1-2. I le Salamo 25:14, o le ā e tatau ona tatou faia ina ia maua ai se faauōga māfana ma Ieova?

 O Ā NI uiga e te manatu e tāua ina ia faatumauina ai se faauōga māfana ma se tasi? Atonu e te faapea mai e tatau ona alofa ma lagolago e le tasi le isi. Atonu e te lē manatu o le mataʻu o se uiga tāua mo se faauōga māfana. Peitaʻi e pei ona taʻua i le mau autū, o i latou uma lava e mananaʻo e maua se faauōga vavalalata ma Ieova e tatau ona “matataʻu iā te ia.”​—Faitau le Salamo 25:14.

² Po o le ā lava le umi talu ona tatou auauna iā Ieova, ae e manaʻomia ona faatumauina pea le mataʻu iā te ia. O le ā le uiga o le mataʻu i le Atua? E faapefea ona aʻoaʻoina i tatou ia matataʻu i le Atua? O le ā e tatou te aʻoaʻoina e faatatau i le mataʻu i le Atua mai i le auauna pule o Opetaia, le Ositaulaga Sili o Ioiata, ma le tupu o Ioasa?

3. Ia faamatala māfuaaga e tatou te fefefe ai ma aafiaga iā i tatou.

³ E masani lava ona tatou lagona le fefe pe afai o se mea e lamatia ai o tatou ola. O se uiga lelei lenā e uunaʻia ai i tatou e gaoioi ma le atamai. O le fefe ina neʻi paʻū, e taofia ai i tatou mai i le savavali latalata i le taufaasiʻusiʻuga o se mauga. O le fefe neʻi lavea, o le a uunaʻia ai i tatou e ʻalofia so o se tulaga  e ono lamatia ai. O le fefe neʻi faaleagaina se faauōga māfana ma se tasi, e taofia ai i tatou i le faia o se tala po o se gaoioiga lē alofa.

4. O le ā e manaʻo i ai Satani?

⁴ E manaʻo Satani ia fefefe tagata iā Ieova. Na faamatilatila e Satani le manatu lea na taʻua e Elifasa, o Ieova o se Atua e tauimasui, e toʻatamaʻi, ma e faigatā ona faamalieina o ia. (Iopu 4:18, 19) E manaʻo Satani ia tatou fefefe iā Ieova, ma tatou lē toe auauna ai iā te ia. Ina ia ʻalofia lenā mailei, e tatau ona tatou atiaʻe le mataʻu i le Atua.

5. O le ā le uiga o le mataʻu i le Atua?

⁵ O se tasi e mataʻu i le Atua, e alofa iā te ia ma e na te lē manaʻo e faia so o se mea e faaleagaina ai le la faiā. Na “mataʻu [Iesu] i le Atua.” (Epe. 5:7) E leʻi fefe o ia iā Ieova. (Isa. 11:2, 3) Nai lo o lenā, na ia faaalia le alofa loloto mo Ia ma manaʻo e usiusitaʻi iā Ieova. (Ioa. 14:21, 31) I le pei o Iesu, e tatou te faaalia le faaaloalo loloto ma le migao mo Ieova ona o ia o se Atua alofa, atamai, faamasinotonu, ma malosi. E tatou te iloa foʻi e alofa faapelepele Ieova iā i tatou, ma e aafia ona faalogona i le auala e tatou te tali atu ai i lana taʻitaʻiga. E mafai ona tatou faatigā iā Ieova pe faafiafia lona finagalo.​—Sala. 78:41; Faata. 27:11.

6. O le ā se tasi o auala e aʻoaʻoina ai i tatou ina ia matataʻu iā Ieova? (Salamo 34:11)

⁶ O le mataʻu iā Ieova e lē o se uiga na tatou fananau mai ma i tatou, ae e tatau ona tatou atiaʻe. (Faitau le Salamo 34:11.) O se tasi o auala e faia ai faapea, o le mātauina o ana foafoaga. E faalolotoina lo tatou faaaloalo ma le alofa mo Ieova, pe a tatou mātauina “mea na [ia] faia” lea e atagia mai ai ona uiga e pei o le atamai, malosi ma le alofa loloto mo i tatou. (Roma 1:20) Ua faapea mai se tuafafine e igoa iā Adrienne, “Ou te maofa i le auala atamai na foafoaina ai e Ieova mea, ma e fesoasoani iā te aʻu e iloa ai e na te silafia le mea e sili ona lelei mo aʻu.” O lona manatunatu pea i lenā mea na ia faapea mai ai, “Ou te lē manaʻo e faia se mea e faaleagaina ai le ma faiā ma Ieova o Lē na Foaʻi mai le ola.” Ia faaalu se taimi o lenei vaiaso e manatunatu ai i se mea na foafoaina e Ieova. O le faia faapea, o le a faalolotoina ai lou faaaloalo ma lou alofa mo Ia.​—Sala. 111:2, 3.

