1, 2. O le ā se mea na iloa e se uso e faatatau i lona itu faaleagaga, ma o le ā le gaoioiga na ia faia?

NA PAPATISO Robert a o talavou, ae e na te leʻi faatāuaina le upu moni. Ua ia faapea mai: “Ou te leʻi faia lava se mea sesē, ae sa tau ina fai laʻu auaunaga. Sa foliga atu o aʻu o se tagata e malosi faaleagaga, auai i sauniga uma ma auauna o se paeonia lagolago i ni nai masina o le tausaga. Ae sa iai se mea na misi i loʻu olaga.”

² Na faatoʻā malamalama Robert i le mea na misi i lona olaga ina ua faaipoipo. Na la faaalu le taimi ma lana avā e fesili ai le tasi i le isi i mataupu faale-Tusi Paia. E leʻi iai se faafitauli i le taliina o fesili e lana avā o sē e malosi faaleagaga. Ae na lagona pea e Robert lona māsiasi ona o le lē iloa tali fesili. Ua ia faapea mai: “E pei lava ou te leʻi iloa se mea. Na ou faapea ifo, ʻE tatau ona fai saʻu gaoioiga pe afai o le a avea aʻu ma ulu faaleagaga o laʻu avā.’” O le mea tonu lenā sa faia e Robert. Ua ia faapea mai: “Na ou suʻesuʻeina le Tusi Paia ma suʻesuʻe atili i ai, ma na amata ona tele mea ou te iloaina. Na ou maua ai le malamalama, ae o le mea e sili ona tāua, na atiaʻe ai sa ma faiā māfana ma Ieova.”

3. (a) O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai i le mea na tupu iā Robert? (e) O ā manatu autū o le a tatou talanoaina?

³ E mafai ona tatou aʻoaʻoina ni lesona tāua mai i le mea na tupu iā Robert. Atonu o loo iai so tatou malamalamaga i le Tusi Paia ma o loo  tatou auai e lē aunoa i sauniga ma le talaʻiga, ae e lē faapea ai ua avea i tatou o ni tagata faaleagaga. Atonu foʻi ua tatou agaʻigaʻi i luma faaleagaga, ae pe a iloilo lelei i tatou lava, e tatou te iloa ai e tele vala e mafai ona faaleleia o lo tatou itu faaleagaga. (Fili. 3:16) Ina ia fesoasoani iā i tatou e agaʻigaʻi pea i luma, o le a tatou taliina i lenei mataupu ni fesili autū se tolu: (1) O le ā e fesoasoani iā i tatou e iloilo ai le tulaga moni o lo tatou itu faaleagaga? (2) E faapefea ona tatou atiaʻe lo tatou itu faaleagaga ma faaauau pea ona tuputupu aʻe o se tagata faaleagaga? (3) E faapefea i le avea o i tatou o ni tagata e malolosi faaleagaga ona aogā i o tatou olaga i aso faisoo?

4. O ai o loo faatatau atu i ai le fautuaga o loo i le Efeso 4:23, 24?

⁴ Ina ua avea i tatou ma auauna a le Atua, na tatou faia ni suiga. O na suiga na aafia ai vala uma o lo tatou olaga, ma e leʻi gata ai i le taimi na tatou papatiso ai. Ua fautuaina i tatou ina ia faaauau pea ona “faafouina le malosi e pulea ai o [tatou] mafaufau.” (Efe. 4:23, 24) Talu ai e tatou te lē lelei atoatoa, o i tatou uma lava la e manaʻomia ona faaauau pea ona faia ni suiga. E oo lava iā i latou ua leva ona auauna iā Ieova, e manaʻomia ona faatumauina pea lo latou malosi faaleagaga.​—Fili. 3:12, 13.

