1, 2. Aiseā ua avea ai le faauōga a Ionatana ma Tavita o se faaaʻoaʻoga mataʻina o le faamaoni?

E MAUTINOA na maofa Ionatana i le lototele o lenei talavou o Tavita. Na fasiotia e Tavita le sauʻai o Koliata, ma ia avatu “le ulu o le Filisitia” i le tamā o Ionatana, o Saulo le tupu o Isaraelu. (1 Samu. 17:57) Na mautinoa e Ionatana o loo faatasi le Atua ma Tavita, ma talu mai lenā taimi na matuā māfana ai le faauōga a Tavita ma Ionatana. Na la tautō o le a faamaoni pea le tasi i le isi. (1 Samu. 18:1-3) Na faamaoni pea Ionatana iā Tavita i lona olaga atoa.

² Na faamaoni pea Ionatana iā Tavita e ui lava na filifilia e Ieova Tavita ae lē o ia, e avea ma tupu e sosoo ai o Isaraelu. Na popole Ionatana i lana uō ina ua taumafai Saulo e fasiotia o ia. Na ia iloa o loo iai Tavita i le toafa i Horesa, o lea na alu atu ai o ia e faalaeiau i lana uō ina ia faalagolago pea iā Ieova. Na taʻu atu e Ionatana iā Tavita: “Aua e te fefe; auā e lē maua oe e le lima o Saulo loʻu tamā, e avea lava oe ma tupu o  Isaraelu, o aʻu foʻi ou te pito atu iā te oe.”—1 Samu. 23:16, 17.

3. O le ā sa sili ona tāua i le olaga o Ionatana, ma e faapefea ona tatou iloa? (Tagaʻi i le ata i luga aʻe o le matua.)

³ E masani ona tatou vaai maualuga i tagata faamaoni. Ae pe e tatou te vaai maualuga iā Ionatana ona o lona faamaoni iā Tavita? E leai. O le faamaoni i le Atua o le mea lea na sili ona tāua i le olaga o Ionatana. O le māfuaaga lea e leʻi lotoleaga ai iā Tavita ae sa faamaoni iā te ia, e ui lava o le a avea Tavita ma tupu. Na fesoasoani foʻi Ionatana iā Tavita e faalagolago iā Ieova. Na faamaoni nei tane iā Ieova faapea foʻi le tasi i le isi. Sa la tausisi i la laʻua tautoga: “Ia iai Ieova i lo ta va, atoa foʻi ma laʻu fanau ma lau fanau i aso uma lava.”—1 Samu. 20:42.

4. (a) E faapefea ona tatou maua le fiafia ma le faamalieina? (e) O le ā o le a tatou iloiloina i lenei mataupu?

⁴ E tatau foʻi ona tatou faamaoni i o tatou aiga, o uō, ma uso ma tuafāfine i le faapotopotoga. (1 Tesa. 2:10, 11) Ae e sili atu ona tāua lo tatou faamaoni iā Ieova. O Ia ua tatou maua ai le ola. (Faaa. 4:11) E tatou te maua le fiafia ma le faamalieina pe a tatou faamaoni iā te ia. Ae ua tatou iloa, e tatau foʻi ona tatou faamaoni i le Atua i taimi faigatā. O le a tatou iloiloina i lenei mataupu, le auala e fesoasoani ai le faaaʻoaʻoga a Ionatana, ina ia faamaoni iā Ieova i ni vala se fā: (1) pe a tatou manatu e lē tatau ona faaaloalo i se tasi ua iai le pule, (2) pe a tatou filifili po o ai e tatou te faamaoni i ai, (3) pe a faauigasesē a tatou gaoioiga e se uso taʻimua ma feutagaʻi ma i tatou i se auala lē tonu, (4) pe a tatou manatu e faigatā ona tausisi i se tautoga.

