1. O ā upu moni na e aʻoaʻoina ina ua e faatoʻā suʻesuʻeina le Tusi Paia?

 PO O e manatua le taimi na faatoʻā e suʻesuʻeina ai le Tusi Paia? Atonu na faateʻia oe i le iloaina e iai le suafa o le Atua. Atonu foʻi ua e lē toe lagona le fefe i le iloaina, e lē faasala e le Atua tagata i se afi i seoli. E mautinoa foʻi na e lagona le fiafia ina ua e aʻoaʻoina, o le a e toe feiloaʻi ma ē pele iā te oe ua maliliu ma ola faatasi ma i latou i le lalolagi parataiso.

2. E lē gata i le aʻoaʻoina o upu moni o le Tusi Paia, ae o ā isi suiga ua e faia? (Efeso 5:1, 2)

² O le tele e te suʻesuʻeina ai le Afioga a le Atua, o le faateleina foʻi lenā o lou alofa mo Ieova. O lenā alofa e uunaʻia ai oe e faatatau mea ua e aʻoaʻoina. Ua e faia ai filifiliga lelei e faavae i mataupu silisili o le Tusi Paia. Ua faaleleia ai ou uiga ma amioga ona e te manaʻo e faafiafia le Atua. E pei lava ona faaaʻoaʻo se tamaitiiti i se matua alofa, e faapena foʻi ona e faaaʻoaʻo i lou Tamā i le lagi.​—Faitau le Efeso 5:1, 2.

3. O ā fesili e tatou te ono fesili ifo ai?

³ Atonu e tatou te fesili ifo: ʻPo ua sili atu loʻu alofa iā Ieova i le taimi lenei nai lo o le taimi faatoʻā ou papatiso ai? Talu mai lenā taimi, po o oʻu mafaufau ma gaoioi i le auala e finagalo ai Ieova aemaise lava i le auala e faaalia ai le alofa i oʻu uso ma tuafāfine?’ Pe afai ua amata ona maalili “le uluaʻi alofa sa iā te oe,” aua e te lotovaivai ai. E tai faapena le mea na tupu i Kerisiano i le uluaʻi senituri. E leʻi tuulafoaʻia i latou e Iesu, ma e na te lē tuulafoaʻia foʻi i tatou. (Faaa. 2:4, 7) E silafia e Iesu, e mafai ona toe faaolaola le alofa sa iā i tatou ina ua faatoʻā tatou aʻoaʻoina le upu moni.

4. O ā manatu o le a talanoaina i lenei mataupu?

 ⁴ O le a talanoaina i lenei mataupu, pe e faapefea ona faateleina pea lo tatou alofa mo Ieova ma isi. O le a tilofaʻia foʻi nisi o faamanuiaga e tatou te maua faatasi ma isi, pe a faamalosia lo tatou alofa.

5-6. O ā luʻi na feagai ma le aposetolo o Paulo i lana auaunaga, ae o le ā na uunaʻia o ia e auauna ai pea iā Ieova?

⁵ Na fiafia le aposetolo o Paulo i lana auaunaga iā Ieova, ae na ia feagai foʻi ma le tele o luʻi. Na masani ona ia faimalaga i nuu mamao, ma e leʻi faigofie faigāmalaga i na aso. O se faaaʻoaʻoga, sa “lamatia [o ia] i vaitafe” ma “lamatia i tagata faomea.” Na iai foʻi taimi na sauāina ai o ia e tagata tetee. (2 Kori. 11:23-27) E lē o taimi uma foʻi na talisapaia ai e ona uso Kerisiano ana taumafaiga maumauaʻi e fesoasoani iā i latou.​—2 Kori. 10:10; Fili. 4:15.

⁶ O le ā na fesoasoani iā Paulo ina ia auauna ai pea iā Ieova? E tele mea na ia aʻoaʻoina e faatatau i uiga o Ieova mai i Tusitusiga Paia, ma mea na tutupu i lona olaga. Na mautinoa e Paulo e alofa Ieova le Atua iā te ia. (Roma 8:38, 39; Efe. 2:4, 5) Na matuā alofa foʻi Paulo iā Ieova. Na ia faaalia lenā alofa e ala i le ʻauauna i le ʻaupaia, ma auauna pea i ai.’​—Epe. 6:10.

