1-2. (a) E tusa ai o le Efeso 6:16, aiseā e tatou te manaʻomia ai se “talita telē o le faatuatua”? (e) O ā fesili o le a tatou talanoaina?

PE E iai sou “talita telē o le faatuatua”? (Faitau le Efeso 6:16.) E mautinoa e iai. E pei ona puipuia e se talita telē le tele o vaega o lou tino, e faapena foʻi ona puipuia oe e lou faatuatua mai i amioga lē mamā, faiga sauā ma uiga faalēmataʻu o lenei faiga leaga o mea.

² Ona o loo tatou ola i “aso e gata ai,” o le a faaauau pea la ona tofotofoina lo tatou faatuatua. (2 Timo. 3:1) E faapefea ona e iloiloina le tulaga o lou talita o le faatuatua, ina ia faamautinoa o loo malosi pea? E faapefea ona e taofimau pea i lau talita? Seʻi o tatou talanoaina tali o na fesili.

3. O le ā na fai e fitafita i a latou talita, ma aiseā?

³ I taimi o le Tusi Paia, e masani ona iai talita a fitafita e afei i paʻu o manu. E faasuāuu e fitafita nei talita ina ia umi ai ona lelei paʻu o manu, ma lē elea ai le uʻamea o loo pito i totonu. Pe a iloa e se fitafita ua leaga lana talita, e na te faamautinoa ua toe faaleleia ina ia sauni ai mo le isi taua. E faapefea ona faatatau lenā faaaʻoaʻoga i lou faatuatua?

4. Aiseā e tatau ai ona iloilo lou talita o le faatuatua, ma e faapefea ona e faia?

⁴ I le pei o fitafita i aso anamua, e tatau ona iloilo e lē aunoa ma tausia pea lou talita o le faatuatua ina ia e nofosauni ai pea mo le taua. Talu ai o i tatou o Kerisiano, o loo tatou tauina se  taua faaleagaga ma o tatou fili e aofia ai agaga leaga. (Efe. 6:10-12) E lē mafai ona tausia e se isi tagata lou talita o le faatuatua. E faapefea ona faamautinoa ua e sauni e fesagaʻia tofotofoga? Muamua, e tatau ona e tatalo mo le fesoasoani a le Atua. Ia faaaogā le Afioga a le Atua e fesoasoani e iloilo ai po o ōgatusa lou faatuatua ma le finagalo o le Atua. (Epe. 4:12) Ua faapea mai le Tusi Paia: “Ia e faatuatua iā Ieova ma lou lotoatoa, ae aua le faalagolago i lou lava malamalama.” (Faata. 3:5, 6) O lea, aiseā e lē toe mafaufau ai i ni au filifiliga na fai i taimi ua teʻa? O se faaaʻoaʻoga, pe na e fesagaʻia se faafitauli tele tautupe? Pe na e manatua le folafolaga a Ieova o loo i le Eperu 13:5: “Ou te lē tuua lava oe, ma ou te lē tuulafoaʻia lava oe”? Pe na e mautinoa mai i lenā folafolaga o le a fesoasoani Ieova iā te oe? Afai o lea, o lona uiga o loo e tausia pea lou talita o le faatuatua i se tulaga lelei.

5. O le ā e te ono mātauina pe a iloilo ma le faaeteete lou faatuatua?

⁵ Pe a e iloilo ma le faaeteete lou faatuatua, e ono faateʻia oe i mea o le a mātauina. Atonu o le a e mātauina ai ni ou vaivaiga ua leva na iai ae e te leʻi iloa. O se faaaʻoaʻoga, atonu o le a e iloa ai o le soona popole, o tala pepelo ma le lotovaivai na faaleagaina ai lou faatuatua. Pe afai na tupu lenā mea iā te oe, e faapefea la ona e puipuia lou faatuatua mai i le atili faaleagaina?

