Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

SUʻESUʻEGA 20

O Ai “le Tupu o le Itu i Mātū” i Aso Nei?

O Ai “le Tupu o le Itu i Mātū” i Aso Nei?

“E oo o ia i lona lava iʻuga, ae leai foʻi se tasi e fesoasoani iā te ia.”​—TANI. 11:45.

PESE 95 Ua Tupu Pea le Malamalama

AOTELEGA *

1-2. O le ā o le a tatou talanoaina i lenei suʻesuʻega?

UA TELE atu faamaoniga ua tatou maua i le taimi lenei nai lo o se isi lava taimi, e iloa ai ua tatou ola i le faaiʻuga o aso e gata ai o lenei faiga o mea. Ua toeitiiti ona faaumatia lea e Ieova ma Iesu Keriso o malo uma o loo tetee i le Malo o le Atua. A o leʻi tupu lenā mea, o le a fetauaʻi pea le tupu o le itu i mātū ma le tupu o le itu i saute, ma e la te faasagatau atu i tagata o le Atua.

2 O le a tatou talanoaina i lenei suʻesuʻega le valoaga o loo i le Tanielu 11:40–12:1. O le a tatou iloa ai le tupu o le itu i mātū o loo iai nei, ma talanoaina ai le māfuaaga o le a mafai ai ona tatou fesagaʻia ma le mautinoa faafitauli e tulaʻi mai.

UA ALIAʻE MAI SE TUPU FOU O LE ITU I MĀTŪ

3-4. O ai le tupu o le itu i mātū? Ia faamatala.

3 Ina ua faataapeapeina malo na faia aʻe ai le Soviet Union i le 1991, na maua e tagata o le Atua i lenā vaipanoa tele se saʻolotoga mo sina taimi, “o se fesoasoani itiiti.” (Tani. 11:34) O lea na mafai ai ona latou saʻoloto e talaʻi, ma e leʻi umi ae faitau selau afe le aofaʻi o le ʻautalaʻi i atunuu na avea ma vaega o le Soviet Union. Ae i nai tausaga mulimuli ane ai, na aliaʻe mai ai Rusia faatasi ai ma malo o loo lagolagoina o ia, e avea ma tupu o le itu i mātū. E pei ona talanoaina i le suʻesuʻega ua mavae, ina ia avea se malo ma tupu o le itu i mātū po o le tupu o le itu i saute, e tatau ona ia faia mea nei e tolu: (1) e pule nei tupu i atunuu e toʻatele tagata o le Atua e nonofo ai, ma e sauāina e nei tupu i latou, (2) o le auala e feutagaʻi ai nei tupu ma tagata o le Atua, ua faailoa mai ai o i latou o fili o Ieova ma ona tagata, ma le (3) e fetauaʻi nei tupu e toʻalua po o ai e pule.

4 Seʻi mātau le māfuaaga e tatou te faapea atu ai o Rusia faatasi ai ma malo o loo lagolagoina o ia, o le tupu o le itu i mātū. (1) O loo matuā aafia tagata o le Atua i lana pulega, ua faasāina le galuega talaʻi ma sauāina le faitau selau afe o uso ma tuafāfine o loo nonofo i vaipanoa e pule ai. (2) O na gaoioiga e faaalia ai lona inoino iā Ieova ma ona tagata. (3) O loo ia tauivi ma le Malo Malosi o le Lalolagi o Peretania ma Amerika, le tupu o le itu i saute. Seʻi o tatou iloiloina mea ua faia e Rusia faatasi ai ma malo o loo lagolagoina, e faamaonia ai o i latou o le tupu o le itu i mātū.

