1, 2. (a) E faapefea ona ese le faamoemoe matagofie o Kerisiano moni, mai i le faamoemoe o tagata o loo i le lalolagi a Satani? (e) O ā fesili tāua o le a tatou iloiloina?

MAʻEU se faamoemoe matagofie ua maua e Kerisiano moni! E tusa po o i tatou o ni ē faauuina po o “isi mamoe,” ae ua tatou faamoemoe uma e vāai i le faataunuuina o le finagalo o le Atua na iai i le amataga, ma le faapaiaina o le suafa o Ieova. (Ioa. 10:16; Mata. 6:9, 10) O nisi na o mea e sili ona lelei e tulimataʻia e se tagata! Ua loa foʻi tausaga o tatou naunau i le taui na folafola mai, o le ola e faavavau a lē o se vaega o le “lagi fou” a le Atua, po o se vaega o le “lalolagi fou.” (2 Pete. 3:13) I le taimi e tasi, o loo tatou faamoemoe foʻi e faateleina pea faamanuiaga faaleagaga o tagata o le Atua.

² E iai foʻi mea o loo faamoemoe i ai i latou o loo i le lalolagi a Satani. Peitaʻi, e latou te lē mautinoa pe e taunuu moni o latou faamoemoega. O se faataʻitaʻiga, e faitau miliona i latou o loo taaalo i taaloga faitupe e faamoemoe e fia mālō i se loto, ae e latou te lē o mautinoa. I le isi itu, o le faatuatua moni o le “faatalitali lea ma le mautinoa” i lo tatou faamoemoe o ni Kerisiano. (Epe. 11:1) Ae e te ono taumānatu, e faapefea ona ou mautinoa i mea o loo ou faatalitali i ai? O ā aogā o le iai o se faatuatua malosi i mea o loo ou faamoemoe i ai?

3. O le ā e faavae aʻe ai le faatuatua moni faa-Kerisiano?

 ³ O le faatuatua e lē o se uiga na faananau mai ma tagata agasala, ma e lē otometi foʻi ona maua. E maua le faatuatua faa-Kerisiano pe a galue le agaga paia o le Atua i se loto usiusitaʻi. (Kala. 5:22) E lē o taʻua i le Tusi Paia o Ieova e faatuatua, pe e na te manaʻomia foʻi le faatuatua. Talu ai o Ieova e ona le malosi uma lava ma le atamai uma, e leai la se mea e taofia ai o ia mai le faataunuuina o lona finagalo. E mautinoa e lo tatou Tamā o i le lagi o le a faataunuuina faamanuiaga na ia folafolaina mai, ma i lana silafaga e pei lava ua uma ona faataunuuina. O lea na ia fetalai ai: “Ua taunuu!” (Faitau le Faaaliga 21:3-6.) O le faatuatua faa-Kerisiano e faavae i le mea moni e faapea, o Ieova “o le Atua faamaoni,” ma e na te faataunuu ana folafolaga uma.​—Teu. 7:9.

4. O le ā le faamoemoe na faatāua e tane ma fafine faamaoni na soifua a o lumanaʻi le faa-Kerisiano?

⁴ I le mataupu e 11 o le tusi o Eperu, o loo lisi mai ai igoa o tane ma fafine faatuatua e toʻa 16. Na faasino atu le tusitala o lenei tusi faagaeeina iā i latou ma le toʻatele o isi, na “maua le molimau e faapea na finagalo malie le Atua iā i latou ona o lo latou faatuatua.” (Epe. 11:39) Na ʻfaatalitali ma le mautinoa’ i latou uma nei, o le a aumaia e le Atua le “fanau” folafolaina e taofia le fouvalega a Satani, ma faataunuu le finagalo o Ieova na iai i le amataga. (Kene. 3:15) O na auauna faamaoni na maliliu a o leʻi tatalaina e le “fanau” folafolaina o Iesu Keriso, le avanoa mo le ola i le lagi. (Kala. 3:16) E ui i lea, ona o folafolaga mautinoa a Ieova, o le a toe faatutūina mai ai i latou ma maua le ola lelei atoatoa i le parataiso i le lalolagi.​—Sala. 37:11; Isa. 26:19; Ho. 13:14.

5, 6. O le ā na taulaʻi atu i ai le faamoemoe o Aperaamo ma lona aiga, ma na faapefea ona faamalosia pea lo latou faatuatua? (Tagaʻi i le ata i luga aʻe o le matua.)

