1-2. O le ā le togiola, ma aiseā e tatou te manaʻomia ai?

INA ua agasala le tagata lelei atoatoa o Atamu, na ia melea ai le avanoa mo ia ma lana fanau o le a fananau mai e ola ai e faavavau. E leai se faamolemolega mo le agasala na faia e Atamu. Na ia agasala ma le loto i ai. Ae faapefea ana fanau? E leai sa latou vaega na faia i le agasala a Atamu. (Roma 5:12, 14) Pe e iai se mea e mafai ona fai ina ia faasao ai i latou mai i le faasalaga oti na talafeagai lelei mo Atamu? Ioe, ina ua uma ona agasala Atamu, na faasolosolo ona faailoa mai e Ieova le auala o le a ia faasaoina ai le faitau miliona o le fanau a Atamu mai i le faasalaga o le agasala ma le oti. (Kene. 3:15) Na auina mai e Ieova lona Alo mai le lagi i lana taimi atofaina e “foaʻi atu lona ola e fai ma togiola e sui aʻi tagata e toʻatele.”—Mare. 10:45; Ioa. 6:51.

² O le ā le togiola? I Tusitusiga Paia Eleni, o le togiola o le tau na totogi e Iesu ina ia toe faatau mai ai le mea na leiloa iā Atamu. (1 Kori. 15:22) Aiseā e tatou te manaʻomia ai le togiola? Ona o le tapulaa faamasinotonu a Ieova e pei ona faatulaga i le tulafono, e avatu le ola e sui ai le ola. (Eso. 21:23, 24) Na melea e Atamu lona ola lelei atoatoa. Ae na faataulaga e Iesu lona ola lelei atoatoa o se tagata, ina ia faia ai le faamasinotonu a le Atua. (Roma 5:17) O lea, ua avea ai Iesu ma “Tamā o le Faavavau” mo i latou uma e faatuatua i le togiola.—Isa. 9:6; Roma 3:23, 24.

3. E tusa ai ma le Ioane 14:31 ma le 15:13, aiseā na lotomalie ai Iesu e faataulaga lona ola lelei atoatoa o se tagata?

³ Na lotomalie Iesu e faataulaga lona ola ona o lona alofa tele i lona Tamā i le lagi faapea i tatou. (Faitau le Ioane 14:31;  15:13.) Ona o lenā alofa, na maumauaʻi ai Iesu e tumau faamaoni seʻia oo i lona maliu ma faataunuu le finagalo o lona Tamā. O le iʻuga, o le a faataunuuina ai le uluaʻi fuafuaga a Ieova mo le tagata ma le lalolagi. I lenei suʻesuʻega, o le a tatou talanoaina ai le māfuaaga na faataga ai e le Atua le tele o puapuaga e oo iā Iesu a o leʻi maliu. O le a tatou talanoaina puupuu foʻi le faaaʻoaʻoga a se tusitala o le Tusi Paia, na matuā talisapaia le togiola. O le a tatou suʻesuʻeina foʻi auala e faaalia ai lo tatou lotofaafetai mo le togiola, ma le auala e faalolotoina ai lo tatou talisapaia o lenā taulaga na saunia e Ieova ma Iesu mo i tatou.

4. Ia faamatala le auala na maliu ai Iesu.

⁴ Seʻi manatu i le aso mulimuli o Iesu i le lalolagi a o leʻi maliu. E ui na mafai ona ia talosaga atu mo ni agelu se toʻatele ina ia puipuia o ia, ae na ia faatagaina fitafita Roma e puʻe ma sasa faamoʻamoʻa o ia. (Mata. 26:52-54; Ioa. 18:3; 19:1) Na sasa e fitafita Roma Iesu i se sasa na toto aano ma masaesae ai lona tino. Mulimuli ane a o totoulia uma lona papatua, na latou faaee atu iā te ia se laau mamafa. Ua tau amo ma toso e Iesu le laau i le nofoaga o le a fasiotia ai o ia. E leʻi umi ae faatonu e fitafita Roma se tagata na tū latalata ane e amo le laau. (Mata. 27:32) Ina ua latou taunuu i le nofoaga o le a fasiotia ai Iesu, na tutuʻi e fitafita Roma ona lima ma ona vae i le laau. A o tautau Iesu i le laau, na masaesae vaega o lona tino na tutuʻi i fao ona o le mamafa o lona tino. Na matuā faavauvau ana uō ma tagi masūsū si ona tinā, ae na ulagia o ia e taʻitaʻi Iutaia. (Luka 23:32-38; Ioa. 19:25) Na matuā matuitui tigā o Iesu. Ua faasolo ina vaivai ona māmā ma lona fatu ma ua faigatā ona mānava. O si ana toe mānava lava, na ia tatalo atu ai iā Ieova. Ona gau ifo ai lea o lona ao ma ua uma lona ola. (Mare. 15:37; Luka 23:46; Ioa. 10:17, 18; 19:30) Pagā le umi o le taimi na faatigāina ai Iesu, ma na matuā tigā ma faalumaina le auala na maliu ai!