TAUTŪLEI PEA LE TUPU O LE ITU I MĀTŪ MA LE TUPU O LE ITU I SAUTE

5. O le ā le vaitaimi o loo faamatalaina i le Tanielu 11:40-43 ma o le ā e tupu i lenā taimi?

5 Faitau le Tanielu 11:40-43. O lenei vaega o le valoaga o loo talanoaina ai se aotelega o le vaitaimi o le iʻuga. O loo faamatilatila i nei fuaiupu fetauaʻiga a le tupu o le itu i mātū ma le tupu o le itu i saute. E pei ona valoia e Tanielu, i le taimi o le iʻuga, o le a iai “se tautūleiga” po o se fetauaʻiga i le va o le tupu o le itu i saute ma le tupu o le itu i mātū.​—Tani. 11:40.

6. O ā faamaoniga e iloa ai o loo iai nei tupu e toʻalua i se tautūleiga?

6 O loo tauivi pea le tupu o le itu i mātū ma le tupu o le itu i saute, po o ai e avea ma malo e sili ona malosi i le lalolagi. O se faaaʻoaʻoga, mātau le mea na tupu ina ua māeʻa le Taua Lona Lua a le Lalolagi, ina ua pulea e le Soviet Union ma malo na lagolagoina o ia se vaega tele o Europa. O gaoioiga a le tupu o le itu i mātū na malilie faatasi ai le tupu o le itu i saute ma isi atunuu, e faavae se faalapotopotoga e taʻua o le NATO. I lenā faalapotopotoga, na tuufaatasia ai a latou vaegāʻau e faasagatau ai i le tupu o le itu i mātū. Ua faaalu foʻi e le tupu o le itu i mātū ma le tupu o le itu i saute le tele o tupe ina ia taumafai ai e maua se vaegāʻau e sili ona malosi. E la te fetauaʻi foʻi e ala i le lagolagoina o taua a atunuu o loo latou faauō e pei o Aferika, Asia ma Amerika Latina. I tausaga talu ai, na matuā sili atu ona malosi Rusia faatasi ai ma malo o loo lagolagoina o ia, i le lalolagi atoa. E faaaogā foʻi e le tupu o le itu i mātū polokalame faakomepiuta e fetauaʻi ai ma le tupu o le itu i saute. Ua tuuaʻia e le tasi le isi i le faaaogāina o nei polokalame faakomepiuta e sili ona mataʻutia, e faaleagaina ai o la tamaoaiga ma la faiga faapolotiki. E pei ona valoia e Tanielu, o loo faaauau pea ona osofaʻia e le tupu o le itu i mātū tagata o le Atua.​—Tani. 11:41.

ULU ATU LE TUPU O LE ITU I MĀTŪ “I LE LAUELEELE MATAGOFIE”

7. O le ā le “Laueleele Matagofie”?

7 O loo faapea mai le Tanielu 11:41, o le a ulu atu le tupu o le itu i mātū i le “Laueleele Matagofie.” O le ā lenā laueleele? I aso anamua, na avea le laueleele o Isaraelu faaletino ma laueleele e “sili ona matagofie i lo o atunuu uma.” (Eseki. 20:6) Peitaʻi o le māfuaaga na sili ai ona matagofie lenā laueleele, ona o le nofoaga lenā o le tapuaʻiga moni. Talu mai le Penetekoso 33 T.A., e lē o toe faasino atu lenā “Laueleele Matagofie” i se nofoaga moni i le lalolagi. E talafeagai lenei manatu i aso nei, ona o loo nonofo solo i le lalolagi aoao tagata o Ieova. O lea, o le “Laueleele Matagofie” i aso nei, o se parataiso faaleagaga o tagata o Ieova. E aofia ai gaoioiga e pei o le auai i sauniga ma talaʻiga e tapuaʻi ai iā Ieova.

8. Na faapefea ona ulu atu i le “Laueleele Matagofie” le tupu o le itu i mātū?

8 I aso e gata ai, o loo faaauau pea ona ulu atu le tupu o le itu i mātū i le “Laueleele Matagofie.” O se faaaʻoaʻoga, ina ua pulea Siamani e le ʻau Nasi ma avea ma tupu o le itu i mātū i le taimi o le Taua Lona Lua a le Lalolagi, na ulu atu ai lenā tupu i le “Laueleele Matagofie” e ala i lona sauāina ma fasiotia tagata o le Atua. Ina ua māeʻa le Taua Lona Lua a le Lalolagi, na avea le Soviet Union ma tupu o le itu i mātū. Na ia ulu atu foʻi i le “Laueleele Matagofie” e ala i lona sauāina o tagata o le Atua ma ave faamalosi i latou i Siberia, o se nofoaga e faigatā ona ola ai tagata.

