1. O le ā e tatau ona tatou faia ina ia avea ai o se Kerisiano taʻumatuaina?

 E TATOU te maofa i le vave o le tuputupu aʻe o se tamaitiiti e avea ma tagata matua, ma e pei o se mea e otometi ona tupu. Peitaʻi, e lē otometi ona avea se tasi ma Kerisiano taʻumatuaina, e manaʻomia ai ni taumafaiga. b (1 Kori. 13:11; Epe. 6:1) Ina ia ausia lenā sini, e manaʻomia ona iai sa tatou faiā vavalalata ma Ieova. E tatou te manaʻomia foʻi le fesoasoani a le agaga paia a o atiaʻe uiga lelei, aʻoaʻoina ni tomai aogā, ma sauniuni mo isi tiute tauave i le lumanaʻi.—Faata. 1:5.

2. O le ā ua tatou iloaina mai i le Kenese 1:​27, ma o le ā o le a talanoaina i lenei mataupu?

² Na foafoaina e Ieova le tane ma le fafine. (Faitau le Kenese 1:27.) O lea, e iloagofie le eseesega o le tane ma le fafine i le itu i le tino, ae e iai foʻi isi vala e eseese ai. O se faaaʻoaʻoga, na faatulaga e Ieova tiute tauave patino mo tane ma fafine, ma e iai uiga ma tomai e latou te manaʻomia e faataunuu ai na tiute tauave. (Kene. 2:18) O le a talanoaina i lenei mataupu, mea e mafai ona faia e tuafāfine talavou ina ia avea ai o ni Kerisiano taʻumatuaina. Ae o le a talanoaina i le mataupu e sosoo ai mea e mafai ona faia e uso talavou.

3-4. O fea e maua ai e tuafāfine talavou faaaʻoaʻoga lelei e mafai ona mulimuli i ai? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

³ O loo taʻua i le Tusi Paia le tele o faaaʻoaʻoga mataʻina o fafine na alolofa ma auauna iā Ieova. (Tagaʻi i le mataupu i le  jw.org, “O Fafine i le Tusi Paia—O le ā e Tatou te Aʻoaʻoina Mai iā i Latou?”) Sa latou faaalia uiga e pei ona taʻua i le mau autū, o le ʻamio pulea’ ma le “faamaoni i mea uma lava.” E mafai foʻi ona faaaʻoaʻo tuafāfine i faaaʻoaʻoga lelei a tuafāfine taʻumatuaina i a latou faapotopotoga.

⁴ Tuafāfine talavou, pe e mafai ona outou mātauina ni tuafāfine taʻumatuaina e mafai ona outou faaaʻoaʻo i ai? Ia mātau o latou uiga lelei, ma mafaufau i auala e mafai ona e faaaʻoaʻo ai iā i latou. O le a talanoaina i palakalafa o loo sosoo mai, ni uiga tāua se tolu e manaʻomia ona atiaʻe e tuafāfine taʻumatuaina.

5. Aiseā e tāua ai mo se tuafafine taʻumatuaina le faaalia o le lotomaulalo?

⁵ O le lotomaulalo o se uiga tāua mo se Kerisiano taʻumatuaina. O se tuafafine e lotomaulalo, e na te maua se faiā lelei ma Ieova ma isi. (Iako. 4:6) O se faaaʻoaʻoga, o se tuafafine e alofa iā Ieova, e lotomaulalo e lagolagosua i le faatulagaga o le tulaga ulu ua faatulaga e lona Tamā i le lagi. (1 Kori. 11:3) E iai auala patino e faatatau ai lenā faatulagaga i totonu o le faapotopotoga ma le aiga. c

6. O le ā e aʻoaʻoina e tuafāfine talavou mai i le lotomaulalo o Repeka?

⁶ Seʻi manatu i le faaaʻoaʻoga a Repeka. O ia o se fafine atamai, ma na ia lototele e faia ni filifiliga lelei ma talafeagai i lona olaga atoa. (Kene. 24:58; 27:​5-17) Peitaʻi, sa tumau pea ona ia faaaloalo ma gauaʻi. (Kene. 24:​17, 18, 65) Pe afai e te lagolagoina ma le lotomaulalo faatulagaga a Ieova e pei ona faia e Repeka, o le a avea foʻi oe ma taaʻiga lelei i lou aiga ma le faapotopotoga.

