1. E pei ona taʻua i le Efeso 6:10-13, o le ā se tasi o auala ua faaalia mai ai le manatu mamafa o Ieova iā i tatou? Faamatala.

O SE tasi o auala sili ua faaalia mai ai e Ieova lona manatu mamafa i ana auauna, o le fesoasoani lea iā i latou ina ia tetee atu i o latou fili. O o tatou fili sili o Satani ma ana temoni. Ua lapataʻia e Ieova i tatou e faatatau i nei fili, ma foaʻi mai mea e tatou te manaʻomia ina ia tetee atu ai iā i latou. (Faitau le Efeso 6:10-13.) E mafai ona tatou tetee atu i le Tiapolo, pe a tatou talia le fesoasoani a Ieova ma faalagolago atoatoa iā te ia. E mafai foʻi ona iai iā i tatou le vaaiga mautinoa sa iā Paulo ina ua ia faapea mai: “Afai e ʻau le Atua ma i tatou, o ai la e faasagatau mai?”​—Roma 8:31.

2. O le ā o le a iloiloina i lenei mataupu?

² I le avea ai o i tatou ma Kerisiano moni, e tatou te lē soona uaʻi atu iā Satani ma ana temoni. Nai lo o lea, e tatou te uaʻi atu i le aʻoaʻoina o le poto e faatatau iā Ieova ma auauna iā te ia. (Sala. 25:5) Peitaʻi, e manaʻomia ona tatou iloa auala e gaoioi ai Satani. O le māfuaaga, ina ia lē faasesēina ai i tatou i ana togafiti. (2 Kori. 2:11) O le a talanoaina i lenei mataupu se tasi o auala autū o loo faaaogā e Satani ma ana temoni e faasesē ai tagata. O le a tatou talanoaina foʻi auala e mafai ona tatou teena ai Satani ma ana temoni.

3-4. (a) O le ā e aofia ai i faiga faaagaga? (e) O le ā le toʻatele o i latou ua talitonu i faiga faaagaga?

³ O se tasi o auala autū ua faaaogā e Satani ma temoni e faasesē ai tagata, o faiga faaagaga. O i latou e faia faiga faaagaga,  e faapea mai e mafai ona latou iloa ma faia mea e lē mafai ona iloa pe faia e tagata. O se faaaʻoaʻoga, ua faapea mai nisi e mafai ona latou iloa le lumanaʻi e ala i le faia o valovaloga po o le saʻili i fetu. O nisi ua faafoliga mai ua mafai ona latou talanoa i tagata ua feoti. Ua faia e isi tagata faiga faataulāitu, pe faalauatau foʻi isi tagata. *

⁴ O le ā le toʻatele o i latou ua talitonu i faiga faaagaga? I se suʻesuʻega na faia i atunuu e 18 i Amerika Latina ma le Atu Karipiane, na iloa ai o le pe ā ma le tasi vaetolu o tagata e talitonu i faiga faataulāitu ma faamaneta, ae e faapena foʻi le toʻatele o tagata e talitonu e mafai ona fesootaʻi ma agaga. E iai foʻi se isi suʻesuʻega na fai i atunuu e 18 i Aferika. I se fua faatatau, o le silia i le ʻafa o tagata na faia ai le suʻesuʻega e talitonu i faiga faataulāitu. Ioe, po o fea lava e tatou te nonofo ai, e tatau ona tatou mataala i faiga faaagaga. O le māfuaaga, o loo taumafai Satani e faasesēina “le lalolagi atoa.”​—Faaa. 12:9.

5. O ā faalogona o Ieova e faatatau i faiga faaagaga?

⁵ O Ieova o “le Atua faamaoni.” (Sala. 31:5) O ā ni ona faalogona i faiga faaagaga? E ʻinoʻino i ai o ia, ma na ia fetalai atu i le nuu o Isaraelu: “Aua neʻi maua iā te oe o se tasi e faaui ane lona atalii po o lona afafine i le afi, o sē e faia valovaloga faataulāitu, o sē e faia faiga faaagaga, po o se tasi e saʻili i ni faailoilo o mea o le a tutupu po o se faataulāitu, po o se tasi e na te faalauatau i isi, po o se tasi e alu atu i sē e saʻili i agaga, po o lē e vavalo i mea e tutupu i le lumanaʻi, po o se tasi e fesili atu i ē ua oti. E inosia e Ieova i latou uma e faia na mea.” (Teu. 18:10-12) E lē o toe ola Kerisiano i le Tulafono na avatu e Ieova i le nuu o Isaraelu. Peitaʻi, e lē suia ona faalogona e faatatau i faiga faaagaga.​—Mala. 3:6.