7. O le ā se tasi o auala e mafai ona faateleina ai lo tatou alofa mo Ieova?

⁷ E mafai ona faateleina lo tatou alofa mo le Atua, e ala i le tinoū e suʻesuʻe lana Afioga. A o e faitauina le Tusi Paia, ia taumafai e malamalama po o le ā o loo taʻu mai e fuaiupu taʻitasi e uiga iā Ieova. Ia fesili ifo: ʻE faapefea ona ou iloa mai i lenei mau e alofa Ieova iā te aʻu? O ā māfuaaga o loo taʻu mai i le mau e tatau ai ona ou alofa iā Ieova?’

8. E faapefea i le tatalo ona faateleina ai lo tatou alofa mo le Atua?

⁸ O se isi auala e mafai ona faateleina ai lo tatou alofa mo Ieova, o le sasaa atu lea o o tatou loto iā te ia, e ala i le tatalo e lē aunoa. (Sala. 25:4, 5) E mautinoa e tali mai o ia i a tatou tatalo. (1 Ioa. 3:21, 22) Ua faapea mai Khanh, o se tuafafine i Asia: “I le taimi muamua, na ou alofa iā Ieova ona o mea na ou aʻoaʻoina e faatatau iā te ia. Ae ina ua ou vaaia le auala e tali mai ai o ia i aʻu tatalo, ua faateleina ai loʻu alofa mo ia. O lenā mea na uunaʻia ai aʻu e faia mea e faafiafia ai lona finagalo.” b

9. O ā faamaoniga e iloa ai na alofa Timoteo i uso ma tuafāfine?

⁹ Ina ua mavae ni nai tausaga talu ona avea Paulo ma Kerisiano, na ia feiloaʻi ai iā Timoteo, o se alii talavou na taʻuleleia e le ʻauuso. Na alofa Timoteo iā Ieova ma tagata. I ni nai tausaga mulimuli ane, na taʻu atu ai e Paulo i Kerisiano i Filipi: “E lē o iā te aʻu se tasi e mafaufau lelei e pei o [Timoteo], o lē e manatu mamafa moni iā te outou.” (Fili. 2:20) E leʻi uiga atu le faamatalaga a Paulo i tomai o Timoteo i le faamaopoopoina o mea, po o le faia o lauga i le lautele. Nai lo o lea, na ia faailoa atu lona matuā talisapaia o le alofa moni o Timoteo i uso ma tuafāfine. E lētioa tulimataʻia e faapotopotoga na auauna ai Timoteo ana asiasiga!​—1 Kori. 4:17.

10. Na faapefea ona faaalia e Anna ma lana tane le alofa mo uso ma tuafāfine?

¹⁰ E tatou te saʻilia foʻi auala e fesoasoani ai i o tatou uso ma tuafāfine Kerisiano. (Epe. 13:16) Seʻi mātau le mea na tupu iā Anna, lea na taʻua i le mataupu ua mavae. Ina ua uma se afā malosi, na ia asiasi atu ai ma lana tane i le  fale o se aiga Molimau a Ieova ma iloa ai ua matuā faaleagaina le taualuga o le fale. O lea, na leai ai ni lavalava mamā mo lenei aiga. Na faapea mai Anna: “Na ma aveina o latou lavalava, tatā, auli ma naunau. O se gaoioiga laʻitiiti iā i maʻua, ae o lenā mea na avea ai i matou o ni uō māfana seʻia oo mai i le taimi lenei.” O le alolofa o Anna ma lana tane i uso ma tuafāfine, na uunaʻia ai i laʻua e avatu le fesoasoani manaʻomia.​—1 Ioa. 3:17, 18.

11. (a) O ā aafiaga i isi ona o a tatou taumafaiga e faaalia le alofa? (e) I le Faataoto 19:17, e faapefea ona tali mai Ieova pe a tatou faaalia le alofa?