7. E faapefea i le tatalo ona fesoasoani iā i tatou e atiaʻe ai le mataʻu iā Ieova?

⁷ O se isi auala e atiaʻe ai le mataʻu i le Atua o le tatalo e lē aunoa. O le tele e tatou te tatalo ai, o le tele foʻi lenā e tatou te iloa lelei ai Ieova. O taimi uma e tatou te talosaga atu ai mo le malosi e onosaia ai se luʻi, e tatou te manatua ai le tele o lona mana. Pe a tatou faafetaia o ia ona o le foaʻi mai o lona Alo, e tatou te manatua ai le alofa o Ieova mo i tatou. Pe a tatou faatoga atu iā Ieova mo lana fesoasoani, e tatou te manatua ai o ia o se Atua atamai. O na tatalo e faalolotoina ai lo tatou faaaloalo mo Ieova, ma tatou maumauaʻi ai e ʻalofia le faia o so o se mea e faaleagaina ai la tatou faauōga ma ia.

8. E faapefea ona tatou faatumauina le mataʻu i le Atua?

⁸ E tatou te faatumauina le mataʻu i le Atua e ala i le suʻesuʻeina o le Tusi Paia, ina ia aʻoaʻoina mai ai ni lesona mai i faaaʻoaʻoga lelei ma faaaʻoaʻoga leaga. Seʻi o tatou talanoaina ni auauna faamaoni se toʻalua a Ieova, o Opetaia le auauna pule a le tupu o Aapo ma le Ositaulaga Sili o Ioiata. O le a iloiloina foʻi po o le ā e tatou te aʻoaʻoina mai iā Ioasa le tupu o Iuta, lea sa auauna iā Ieova ae mulimuli ane fulitua iā te Ia.

9. O le ā le aafiaga iā Opetaia ona o le mataʻu iā Ieova? (1 Tupu 18:3, 12)

⁹ O le taimi muamua lava o loo taʻua ai Opetaia b i le Tusi Paia, ua faamatalaina o ia e faapea: “Sa matuā mataʻu foʻi Opetaia iā Ieova.” (Faitau le 1 Tupu 18:3, 12.) O le ā se aafiaga iā Opetaia? Na avea ai o ia o sē e faamaoni ma maufaatuatuaina, ma o le māfuaaga lea na tofia ai o ia e le tupu e vaavaaia lona maota. (Faatusatusa i le Neemia 7:2.) O le mataʻu foʻi o Opetaia i le Atua na atili ai ona ia lototele, o se uiga na ia matuā manaʻomia. Na soifua o ia i le vaitaimi o le pulega a le tupu leaga o Aapo, o lē “na sili atu ona leaga . . . i le silafaga a Ieova, nai lo o [tupu] uma na muamua atu iā te ia.” (1 Tu. 16:30) O le ʻinoʻino tele o le avā a Aapo o Iesepela iā Ieova, na ia taumafai ai e tafiesea le tapuaʻiga moni mai i ituaiga e sefulu o le malo o Isaraelu. Na ia fasiotia foʻi le toʻatele o perofeta a le Atua. (1 Tu. 18:4) E lē taumatea na tapuaʻi Opetaia iā Ieova i se vaitaimi e sili ona faigatā.

10. Na faapefea ona faaalia e Opetaia le matuā lototele?

¹⁰ Na faapefea ona faaalia e Opetaia le matuā lototele? Ina ua saʻilia e Iesepela perofeta a le Atua e fasiotia, na faalalafi ai e Opetaia le toʻa 100 o na perofeta “e taʻitoʻalima sefulu i le ana, ma avatu pea meaʻai ma vai iā i latou.” (1 Tu. 18:13, 14) Pe ana iloa e Iesepela le mea na faia e le tane lototele o Opetaia, e mautinoa lava e fasiotia o ia. O le mea moni na fefe Opetaia ma e leʻi manaʻo e oti. Peitaʻi, na sili atu le alofa o Opetaia iā Ieova ma i latou na auauna iā te Ia, nai lo o le faasaoina o lona lava ola.