6. O ā ni faaaʻoaʻoga o popolega lelei?

⁶ E iai taimi e lelei ai le popole. O se faaaʻoaʻoga, e lelei ona tatou popole pe faapefea ona tatou maua le finagalo malie o Ieova ma Iesu. (1 Kori. 7:32) Pe a tatou faia se agasala matuiā, e tatou te popole po o le a faapefea ona toe faaleleia la tatou faauōga ma le Atua. (Sala. 38:18) E tatou te popole foʻi i le faafiafiaina o a tatou paaga faaipoipo ma le vaaia lelei o o tatou aiga ma uso talitonu.​—1 Kori. 7:33; 2 Kori. 11:28.

7. (a) E faapefea ona faaleagaina lo tatou faatuatua i le soona popole? (e) E tusa ai ma le Faataoto 29:25 aiseā e lē tatau ai ona tatou fefefe i tagata?

⁷ I le isi itu, o le soona popole e faaleagaina ai lo tatou faatuatua. O se faaaʻoaʻoga, e tatou te ono popole i taimi uma po o lava a tatou meaʻai ma lavalava. (Mata. 6:31, 32) Ona o lea, e tatou te ono uaʻi atu ai i le saʻilia o le tele o meafaitino ma tatou atiaʻe ai le manaʻo tele i tupe. Pe a faataga lenā mea e tupu iā i tatou, o le a faavaivaia ai lo tatou faatuatua iā Ieova, ma o le a oo ai iā i tatou lamatiaga faaleagaga. (Mare. 4:19; 1 Timo. 6:10) E tatou te ono aafia foʻi i le isi ituaiga popole e lē manaʻomia, o le soona popole lea e faafiafia isi. Nai lo o le popole ina neʻi lē fiafia le finagalo o Ieova, ae ua sili atu ona tatou popole neʻi ulagia pe sauāina i tatou e tagata. Ina ia puipuia i tatou mai i lenā lamatiaga, e tatau ona tatou talosaga atu iā Ieova e foaʻi mai le faatuatua ma le lototele e tatou te manaʻomia, e fesagaʻia ai le faafitauli.​—Faitau le Faataoto 29:25; Luka 17:5.

8. E faapefea ona tatou tali atu i tala pepelo?

⁸ E faaaogā e Satani “le tamā o le pepelo” i latou o loo ia pulea, e faasalalau tala pepelo e faatatau iā Ieova ma o tatou uso ma tuafāfine. (Ioa. 8:44) O se faataʻitaʻiga, e faasalalau e tagata ua liliu ese mai i le upu moni tala pepelo ma faauigasesē faamatalaga, e faatatau i le faalapotopotoga a Ieova i luga o Upega tafaʻilagi, televise ma isi auala o fesootaʻiga. O na pepelo e aofia i “aū fanafana mū” a Satani. (Efe. 6:16) E faapefea ona tatou tali atu pe a taʻu mai e se tagata na tala pepelo?  Aua tatou te faalogo i ai! Aiseā? Talu ai e tatou te maufaatuatuaina Ieova ma o tatou uso ma tuafāfine. Ia ʻalofia fesootaʻiga uma ma tagata ua liliu ese mai i le upu moni. E tatou te lē faatagaina se tasi, po so o se mea, po o lo tatou fia iloaina o mea, e maileia ai i tatou i le faia o se finauga ma i latou.

9. O ā aafiaga o le lotovaivai iā i tatou?

⁹ O le lotovaivai e mafai ona faavaivaia ai lo tatou faatuatua. E lē mafai ona tatou lē amanaʻia o tatou lava faafitauli. O le mea moni, a tatou lē amanaʻia o tatou faafitauli, ua faailoa mai ai lo tatou faatalalē. E iai taimi e tatou te ono lotovaivai ai, ae e lē tatau ona tatou mafaufau i o tatou faafitauli i taimi uma. Pe a tupu lenā mea, e ono galo ai iā i tatou le faamoemoe matagofie ua folafola mai e Ieova. (Faaa. 21:3, 4) O faalogona lotovaivai e faavaivaia ai i tatou ma oo ai ina tatou fiu. (Faata. 24:10) Ae e lē tatau ona tupu lenā mea.