5. O le ā na sili atu ona mamafa iā Iesu?

⁵ Iā Iesu, o le auala na maliu ai e lē o le vaega sili lea ona leaga o ona sauāga. Na sili atu ona mamafa iā Iesu le tuuaʻiga na māfua ai ona fasiotia o ia. Na tuuaʻia sesē o ia i le upuleaga i le Atua, o se tasi e lē faaaloalo i le Atua po o lona suafa. (Mata. 26:64-66) Na matuā mamafa tele i le mafaufau o Iesu lenā tuuaʻiga. O lea, na ia talosaga atu ai i lona Tamā ina ia faasaoina o ia mai i lenei tuuaʻiga matagā. (Mata. 26:38, 39, 42) Aiseā na faataga ai e Ieova lona Alo pele e puapuagatia ma maliu? Seʻi o tatou iloiloina ni māfuaaga se tolu.

6. Aiseā na tatau ai ona faatautau Iesu i se laau e faapuapuagatia ai?

⁶ Muamua, na faatautau Iesu i se laau e faapuapuagatia ai, ina ia faasaʻoloto ai tagata Iutaia mai i se malaia. (Kala. 3:10, 13) Na latou lotomalilie e tausia le tulafono a le Atua, ae na latou matuā lē taulau i le faia faapea. O le iʻuga, o lenei malaia na faaopoopo atu i lo latou faasalaga o ni fanau a le tagata agasala o Atamu. (Roma 5:12) Na taʻua i le tulafono a le Atua na tuuina atu iā Isaraelu, o se tagata e faia se agasala e tatau i ai le oti, e tatau ona fasiotia. Pe a uma, ona faatautau lea o lona tino maliu i se laau. * (Teu. 21:22, 23; 27:26) O le faatautauina la o Iesu i le laau, ua ia tauaveina ai le malaia mo tagata Iutaia, ma ua mafai ai e lenā nuu na teena o ia ona maua aogā mai i lana taulaga.

7. O le ā le māfuaaga lona lua na faataga ai e le Atua puapuaga e oo i lona Alo?

 ⁷ Seʻi o tatou talanoaina le auala lona lua na faataga ai e Ieova lona Alo e oo i ai puapuaga. Na toleniina e Ieova Iesu mo lona tofiga i le lumanaʻi, o le avea ma o tatou Ositaulaga Sili. Na tofo Iesu i le faigatā ona usiusitaʻi i le Atua, pe a tatou fesagaʻia tofotofoga e sili ona faigatā. Na matuā mamafatū iā Iesu na tofotofoga. O lea, na ia tatalo ai mo le fesoasoani “ma le tagi tele ma loimata.” Talu ai ua oo iā Iesu na puapuaga, e malamalama lelei la o ia i o tatou manaʻoga ma ua mafai ona fesoasoani mai pe a tofotofoina i tatou. Maʻeu lo tatou lotofaafetai iā Ieova ona ua ia tofia mo i tatou se Ositaulaga Sili e alofa mutimutivale, o lē “e mafai ona tigā alofa faatasi ma i tatou i o tatou vaivaiga”!—Epe. 2:17, 18; 4:14-16; 5:7-10.

8. O le ā le māfuaaga lona tolu na faataga ai e Ieova Iesu e oo i ai tofotofoga ogaoga?

⁸ Tolu, na faataga e Ieova puapuaga e oo iā Iesu ina ia tali ai se fesili tāua: Pe e mafai e se tagata ona faamaoni pea i le Atua e tusa lava pe oo i ai tofotofoga ogaoga? Fai mai Satani e leai. Na ia faapea mai e manatu faapito le tagata, o le māfuaaga lenā e auauna ai i le Atua. E manatu foʻi o ia e lē alolofa tagata iā Ieova e pei o lo latou augātamā o Atamu. (Iopu 1:9-11; 2:4, 5) Na matuā mautinoa Ieova i le faamaoni o lona Alo. O lea, na ia faataga ai Iesu ina ia tofotofoina i se auala e leʻi tofotofoina muamua ai se tagata. Na tumau faamaoni Iesu ma na ia faamaonia atu ai le pepelo o Satani.

9. O le ā le faaaʻoaʻoga na faataatia e le aposetolo o Ioane mo i tatou?

⁹ Ua faamalosia le faatuatua o le toʻatele o Kerisiano ona o le aʻoaʻoga e faatatau i le togiola. O lea, ua faaauau ai pea ona latou talaʻi e ui i teteega, ma latou onosaʻia ai tofotofoga uma i o latou olaga atoa. Seʻi o tatou talanoaina le faaaʻoaʻoga a le aposetolo o Ioane. Na talaʻia ma le faamaoni e Ioane le tala lelei e faatatau i le Keriso ma le togiola, atonu i le silia ma le 60 tausaga. I le toetoe o le 100 o ona tausaga, na faafalepuipui ai o ia i le motu o Patamo, ona na manatu i ai le malo o Roma o ia o se fili mataʻutia i la latou faigāmalo. O le ā lana solitulafono? “O le talaʻiga e uiga i le Atua, ma le molimau atu iā Iesu.” (Faaa. 1:9) Maʻeu se faaaʻoaʻoga mataʻina o le faatuatua ma le tumau!