7. E faapefea ona faaaʻoaʻo tuafāfine talavou i le faamaulalo o Eseta?

⁷ O se isi uiga e manaʻomia e Kerisiano taʻumatuaina, o le faamaulalo. Ua faapea mai le Tusi Paia, “e iai le atamai i ē e faamaulalo.” (Faata. 11:2) O Eseta o se tasi o auauna  faamaoni a le Atua na faaalia le faamaulalo. O lona faamaulalo na ia lē gaoioi ai i se auala faamaualuga. Peitaʻi, sa ia faalogo ma mulimuli i fautuaga a lona tauusoga matua o Moretekai. (Eseta 2:​10, 20, 22) E mafai foʻi ona e faaalia le faamaulalo, e ala i le saʻili o fautuaga lelei ma faatatauina.—Tito 2:​3-5.

8. E tusa ai ma le 1 Timoteo 2:​9, 10, e faapefea ona fesoasoani le faamaulalo i se tuafafine i le filifilia o laʻei ma teuga?

⁸ E iai foʻi se isi auala na faaalia ai e Eseta le faamaulalo. E ui i le ʻlalelei o lona tino ma le aulelei o ona mata,’ ae e leʻi taumafai e soona faauaʻi atu tagata iā te ia. (Eseta 2:​7, 15) E faapefea ona aogā le faaaʻoaʻoga a Eseta i tuafāfine Kerisiano? O se tasi o auala o loo faamatilatila i le 1 Timoteo 2:​9, 10. (Faitau.) Na faatonuina e le aposetolo o Paulo tuafāfine Kerisiano ina ia laʻei i se auala onomea ma ia mafaufau lelei. O upu Eleni o loo faaaogāina i lenei mau, e uiga atu i le manaʻomia e se tuafafine Kerisiano ona laʻei i se auala faaaloalo ma faaalia le manatu mamafa i faalogona o isi. E mautinoa lo tatou mitamita i tuafāfine Kerisiano taʻumatuaina e laʻei i se auala onomea.

9. O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai i le faaaʻoaʻoga a Apikaila?

⁹ O se isi uiga tāua e ao i tuafāfine Kerisiano taʻumatuaina ona atiaʻe, o le faautaga loloto. O le ā le faautaga loloto? O le faia o se filifiliga lelei po o le iai o le tomai e iloa ai le mea saʻo ma le mea sesē, ona filifili lea o le ala atamai. Seʻi mafaufau i le faaaʻoaʻoga a Apikaila. Na faia e lana tane se filifiliga leaga na ono oo ai se mala i lona aiga atoa. Peitaʻi, na vave ona gaoioi Apikaila, ma o le faautaga loloto na ia laveaʻia ai o latou ola. (1 Samu. 25:​14-23, 32-35) O le faautaga loloto foʻi e tatou te iloa ai le taimi e tautala ai ma le taimi e filemu ai. E fesoasoani foʻi lenei uiga iā i tatou, e maua ai le vaaiga paleni pe a faaalia le naunau moni i isi.—1 Tesa. 4:11.

10-11. O ā aogā iā te oe ma isi o le lelei o le faitau ma le tusitusi? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

¹⁰ E manaʻomia ona aʻoaʻoina e se tuafafine Kerisiano ni tomai aogā. E mafai ona aogā i le olaga atoa o se tuafafine, nisi o tomai e na te aʻoaʻoina a o laʻitiiti. Seʻi iloilo nisi o faaaʻoaʻoga.

¹¹ Ia lelei le faitau ma le tusitusi. I nisi aganuu, e lē manatu i le faitau ma le tusitusi o ni tomai aogā e mafai ona aʻoaʻoina e se tamaʻitaʻi. Peitaʻi, o nei tomai e aogā mo Kerisiano uma. d (1 Timo. 4:13) O lea, aua neʻi faatagaina se mea e taofia oe mai i le aʻoaʻoina ia lelei  lau faitau ma le tusitusi. O le ā le aogā iā te oe o na tomai? E mafai ona fesoasoani iā te oe e maua ai sau galuega ma tumau ai. E lē gata i lea, e mafai ona avea ai oe o se tagata aʻoga ma se faiaʻoga lelei o le Afioga a le Atua. Ae o le vala e sili ona tāua, e mafai ona e vavalalata atu ai iā Ieova a o e faitau i lana Afioga ma manatunatu loloto i ai.—Iosua 1:8; 1 Timo. 4:15.