5. O ā fesili e mafai ona fesoasoani ina ia tatou faia ai se iloiloga o i tatou lava?

⁵ Ina ia faaleleia ma faatumauina pea lo tatou malosi faaleagaga, e manaʻomia ona tatou faia se iloiloga faamaoni o i tatou lava. Pe e tatou te matutua pe talavou, e mafai ona tatou fesili ifo: ʻPo o oʻu mātauina suiga iā te aʻu e iloa ai o loo oʻu agaʻigaʻi i luma e avea o se tagata e mafaufau faaleagaga? Po o atili ona pei oʻu uiga o uiga o Keriso? O le ā se mea ua faailoa mai e faatatau i oʻu uiga ma amioga i sauniga faa-Kerisiano? O le ā se mea ua taʻu mai e faatatau i oʻu faanaunauga i mea ou te talanoa ai? O le ā se mea ua faailoa mai e faatatau i aʻu masaniga o le faia o suʻesuʻega a le tagata lava ia, oʻu laʻei ma teuga, po o le auala ou te tali atu ai i fautuaga? O le ā le auala ou te tali atu ai pe a feagai ma faaosoosoga? Po ua ou agaʻigaʻi i luma ma avea o se Kerisiano taʻumatuaina faaleagaga?’ (Efe. 4:13) O le manatunatu i a tatou tali i na fesili, e mafai ona fesoasoani iā i tatou e iloa ai po o le ā le malosi o lo tatou itu faaleagaga.

6. Ina ia iloilo le tulaga moni o lo tatou itu faaleagaga, o le ā le isi mea e ono manaʻomia?

⁶ Ina ia iloilo le tulaga moni o lo tatou itu faaleagaga, e ono iai taimi e tatou te manaʻomia ai le fesoasoani mai i isi. Na faailoa mai e le aposetolo o Paulo, e lē mafai e le tagata faaletino ona iloa le sesē o ona ala i luma o le Atua. Ae i le isi itu e malamalama le tagata faaleagaga i le auala e silasila mai ai le Atua i ni mataupu, ma e malamalama foʻi i ala sesē o le tagata faaletino. (1 Kori. 2:14-16; 3:1-3) Talu ai e iloa e toeaina le finagalo o Keriso, e masani ona latou vave iloa faailoga ua amata ona mafaufau se tasi e pei o se tagata faaletino. Pe a latou taumafai e fesoasoani mai, pe e tatou te talia ma faatatau a latou fautuaga? O le faia faapea, ua faamaonia atu ai e tatou te naunau ina ia faamalosia lo tatou itu faaleagaga.​—Fai. 7:5, 9.

7. Aiseā e lē lava ai le tau ina iloa o le Tusi Paia ina ia avea ai o se tagata e mafaufau faaleagaga?

⁷ Ia manatua, e lē lava le tau ina iloa o le Tusi Paia ina ia avea ai o se tagata e mafaufau faaleagaga. Na tele mea na iloa e le tupu anamua o Solomona e faatatau i ala o Ieova. Na mulimuli ane avea ana tusitusiga o se vaega o le Tusi Paia. Ae i le iʻuga, e leʻi tumau ona avea o ia o se tagata faaleagaga e faamaoni iā Ieova. (1 Tu. 4:29, 30; 11:4-6) O lea e ese mai i le iloaina o le Tusi Paia, o le ā e manaʻomia ona tatou faia? E manaʻomia ona tatou agaʻigaʻi pea i luma faaleagaga. (Kolo. 2:6, 7) Ae e faapefea ona fai lenā mea?

8, 9. (a) O le ā e fesoasoani iā i tatou e faamausalī ai lo tatou itu faaleagaga? (e) O le ā lo tatou sini pe a tatou suʻesuʻe ma manatunatu loloto? (Tagaʻi i le ata i luga aʻe o le matua.)

⁸ Na ʻaiʻoi atu Paulo i Kerisiano i le uluaʻi  senituri e ʻfinafinau ina ia avea ma tagata matutua.’ (Epe. 6:1) O ā laasaga e manaʻomia ona tatou uia, ina ia faatatauina ai le fautuaga a Paulo i aso nei? O se tasi o laasaga tāua o le suʻesuʻe lea o le tusi ʻIa Faatumau iā te Outou i le Alofa o le Atua.’ O le māeʻa lelei o le suʻesuʻeina o lenā tusi, o le a fesoasoani iā te oe e iloa ai auala e faatatauina ai mataupu silisili o le Tusi Paia i lou olaga. Pe afai ua māeʻa lau suʻesuʻega i lenā tusi, pe e mafai ona e suʻesuʻeina isi lomiga e fesoasoani ina ia mausalī ai lou faatuatua? (Kolo. 1:23) Pe e te faaalu se taimi e manatunatu loloto ai faatasi ma le tatalo, i auala e mafai ona e faatatauina ai i lou olaga mea o loo e suʻesuʻeina?