11. E faapefea ona faaaʻoaʻo auauna a Ieova i aso nei iā Opetaia? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

¹¹ O le toʻatele o auauna a Ieova i aso nei, o loo nonofo i atunuu o loo faasā ai la tatou galuega. E latou te faaaloalo i faipule silisili, ae i le pei o Opetaia e avatu e nei uso ma tuafāfine pele le mea e tatau iā Ieova, o le tapuaʻi atu tau lava o ia. (Mata. 22:21) E latou te faaalia le mataʻu i le Atua e ala i le usiusitaʻi iā te  ia nai lo o tagata. (Galu. 5:29) E latou te faia faapea, e ala i le folafola atu pea o le tala lelei ma faapotopoto faatasi i se auala faalilolilo. (Mata. 10:16, 28) E latou te faamautinoa e maua e o latou uso ma tuafāfine le tele o meaʻai faaleagaga. Mātau le faaaʻoaʻoga a Henri, lea e nofo i se atunuu i Aferika sa faasā ai la tatou galuega mo sina taimi. I lenā taimi, na tauofo ai Henri e tufa atu lomiga faale-Tusi Paia i isi uso ma tuafāfine. Na tusi o ia: “O aʻu o se tagata matamuli. Ae na ou mautinoa o loʻu faaaloalo loloto iā Ieova, na ou maua ai le lototele na ou manaʻomia.” Pe e mafai ona e faaaʻoaʻo iā Henri i le faaalia o le lototele? E mafai pe afai e te atiaʻe le mataʻu i le Atua.

12. Na faapefea ona faaalia e le Ositaulaga Sili o Ioiata ma lana avā le faamaoni iā Ieova?

¹² Na mataʻu le Ositaulaga Sili o Ioiata iā Ieova, ma na uunaʻia ai o ia ina ia faamaoni ma faasilisilia le tapuaʻiga moni. E faamaonia lenā mea ina ua faoa e le tama teine a Iesepela o Atalia le tulaga tautupu i Iuta. Na fefefe tagata iā Atalia. O lona sauā tele ma lona manaʻo e faoa le pule, na ia taumafai ai e fasiotia fanau uma lava a le tupu e aofia ai ma fanau a lana fanau. (2 No. 22:10, 11) O Ioasa se tasi o i latou na faasaoina e Iosepa le avā a Ioiata. Na faalafi e Ioiata ma Iosepa Ioasa ma tausia o ia. O lo la faia faapea, na la fesoasoani ai i le faasaoina o le gafa tautupu o Tavita. Na faamaoni Ioiata iā Ieova ma e leʻi fefe iā Atalia.​—Faata. 29:25.

13. I le fitu o tausaga o Ioasa, na faapefea ona toe faamaonia e Ioiata lona faamaoni?

¹³ I le fitu o tausaga o Ioasa, na toe faamaonia ai e Ioiata le faamaoni iā Ieova. Na ia faia se fuafuaga ina ia avea ai Ioasa ma tupu, o sē e tupuga mai i le gafa tautupu o Tavita. Ae afai e lē taulau, o le a fasiotia Ioiata. O le faamanuia a Ieova na taulau ai lenā fuafuaga. Na lagolagoina Ioiata e taʻitaʻi ma le ʻau sa Levī, ma na avea ai loa Ioasa ma tupu ae fasiotia Atalia. (2 No. 23:1-5, 11, 12, 15; 24:1) “Ona faia lea e Ioiata se feagaiga i le vā o Ieova ma le tupu ma le nuu, ina ia avea pea i latou ma nuu o Ieova.” (2 Tu. 11:17) “Na ia tofia foʻi leoleo faitotoʻa i faitotoʻa o le fale o Ieova, ina neʻi ulufale atu se tasi e lē mamā.”​—2 No. 23:19.

14. O ā auala na faamamaluina ai Ioiata ona o lona faamamaluina o Ieova?

¹⁴ I se taimi muamua atu na fetalai ai Ieova: “Ou te faamamaluina o ē e faamamaluina aʻu.” O le mea moni na ia tauia Ioiata. (1 Samu. 2:30) O se faaaʻoaʻoga, o loo faamauina i le Tusi Paia le talaaga o Ioiata ina ia tatou maua ai aogā. (Roma 15:4) Ina ua maliu Ioiata, na ia maua le faaeaga faapitoa o le tanuina “i le Aai a Tavita faatasi ma tupu, auā na ia faia mea lelei i Isaraelu, mo le Atua moni ma Lona fale.”​—2 No. 24:15, 16.