9. I tausaga talu ai, na faapefea ona ulu atu i le “Laueleele Matagofie” Rusia ma malo o loo lagolagoina o ia?

9 I tausaga talu ai, na ulu atu ai i le “Laueleele Matagofie” Rusia faatasi ai ma malo o loo lagolagoina o ia. E faapefea? I le 2017, na faasā ai e lenei tupu o le itu i mātū le galuega talaʻi a tagata o Ieova, ma faafalepuipui nisi o o tatou uso ma tuafāfine. Na ia faasāina foʻi a tatou lomiga, e aofia ai le New World Translation. Na ia faoa ofisa o le lālā i Rusia, Maota mo Sauniga ma Maota mo Fonotaga. Ina ua mavae nei gaoioiga, ona faailoa mai lea e le Vaega Pule i le 2018, o Rusia faatasi ai ma malo o loo lagolagoina o ia, o le tupu o le itu i mātū. Peitaʻi, e ui ina matuā sauāina tagata o Ieova, ae e latou te lē tetee atu i lenā malo. Nai lo o lea, e latou te mulimuli i fautuaga a le Tusi Paia e tatalo mo i “latou uma i tulaga maualuluga,” aemaise pe a latou faia faaiʻuga e aafia ai le saʻolotoga e tapuaʻi ai.​—1 Timo. 2:1, 2.

PO O LE A FAAUMATIA E LE TUPU O LE ITU I MĀTŪ LE TUPU O LE ITU I SAUTE?

10. Po o le a faaumatiaina e le tupu o le itu i mātū le tupu o le itu i saute? Ia faamatala.

10 O loo taulaʻi atu le valoaga o loo i le Tanielu 11:40-45 i gaoioiga a le tupu o le itu i mātū. Po o lona uiga o le a ia faaumatiaina le tupu o le itu i saute? E leai. O le a iai pea le tupu o le itu i saute pe a faaumatia e Ieova ma Iesu faigāmalo faaletagata uma, i le taua o Amaketo. (Faaa. 19:20) Aiseā e tatou te mautinoa ai? Seʻi mātau mea o loo faailoa mai e le valoaga a Tanielu ma le Faaaliga.

Iā Amaketo, o le a faaumatia e le Malo o le Atua lea ua faaāta mai e le maa pule faaletagata lea o loo faaāta mai e le faatagata (Tagaʻi i le palakalafa 11)

11. O le ā ua faailoa mai e le Tanielu 2:43-45? (Tagaʻi i le ata i le faavaa.)

11 Faitau le Tanielu 2:43-45. Ua faamatalaina e le perofeta o Tanielu malo faaletagata na aafia ai tagata o le Atua i a latou pulega. Ua faatusaina nei malo i vaega eseese o se faatagata telē. O le malo mulimuli o lenā faatagata, o loo faaataina mai i vae ua faia aʻe i le uʻamea ma le omea, lea e faasino atu i le Malo Malosi o le Lalolagi o Peretania ma Amerika. O lenā valoaga ua faailoa mai ai, o le a pule pea le Malo Malosi o le Lalolagi o Peretania ma Amerika, i le taimi o le a taia ma faaumatia ai e le Malo o le Atua malo faaletagata uma.