5. Aiseā na faigatā ai i tagata Isaraelu ona faamaoni iā Ieova a o avea Saulo ma tupu?

⁵ Sa feagai Ionatana ma tagata o Isaraelu ma se tulaga faigatā. Sa lē usiusitaʻi le tupu o Saulo le tamā o Ionatana, ma na teena o ia e Ieova. (1 Samu. 15:17-23) Ae na faataga pea e Ieova Saulo e pule mo le tele o tausaga. O lea, na faigatā ai i tagata ona faamaoni iā Ieova, ona sa faia e le tupu sa filifilia e nofo i le “nofoālii o Ieova” mea matuā leaga.—1 No. 29:23.

6. O le ā na iloa ai na tumau faamaoni Ionatana iā Ieova?

⁶ Na tumau faamaoni Ionatana iā Ieova. Seʻi manatu i le mea na faia e Ionatana ina ua lē usiusitaʻi Saulo i le Atua. (1 Samu. 13:13, 14) I lenā taimi, na ō mai ai le ʻautau tele a Filisitia ma kariota e 30,000 ina ia osofaʻia Isaraelu. E na o le 600 fitafita a Saulo, ae e na o i laʻua ma Ionatana e iai auupega. Ae e leʻi fefe Ionatana auā sa ia manatua upu a le perofeta o Samuelu, “e lē tuulafoaʻiina e Ieova lona nuu ona o lona suafa sili.” (1 Samu. 12:22) Na faapea atu Ionatana i se isi fitafita, “e lē faigatā iā Ieova ona faaolaina, e ala i ni tagata e toʻatele pe toʻaitiiti.” O lea, na laʻua osofaʻia ai se vaega o tagata Filisitia ma fasiotia ai le pe ā ma le toʻa 20 o i latou. Na faatuatua Ionatana iā Ieova ma na faamanuiaina ai o ia. Na faapogaia e Ieova se mafuiʻe ma gatete ai tagata Filisitia, ona toe fetauaʻi ai lea ma fefasiotiaʻi i latou lava, ma manumalo ai Isaraelu i le taua.—1 Samu. 13:5, 15, 22; 14:1, 2, 6, 14, 15, 20.

7. Na faapefea ona feutagaʻi Ionatana ma lona tamā?

⁷ E ui lava na faaauau ona lē usiusitaʻi Saulo iā Ieova, ae sa usiusitaʻi pea Ionatana i lona tamā pe a lē solia ai se tulafono  a le Atua. O se faaaʻoaʻoga, sa la tau faatasi e puipuia tagata o le Atua.—1 Samu. 31:1, 2.

8, 9. E faapefea i le faaaloalo iā i latou ua iai le pule ona faaalia ai lo tatou faamaoni i le Atua?

⁸ E pei o Ionatana, e mafai ona tatou faamaoni iā Ieova e ala i le usiusitaʻi i faigāmalo pe a lē solia ai se tulafono a le Atua. Ua faatagaina e Ieova nei “faipule silisili” e pule iā i tatou, ma o lona finagalo ia tatou faaaloalo iā i latou. (Faitau le Roma 13:1, 2.) O le māfuaaga lea e tatau ai ona tatou feutagaʻi ma le faaaloalo ma se sui o le malo, e tusa pe e lē faamaoni ma e tatou te manatu e lē tatau ona faaaloalo i ai. E tatau ona tatou faaaloalo iā i latou uma ua tuu i ai e Ieova le pule, e aofia le aiga ma le faapotopotoga.—1 Kori. 11:3; Epe. 13:17.

