaoioiga na ia faia? (Tagaʻi i le ata i luga aʻe o le matua.)

⁹ O le ā le auala na tali atu ai Mose i lenei fouvalega? Na ia toe vaai atu foʻi iā Ieova mo le taʻitaʻiga. Ae o le taimi lea, e leʻi faatonu o ia e Ieova e tā le papa. Nai lo o lea, sa faatonuina o ia e ave lona tootoo, faapotopoto tagata i luma o le papa, ona ia tautala atu lea i le papa. (Nu. 20:6-8) Peitaʻi e leʻi usitaʻi Mose i le faatonuga. Nai lo o lea, na ita o ia ma faapea atu ma le inainā i tagata: “O outou tagata fouvale, faalogo mai ia! Pe e ma te aumaia ea mai i lenei papa se vai mo outou?” O le iʻuga, na ia tā faalua ai le papa.​—Nu. 20:10, 11.

10. O ā faalogona o Ieova i le gaoioiga sa faia e Mose?

¹⁰ Na toʻatamaʻi ma matuā toʻasā Ieova iā Mose. (Teu. 1:37; 3:26) Aiseā? E tele ni māfuaaga na ono aofia ai. E pei ona taʻua muamua, atonu na toʻatamaʻi Ieova ona e leʻi usiusitaʻi Mose i faatonuga fou ia sa tuuina mai iā te ia.

11. Aiseā na ono manatu ai tagata Isaraelu e lē o Ieova na faia le vavega ina ua tāina e Mose le papa?

¹¹ O se isi māfuaaga lenei atonu na toʻatamaʻi ai Ieova: O papa tetele ia sa iai i le nofoaga muamua sa taʻua o Meripa e malō tiaʻa. E tusa pe e matuā tā e tagata na ituaiga o papa, e lē faatalitalia o le a tafe mai ai se vai. Peitaʻi i le isi nofoaga lea e taʻua foʻi o Meripa, e lē malō papa o loo iai. O le māfuaaga lea e masani ai ona sao vai i totonu o nei papa ma toʻa ai, ona maua ai lea e tagata o le vai e ala i le faia o se pū i nei papa. O lea, ina ua tā e Mose le papa nai lo o le tautala atu i ai, pe na ono manatu ai tagata Isaraelu na māfua ona maua le vai ona o māfuaaga faalenatura ae e lē o se vavega na faia e Ieova? * E tatou te lē mautinoa.

12. O le ā se isi māfuaaga atonu na toʻatamaʻi ai Ieova iā Mose ma Arona?

¹² Na iai se isi māfuaaga atonu na toʻatamaʻi ai Ieova iā Mose ma Arona. Ia mātau le faamatalaga a Mose i tagata: “Pe e ma te aumaia ea mai i lenei papa se vai mo outou?” O le faaaogāina e Mose o le upu “ma,” atonu sa faatatau lana tala iā i laʻua ma Arona. Ioe, na faaalia mai i upu a Mose le matuā leai o sona faaaloalo iā Ieova o le Puna moni o lenei vavega. E foliga mai o loo faamaonia lenā manatu i le Salamo 106:32, 33 lea o loo taʻua ai: “Na latou faatupu foʻi lona ita i le vai o Meripa, o lea na oo ai se mea leaga iā Mose ona o i latou. Auā na latou faaonoono i lona loto ma na soona tautala ai loa ona laugutu.” * (Nu. 27:14) Po o le ā lava le tulaga, ae o gaoioiga a Mose e leʻi faamamaluina ai Ieova. Na fetalai mai Ieova iā Mose ma Arona e faapea: “Ua oulua fouvale i laʻu faatonuga.”  (Nu. 20:24) Pagā le matuiā o lenei agasala!

13. Aiseā na tonu ai ma talafeagai le faasalaga na tuuina atu e Ieova iā Mose?

¹³ E tele mea sa faatalitalia e Ieova mai iā Mose ma Arona, talu ai sa la taʻitaʻia Ona tagata. (Luka 12:48) I le taimi ua teʻa, e leʻi faataga e Ieova se augātupulaga atoa o le nuu o Isaraelu e ulu atu i le nuu o Kanana ona sa latou fouvale. (Nu. 14:26-30, 34) O lea, ina ua fouvale Mose sa tonu ma talafeagai le faasalaga na tuuina atu iā te ia e Ieova, e pei o le faasalaga sa tuuina atu i tagata Isaraelu i le taimi ua teʻa. I le pei o na tagata fouvale, e leʻi faataga Mose e ulu atu i le Nuu Folafolaina.

14, 15. O le ā na māfua ai ona fouvale Mose?

¹⁴ O le ā na māfua ai ona fouvale Mose iā Ieova? Ia toe mafaufau i upu o loo i le Salamo 106:32, 33: “Na latou faatupu foʻi lona ita i le vai o Meripa, o lea na oo ai se mea leaga iā Mose ona o i latou. Auā na latou faaonoono i lona loto ma na soona tautala ai loa ona laugutu.” E ui lava na fouvale le nuu iā Ieova, ae na ita ai le loto o Mose. O le lē pulea o lona ita, na ia faia ai ni faamatalaga e aunoa ma le mafaufau i ona āuga.

¹⁵ Na faataga e Mose gaoioiga a isi e faalavelavea ai le taulaʻi atu pea o lana vaai iā Ieova. Na saʻo le gaoioiga sa faia e Mose i le taimi muamua. (Eso. 7:6) Ae atonu na ia lagona le fiu ma le lē fiafia, ina ua mavae le tele o tausaga o ia feagai pea ma tagata Isaraelu fouvale. Pe sa taulaʻi atu Mose i ona faalogona, nai lo o le auala e faamamaluina ai Ieova?