12. O le ā o loo faaāta mai e le ulu lona fitu o le manufeʻai ma aiseā e tāua ai?

12 Ua faamatalaina foʻi e le aposetolo o Ioane malo malolosi o le lalolagi na aafia ai tagata o Ieova i a latou pulega. Na faatusaina e Ioane nei malo i se manufeʻai e fitu ona ulu. O le ulu lona fitu o le manufeʻai o loo faaāta mai ai le Malo Malosi o le Lalolagi o Peretania ma Amerika. E tāua lenei mea ona e leai se isi ulu e toe tupu aʻe mai i le manufeʻai. O le ulu lona fitu o le manufeʻai, o le a pule pea i le taimi e faaumatia ai e Keriso ma lana ʻautau faalelagi le manufeʻai, ma isi manufeʻai uma. *​—Faaa. 13:1, 2; 17:13, 14.

O LE Ā UA TOEITIITI FAIA E LE TUPU O LE ITU I MĀTŪ?

13-14. O ai “Koku mai i Makoku,” ma atonu o le ā le māfuaaga o le a ia osofaʻia ai tagata o le Atua?

13 I le Esekielu 38:10-23 na faamauina ai e Esekielu se valoaga ua mafai ai ona tatou iloa mea e ono tutupu i toe taimi o le tupu o le itu i mātū, ma le tupu o le itu i saute. E foliga mai e tutusa le taimi ma mea e tutupu o loo faamatalaina e Esekielu i lenā valoaga ma valoaga o loo i le Tanielu 2:43-45; 11:44–12:1; ma le Faaaliga 16:13-16, 21. Pe afai e moni lenā manatu, e tatou te ono faatalitalia la o le a tutupu mea nei.

14 I se taimi i le amataga o le puapuaga tele, o le a tuufaatasia ai malo po o “tupu o le lalolagi uma.” (Faaa. 16:13, 14; 19:19) O lenā tuufaatasiga o loo taʻua i le Tusi Paia o “Koku mai i Makoku.” (Eseki. 38:2) O le a taumafai lenā tuufaatasiga o malo po o tupu e osofaʻia ma faaumatia uma tagata o le Atua. O le ā le māfuaaga o le a osofaʻia ai tagata o le Atua? I se valoaga e faatatau i lea taimi, na vaaia ai e le aposetolo o Ioane le totō faatimu ifo o uatoʻa tetele i fili o le Atua. O na uatoʻa faafaatusa e ono faasino atu i se feʻau malosi faafaamasinoga o le a talaʻia e tagata o Ieova. E ono avea lenā feʻau ma māfuaaga e osofaʻia ai e Koku mai i Makoku tagata o le Atua, ma le faanaunauga e tafiesea i latou mai i le lalolagi.​—Faaa. 16:21.

15-16. (a) O ā mea e tutupu atonu o loo faasino atu i ai le Tanielu 11:44, 45? (e) O le ā o le a oo i le tupu o le itu i mātū faatasi ai ma malo uma o le lalolagi e faia aʻe ai Koku mai i Makoku?

15 O lenei feʻau malosi ma le osofaʻiga mulimuli a fili o le Atua atonu e tutusa ma le mea o loo faamatalaina e le Tanielu 11:44, 45. (Faitau.) O loo faapea mai Tanielu, o le a atuatuvale le tupu o le itu i mātū ona o “lipoti . . . mai i le mea e oso aʻe ai le lā ma e mai i le itu i mātū,” ma o le a alu atu o ia ma le “lotoa tele.” E matuā naunau le tupu o le itu i mātū e “faaumatia le toʻatele.” E foliga mai o le “toʻatele” o loo faasino atu i tagata o Ieova. * Atonu o loo faamatalaina i nei e Tanielu le osofaʻiga mulimuli e faaumatia tagata uma o le Atua.

16 Pe a osofaʻia e le tupu o le itu i mātū ma malo uma o le lalolagi tagata o le Atua, ona matuā toʻatamaʻi ai lea o Lē e ona le malosi uma lava ma o le a gapā ai le taua o Amaketo. (Faaa. 16:14, 16) I lenā taimi, o le a faaumatia le tupu o le itu i mātū, faatasi ai ma malo uma o le lalolagi e faia aʻe ai Koku mai i Makoku, ma o le a “leai foʻi se tasi e fesoasoani iā te ia.”​—Tani. 11:45.