6. (a) Ua faapefea ona faaaogā e Satani faiga faaagaga e faapologa ai tagata? (e) E tusa ai ma le Failauga 9:5, o le ā le upu moni e faatatau i le tulaga o le tagata ua oti?

⁶ Ua lapataʻia e Ieova i tatou e faatatau i faiga faaagaga, ona e na te silafia e faaaogā e Satani nei faiga e faapologa ai tagata. Ua faaaogā e Satani faiga faaagaga e faaauiluma ai pepelo, e pei o le ola pea o le tagata i se isi mea pe a maliu. (Faitau le Failauga 9:5.) E faaaogā foʻi e Satani faiga faaagaga e faafefe ai tagata ma liliu ese ai mai iā Ieova. O lona faanaunauga ina ia faatuatua tagata i agaga leaga, nai lo o le faatuatua iā Ieova.

7. O le ā ua faailoa mai e Ieova iā i tatou?

⁷ E pei ona taʻua muamua, ua faailoa mai e Ieova mea e manaʻomia ona tatou iloa ina ia lē faasesēina ai i tatou e Satani ma ana temoni. Seʻi o tatou iloiloina nisi o laasaga tāua e tatau ona tatou uia ina ia tetee atu ai iā Satani ma ana temoni.

8. (a) O le ā le auala autū e tatou te teena ai agaga leaga? (e) E faapefea i le Salamo 146:4 ona faaalialia ai pepelo a Satani e faatatau i le tagata ua oti?

⁸ Faitau le Afioga a le Atua ma manatunatu loloto i ai. O le auala autū lea e tatou te teena ai pepelo o loo faaauiluma e agaga leaga. E tai pei le Afioga a le Atua o se pelu maʻai e mafai ona faatoʻilaloina ma faaalialia ai pepelo a Satani. (Efe. 6:17) O se faaaʻoaʻoga, ua faaalialia i le Tusi Paia le pepelo o le manatu e mafai ona fesootaʻi tagata oti  ma tagata o loo feola. (Faitau le Salamo 146:4.) Ua taʻua ai foʻi e na o Ieova e mafai ona faailoa mai ma le saʻo mea e tutupu i le lumanaʻi. (Isa. 45:21; 46:10) Pe a tatou faitau la ma manatunatu loloto e lē aunoa i le Afioga a le Atua, o le a faaaupega ai i tatou e teena ma ʻinoʻino i pepelo o loo taumafai agaga leaga e faatalitonu ai i tatou.

9. O ā mea e fesootaʻi atu i faiga faaagaga e tatau ona tatou ʻalofia?

⁹ Ia teena le faia o so o se mea e fesootaʻi atu i faiga faaagaga. I le avea ai ma Kerisiano moni, e lē faia sa tatou vaega i so o se ituaiga o faiga faaagaga. O se faaaʻoaʻoga, e tatou te lē ō atu i taulāitu pe taumafai e fesootaʻi ma tagata oti i so o se auala. E pei ona taʻua i le mataupu ua mavae, e tatou te ʻalofia agaifanua i taimi o maliu e faavae mai i le talitonuga o loo ola pea le tagata oti i se isi nofoaga. E tatou te lē faaaogāina foʻi valovaloga pe saʻili i fetu ina ia iloa ai mea o le a tutupu i le lumanaʻi. (Isa. 8:19) E tatou te iloa e mataʻutia tele na faiga, ma e mafai ona tatou fesootaʻi tuusaʻo atu ai iā Satani ma ana temoni.

10-11. (a) O le ā na faia e nisi i le uluaʻi senituri ina ua latou aʻoaʻoina le upu moni? (e) E tusa ai ma le 1 Korinito 10:21, aiseā e tatau ai ona tatou mulimuli i le faaaʻoaʻoga a uluaʻi Kerisiano, ma e faapefea ona tatou faia faapea?

