1, 2. O ā luʻitau o loo fesagaʻia e auauna a Ieova?

E IAI se tauiviga o loo feagai ma tagata tapuaʻi faamaoni, na amata mai lava i le taimi o le uluaʻi tagata faamaoni o Apelu. Na tusi le aposetolo o Paulo i Kerisiano Eperu, ʻna outou tumau i tauiviga i le tele o mafatiaga,’ ina ia maua le finagalo malie o Ieova ma ana faamanuiaga. (Epe. 10:32-34) Na faatusatusa e Paulo tauiviga o loo feagai ma Kerisiano i le finafinau o tagata taaalo i taaloga i Eleni, e pei o taufetuliga, piiga, ma fusuaga. (Epe. 12:1, 4) I aso nei, o loo tatou tamomoʻe i le taufetuliga i le ola ma e iai o tatou fili e mananaʻo ia tatou tosina ese, ia tatou paʻuʻū, ia faatoʻilaloina i tatou, ma aveesea lo tatou fiafia ma lo tatou lumanaʻi manuia.

² Muamua, o loo tatou tauivi malosi e faasagatau iā Satani ma lana lalolagi amioleaga. (Efe. 6:12) E tāua tele ona tatou taumafai e teena le aafia i “mea ua matuā mautū” a le lalolagi e aofia ai ona talitonuga, filosofia, ma masaniga leaga e pei o amioga lē mamā, ulaula tapaa, faapea le faaaogāsesē o le ʻava malosi ma fualaau faasāina. E tatau foʻi ona tatou tauivi pea e teena le  lotovaivai ma vaivaiga faaletino.—2 Kori. 10:3-6; Kolo. 3:5-9.

3. Ua faapefea ona toleni i tatou e Ieova e tetee atu i o tatou fili?

³ Pe e mafai moni ona tatou faatoʻilaloina nei fili malolosi? Ioe e mafai, ae e tatau ona tatou tauivi malosi. Na faatusa e Paulo o ia i se tagata fusu: “E faapea foʻi ona ou tuʻi, ou te lē tuʻi i le ʻea.” (1 Kori. 9:26) E pei ona fusu se tagata fusu i lana paga, e tatau foʻi ona tatou teena o tatou fili. Ua toleni i tatou e Ieova ma fesoasoani mai i la tatou tauiviga. Ua ia saunia faatonuga faasaoola i lana Afioga. Ua ia fesoasoani mai foʻi iā i tatou e ala i lomiga faale-Tusi Paia, sauniga faa-Kerisiano, fonotaga ma tauaofiaga. Po o e faatatauina mea o loo e aʻoaʻoina? Pe afai e te lē o faia faapea, ua pei la o lenā o loo e “tuʻi i le ʻea,” ma e te lē o tetee atu atoatoa i lou fili.

4. E faapefea ona tatou ʻalofia le faatoʻilaloina i le leaga?

⁴ E ono osofaʻia e o tatou fili i tatou i taimi e tatou te matuā vaivai ma lē nofosauni ai. O lea e tatau ai ona tatou mataala. Ua lapataʻi mai le Tusi Paia: “Aua le faatoʻilaloina oe i le leaga; ae ia faatoʻilaloina pea le leaga i le lelei.” (Roma 12:21) O le fautuaga ʻaua le faatoʻilaloina i tatou i le leaga,’ e faailoa mai ai e mafai ona e faatoʻilaloina le leaga. E mafai ona tatou faia faapea pe afai e tatou te tetee pea i ai. Ae i le isi itu, e mafai ona faatoʻilaloina i tatou e Satani, lana lalolagi leaga, ma o tatou tuʻinanauga lē lelei atoatoa, pe afai e tatou te lē mataala ma tetee atu pea. Aua neʻi o tatou matataʻu iā Satani ma toʻilalo ai.—1 Pete. 5:9.

5. (a) O le ā e fesoasoani i la tatou tauiviga ina ia maua faamanuiaga a le Atua? (e) O ā faaaʻoaʻoga faale-Tusi Paia o le a tatou iloiloina?