10. O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai i se tusi a se tuafafine?

¹⁰ Ia mātau le auala na tumau ai pea le faatuatua o se tuafafine mai i le Iunaite Setete, a o ia tausia lana tane na matuā maʻi tigāina. Na ia tusi atu i le ofisa ulu: “E faigatā iā i maʻua le mea ua tupu ma e ma te lotovaivai ai i nisi taimi, ae e ui i lea e malosi lo ma faamoemoe. Ou te matuā talisapaia sauniuniga ua ma maua e faamalosia ai lo ma faatuatua, ma faalaeiauina ai. E ma te matuā manaʻomia fautuaga ma faalaeiauga. E faamalosia ai maʻua e auauna pea iā Ieova, ma onosaia faafitauli o loo faaaogā e Satani e faavaivaia ai i maʻua.” E tatou te aʻoaʻoina mai i le faamatalaga a lenei tuafafine, e mafai ona tatou manumalo mai i le lotovaivai! E faapefea? Ia manatua o ou faafitauli, o tofotofoga mai iā Satani. Ia iloa o Ieova o le Puna o faamāfanafanaga, ma ia talisapaia meaʻai faaleagaga o loo ia saunia mai.

11. Ina ia tofotofoina le tulaga o lo tatou faatuatua, o ā fesili e ao ona tatou fesili ai?

¹¹ Pe e iai ni vaega o lou talita o le faatuatua e manaʻomia ona faaleleia? I masina ua mavae, pe na mafai ona e ʻalofia le soona popole? Pe na mafai ona e teena le faalogo atu ma finau ma tagata ua liliu ese mai i le upu  moni, e faatatau i faamatalaga pepelo ua latou faasalalauina? Pe na mafai ona e onosaia le lotovaivai? Afai o lea, o loo lelei la le tulaga o lou faatuatua. Ae e tatau ona tatou mataala pea, auā e iai isi auupega e faaaogā e Satani ina ia faavaivaia ai i tatou. Seʻi o tatou talanoaina se tasi o na auupega.

12. O le ā e mafai ona tupu pe a tatou mananaʻo tele i meafaitino?

¹² O le manaʻo tele i meafaitino e tatou te tosina ese ai, ma faatalalē ai i le tausiaina o lo tatou talita o le faatuatua. Na faapea mai le aposetolo o Paulo: “E leai se tagata e auauna o se fitafita e auai i faiga faapisinisi, ina ia fiafia mai ai iā te ia lē na filifilia o ia.” (2 Timo. 2:4) O le mea moni, e leʻi faatagaina fitafita Roma e fai ni a latou pisinisi. O le ā e ono tupu pe a lē amanaʻiaina e se fitafita lenā faatulagaga?

13. Aiseā e lē tatau ai ona fai se pisinisi a se fitafita?

¹³ Seʻi faaata le vaaiga lenei. O loo fai toleniga a fitafita i le taeao e faaaogā ai a latou pelu, ae e lē o auai se tasi o fitafita. O lenā fitafita, o loo faatau ana meaʻai i lona faleoloa i le maketi. Ina ua oo i le afiafi, ua siaki e fitafita a latou meatau ma faamata a latou pelu. Ae o le fitafita lea e iai lona faleoloa, o loo sauni ana oloa e faatau mo le isi aso. O le taeao na sosoo ai, na faafuaseʻi ona osofaʻi le fili. O ai le fitafita ua sauni e tau ma faafiafia lana taʻitaʻiʻau? Afai o loo e tau i lenā taua, o ai e te manaʻo e tau i ou autafa, o le fitafita na sauniuni mo le taua po o le fitafita na fai lana pisinisi?

14. Talu ai o i tatou o fitafita a Keriso, o le ā e tatou te faatāuaina?

¹⁴ I le pei o fitafita lelei, e lē tatau ona tatou tosina ese mai i lo tatou sini autū, o le mauaina lea o le faamaoniga a o tatou taʻitaʻiʻau o Ieova ma Iesu. O le mea lea e sili ona tāua nai lo o so o se mea e ofo mai e le lalolagi a Satani. Ia faamautinoa e lava le taimi ma le malosi e tatou te manaʻomia e auauna ai iā Ieova, ma tausia pea i se tulaga lelei lo tatou talita o le faatuatua, ma isi vaega uma o le ofutau faaleagaga.