⁹ O Olga ^[1] o se tuafafine mai i Amerika i Saute, sa faamaoni o ia iā Ieova, e ala i lona faaaloalo i lana tane e ui i lona agaleaga iā Olga. O nisi taimi e lē fia talanoa ai lana tane iā te ia pe fai atu iā te ia ni upu faatigā, ona o ia o se Molimau a Ieova. Na fai atu foʻi lana tane o le a alu ma ave la laʻua fanau ae tuu na o ia. Ae e leʻi “taui atu” e Olga le “leaga i le leaga.” Sa ia faia le mea sili e avea ai o ia o se avā lelei. Sa ia faia ana meaʻai, tatā ona lavalava, ma tausia isi o lona aiga. (Roma 12:17) Pe a talafeagai, e la te ō faatasi e asiasi i le aiga ma uō a lana tane. O se faaaʻoaʻoga, na manaʻo lana tane e la te ō i le isi aai i le maliu o lona tamā, ma sa saunia e Olga mea uma e manaʻomia mo le malaga. Na faatalitali Olga i fafo o le falesā a o faia le sauniga o le maliu. Ina ua mavae le tele o tausaga, sa amata ona fai lelei e le tane a Olga o ia, ona o lona onosaʻi ma lona faaaloalo pea iā te ia. O le taimi lenei ua ia faalaeiauina Olga ina ia auai i sauniga, ma e na te momolia o ia. O nisi taimi, e la te auai faatasi ma Olga i sauniga.—1 Pete. 3:1.

10. Na faapefea ona iloa e Ionatana po o ai e tatau ona faamaoni i ai?

¹⁰ Sa feagai Ionatana ma se filifiliga faigatā, ina ua fai atu Saulo o le a ia fasiotia  Tavita. Na ia manaʻo e faamaoni i lona tamā ma faamaoni foʻi iā Tavita. Peitaʻi, na iloa e Ionatana o loo faatasi le Atua iā Tavita ae lē o Saulo, o lea sa ia faamaoni ai iā Tavita. Na ia lapataʻia Tavita ia lafi, ae sa ia talosaga atu iā Saulo e aua le fasiotia Tavita.—Faitau le 1 Samuelu 19:1-6.

11, 12. E faapefea i le alofa i le Atua ona fesoasoani iā i tatou e faamaoni ai iā te ia?

¹¹ O Alisa o se tuafafine mai i Ausetalia, na tatau ona filifili po o ai e faamaoni i ai. A o ia suʻesuʻeina le Tusi Paia, na ia taʻu atu i lona aiga mea ua ia aʻoaʻoina. Na ia taʻu atu foʻi iā i latou e na te lē faamanatuina le Kerisimasi, ma faamatala i ai le māfuaaga. I le amataga e leʻi fiafia lona aiga, ae mulimuli ane na latou matuā feita iā te ia. Sa latou manatu, ua lē toe ano atu Alisa iā i latou. Sa faapea atu lona tinā, e lē toe fia vaai iā te ia. Ua faapea mai Alisa: “Sa matuā faateʻia aʻu ma lagona le mafatia, ona ou te alofa tele i loʻu aiga. Ae na ou maumauaʻi e faamuamua Ieova ma lona Alo i loʻu loto, ma na ou papatiso i le fonotaga na sosoo ai.”—Mata. 10:37.

¹² E lē tatau ona sili atu lo tatou faamaoni i so o se mea e pei o ʻautaaalo, aʻoga, po o se atunuu nai lo o lo tatou faamaoni iā Ieova. O se faaaʻoaʻoga, na fiafia Enelē e taalo i le mū i le aʻoga, ma manaʻo ai e mālō lana aʻoga i le tauvaga mū. Ae talu ai na taalo o ia i faaiʻuga o vaiaso uma, na itiiti ai lona taimi mo talaʻiga ma sauniga. Ua faapea mai Enelē, sa sili atu lona faamaoni i le aʻoga nai lo o le faamaoni i le Atua. O lea, na ia filifili ai loa e lē toe taalo mo le aʻoga.—Mata. 6:33.

13. E faapefea i le faamaoni i le Atua ona fesoasoani iā i tatou pe a feagai ma faafitauli i le aiga?

¹³ O nisi taimi e faigatā ai ona tatou faamaoni i sui eseese o le aiga. O se faaaʻoaʻoga, ua faapea mai Keneti: “Ou te manaʻo e asiasi e lē aunoa i loʻu tinā matua, ma sau e matou te nonofo i nisi taimi. Ae e lē lelei le va o loʻu tinā ma laʻu avā.” Na ia toe faapea mai: “E lē mafai ona ou faafiafiaina uma i laʻua i le taimi e tasi.” Na manatunatu Keneti i le mea ua fai mai ai le Tusi Paia, ma iloa ai e tatau ona ia faafiafiaina lana avā ma faamaoni iā te ia i lenei tulaga. O lea, na ia maua le vaifofō e fiafia i ai lana avā. Ona ia faamatala atu lea i lana avā o māfuaaga e tatau ai ona ia agalelei i lona tinā. Na ia faamatala atu foʻi i lona tinā le māfuaaga e tatau ai ona ia faaaloalo i lana avā.—Faitau le Kenese 2:24; 1 Korinito 13:4, 5.