⁵ Ua faapea mai le Eperu 11:13 e faatatau i nisi na soifua a o lumanaʻi le faa-Kerisiano: “Na feoti i latou uma nei a o faatuatua pea, e ui lava e leʻi faataunuuina folafolaga i o latou aso, ae na latou iloa mamao atu nei mea, ma talia ma le fiafia.” O se tasi o i latou nei o Aperaamo. Pe sa taulaʻi atu pea o ia i le faamoemoe fiafia o le ola i lalo o le pulega a le “fanau” folafolaina? Na avatu e Iesu se tali manino i ē na tetee ane, ina ua ia faapea atu: “Na matuā olioli lo outou tamā o Aperaamo i le faamoemoe e vaai i mea o le a ou faia, ma na ia vaai i ai ma olioli ai.” (Ioa. 8:56) O le manatu foʻi lenā na iā Sara, Isaako, Iakopo, ma isi e toʻatele na taulaʻi atu lo latou faamoemoe i le Malo i le lumanaʻi, “o le tufuga ma o lē na fausia lea aai [po o lenā Malo], o le Atua lea.”​—Epe. 11:8-11.

⁶ Na faapefea ona faamalosia pea e Aperaamo ma lona aiga lo latou faatuatua? E foliga mai na latou aʻoaʻoina e faatatau i le Atua e ala i le faalogologo i tala mai i ē faamaoni matutua, maua ni faaaliga mai i le Atua, po o le faitau foʻi i faamaumauga maufaatuatuaina anamua. E sili atu i lea, e leʻi galo iā i latou mea na latou aʻoaʻoina, ae na latou faatāua folafolaga ma tapulaa a le Atua, ma manatunatu loloto i ai. Talu ai na latou mautinoa atoatoa i lo latou faamoemoe, na nofosauni ai nei tane ma fafine e fesagaʻia tulaga faigatā, ina ia tumau ai pea lo latou faamaoni i le Atua.

7. O ā sauniuniga ua saunia ma le agalelei e Ieova e faamalosia ai lo tatou faatuatua, ma o le ā e tatau ona tatou faia i na sauniuniga?

⁷ Ina ia faamalosia lo tatou faatuatua, ua saunia mai ma le agalelei e Ieova lana Afioga le Tusi Paia mo i tatou. Ina ia maua le “fiafia” ma le “taulau manuia,” e tatau ona tatou faitau e lē aunoa le Afioga a le Atua, ia faitau i  aso taʻitasi pe a talafeagai. (Sala. 1:1-3; faitau le Galuega 17:11.) I le pei o auauna a Ieova a o lumanaʻi le faa-Kerisiano, e tatau ona faaauau ona tatou manatunatu loloto i folafolaga a le Atua ma usitaʻia ana tapulaa. Ua faamanuiaina foʻi i tatou e Ieova i le anoanoaʻi o meaʻai faaleagaga, ua ia saunia e ala mai i le “pologa faamaoni ma le faautauta.” (Mata. 24:45) O lea, o le faatāua o mea ua tatou aʻoaʻoina mai i nei sauniuniga faaleagaga mai iā Ieova, o le a pei ai i tatou o auauna faatuatua anamua, o ē na ʻfaatalitali ma le mautinoa’ i lo latou faamoemoe i le Malo.

8. E faapefea i le tatalo ona faamalosia ai lo tatou faatuatua?

⁸ O le tatalo o le isi vala tāua lea na faamalosia ai le faatuatua o molimau na soifua a o lumanaʻi le faa-Kerisiano. Na faamalosia lo latou faatuatua a o mātauina le tali mai o le Atua i a latou tatalo. (Nee. 1:4, 11; Sala. 34:4, 15, 17; Tani. 9:19-21) E mafai foʻi ona faaleo atu o tatou popolega iā Ieova, ma lo tatou iloa o le a ia faafofoga mai ma faamalosia i tatou ina ia tumau ma le olioli. O le a faamalosia foʻi lo tatou faatuatua pe a tali mai o ia i a tatou tatalo. (Faitau le 1 Ioane 5:14, 15.) Talu ai o le faatuatua o se vala o le fua o le agaga, e tatau la ona tatou “talosaga atu pea” mo le agaga o le Atua, e pei ona uunaʻia i tatou e Iesu e fai.​—Luka 11:9, 13.

9. E lē gata i a tatou tatalo mo i tatou lava, ae o ai isi e tatau ona faaaofia i a tatou tatalo?

⁹ Ae e lē tatau ona faatapulaa a tatou tatalo i le Atua mo na o tatou lava manaʻoga. E mafai foʻi ona tatou faafetai atu ma viia Ieova i aso taʻitasi, ona ʻo le matuā tele ma le lē mafaitaulia o ana galuega ofoofogia.’ (Sala. 40:5) Ia atagia atu foʻi i a tatou tatalo, o loo tatou “manatua i latou o saisaitia i le falepuipui e peiseaʻī ua saisaitia faatasi [i tatou] ma i latou.” E tatau ona tatou tatalo mo lo tatou ʻauuso i le lalolagi aoao, aemaise lava “i latou o loo taʻimua” iā i tatou. E pāʻia o tatou loto pe a mātauina le auala e tali mai ai Ieova i a tatou tatalo ma le lotogatasi.​—Epe. 13:3, 7.