¹¹ Pe a tatou feutagaʻi ma isi i se auala alofa ma agalelei, e masani ona latou mātauina o loo tatou taumafai e faaaʻoaʻo iā Ieova. Atonu foʻi o le a sili atu ona latou talisapaia lo tatou agalelei nai lo o le mea na tatou mafaufau i ai. E manatua pea ma le fiafia e Khanh lea na taʻua muamua, i latou na fesoasoani iā te ia. Na ia faapea mai: “Ou te matuā talisapaia tuafāfine pele uma na ō mai ma ave aʻu i le talaʻiga. E latou te piki aʻu, valaaulia aʻu mo se taumafataga māmā i le aoauli, ma toe momoli mai aʻu i le fale. Ua ou iloa nei le tele o a latou taumafaiga na fai, ma na faia ona o le alofa.” O le mea moni, e lē o tagata uma e talisapaia mea e tatou te faia mo i latou. Ua faapea mai Khanh e faatatau iā i latou na fesoasoani iā te ia: “Maʻimau pe ana mafai ona ou tauia le tele o mea lelei na latou faia mo aʻu, ae ou te lē iloa po o fea e latou te nonofo ai. Peitaʻi, e silafia e Ieova, ma ou te tatalo e na te tauia i latou mo mea lelei na latou faia mo aʻu.” E saʻo le manatu o Khanh. E oo lava i gaoioiga lāiti e faaalia ai le agalelei i isi, e silafia lelei e Ieova. E na te silasila i ai o se taulaga tautele, ma o se aitalafu o le a ia toe totogia.​—Faitau le Faataoto 19:17.

12. E faapefea i uso ona faaalia le alofa mo le faapotopotoga? (Tagaʻi foʻi i ata.)

 ¹² Pe afai o oe o se uso, e faapefea ona e faaalia le alofa i isi ma fesoasoani iā i latou? Na fesili se uso talavou e igoa iā Jordan i se toeaina, po o ā nisi auala e mafai ai ona ia fesoasoani i le faapotopotoga. Na faamālō atu i ai le toeaina mo ana taumafaiga, ma avatu i ai nisi fautuaga i isi auala e faateleina ai lona sao i le faapotopotoga. O se faataʻitaʻiga, na ia fautua iā Jordan ina ia vave ona taunuu i le Maota mo Sauniga ma faafeiloaʻi isi, faia tali i sauniga, talaʻi e lē aunoa i la latou vaega mo le talaʻiga, ma vaai nisi auala e fesoasoani ai i isi. Ina ua faatatauina e Jordan nei fautuaga, e lē gata na ia aʻoaʻoina ai ni tomai fou, ae na faateleina ai lona alofa mo ona uso ma tuafāfine. Na iloa e Jordan pe a avea se uso ma auauna o le faiva, e lē faapea faatoʻā amata ai i inā ona ia fesoasoani i isi; nai lo o lea, e faaauau pea ona ia fesoasoani i isi.​—1 Timo. 3:8-10, 13.

13. Na faapefea i le alofa ona uunaʻia ai Christian ina ia toe avea o se toeaina?

¹³ Ae e faapefea pe afai na avea muamua oe o se auauna o le faiva po o se toeaina? E manatua e Ieova au galuega na faia i le taimi ua teʻa, ma le alofa na uunaʻia ai oe e faia na galuega. (1 Kori. 15:58) E na te mātauina foʻi le alofa o loo faaauau ona e faaalia. E leʻi fiafia se uso e igoa iā Christian ina ua aveesea lona faaeaga o se toeaina. Ae na ia faapea mai: “Na ou filifili e faia le mea sili e auauna ai iā Ieova ona o loʻu alofa, e tusa pe e avea aʻu o se toeaina pe leai.” I se taimi mulimuli ane, na toe tofia ai o ia o se toeaina. Na taʻutino mai Christian: “Na ou lagona le popole e toe auauna o se toeaina. Peitaʻi na ou faapea ifo, pe afai o le agalelei faifua o Ieova ua mafai ai ona ou toe auauna o se  toeaina, ou te faia la lenei faaeaga ona o loʻu alofa iā te ia faapea oʻu uso ma tuafāfine.”