14. Na faapefea ona feutagaʻi Saulo ma Ionatana i se auala lē tonu?

¹⁴ E mafai foʻi ona tatou faamaoni iā Ieova, e tusa pe feutagaʻi se uso taʻimua ma i tatou i se auala lē tonu. Na faauuina e le Atua le tupu o Saulo, ae sa ia agaleaga i lona lava atalii. E leʻi malamalama Saulo i le māfuaaga na alofa ai lona atalii iā Tavita. Pe a taumafai lona atalii e fesoasoani iā Tavita, sa matuā ita Saulo ma faamāsiasi lona atalii i luma o tagata. Ae na faaaloalo pea Ionatana i lona tamā. Ae i le taimi e tasi, sa faamaoni o ia iā Ieova ma Tavita, o lē na filifilia e le Atua e avea ma tupu e sosoo ai o Isaraelu.—1 Samu. 20:30-41.

15. E tatau faapefea ona tatou tali atu pe a feutagaʻi se uso ma i tatou i se auala lē tonu?

¹⁵ I faapotopotoga i aso nei, ua taumafai uso taʻimua e feutagaʻi ma tagata uma i se auala tonu. Ae e lē lelei atoatoa nei  uso. O le māfuaaga lenā, atonu e latou te lē malamalama ai i le pogai e tatou te faia ai se mea. (1 Samu. 1:13-17) O lea, pe a faauigasesē a tatou gaoioiga e isi, ia tatou faamaoni pea iā Ieova.

16. O ā tulaga e tatau ai ona tatou faamaoni i le Atua ma le lē manatu faapito?

¹⁶ Na manaʻo Saulo e avea Ionatana ma tupu e sosoo ai nai lo o Tavita. (1 Samu. 20:31) Sa alofa Ionatana iā Ieova ma faamaoni iā te ia. E leʻi manatu faapito o ia, o lea na avea ai o ia ma uō a Tavita ma tausisi i lana tautoga sa fai. O so o se tasi e alofa iā Ieova ma faamaoni iā te ia, pe a “tautō o ia i se mea e tigā ai, e lē toe suia e ia.” (Sala. 15:4) Talu ai e tatou te faamaoni i le Atua, e tatou te tausisi ai i a tatou tautoga. O se faaaʻoaʻoga, pe a tatou faia se maliega faapisinisi, e tatou te faia le mea ua tatou malilie e fai e tusa lava pe faigatā. Pe a iai ni faafitauli i a tatou faaipoipoga, e tatou te faaalia lo tatou alolofa iā Ieova e ala i le faamaoni pea i a tatou paaga faaipoipo.—Faitau le Malaki 2:13-16.

17. Ua faapefea ona fesoasoani lenei suʻesuʻega iā te oe?

¹⁷ E tatou te mananaʻo e pei o Ionatana, ia faamaoni i le Atua e oo lava i tulaga faigatā. O lea, ia tatou faamaoni pea i o tatou uso ma tuafāfine, e tusa pe faatigā mai iā i tatou. O le a tatou faafiafiaina ai le finagalo o Ieova, ma o le auala sili lea e tatou te maua ai le fiafia. (Faata. 27:11) E tatou te mautinoa o le a ia faia le mea sili mo i tatou ma tausia lelei i tatou. I le mataupu e sosoo mai, o le a tatou aʻoaʻoina ni lesona mai i nisi sa faamaoni ma lē faamaoni i le taimi o Tavita.