¹⁰ Ia lafoaʻi mea e fesootaʻi atu i faiga faataulāitu. E iai nisi sa nonofo i Efeso i le uluaʻi senituri sa aafia i faiga faaagaga. Ae ina ua latou aʻoaʻoina le upu moni, na vave ona latou gaoioi. “E toʻatele i latou o ē na faia faiga faaagaga, ua faaputuputu faatasi a latou tusi, ma susunu ai i le afi i luma o tagata uma.” (Galu. 19:19) Sa latou faia taumafaiga uma ina ia teena ai agaga leaga. E taugatā a latou tusi mo faiga faataulāitu. Peitaʻi, e latou te leʻi foaʻiina pe faatau atu i isi na tusi, ae na latou faatamaʻia uma. Sa sili atu ona tāua iā i latou le faafiafiaina o Ieova, nai lo o a latou tusi taugatā.

 ¹¹ E faapefea ona tatou mulimuli i le faaaʻoaʻoga a na Kerisiano i le uluaʻi senituri? E atamai mo i tatou le lafoaʻi o so o se mea e fesootaʻi atu i faiga faataulāitu. E aofia ai asoa ma so o se mea e faaaogā e tagata ina ia puipuia ai i latou mai i agaga leaga.​—Faitau le 1 Korinito 10:21.

12. O ā fesili e tatau ona tatou fesili ifo ai e faatatau i a tatou faafiafiaga?

¹² Ia iloilo ma le faaeteete au faafiafiaga. Ia fesili ifo: ʻPo ou te faitau i tusi, mekasini, po o mataupu i le Initaneti e faatatau i faiga faataulāitu? Ae e faapefea musika ou te faalogologo ai, o ata tifaga ma polokalame i le televise ou te matamata ai, po o taaloga vitiō ou te taalo ai? Po o aofia i aʻu faafiafiaga ni faiga faaagaga? Po o aofia ai tagata e mimitiina toto o isi tagata, tagata ua feoti ae toe feola mai o ni aitu, po o vaaiga e faaaogā ai ni mana uigaese? Po o faaali mai ai faiga faamaneta ma faiga faalauatau o ni mea lelei?’ Peitaʻi, e lē o faafiafiaga uma e iai tala faafagogo e fesootaʻi atu i faiga faaagaga. Pe a iloilo au faafiafiaga, ia maumauaʻi e ʻalofia so o se mea e inosia e Ieova. E tatou te mananaʻo e faia le mea sili “ina ia maua se lotofuatiaifo lelei” i luma o le Atua.​—Galu. 24:16. *

13. O le ā e tatau ona tatou ʻalofia?

¹³ ʻAlofia le faamatala o tala e faatatau i temoni. E tatou te mananaʻo e mulimuli i le faaaʻoaʻoga na faataatia e Iesu. (1 Pete. 2:21) A o leʻi afio mai o ia i le lalolagi, sa soifua muamua o ia i le lagi, ma sa ia malamalama lelei e faatatau iā Satani ma ana  temoni. Peitaʻi, e na te leʻi faamatalaina ni tala e faatatau i mea na faia e nei agaga leaga. Na ia molimau atu e faatatau iā Ieova, nai lo o le aʻoaʻo o tagata e faatatau iā Satani. E mafai ona tatou mulimuli i le faaaʻoaʻoga a Iesu e ala i le lē faamatalaina atu o tala e faatatau i temoni. Nai lo o lea, ia atagia atu i a tatou upu e “puna mai i [o tatou] loto mea lelei,” po o upu moni.​—Sala. 45:1.

14-15. (a) Aiseā e lē tatau ai ona tatou fefefe i agaga leaga? (e) O le ā e faamaonia ai e mafai e Ieova ona puipuia ona tagata?

¹⁴ Aua tatou te fefefe i agaga leaga. I lenei lalolagi lē lelei atoatoa, e tele mea leaga e mafai ona tutupu iā i tatou. E mafai ona tatou aafia faafuaseʻi i faalavelave, maʻi, e oo lava i le oti. Ae e lē tatau ona tatou mafaufau e tutupu na mea ona o agaga leaga. Ua faapea mai le Failauga 9:11, e mafai ona “tutupu faafuaseʻi” mea i so o se tasi “i le taimi e leʻi faatalitalia.” E sili atu foʻi le malosi o Ieova nai lo o temoni. O se faaaʻoaʻoga, e leʻi faatagaina e le Atua Satani e na te fasiotia Iopu. (Iopu 2:6) I aso o Mose, na faaalia e Ieova e tele atu lona mana nai lo o ositaulaga na faia faiga faaagaga i Aikupito. (Eso. 8:18; 9:11) O le mana o Ieova na tutuli ese ai e Iesu Satani ma ana temoni mai i le lagi, ae lafo mai i le lalolagi. Ua lata mai foʻi le taimi o le a lafo ai i latou i le tō, ma o le a lē mafai ona latou faia se mea e afāina ai tagata.​—Faaa. 12:9; 20:2, 3.