14. O le ā e te aʻoaʻoina mai i le faamatalaga a se tuafafine mai i Georgia?

¹⁴ E faaalia foʻi e auauna a Ieova le alofa i o latou tuaoi. (Mata. 22:37-39) O se faataʻitaʻiga, ua faapea mai Elena, o se tuafafine mai i le atunuu o Georgia: “I le taimi muamua, e na o le pau le māfuaaga na uunaʻia ai aʻu e talaʻi o le alofa iā Ieova. Ae a o faateleina loʻu alofa mo loʻu Tamā i le lagi, na faateleina ai foʻi loʻu alofa mo tagata. Na ou taumafai e mafaufau po o ā faafitauli o loo latou fesagaʻia, ma po o le ā se mataupu e ono pāʻia ai o latou loto. O le tele lava ou te manatunatu ai i o latou tulaga, o le tele foʻi lenā ou te manaʻo ai e fesoasoani iā i latou.”​—Roma 10:13-15.

15-16. E pei ona faaalia i ata, o ā faamanuiaga e maua pe a faaalia le alofa i isi?

¹⁵ E lē na o o tatou uso e mafai ona maua aogā pe a tatou faaalia i ai le alofa. Ina ua amata le KOVITI-19, na fesoasoani se uso e igoa iā Paolo ma lana avā i le toʻatele o tuafāfine matutua i le auala e faaaogā ai a latou masini faaonapōnei e talaʻi ai. I le taimi muamua, na faigatā i se tuafafine ona faaaogā lana masini faaonapōnei. Ae ina ua ia iloa le auala e faaaogā ai, na mafai ona ia valaaulia ona tauaiga i le Faamanatuga, ma e toʻa 60 i latou na auai e ala i le zoom. Na maua e le tuafafine ma ona tauaiga aogā ona o taumafaiga a Paolo ma lana avā. Mulimuli ane na tusi atu lenei tuafafine  iā Paolo: “Faafetai lava mo le aʻoaʻoina o i matou le ʻaumatutua. E lē galo iā te aʻu le manatu mamafa o Ieova ma au taumafaiga fitā.”

¹⁶ O lenā mea na tupu na aʻoaʻoina ai e Paolo se lesona tāua. Na faamanatu atu ai iā te ia, e sili atu le tāua o le alofa nai lo o o tatou tomai. Na ia faapea mai: “Sa ou auauna o se ovasia o le matagaluega. Atonu ua galo i uso ma tuafāfine aʻu lauga, ae o loo latou manatua pea mea na ou faia e fesoasoani ai iā i latou.”

17. O ai isi e maua aogā pe a tatou faaalia le alofa?

¹⁷ Pe a tatou faaalia le alofa i isi, o le a tatou maua ai aogā i auala e leʻi faatalitalia. O le mea lenā na tupu iā Jonathan, e nofo i Niu Sila. I se tasi aoauli vevela i le Aso Toonaʻi, na ia vaaia ai se uso paeonia o loo talaʻi na o ia. O lea na filifili ai Jonathan e galulue ma lenei paeonia i aoauli o Aso Toonaʻi. E na te leʻi iloa i lenā taimi le aogā tele iā te ia o lenā gaoioiga agalelei. Na taʻutino mai Jonathan: “I le taimi lenā, ou te leʻi fiafia e talaʻi. Peitaʻi, ina ua ou faalogologo i le auala e aʻoaʻo ai lenei paeonia ma vaaia le fua tele mai o lana faiva, na amata ai ona ou fiafia i le galuega talaʻi. Na ou maua ai foʻi se uō lelei na fesoasoani iā te aʻu ina ia tuputupu aʻe faaleagaga, maua le olioli i le galuega talaʻi, ma mafuta vavalalata iā Ieova.”

18. O le ā e finagalo Ieova e tatou te faia?

¹⁸ E finagalo Ieova ia faateleina lo tatou alofa mo ia faapea isi. E pei ona tatou aʻoaʻoina, e mafai ona faamalosia lo tatou alofa mo Ieova, e ala i le faitau i lana Afioga, manatunatu loloto i ai, ma tatalo atu iā te ia e lē aunoa. E mafai ona faateleina lo tatou alofa mo uso ma tuafāfine, e ala i le avatu o le fesoasoani manaʻomia iā i latou. A o faateleina lo tatou alofa, o le a atili ai ona tatou vavalalata iā Ieova faapea lo tatou aiga faaleagaga, ma o le a faatumauina pea e oo i le faavavau na faauōga māfana.