⁹ Ia manatua a o tatou suʻesuʻe ma manatunatu loloto, e tatau ona avea ma o tatou sini le atiaʻe o se faanaunauga loloto e faafiafia Ieova ma usiusitaʻi i ana tulafono. (Sala. 40:8; 119:97) I le taimi e tasi, e tatou te faia taumafaiga uma e teena mea e taofia ai lo tatou tuputupu aʻe faaleagaga.​—Tito 2:11, 12.

10. O le ā e mafai ona fai e talavou ina ia atiaʻe ai o latou itu faaleagaga?

¹⁰ Pe afai o oe o se talavou, po o iai ni ou sini faaleagaga? Pe a auai se tasi o uso o loo auauna i le Peteli i fonotaga matagaluega, e masani ona talanoa o ia i sui papatiso a o leʻi amata le polokalame. O le toʻatele o le ʻaupapatiso o talavou. E fesili i ai le uso po o ā o latou sini faaleagaga o loo iai. O le toʻatele e faailoa mai i a latou tali le mea tonu e latou te mananaʻo e fai e auauna ai iā Ieova, atonu e auauna i nisi vala o le auaunaga faataimi atoa, pe auauna foʻi i se oganuu o loo telē ai le manaʻoga mo tagata talaʻi o le Malo. Ae e iai isi talavou e foliga mai e lē mautonu po o ā ni o latou sini faaleagaga. Faamata e lē o faailoa mai ai e latou te leʻi faia se filifiliga tāua e faatutū ni o latou sini faaleagaga? I le avea ai o se talavou, ia fesili ifo: ʻPo o oʻu auai i gaoioiga faaleagaga ona o loo mananaʻo i ai oʻu mātua? Po o oʻu faalatalata atu i le Atua e ala i le atiaʻe o se faiā māfana ma ia?’ E lē na o talavou e faatatau atu i ai le fautuaga o le iai o ni sini faaleagaga. O nei sini o le a fesoasoani iā i tatou uma o ni auauna a Ieova, e faamalosia ai lo tatou itu faaleagaga.​—Fai. 12:1, 13.

11. (a) O le ā e manaʻomia ona tatou faia ina ia agaʻigaʻi ai pea i luma faaleagaga? (e) O le ā le faaaʻoaʻoga faale-Tusi Paia e mafai ona tatou faaaʻoaʻo i ai?

¹¹ Pe a tatou iloa vala e ao ona faaleleia, e manaʻomia ona tatou uia laasaga tāua o le a fesoasoani iā i tatou e agaʻigaʻi ai pea i luma. E tāua tele le avea ma tagata faaleagaga. O le mea moni e faalagolago i ai lo tatou ola. (Roma 8:6-8) Peitaʻi, e lē faapea e tatau ona tatou lelei atoatoa ina ia avea ai i tatou o ni ē e taʻumatuaina faaleagaga. E mafai e le agaga o Ieova ona fesoasoani mai ina ia tatou agaʻigaʻi ai i luma. Ae e manaʻomia ona tatou galulue mamafa. I nai tausaga ua mavae, na faapea mai ai John Barr o lē na avea o se sui o le Vaega Pule e faatatau i le Luka 13:24, “E toʻatele e lē ulu atu i le faitotoʻa vaitiiti ona e latou te lē o matuā filigā ina ia faamalolosi.” E manaʻomia ona tatou pei o Iakopo, o lē na tauivi pea ma se agelu seʻia oo ina ia maua se faamanuiaga. (Kene. 32:26-28) O le suʻesuʻeina o le Tusi Paia o se mea e maua ai le fiafia, ae e lē na o le tau ina faitau i ai ona e manaia i le faitau. E manaʻomia ona tatou taumafai malosi e saʻili i ai mo ni ʻoa tautele faaleagaga e aogā iā i tatou.

12, 13. (a) O le ā o le a fesoasoani iā i tatou e faatatauina le manatu o loo i le Roma 15:5? (e) E faapefea ona aogā iā i tatou le faaaʻoaʻoga ma le fautuaga a le aposetolo o Peteru? (i) O ā laasaga e mafai ona e uia ina ia atiaʻe ai lou itu faaleagaga? (Tagaʻi i le pusa “ Auala e Agaʻigaʻi ai i Luma Faaleagaga.”)