⁵ E tatau i ē e tauivi ona manatua le māfuaaga o la latou tauiviga, ina ia taulau manuia ai. Ina ia maua le finagalo malie o le Atua ma ana faamanuiaga, e tatau ona latou uaʻi atu i le faamautinoaga o loo i le Eperu 11:6: “O lē e faalatalata atu i le Atua, e tatau ona ia talitonu o loo soifua o ia, ma e na te tauia ē e matuā saʻili iā te ia.” O le veape Eleni ua faaliliuina i le “matuā saʻili,” e mafai ona faasino atu i taumafaiga fitā ma maumauaʻi. (Galu. 15:17) Ua aumaia foʻi i le Tusi Paia faaaʻoaʻoga mataʻina a tane ma fafine na taumafai ma le maumauaʻi e maua faamanuiaga a Ieova. Na feagai Iakopo, Rasela, Iosefa, ma Paulo, ma tulaga na faavaivaia ai i latou i le itu faaletino ma faalogona. Peitaʻi, na latou finafinau pea seʻia oo ina maua faamanuiaga tautele. E faapefea ona tatou mulimuli i a latou faaaʻoaʻoga?

6. O le ā na fesoasoani iā Iakopo e finafinau ai, ma na faapefea ona tauia o ia? (Tagaʻi i le ata i luga aʻe o le matua.)

⁶ Na tauivi ma finafinau le augātamā o Iakopo ona o lona alofa iā Ieova, talisapaia mea faaleagaga, ma faatuatua atoatoa i le folafolaga a Ieova o le a ia faamanuia i lana fanau. (Kene. 28:3, 4) O le māfuaaga lea e ui ai ina toetoe atoa le 100 tausaga o Iakopo, ae na ia faia mea uma ina ia maua ai le faamanuia a le Atua, ma na oo lava ina la tauivi ma se agelu na liutino tagata. (Faitau le Kenese 32:24-28.) Pe na iai iā Iakopo le malosi manaʻomia e tauivi ai ma lenei agelu malosi? E mautinoa e leai. Peitaʻi, sa tauivi malosi o ia ma e leʻi solomuli. Ioe, na tauia lona finafinau. Sa talafeagai ai le igoa na ia mauaina o Isaraelu (o lona uiga “o Lē na Finau ma le Atua”). Na maua e Iakopo le taui tautele lea o loo tatou saʻilia, o le mauaina o le finagalo malie o Ieova ma lana faamanuia.

7. (a) O le ā le tulaga faigatā na fesagaʻia e Rasela? (e) Na faapefea ona ia tauivi pea seʻia oo ina faamanuiaina?

 ⁷ Na tulimataʻia e le avā pele a Iakopo o Rasela, le taimi o le a faataunuu ai e Ieova le folafolaga i lana tane. Peitaʻi, na iai se faafitauli e leʻi mafai ona ia foʻia. E leʻi iai sana fanau. I lenā taimi, o lenā tulaga e matuā mafatia ai. Na faapefea ona maua e Rasela le malosi faaletino ma tau faalogona e tauivi ai pea ma tulaga faigatā na lotovaivai ai, lea e lē mafai ona ia foʻia? E leʻi mou ese lona faamoemoe. Nai lo o lea, na faaauau ona ia tauivi e ala i le tatalo faatauanau pea iā Ieova. Na faafofoga Ieova i tatalo faamaoni a Rasela, ma mulimuli ane faamanuia o ia i le mauaina o se fanau. E lētioa alaga fiafia Rasela: ʻO tauiviga malolosi na ou tauivi ai. Ua ou manumalo mai ai!’—Kene. 30:8, 20-24.

8. O ā luʻi faigatā na umi ona fesagaʻia e Iosefa, ma e faapefea ona avea ma faaaʻoaʻoga lelei le auala na ia tali atu ai?

⁸ O le faaaʻoaʻoga mataʻina a Iakopo ma Rasela, e mautinoa sa iai se aafiaga malosi i la laʻua tama o Iosefa, i le auala na ia taulimaina ai foʻi tofotofoga o lona faatuatua. O le 17 o tausaga o Iosefa, na suia atoatoa ai lona olaga. O le lotoleaga o ona uso, na latou faatau ese atu ai o ia e avea ma pologa. Mulimuli ane, sa ia onosaʻi i le tele o tausaga na faafalepuipui ai ma le lē tonu o ia i Aikupito. (Kene. 37:23-28; 39:7-9, 20-21) E leʻi lotovaivai ai Iosefa, pe teuloto le ita ina ia tauimasui ai. Nai lo o lea, na uaʻi atu lona loto ma lona mafaufau i lana faiā lelei ma Ieova. (Levi. 19:18; Roma 12:17-21) E mafai ona fesoasoani le faaaʻoaʻoga a Iosefa iā i tatou. O se faaaʻoaʻoga, e tusa pe faigatā le siʻomaga na tatou ola aʻe ai, pe foliga mai ua leai se faamoemoe o lo tatou tulaga i le taimi lenei, e manaʻomia ona tatou finafinau ma tauivi pea. E mautinoa pe a tatou faia faapea, o le a faamanuia Ieova iā i tatou.—Faitau le Kenese 39:21-23.