¹⁵ E tele faamaoniga ua tatou vaaia o le puipuiga a Ieova i ona tagata i aso nei. Seʻi mafaufau i le vala lenei: O loo tatou talaʻia ma aʻoaʻo atu le upu moni i so o se vaega o le lalolagi. (Mata. 28:19, 20) O le iʻuga, ua tatou faaalialia ai i lumamea galuega a le Tiapolo. O le mea mautinoa, e taofia e Satani la tatou galuega pe ana mafai ona ia faia faapea. Peitaʻi, e lē o le mea lenā o loo tupu. O lea, e lē tatau ona tatou fefefe i agaga leaga. Ua tatou iloa o loo “silasila solo fofoga o Ieova i le lalolagi uma, ina ia faaali atu lona malosi iā i latou e atoatoa o latou loto iā te ia.” (2 No. 16:9) Pe a tatou faamaoni iā Ieova, e lē mafai e temoni ona faia se mea e tumau ona tatou afāina ai.

16-17. Faamatala se faaaʻoaʻoga o le lototele e tetee atu i agaga leaga.

¹⁶ E tatou te manaʻomia le lototele ina ia tetee atu ai i agaga leaga, aemaise pe a tetee mai o tatou tauaiga ma uō ona e latou te manatu mamafa iā i tatou. E faamanuia Ieova iā i latou e faaalia le lototele. Seʻi manatu i le faaaʻoaʻoga a le tuafafine o Erica mai i Ghana. O le 21 o ona tausaga na ia talia ai se suʻesuʻega faale-Tusi Paia. Talu ai o ia o le afafine o se faifeʻau e faia faiga faaagaga, o lea na faatalitalia ai Erica e faia sana vaega i se agaifanua e aofia ai le ʻai i aano o manu, na ofo ai taulaga i atua na tapuaʻi i ai lona tamā. Ina ua ia teena le faia ai o sana vaega, na manatu lona aiga ua ia lē faaaloalo i atua. Na talitonu le aiga o le a faasala i latou e o latou atua i maʻi o le tino ma le mafaufau.

¹⁷ Na taumafai le aiga o Erica e faamalosia o ia e fai sana vaega, peitaʻi na ia maumauaʻi pea i lana filifiliga ma na tuliese ai o ia mai i lona aiga. Na talia e ni Molimau a Ieova Erica e latou te nonofo faatasi. Na faamanuia e Ieova Erica i se aiga fou, lea na ia maua ai ni uso ma tuagane. (Mare. 10:29, 30) E ui na tuliese o ia e lona aiga ma susunu ana mea uma, ae na faamaoni pea Erica iā Ieova, papatiso, ma ua avea nei o ia ma paeonia sauatoa. E lē fefe o ia i temoni. Ua ia faapea mai e faatatau i lona aiga: “Ou te tatalo i aso uma ina ia maua e loʻu aiga le faamanuiaga o le iloa o Ieova, ma maua le saʻolotoga ona o le auauna i se Atua alofa.”

18. O ā faamanuiaga e tatou te maua pe a tatou maufaatuatuaina Ieova?

¹⁸ E lē o i tatou uma e feagai ma ni tofotofoga faigatā faapena o le faatuatua. Peitaʻi, e manaʻomia ona tatou tetee atu i agaga leaga ma maufaatuatuaina Ieova. O le faia faapea, o le a tatou maua ai le tele o faamanuiaga ma lē faasesēina ai i tatou i pepelo a Satani. E lē gata i lea, o le a lē faapologaina ai i tatou i le fefe i temoni. Ae e sili atu i lenā, o le a faamalosia ai la tatou faauōga ma Ieova. Na tusi le soo o Iakopo: “Ia outou gauaʻi atu i le Atua ae ia tetee atu i le Tiapolo, ona sola ese ai lea o ia mai iā te outou. Ia outou mafuta vavalalata atu i le Atua, ona mafuta vavalalata mai lea o ia iā te outou.”​—Iako. 4:7, 8.