12. E faapefea ona fesoasoani le Faataoto 31:26 ina ia lelei ai au fesootaʻiga ma isi?

¹² Ia atiaʻe le tomai e fesootaʻi ai ma isi. E manaʻomia ona lelei le auala e fesootaʻi ai Kerisiano ma isi. O lea, na aumaia ai e le soo o Iakopo le fautuaga aogā lenei: “Ia faalogologo lelei tagata uma, ae aua le vave ona tautala.” (Iako. 1:19) O le faalogologo lelei a o talanoa mai isi, o le a e faaalia ai le “tigā alofa” iā i latou. (1 Pete. 3:8) Pe afai e te lē o malamalama lelei i faamatalaga po o faalogona o se tagata, ia fai atu ni fesili talafeagai, ona mafaufau muamua lea a o leʻi tautala atu. (Faata. 15:​28, fpl.) Ia fesili ifo: ʻPe e moni ma atiaʻe aʻu faamatalaga o le a fai atu? Pe e faaaloalo ma agalelei aʻu faamatalaga?’ Ia mātau faaaʻoaʻoga a tuafāfine taʻumatuaina e lelei le auala e fesootaʻi ai ma isi. (Faitau le Faataoto 31:26.) Ia uaʻi lelei atu i le auala e latou te tautatala ai. Pe a faaleleia lenei tomai, o le a faaleleia ai foʻi lau faiā ma isi tagata.

13. E faapefea ona e aʻoaʻoina le auala e tausia ai se aiga? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

¹³ Ia aʻoaʻo le auala e tausia ai se aiga. I le tele o vaipanoa, e faia e fafine le tele o feʻau i le aiga. Atonu e mafai ona fesoasoani atu lou tinā po o se isi tuafafine maufaatuatuaina i le faaleleia o tomai e te manaʻomia. Ua faapea mai se tuafafine e igoa iā Cindy: “O se tasi o meaalofa tāua na ou aʻoaʻoina mai i loʻu tinā, o le maua lea o le olioli mai i le galue mamafa. O le aʻoaʻoina o tomai e pei o le kuka, teuina o le fale, suʻisuʻi, ma le faia o faatau, ua faafaigofie ai loʻu olaga ma tele ai mea ou te faia i le auaunaga iā Ieova. Na aʻoaʻo foʻi aʻu e loʻu tinā i le faaalia o le agaga talimālō, ma ua ou feiloaʻi ai i uso ma tuafāfine na avea o ni faaaʻoaʻoga lelei iā te aʻu.” (Faata. 31:​15, 21, 22) O se tuafafine e sogasogā ma talimālō, e mafai ona avea o se faamanuiaga i lona aiga ma le faapotopotoga.—Faata. 31:​13, 17, 27; Galu. 16:15.

14. O le ā e te aʻoaʻoina mai i le faaaʻoaʻoga a Crystal, ma o le ā e tatau ona e uaʻi i ai?

¹⁴ Ia aʻoaʻo le auala e tausia ai oe lava. O lenā tomai ma le lotomalie i mea ua maua, o se tasi lea o sini tāua mo Kerisiano taʻumatuaina uma. (Fili. 4:11) Ua faapea mai le tuafafine o Crystal: “Na fesoasoani oʻu mātua i le filifilia o aʻu mataupu e ave i le aʻoga, ina ia mafai ai ona ou aʻoaʻoina ni tomai aogā. Na faalaeiauina aʻu e loʻu tamā e aʻoaʻoina mataupu tau tupe, ma ua matuā aogā iā te aʻu.”  E lē gata e tāua le aʻoaʻoina o tomai ina ia maua ai se galuega, ae e tāua foʻi le iloa o le auala e faaaogā ai tupe ma tausisi i ai. (Faata. 31:​16, 18) Ia ʻalofia aitalafu e lē manaʻomia ma ola i se olaga faigofie, ina ia uaʻi atu ai i sini faaleagaga.—1 Timo. 6:8.

15-16. Aiseā e tautele ai tuafāfine nofofua? (Mareko 10:​29, 30)

¹⁵ Pe a e atiaʻe uiga faaleagaga ma aʻoaʻoina tomai aogā, o le a lava saunia ai oe mo tiute tauave i le lumanaʻi. Seʻi iloilo nisi o mea e mafai ona e faia.

¹⁶ Atonu e te filifili e nofofua mo sina taimi. E tusa ai ma fetalaiga a Iesu, ua filifili nisi tuafāfine e lē faaipoipo, e ui e lē o se mea e faalaeiauina i a latou aganuu. (Mata. 19:​10-12) O isi ua filifili e nofofua ona o tulaga o mea. Ia e mautinoa, e lē vaai maulalo Ieova ma Iesu i tuafāfine Kerisiano nofofua. Ua avea tuafāfine nofofua ma taaʻiga lelei i faapotopotoga i le lalolagi aoao. O le alolofa ma le naunau moni i isi o nei tuafāfine Kerisiano, ua avea ai i latou ma tinā, uso, ma tuafāfine faaleagaga i le toʻatele.—Faitau le Mareko 10:​29, 30; 1 Timo. 5:2.