16. Aiseā e lē tatau ai ona tatou manatu māmā i le gaoioiga sa faia e Mose?

¹⁶ Pe afai na mafai ona faalavelavea le vaai a Mose o se perofeta faamaoni ma lolo atu i le faia o se gaoioiga sesē, e faigofie foʻi la ona tupu lenā mea iā i tatou. E pei o Mose, ua toeitiiti ona tatou ulu atu lea i le lalolagi fou na folafolaina mai e Ieova. (2 Pete. 3:13) E tatou te mananaʻo uma lava ia maua lenā faaeaga faapitoa. Ae ina ia faataunuu lenā sini, e manaʻomia ona taulaʻi atu pea la tatou vaai iā Ieova ma ia saʻili atu pea e fai lona finagalo. (1 Ioa. 2:17) O ā lesona e tatau ona tatou aʻoaʻoina mai i le mea sesē sa faia e Mose?

17. O le ā o le a fesoasoani iā i tatou ina ia lē lolo atu ai i faalogona tigā?

¹⁷ Aua neʻi lolo atu i o tatou faalogona tigā. E tusa pe e tatou te feagai pea lava pea ma se faafitauli, “aua neʻi o tatou fiu [ai] e faia le mea lelei, auā e iai le taimi e tatou te selesele mai ai, pe a tatou lē faavaivai.” (Kala. 6:9; 2 Tesa. 3:13) Pe a tulaʻi mai tulaga e lagona ai le lē fiafia pe e faaauau foʻi ona feeseeseaʻi ma isi, pe e tatou te mafaufau muamua a o leʻi fai atu se faamatalaga? Pe e tatou te pulea lo tatou ita? (Faata. 10:19; 17:27; Mata. 5:22) Pe a faaauau ona faatigā mai isi iā i tatou, e ao ona aʻoaʻoina i tatou lava ina “ia tuu atu i le toʻasā.” O le toʻasā o ai? O le toʻasā o Ieova. (Faitau le Roma 12:17-21.) Pe a tatou vaai atu pea iā Ieova, o le a tatou faaalia ai le āva e tatau ona avatu iā te ia, e ala i le tuu atu o le mataupu i lona toʻasā ma faatalitali ma le onosaʻi i le taimi e gaoioi ai, pe afai o lona finagalo lenā. Ae pe a tatou taumafai e tauimasui atu, ua faaalia ai lo tatou lē faaaloalo iā Ieova.

18. O le ā e tatau ona tatou manatua pe a aumai ni taʻiala?

 ¹⁸ Ia mulimuli ma le faamaoni i taʻiala fou. Pe e tatou te mulimuli ma le faamaoni i taʻiala fou ua aumaia e Ieova? Pe a tatou faia faapea, o le a tatou lē faalagolago la i le auala sa masani ona tatou faia ai mea i taimi ua teʻa. Nai lo o lea, o le a tatou vave gaoioi e mulimuli i so o se taʻiala fou e aumaia e Ieova e ala mai i lana faalapotopotoga. (Epe. 13:17) I le taimi e tasi, o le a tatou faaeteete foʻi ina neʻi o tatou “faia mea e sili atu nai lo o mea ua tusia.” (1 Kori. 4:6) O le faia faapea, o le a taulaʻi atu ai pea la tatou vaai iā Ieova.

19. E faapefea ona tatou ʻalofia le faaleagaina o la tatou faiā ma Ieova, e ui lava i gaoioiga sesē a isi?

¹⁹ Aua neʻi avea gaoioiga sesē a isi e faaleagaina ai la tatou faiā ma Ieova. Pe a taulaʻi atu pea la tatou vaai iā Ieova, e tatou te lē teuloto ni faalogona ita, pe avea foʻi gaoioiga a isi e faaleagaina ai la tatou faiā ma Ieova. E matuā tāua lenei vala, pe afai e pei i tatou o Mose e iai o tatou tiute tauave i le faalapotopotoga a le Atua. E moni o i tatou uma e manaʻomia ona ʻfaaauau ona galulue mo lo tatou faaolataga i le mataʻu ma le gatete,’ ae e tatau ona tatou manatua e lē pulepuletutū Ieova pe a ia faamasinoina i tatou. (Fili. 2:12) O le mea moni, pe a tele o tatou tiute tauave, o le tele foʻi lenā o mea e faatalitalia e Ieova mai iā i tatou. (Luka 12:48) Peitaʻi, pe afai e tatou te alolofa moni iā Ieova, e leai se mea e tatou te tautevateva ai pe e faateʻaeseina ai i tatou mai i lona alofa.​—Sala. 119:165; Roma 8:37-39.

20. O le ā e tatau ona tatou maumauaʻi e fai?

²⁰ I nei taimi faigatā, tau ina ia tetepa aʻe pea o tatou mata i Lē o loo “afio i le lagi,” ina ia mafai ona tatou iloa lona finagalo. Aua lava neʻi avea gaoioiga a isi e faaleagaina ai la tatou faiā ma Ieova. O le mea na tupu iā Mose, ua tatou aʻoaʻoina mai ai lenā lesona tāua. Nai lo o le inainā i mea sesē e faia e isi, ia tatou maumauaʻi e “vaavaai atu o tatou mata iā Ieova lo tatou Atua seʻia alofa mai o ia iā i tatou.”​—Sala. 123:1, 2.