10. O ā faaaʻoaʻoga o auauna a le Atua na tausisi i lo latou faamaoni, ma o le ā na mafai ai ona faamalosia i latou?

¹⁰ I le Eperu mataupu e 11, o loo faamatala ai e le aposetolo o Paulo tofotofoga na tumau ai le toʻatele o auauna a Ieova e lē o taʻua o latou igoa. O se faaaʻoaʻoga, o loo taʻua e le aposetolo ni fafine faatuatua na maliliu a latou fanau, ae na mulimuli ane toe faatutūina mai. Na sosoo ai ma lona taʻua o nisi e “leʻi talia le faasaʻolotoina o i latou i se togiola, ina ia latou maua ai se toetū e sili atu ona lelei.” (Epe. 11:35) E ui e tatou te lē o mautinoa po o ai na faasino atu i ai Paulo, ae o nisi e pei o Napota ma Sakaria, na fetogia i maa ma oo ai i le oti ona o le usiusitaʻi i le Atua ma le faia o lona finagalo. (1 Tu. 21:3, 15; 2 No. 24:20, 21) Sa mafai ona “faasaʻolotoina” Tanielu ma ana aumea pe a lē tausisi i le faamaoni. Peitaʻi, o lo latou faatuatua i le mana o Ieova na pei ai lava na latou ʻpunitia gutu o leona,’ ma ʻtaofia le malosi o le afi.’​—Epe. 11:33, 34; Tani. 3:16-18, 20, 28; 6:13, 16, 21-23.

11. O ā tofotofoga na tumau ai nisi o perofeta ona o lo latou faatuatua?

¹¹ O nisi o perofeta e pei o Mekaio ma Ieremia, ʻna faapuapuagatiaina e ala i tauemuga ma le faafalepuipuiina’ ona o lo latou faatuatua. O isi e pei o Elia, na “feoaʻi solo i toafa, ma mauga, ma ana, ma lua i le eleele.” Sa tumau i latou uma ona ʻo le faatalitali ma le mautinoa i mea ua faamoemoe i ai.’​—Epe. 11:1, 36-38; 1 Tu. 18:13; 22:24-27; Iere. 20:1, 2; 28:10, 11; 32:2.

12. O ai le faaaʻoaʻoga silisili o le tumau i tofotofoga, ma o le ā na fesoasoani iā te ia?

¹² Ina ua uma ona ia faamatala le toʻatele o tane ma fafine faatuatua, na faamamafa e Paulo le faaaʻoaʻoga silisili—o lo tatou Alii o  Iesu Keriso. Ua faapea mai le Eperu 12:2: “Ona o le olioli sa i ona luma, na tumau ai o ia e ui ina faapuapuagatia i le laau, na lē amanaʻia e ia le mā, ma nofo o ia i le itu taumatau o le nofoālii o le Atua.” O lea la, e tatau ona tatou “manatunatu lelei” i le faaaʻoaʻoga a Iesu o le faatuatua, i taimi o tofotofoga e sili ona ogaoga. (Faitau le Eperu 12:3.) I le pei o Iesu, na tausisia foʻi e uluaʻi Kerisiano na faamaturoina e pei o le soo o Anetipa, lo latou faamaoni. (Faaa. 2:13) O le a latou maua le taui o le toetū i le ola i le lagi, lea e sili atu i le ʻtoetū e sili ona lelei’ na tulimataʻia e auauna faatuatua anamua. (Epe. 11:35) Ina ua mavae le faavaeina o le Malo i le 1914, na toe faatutūina aʻe ai na auauna faauuina faamaoni ua maliliu, i tino agaga i le lagi e pule faatasi mai ma Iesu i le fanau a tagata.​—Faaa. 20:4.

13, 14. O ā tofotofoga na fesagaʻia e Rudolf Graichen, ma o le ā na fesoasoani iā te ia e tumau ai?

¹³ E faitau miliona tagata tapuaʻi o le Atua i aso nei o loo mulimuli i le faaaʻoaʻoga a Iesu, e ala i le taulaʻi atu pea i lo latou faamoemoe, ma lē faatagaina tofotofoga e faavaivaia ai lo latou faatuatua. Seʻi manatu i le faaaʻoaʻoga a Rudolf Graichen, o lē na fanau  i Siamani i le 1925. Sa ia manatua ata o vaaiga i le Tusi Paia na tautau i puipui o lona fale. Na tusi o ia: “O se tasi o ata o loo faaalia mai ai le luko ma le tamaʻi mamoe, o le tamaʻi ʻoti ma le nameri, o le tamaʻi povi ma le leona, o loo nonofo ma le filemu, ma o loo taʻitaʻia e se tamaitiiti. . . . O loo tumau pea lenā vaaiga i loʻu mafaufau.” (Isa. 11:6-9) E ui i sauāga ogaoga na ia fesagaʻia i le tele o tausaga, muamua e ala mai i leoleo faapitoa a Siamani, ma mulimuli ane mai i leoleo nanā o vaega Komunisi o Siamani i Sasaʻe, ae na tumau pea le faatuatua malosi o Rudolf i le lalolagi parataiso.