9. O ā taumafaiga e tatau ona tatou faia ina ia maua ai le faamanuia a Ieova, e pei ona faia e Iakopo, Rasela, ma Iosefa?

⁹ Seʻi mafaufau i se tulaga o loo e fesagaʻia atonu o loo avea o se tofotofoga iā te oe. Atonu o ni faiga lē tonu, faailoga tagata, tauemuga, po o le tuuaʻia sesē foʻi o oe e se tasi ona o le lotoleaga. Nai lo o le lotovaivai, ia manatua vala na fesoasoani iā Iakopo, Rasela, ma Iosefa e auauna ai pea iā Ieova ma le olioli. Na faamanuia ma faamalosia i latou e le Atua ona sa faaauau ona latou matuā talisapaia mea faaleagaga. Sa faaauau ona latou tauivi ma gaoioi e ōgatusa ma a latou tatalo faatauanau. Ua tatou tulata atu i le iʻuga o lenei faiga amioleaga o mea, o lea ua iai māfuaaga lelei e tatou te taofimau ai i le faamoemoe ua folasia mai mo i tatou. Pe e te lotomalie e tauivi ina ia maua le finagalo malie o Ieova?

10, 11. (a) O ā tulaga e tatou te tauivi ai ina ia maua le faamanuia a le Atua? (e) O le ā e fesoasoani iā i tatou ina ia faia filifiliga ai saʻo ma manumalo i le lotovaivai ma faatosinaga?

¹⁰ O ā nisi o tulaga e manaʻomia ona e tauivi ai ina ia maua le faamanuia a le Atua? O se tasi o tulaga o loo fesagaʻia e le toʻatele, o le tauivi lea e foʻia vaivaiga faaletino. O loo faia e nisi taumafaiga maumauaʻi ia faatumau se vaaiga saʻo i le faiva. Ae atonu o loo taumafai nisi ina ia tumau pea e ui i maʻi o le tino, po o faalogona o le tuua toʻatasi. E lē tatau foʻi ona tatou manatu māmā i le tauivi o isi e faamagalo ē na faatigā pe agasala iā i latou. E tusa po o le ā le umi talu ona tatou auauna iā Ieova, ae e tatau iā i tatou uma ona tauivi e tetee atu i mea e faalavelavea ai la tatou auaunaga i le Atua, o lē e na te tauia ē e faamaoni.

 ¹¹ O le mea moni, o se luʻi le faia o filifiliga saʻo ma mulimuli i ala faa-Kerisiano. Ae e atili ai ona faigatā ona e faaʻoleʻole o tatou loto. (Iere. 17:9) Pe a e iloa ua amata ona e aafia i ni vala lē lelei, ia ōle atu mo le agaga paia. O le tatalo ma le agaga paia, e mafai ona e maua ai le malosi e faia le mea saʻo ma faamanuia mai ai Ieova iā te oe. Ia gaoioi e ōgatusa ma au tatalo. Ia taumafai e faitau se vaega o le Tusi Paia i aso taʻitasi, ma sema se taimi mo au lava suʻesuʻega, ma faia e lē aunoa le Tapuaʻiga a le Aiga.—Faitau le Salamo 119:32.

12, 13. O le ā na fesoasoani i ni Kerisiano se toʻalua e pulea ai o laʻua tuʻinanauga sesē?

¹² E tele faaaʻoaʻoga o auala na fesoasoani ai le Afioga a le Atua, lona agaga, ma lomiga faale-Tusi Paia i Kerisiano e foʻia ai tuʻinanauga sesē. Sa faitau se tasi talavou i le mataupu “E Faapefea Ona E Teena Faanaunauga Sesē?” i le Ala Mai! o Aperila-Iuni, 2004. O ā ni ona faalogona? “O loo oʻu taumafai e pulea oʻu mafaufauga sesē. Sa ou lagona o aʻu o se vaega o le ʻauuso, ina ua ou faitau i le mataupu, ʻo le toʻatele e matuā faigatā tele le taua ina ia manumalo i faanaunauga sesē.’ Na ou iloa ai e lē na o aʻu o loo tupu ai lenei mea.” Na ia maua foʻi aogā mai i se mataupu e faatatau i le silafaga a le Atua i tauatane ma tauafafine, lea na lomia i le Ala Mai! faa-Peretania o Oketopa 8, 2003. ^[1] Na taʻua i le mataupu, o nisi mea e tatou te tauivi ai e pei o ni “mea matuitui i le tino.” (2 Kori. 12:7) A o tauivi pea e faia le mea saʻo, e mafai ona iai se vaaiga mautinoa i le lumanaʻi. Na ia faapea  mai: “O le māfuaaga lea ou te mafaufau ai i aso taʻitasi, e mafai ona ou tumau faamaoni. Ou te matuā faafetai iā Ieova ona o le faaaogāina o lana faalapotopotoga, e fesoasoani iā i tatou i le auala e ola ai i lenei faiga leaga o mea.”