15. O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai iā Ioiata? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

¹⁵ O le tala iā Ioiata, e fesoasoani iā i tatou uma e atiaʻe ai le mataʻu i le Atua. E mafai e toeaina ona faaaʻoaʻo iā Ioiata, e ala i le mataala pea ma puipuia mamoe a le Atua. (Galu. 20:28) E mafai e i latou ua loa le soifua ona aʻoaʻoina mai iā Ioiata, pe a latou matataʻu iā Ieova ma tumau ma le faamaoni, e mafai ona ia faaaogā i latou e faataunuu lona finagalo. E lē faaesea e Ieova i latou. E mafai e talavou ona mātauina le auala na feutagaʻi ai Ieova ma Ioiata, ma faaaʻoaʻo iā Ieova e ala i le faamamaluina ma faaaloalo i ē ua loa le soifua, aemaise i latou ua tele tausaga  o auauna ma le faamaoni. (Faata. 16:31) E mafai foʻi ona tatou aʻoaʻoina se lesona mai i taʻitaʻi ma le ʻau sa Levī na lagolagoina Ioiata. Seʻi o tatou lagolagoina ma le faamaoni “ē o taʻimua” e ala i le usiusitaʻi iā i latou.​—Epe. 13:17.

16. O le ā e faamaonia ai e leʻi maumauaʻi le tupu o Ioasa e faia le mea saʻo?

¹⁶ Na maua e le tupu o Ioasa aogā ona o taaʻiga lelei a Ioiata. (2 Tu. 12:2) O lea, na manaʻo ai lenei tupu talavou e faafiafia le finagalo o Ieova. Ae ina ua maliu Ioiata, na faalogo Ioasa i perenise ua fulitua i le Atua. O le ā le iʻuga? Na ia “auauna” faatasi ma le nuu “i pou paia ma tupua.” (2 No. 24:4, 17, 18) Na matuā tigā le finagalo o Ieova. E ui i lea, ʻna ia aauina atu pea perofeta iā i latou ina ia latou toe foʻi mai iā te ia, ae na latou mumusu e faalogo.’ E latou te leʻi faalogo foʻi iā Sakaria le atalii o Ioiata, o ia o se perofeta a Ieova, o se ositaulaga, ma o le tausoga foʻi o Ioasa. Na faatonuina e le tupu o Ioasa le fasiotia o Sakaria, e ui i le tele o mea lelei na faia e le aiga o Sakaria mo ia.​—2 No. 22:11; 24:19-22.

17. O ā iʻuga leaga na oo iā Ioasa?

¹⁷ E leʻi tumau pea ona mataʻu Ioasa iā Ieova, ma e leaga iʻuga na oo i ai. Na fetalai Ieova: ʻE taʻufaatauvaaina o ē e ʻinoʻino mai iā te aʻu.’ (1 Samu. 2:30) I se taimi mulimuli ane, na faatoʻilaloina ai e se ʻautau toʻaitiiti a Suria le “ʻautau e matuā toʻatele” a Ioasa ma na “matuā faamanuʻalia” ai o ia. Ina ua  toe foʻi le ʻautau a Suria, na tagatavaleina ai Ioasa e ana lava auauna ona o lona fasiotia o Sakaria. O le leaga tele o lenei tupu, na manatu ai tagata e lē tatau ona tanuina o ia “i fanuatanu o tupu.”​—2 No. 24:23-25. c

18. I le Ieremia 17:7, 8, e faapefea ona tatou lē pei o Ioasa?

¹⁸ O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai i le faaaʻoaʻoga a Ioasa? Na faatusa o ia i se laau e lē mauaa ona aa, lea e faalagolago i se tee ina ia ola lelei ai. Na avea Ioiata e pei o se tee, ma ina ua maliu o ia ma agi mai le matagi lea na faatusaina i ai ē fulitua na faalogo i ai Ioasa, na iʻu ai i le paʻū o le laau po o le lē faamaoni o Ioasa iā Ieova. Ua faamaonia mai i lenā talafaatusa, e lē faalagolago lo tatou matataʻu i le Atua i taaʻiga lelei a isi Kerisiano, e aofia ai ma sui o o tatou aiga. Ina ia tatou malolosi pea faaleagaga, e tatau ona faamalosia lo tatou faamaoni i le Atua ma le mataʻu iā te ia, e ala i le faia e lē aunoa o suʻesuʻega a le tagata lava ia, manatunatu loloto, ma tatalo.​—Faitau le Ieremia 17:7, 8; Kolo. 2:6, 7.

19. O le ā e faatalitalia e Ieova mai iā i tatou?

¹⁹ E lē faatalitalia e Ieova i tatou e faia se mea e sili atu nai lo o le mea e tatou te gafatia. Ua taaofaʻi i le Failauga 12:13 mea e na te faatalitalia mai iā i tatou: “Ia mataʻu i le Atua moni ma tausi i ana poloaʻiga. Auā o le matafaioi lea a tagata.” Pe a tatou matataʻu i le Atua, o le a mafai ona tatou fesagaʻia tofotofoga i le lumanaʻi ma tutumau e pei o Opetaia ma Ioiata. E leai se mea e mafai ona faaleagaina la tatou faauōga ma Ieova.