¹⁴ O isi tofotofoga faigatā na fesagaʻia e Rudolf, e aofia ai le maliu o si ona tinā i le nofoaga o faasalaga mamafa i Ravensbrück ona o le maʻi tugā o le typhus, ma le vaai atu ua faavaivaia le faatuatua o lona tamā, ma ia sainia se pepa e faailoa ai le lē toe avea ma Molimau a Ieova. Ina ua faasaʻoloto Rudolf mai i le falepuipui, sa ia maua le faaeaga e auauna ai o se ovasia o le matagaluega, ma mulimuli ane auai i le Aʻoga o Kiliata. Na tofia o ia e galue o se misionare i Chile, lea na toe auauna ai foʻi o se ovasia o le matagaluega. Peitaʻi, e leʻi gata ai i inā tofotofoga. Ina ua mavae le tausaga talu ona faaipoipo i se tuafafine misionare e igoa iā Patsy, ae maliu loa le la tama teine. Mulimuli ane, na maliu foʻi lana avā pele ina ua faatoʻā 43 ona tausaga. Na tumau Rudolf i nei tofotofoga uma e ui i lona tulaga matua ma le tigā, ma sa auauna pea o se paeonia sauatoa ma se toeaina, ina ua lomia le talaaga o lona soifuaga i Le Olomatamata o Aokuso 1, 1997, itulau e 20-25.

15. O ā ni faaaʻoaʻoga i aso nei o Molimau a Ieova o loo tumau pea ma le olioli e ui i sauāga?

¹⁵ O loo faaauau ona olioli Molimau a Ieova i lo latou faamoemoe e ui i sauāga ogaoga o loo latou fesagaʻia pea. O se faataʻitaʻiga, e toʻatele o tatou uso ma tuafāfine o loo faafalepuipui i Eritrea, Sigapoa, ma Korea i Saute. O le toʻatele o i latou e māfua ona o le usiusitaʻi i le fetalaiga a Iesu e aua le “tago i le pelu.” (Mata. 26:52) E aofia ai iā i latou nei Isaac, Negede, ma Paulos, ia ua silia ma le 20 tausaga o faafalepuipui i Eritrea! E ui ua latou lē maua le saʻolotoga e tausia ai o latou mātua, ma faia ni a latou faaipoipoga, ae o loo tumau pea le faamaoni o nei uso e ui i le matuā faileagaina o i latou. O o latou foliga fiafia o loo tatou vaaia i luga o le upega tafaʻilagi jw.org, e faaalia ai o loo tumau pea le malosi o lo latou faatuatua. E oo foʻi i leoleo o le falepuipui ua latou faaaloalogia nei uso.

16. E faapefea i le faatuatua malosi ona puipuia ai oe?

¹⁶ O le toʻatele o auauna a Ieova e latou te lē o fesagaʻia ni sauāga ogaoga faapena. E ese le auala o loo tofotofoina ai lo latou faatuatua. E toʻatele o loo fesagaʻia le tulaga mativa, faiga tāua, ma mala faalenatura. O isi o loo fesagaʻia tulaga e pei ona oo iā Mose ma augātamā, o le tuua lea o se olaga sologa lelei ma le taʻutaʻua i le lalolagi. O loo latou taumafai malosi e tetee i le faaosoosoga o le manaʻo tele i meafaitino, ma se olaga manatu faapito. O le ā ua mafai ai ona latou tumau? O lo latou alolofa mo Ieova ma le faatuatua malosi i lana folafolaga, o le a ia faasaʻo mea lē tonu uma, ma tauia ana auauna faamaoni i le ola e faavavau i le lalolagi fou amiotonu.​—Faitau le Salamo 37:5, 7, 9, 29.

17. O le ā ua e maumauaʻi e fai, ma o le ā o le a talanoaina i le mataupu o loo sosoo mai?

¹⁷ Ua tatou mātauina mai i lenei mataupu le auala e mafai ai e le manatunatu loloto i folafolaga a le Atua ma le tatalo e lē aunoa, ona faamalosia ai lo tatou faatuatua. O le iʻuga, o le a mafai ai ona tatou tumau i tofotofoga o le faatuatua, a o ʻfaatalitali ma le mautinoa’ i lo tatou faamoemoe faa-Kerisiano. Peitaʻi, i le Tusi Paia e tele isi mea e aofia ai i le faatuatua, ma o le a talanoaina na vala i le mataupu o loo sosoo mai.