¹² A o tatou faia taumafaiga ina ia atiaʻe lo tatou itu faaleagaga, o le a foaʻi mai e le agaga paia le malosi e suia ai le auala e tatou te mafaufau ai. O le fesoasoani a le agaga paia, o le a faasolosolo ina tatou mafaufau ai e pei o Keriso. (Roma 15:5) O le a fesoasoani foʻi iā i tatou e liaʻi ese tuʻinanauga o le tino ma atiaʻe uiga e fiafia i ai le Atua. (Kala. 5:16, 22, 23) Pe  a tatou iloa ua tele ina taulaʻi atu o tatou mafaufau i meafaitino po o tuʻinanauga o le tino, e lē tatau ona tatou faavaivai. Ia talosaga atu pea mo le agaga, ona fesoasoani lea o Ieova iā te oe ina ia toe taulaʻi atu lou mafaufau i mea e tusa ma lona finagalo. (Luka 11:13) Ia manatua le aposetolo o Peteru, na iai taimi i lona olaga e leʻi gaoioi ai o se tagata faaleagaga. (Mata. 16:22, 23; Luka 22:34, 54-62; Kala. 2:11-14) Ae e leʻi faavaivai ai o ia. O le fesoasoani a Ieova na faasolosolo ai ona atiaʻe e Peteru le auala e mafaufau ai e pei o Keriso. E mafai foʻi ona tatou faia faapea.

¹³ O le mea moni na mulimuli ane taʻua e Peteru ni vala patino e mafai ona tatou galulue e faaleleia. (Faitau le 2 Peteru 1:5-8.) A o tatou “faia taumafaiga filigā” e atiaʻe uiga e pei o le amio pulea, tumau, ma le alofa i le ʻauuso, o le a fesoasoani lea iā i tatou e agaʻigaʻi ai pea i luma o ni tagata e mafaufau faaleagaga. I aso taʻitasi, ia fesili ifo, ʻO le ā e mafai ona ou galue ai i lenei aso ina ia ou agaʻigaʻi ai i luma faaleagaga?’

14. E faapefea i le avea o i tatou o ni tagata e mafaufau faaleagaga ona aafia ai o tatou olaga?

¹⁴ Pe a tatou mafaufau e pei o Keriso, o le a iai se aafiaga i a tatou faamatalaga, le auala e tatou te amioaʻi ai i galuega po o le aʻoga, ma filifiliga e tatou te faia i aso faisoo. O na filifiliga e faaalia ai o loo tatou taumafai e faaaʻoaʻo i le Keriso. I le avea ai ma tagata faaleagaga, e tatou te lē mananaʻo e faia se mea e faaleagaina ai la tatou faiā ma lo tatou Tamā i le lagi. Pe a feagai ma faaosoosoga, o o tatou uiga e pei o Keriso o le a fesoasoani iā i tatou e tetee atu ai. Pe a fai ni filifiliga, e tatou te faaalu se taimi e manatunatu loloto ai i fesili nei: ʻO ā mataupu silisili o le Tusi Paia o le a fesoasoani iā te aʻu? O le ā le gaoioiga e fai e Keriso i lenei tulaga? O le ā le filifiliga e faafiafiaina ai le finagalo o Ieova?’ Ina ia toleniina i tatou e mafaufau faapena, seʻi o tatou iloilo nisi o tulaga e ono tulaʻi mai. I nei tulaga taʻitasi, o le a tatou iloiloina ai se mataupu silisili faale-Tusi Paia, e mafai ona fesoasoani iā i tatou ina ia fai se filifiliga atamai.

15, 16. Aumai ni faataʻitaʻiga o auala e mafai ai ona aogā le mafaufau e pei o Keriso, pe a (a) filifili se paaga faaipoipo. (e) filifili a tatou aumea.

¹⁵ Filifilia o se paaga faaipoipo. O loo maua le mataupu silisili faale-Tusi Paia i le 2 Korinito 6:14, 15. (Faitau.) Ua faailoa manino mai i upu a Paulo, e lē mafai e se tagata faaleagaga ona autasi atoatoa ma se tagata faaletino. E faapefea ona faatatauina lenei manatu i le filifilia o se paaga faaipoipo?