15. O le ā le lapataʻiga na aumai e Paulo iā i tatou, ma aiseā?

 ¹⁵ E lē tatau ona tatou faatamala! Aiseā? Na lapataʻi mai le aposetolo o Paulo, o i “latou o ē fia mauʻoa” o le a ʻō ese mai i le faatuatua.’ (1 Timo. 6:9, 10) O le faaupuga “ō ese,” e faailoa mai ai e mafai ona tatou tosina ese pe a mananaʻo tele e maua meafaitino e tatou te lē o manaʻomia. O lea, o le a atiaʻe ai i o tatou loto “le tele o tuʻinanauga valea ma le tigā.” Nai lo o le faataga o na faanaunauga i totonu o o tatou loto, ae e tatau ona tatou manatua o nei faanaunauga o ni auupega e faaaogā e Satani e faaleaga ai i tatou.

16. E tusa ai ma le tala o loo i le Mareko 10:17-22, o ā fesili e tatau ona tatou mafaufau i ai?

¹⁶ Seʻi faapea e lava a tatou tupe e faatau mai ai le tele o meafaitino. Pe e sesē le faatau o mea e tatou te mananaʻo ai ae lē o manaʻomia? Atonu e leai. Ae seʻi mafaufau i fesili nei: E tusa pe e mafai ona tatou faatau mai se mea, ae pe e lava lou taimi ma le malosi e faaaogā ma tausia ai lenā meafaitino? E lē gata i lea, po ua tatou atiaʻe ai le manumanu tele i a tatou meafaitino? Pe o lo tatou manumanu tele i meafaitino, ua pei ai i tatou o le tauleʻaleʻa mauʻoa lea na ia teena le valaaulia a Iesu e faalautele lana auaunaga i le Atua? (Faitau le Mareko 10:17-22.) Maʻeu  le lelei mo i tatou o le ola i se olaga faigofie, ma faaalu tatau lo tatou taimi ma le malosi e fai ai le finagalo o le Atua!

17. O le ā e lē tatau ona galo iā i tatou?

¹⁷ E lē tatau ona galo o loo tatou iai i se taua, ma e tatau ona tatou nofosauni e tau i aso taʻitasi. (Faaa. 12:17) E lē mafai ona tauave e o tatou uso ma tuafāfine lo tatou talita o le faatuatua. E tatau ona taofimau pea e le tagata lana ia lava talita.

18. I aso anamua, o le ā le māfuaaga na taofimau ai pea e fitafita a latou talita?

¹⁸ I aso anamua e faamamaluina se fitafita pe a lototele e tau. Peitaʻi, e matuā faamāina o ia pe a foʻi i lona aiga e aunoa ma lana talita. Na tusi Tacitus o se tusitala o talafaasolopito a Roma e faapea: “O se matuā luma lava pe a tuulafoaʻia e se fitafita lana talita.” O se tasi na o māfuaaga e faamautinoa ai e fitafita e taofimau pea a latou talita i le taimi o le taua.

19. E faapefea ona tatou taofimau pea i lo tatou talita o le faatuatua?

¹⁹ E tatou te taofimau pea i a tatou talita o le faatuatua, pe a auai e lē aunoa i sauniga faa-Kerisiano, ma talanoa i isi e faatatau i le suafa o Ieova ma lona Malo. (Epe. 10:23-25) E lē gata i lea, e tatou te faitau le Afioga a le Atua i aso uma, tatalo iā Ieova e fesoasoani mai ina ia o tatou faatatauina ana fautuaga ma taʻiala i mea uma e tatou te faia. (2 Timo. 3:16, 17) O le faia faapea, o le a lē mafai ai ona oo iā i tatou ni aafiaga tumau o auupega o loo faaaogā e Satani. (Isa. 54:17) O le a puipuia i tatou e lo tatou “talita telē o le faatuatua.” O le a tatou tutūmausalī e galulue soosootauʻau ma o tatou uso ma tuafāfine. O le a tatou manumalo ai i luʻi o le faatuatua e tatou te fesagaʻia i aso taʻitasi, ma o le a tatou maua ai foʻi le faaeaga o le iai i le itu a Iesu, pe a ia manumalo i le taua e faasaga iā Satani ma ana ʻau.​—Faaa. 17:14; 20:10.