I le taua o Amaketo, o le a faaumatia ai e Iesu Keriso ma lana ʻautau faalelagi le lalolagi amioleaga a Satani, ae faasaoina tagata o le Atua (Tagaʻi i le palakalafa e 17)

17. O ai Mikaele “le perenise sili” o loo taʻua i le Tanielu 12:1, ma o le ā e na te faia?

17 I le fuaiupu o loo sosoo mai ai i le valoaga a Tanielu, o loo iai nisi faamatalaga i le auala o le a faaumatia ai le tupu o le itu i mātū faatasi ai ma malo o loo lagolagoina o ia, ma le auala e faasaoina ai i tatou. (Faitau le Tanielu 12:1.) O le ā le uiga o lenei fuaiupu? O Mikaele le isi igoa o Keriso Iesu lo tatou Tupu. I le 1914 ina ua avea Iesu ma Tupu o le Malo o le Atua i le lagi, na amata ai ona ia “tulaʻi” mo tagata o le Atua. Ua toeitiiti foʻi “tulaʻi” Iesu e faaumatia ona fili i le taua o Amaketo. O lenā taua o le a faaiʻuina ai “taimi o puapuaga” e matuā sili ona leaga i le talafaasolopito lea o loo taʻua e Tanielu. Ae i le valoaga a Ioane i le Faaaliga, o loo taʻua ai lenā taimi o le “puapuaga tele.”​—Faaa. 6:2; 7:14.

PO O LE A “TUSIA I LE TUSI” LOU IGOA?

18. Aiseā e mafai ai ona tatou fesagaʻia le lumanaʻi ma le mautinoa?

18 E mafai ona tatou fesagaʻia le lumanaʻi ma le mautinoa, ona ua faamautinoa mai e Tanielu ma Ioane o i latou e auauna iā Ieova ma Iesu, o le a faasaoina i le taimi o le puapuaga tele. Ua faapea mai Tanielu, o le a “tusia i le tusi” igoa o ē e faasaoina. (Tani. 12:1) O le ā e tatou te faia ina ia tusia ai o tatou igoa i lenā tusi? E tatau ona tatou faamaonia atu e tatou te faatuatua iā Iesu, le Tamaʻi Mamoe a le Atua. (Ioa. 1:29) E tatau ona tuuina atu i tatou i le Atua ma papatisoina. (1 Pete. 3:21) E tatau foʻi ona tatou lagolagosua i le Malo o le Atua, e ala i lo tatou fesoasoani atu i isi e aʻoaʻoina e faatatau iā Ieova.

19. O le ā e tatau ona tatou faia i le taimi nei, ma aiseā?

19 O le taimi lenei e faamalosia ai lo tatou maufaatuatuaina o Ieova ma lana faalapotopotoga o auauna faamaoni. O le taimi foʻi lenei e tatou te lagolagoina ai le Malo o le Atua. Pe a tatou faia faapea, o le a faasaoina ai i tatou pe a faaumatia e le Malo o le Atua, le tupu o le itu i mātū ma le tupu o le itu i saute.

PESE 149 Le Pese o le Manumalo

^ pala. 5 O ai “le tupu o le itu i mātū” i aso nei, ma o le a faapefea ona faaumatia o ia? O le iloaina o tali o nei fesili e faamalosia ai lo tatou faatuatua, ma o le a fesoasoani e sauniunia ai i tatou e fesagaʻia faafitauli ua toeitiiti oo mai.

^ pala. 12 Mo nisi faamatalaga auʻiliʻili o le Tanielu 2:36-45 ma le Faaaliga 13:1, 2, tagaʻi i le mataupu o Le Olomatamata o Iuni 15, 2012, itu. 7-19.

^ pala. 15 Mo nisi faamatalaga, tagaʻi i le mataupu o Le Olomatamata o Me 15, 2015, itu. 29-30.