¹⁶ Aumea. Mātau le mataupu silisili faale-Tusi Paia o loo i le 1 Korinito 15:33. (Faitau.) E lē faifaimea faatasi se tagata faaleagaga ma i latou e mafai ona faavaivaia lona itu faaleagaga. O ā fesili e mafai ona fesoasoani iā te oe i le faatatauina o lenei mataupu silisili? O se faataʻitaʻiga, e faapefea ona faatatau lenei mataupu silisili i le faaaogāina o tuatusi e faauō ai ma isi i le Initaneti? O le ā lau gaoioiga e tatau ona fai pe a valaaulia oe e ni tagata e te lē iloa e tou te taaalo i taaloga i luga o le Initaneti?

17-19. E faapefea i le avea o oe o se tagata e mafaufau faaleagaga ona fesoasoani e te (a) ʻalofia ai le saʻilia o gaoioiga e leai se aogā? (e) faataatitia ai ni sini i le olaga? (i) taulimaina ai feeseeseaʻiga?

¹⁷ Gaoioiga e taofia ai lo tatou tuputupu  aʻe faaleagaga. O loo iai i upu a Paulo i uso Kerisiano se lapataʻiga. (Faitau le Eperu 6:1.) O ā “galuega iʻuvale” e tatau ona tatou ʻalofia? O so o se gaoioiga e leai se aogā i lo tatou itu faaleagaga pe iʻu atu ai i le oti faaleagaga. E mafai ona fesoasoani lenei mataupu silisili iā i tatou e taliina ai fesili nei: ʻPe e aofia lenei gaoioiga i galuega o le tino? Pe e tatau ona fai saʻu vaega i lenei auala e suʻe ai tupe? Aiseā e lē tatau ai ona ou auai i taumafaiga a le lalolagi e suia le tulaga o mea?’

¹⁸ Sini faaleagaga. E manino taʻiala e faatatau i le faataatitia o ni sini, o loo aumaia i fetalaiga a Iesu i lana Lauga i le Mauga. (Mata. 6:33) E saʻili e le tagata faaleagaga sini faaleagaga. O le manatuaina o lenei mataupu silisili o le a fesoasoani iā i tatou e taliina ai fesili nei: ʻPe e tatau ona ou saʻilia aʻoaʻoga maualuluga? Pe e tatau ona ou talia se avanoa faigaluega e ofoina mai?’

¹⁹ Feeseeseaʻiga. E faapefea ona fesoasoani iā i tatou le fautuaga a Paulo i le faapotopotoga i Roma i le auala e taulima ai feeseeseaʻiga? (Roma 12:18) I le avea ai o ni soo o Keriso, e tatou te faia taumafaiga uma ina “ia nonofo filemu ma tagata uma.” Pe a tulaʻi mai feeseeseaʻiga, o le ā le auala e tatou te tali atu ai? Pe e faigatā ona tatou lolo atu i le manatu o le isi tagata? Pe e iloa i tatou o ni ē e “faatupuina le filemu”?​—Iako. 3:18.

20. Aiseā e te manaʻo ai ina ia e agaʻigaʻi pea i luma faaleagaga?

²⁰ O nisi nei o faaaʻoaʻoga e iloa ai le aogā o mataupu silisili faale-Tusi Paia iā i tatou, i le faia o filifiliga e ōgatusa ma mea o loo faatalitalia mai i se tagata faaleagaga. O le avea o se tagata e mafaufau faaleagaga, e mafai ona fesoasoani iā i tatou e maua ai ni olaga e sili ona fiafia ma faamalieina moni i aso faisoo. Ua faapea mai Robert lea na taʻua i le amataga o lenei mataupu: “Ina ua atiaʻe saʻu faiā māfana ma Ieova, sa avea aʻu o se tane ma se tamā e sili atu ona lelei. Sa ou maua le faamalieina ma le fiafia moni.” E mafai foʻi ona tatou mauaina na faamanuiaga pe afai e faatāua i o tatou olaga le agaʻigaʻi i luma faaleagaga. I le avea ai o i tatou o ni tagata faaleagaga, o le a tatou maua se olaga e sili ona faamalieina i le taimi nei ma “le ola moni” i le lumanaʻi.​—1 Timo. 6:19.