¹³ Seʻi mafaufau foʻi i le faaaʻoaʻoga a se tuafafine i le Iunaite Setete. Ua ia tusi mai: “Ou te faafetai atu i le tou fafagaina pea o i matou i meaʻai i le taimi tatau. E masani ona ou manatu na tusia nei mataupu mo aʻu. Sa ou tauivi i le tele o tausaga ma se tuʻinanauga sesē e inosia e Ieova. E iai taimi na ou tau faavaivai ai. Ou te iloa e alofa mutimutivale ma faamagalo Ieova, ae o le mea moni ou te leʻi ʻinoʻino i lenei faanaunauga sesē, o lea na ou manatu ai e lē mafai ona ou mauaina lana fesoasoani. O lenei tauiviga umi na aafia ai vala uma o loʻu olaga. . . . Ina ua māeʻa ona ou faitau i le mataupu ʻPo o iā te Oe “se Loto e Iloa ai” Ieova?’ i Le Olomatamata o Mati 15, 2013, na ou lagona ai o loo naunau Ieova e fesoasoani mai iā te aʻu.”

14. (a) O ā faalogona o Paulo e faatatau i mea na ia tauivi ai? (e) E faapefea ona tatou manumalo i o tatou vaivaiga faaletagata?

¹⁴ Faitau le Roma 7:21-25. Na malamalama lelei Paulo i le faigatā o le tauivi ma tuʻinanauga ma vaivaiga o le tino lē lelei atoatoa. Peitaʻi, na ia mautinoa atoatoa e mafai ona manumalo i lenei tauiviga pe a faalagolago iā Ieova e ala i le tatalo, ma faatuatua i le taulaga togiola a Iesu. Ae e faapefea i tatou? A o tatou tauivi ma o tatou vaivaiga faaletagata, e mafai ona tatou manumalo. E faapefea? E ala i le faaaʻoaʻo iā Paulo i le faalagolago atoatoa iā Ieova nai lo o lo tatou lava malosi, ma faaalia le faatuatua i le togiola.

15. Aiseā e mafai ai ona fesoasoani le tatalo iā i tatou, ina ia faamaoni ai pea ma tumau i tofotofoga?

¹⁵ E finagalo le Atua e faailoa atu lo tatou matuā popole i se mataupu. O se faaaʻoaʻoga, seʻi faapea ua aafia i tatou po o se sui o lo tatou aiga i se maʻi tugā po o ni faiga lē tonu. E faaalia lo tatou maufaatuatuaina atoatoa o Ieova e ala i le ōle atu iā te ia i le tatalo, ina ia foaʻi mai le malosi e faaauau ai ona tatou faamaoni, ma lē mou ese atu ai lo tatou olioli ma le malosi faaleagaga. (Fili. 4:13) O mea na tutupu i Kerisiano i aso o Paulo ma aso nei, e faamaonia ai o le tatalo e mafai ona faafouina ai lo tatou malosi, ma atiaʻe ai lo tatou mautinoa lea e mafai ona tatou tumau ai.

16, 17. O le ā ua e maumauaʻi e fai?

¹⁶ E matuā fiafia le Tiapolo e vaai mai ua tatou faavaivai ma toʻilalo. Ia tatou maumauaʻi e “taofimau i le mea e lelei.” (1 Tesa. 5:21) Ia mautinoa e mafai ona tatou manumalo i la tatou taua ma Satani, lana lalolagi leaga, ma o tatou tuʻinanauga agasala. E mafai ona tatou faia faapea, pe a maufaatuatuaina atoatoa le mana o Ieova e faamalosia ai i tatou.—2 Kori. 4:7-9; Kala. 6:9.

¹⁷ Ia faia taumafaiga uma ina ia tatou tau ai pea, tauivi pea, finafinau pea, ma tumau pea. Ia tatou mautinoa atoatoa iā Ieova, o le a ia ʻliligi ifo i o tatou luga faamanuiaga seʻia oo ina matuā tele lava.’—Mala. 3:10.