17. E faapefea ona sauniuni tuafāfine talavou mo le auaunaga faataimi atoa?

¹⁷ E mafai ona e auauna faataimi atoa. E telē le sao o tuafāfine i le galuega talaʻi i le lalolagi aoao. (Sala. 68:11) Pe e mafai ona e fuafua i le taimi lenei e auai i le auaunaga faataimi atoa? Atonu e mafai ona e auauna o se paeonia, tauofo i faugāfale, po o le Peteli. Ia tatalo e faatatau i lou sini. Ia talanoa atu i isi ua ausia na sini, ma iloa ai mea e te manaʻomia ina ia agavaa ai. Ona faia lea o se faasologa lelei ina ia e ausia ai lenā sini. Pe a ausia lou sini, o le a e maua ai le tele o avanoa mataʻina e auauna ai iā Ieova.

18. Aiseā e tatau ai i se tuafafine ona filifili lelei sana paaga? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

¹⁸ Atonu e te filifili e faaipoipo. O uiga ma tomai na tatou talanoaina, e fesoasoani iā te oe e avea ai o se avā lelei. Pe afai ua e mafaufau e faaipoipo, e ao ona filifili lelei lau paaga. O se tasi lea o filifiliga e sili ona tāua o le a e faia. Ia manatua, o le a e mulimuli i le tulaga ulu o le tane o le a e filifilia. (Roma 7:2; Efe. 5:​23, 33) O lea, ia fesili ifo: ʻPo o ia o se Kerisiano taʻumatuaina? Pe e na te faamuamua mea faaleagaga i lona olaga? Pe e na te faia filifiliga atamai? Pe e mafai ona ia taʻutino  mai ana mea sesē? Pe e faaaloalo o ia i fafine? Pe e iai ni ona tomai e lagolagoina ai aʻu i le itu faaleagaga, faaletino, ma faalogona? Pe e lelei le auala e taulima ai ona tiute tauave? O se faaaʻoaʻoga, o ā ona tiute tauave i le faapotopotoga, ma pe e lelei le auala e na te taulimaina ai?’ (Luka 16:10; 1 Timo. 5:8) O le mea moni, pe a e manaʻo e maua se tane lelei, e manaʻomia ona e sauniuni e avea o se avā lelei.

19. Aiseā e tautele ai le tiute tauave o le avea ma “fesoasoani”?

¹⁹ Ua faapea mai le Tusi Paia, o se avā lelei o ia o “se fesoasoani” ma o “sē e talafeagai lelei” mo lana tane. (Kene. 2:18) Po o lona uiga e faatauvaa le matafaioi a avā? E leai. O le avea o avā ma fesoasoani, o se tiute tauave tautele. O le mea moni, e masani ona faamatalaina Ieova i le Tusi Paia o se “fesoasoani.” (Sala. 54:4; Epe. 13:6) E avea le avā o se fesoasoani moni i lana tane pe a ia lagolagosua iā te ia, ma fesoasoani i lana tane e faatino filifiliga e aafia ai le aiga. O lona alofa foʻi iā Ieova, e saosaolaumea i le mauaina e lana tane o se talaaga lelei. (Faata. 31:​11, 12; 1 Timo. 3:11) E mafai ona e nofosauni mo lenei tiute tauave i le lumanaʻi, e ala i le faamalosia o lou alofa mo Ieova ma avea ma fesoasoani i lou aiga ma le faapotopotoga.

20. O le ā le aafiaga lelei o se tinā i lona aiga?

²⁰ Atonu e avea oe ma tinā. Pe a uma ona e faaipoipo, atonu e te lua filifili ma lau tane e fai se fanau. (Sala. 127:3) O lea, e tāua ai le fuafua mamao. O uiga ma tomai na talanoaina i lenei mataupu, o le a fesoasoani iā te oe pe a avea oe o se avā ma o se tinā. O lou alofa, agalelei, ma le onosaʻi, o le a maua ai e lou aiga se siʻomaga māfana lea o le a lagona ai e lau fanau le alofa ma le malupuipuia.—Faata. 24:3.

21. O ā o tatou faalogona e faatatau i tuafāfine, ma aiseā? (Tagaʻi i le ata i le faavaa.)

²¹ E matou te alolofa tele iā te outou tuafāfine, ona o mea uma o loo outou faia mo Ieova ma ona tagata. (Epe. 6:10) O loo outou galulue mamafa e atiaʻe uiga faaleagaga, aʻoaʻo tomai aogā e mafai ona fesoasoani iā te outou ma isi, ma sauniuni mo tiute tauave i le lumanaʻi. E tautele outou i le faalapotopotoga a Ieova!