10. E faapefea ona faaalia i tusitusiga a Ioane lona talisapaia o le togiola?

¹⁰ Na faamatalaina e Ioane i ana tusitusiga faagaeeina le matuā loloto o lona alofa mo Iesu, ma lona talisapaia o le togiola. I na tusitusiga, e sili atu ma le 100 taimi na taʻua ai e Ioane le togiola po o aogā o le togiola. O se faataʻitaʻiga, na tusi Ioane: “Ae afai e faia e se tasi se agasala, ua iā i tatou le fesoasoani faatasi ma le Tamā o Iesu Keriso lea, o lē e amiotonu.” (1 Ioa. 2:1, 2) O loo faamatilatila foʻi i tusitusiga a Ioane le tāua “o le molimau atu iā Iesu.” (Faaa. 19:10) E manino mai na matuā talisapaia e Ioane le togiola. E faapefea ona tatou faaalia e tatou te talisapaia foʻi le togiola?

11. O le ā e fesoasoani iā i tatou e teena ai faaosoosoga?

¹¹ Ia teena faaosoosoga e fai le agasala. Pe afai e tatou te talisapaia moni lava le togiola, e tatou te lē manatu la: ʻE lē manaʻomia ona ou taumafai malosi e teena faaosoosoga. ʻE mafai lava ona ou faia se agasala ona ou talosaga mulimuli lea mo se faamagaloga.’ Nai lo o lea, pe a faaosoosoina i tatou e fai se mea sesē, o le a tatou faapea atu: ʻLeai! E tele mea  na faia e Ieova ma Iesu mo aʻu. E faapefea la ona ou faia lenei agasala.’ E lē gata i lenā, e mafai ona tatou tatalo iā Ieova mo le malosi ma augani atu iā te ia: ʻAua e te faatagaina aʻu e lolo atu i lenei faaosoosoga.’—Mata. 6:13.

12. E faapefea ona tatou faatatauina le fautuaga i le 1 Ioane 3:16-18?

¹² Ia alofa i ou uso ma tuafāfine. Pe a tatou faaalia lenā alofa, ua tatou faaalia foʻi le talisapaia mo le togiola. Aiseā? Ona e lē na o i tatou na maliu ai Iesu, na maliu foʻi mo o tatou uso ma tuafāfine. Afai na finagalo malie Iesu e maliu mo i latou, o lona uiga la, e matuā tāua i latou iā Iesu. (Faitau le 1 Ioane 3:16-18.) E tatou te faaalia le alofa i uso ma tuafāfine i le auala e tatou te feutagaʻi ai ma i latou. (Efe. 4:29, 31–5:2) O se faataʻitaʻiga, e tatou te fesoasoani iā i latou pe a mamaʻi pe fesagaʻia foʻi faafitauli ogaoga e aofia ai mala faalenatura. Peitaʻi, o le ā e tatau ona tatou faia pe a faia e se uso po o se tuafafine se tala po o se gaoioiga, e tigā ai o tatou faalogona?

13. Aiseā e tatau ai ona tatou faamagalo atu?

¹³ Pe e masani ona e teulotoina le ita i se uso po o se tuafafine? (Levi. 19:18) Pe afai o lea, ia mulimuli i le fautuaga lenei: “Ia faaauau ona onosaʻi le tasi i le isi, ma ia fefaamagaloaʻi ma le lotoatoa pe afai ua faia e se tasi se mea e tigā ai le isi. E pei ona finagalo malie Ieova e faamagalo iā te outou, ia faapea foʻi ona outou faia.” (Kolo. 3:13) O taimi uma e tatou te faamagalo ai i se uso po o se tuafafine, ua tatou faamaonia atu i lo tatou Tamā i le lagi, e tatou te talisapaia moni lava le togiola. E faapefea ona tatou faalolotoina pea lo tatou talisapaia o lenei meaalofa mai le Atua?

14. O le ā le isi auala e faalolotoina ai lo tatou talisapaia o le togiola?

¹⁴ Ia faafetai iā Ieova mo le togiola. Ua faapea mai se tuafafine e 83 tausaga le matua e igoa iā Joanna mai i Initia: “E tāua le faafetai iā Ieova mo le togiola i aʻu tatalo i aso taʻitasi.” I au oe lava tatalo, ia mafaufau i mea sesē na e faia i le aso, ma talosaga iā Ieova mo le faamagaloga. Peitaʻi, pe a e faia se agasala matuiā, e te manaʻomia la le fesoasoani a toeaina. O le a latou faalogologo lelei atu ma avatu se fautuaga alofa mai i le Afioga a le Atua. O le a latou tatalo faatasi ma oe ma talosaga iā Ieova, ina ia faaauau pea ona faaaogā le tāua o le taulaga togiola a Iesu e ʻfaamālōlōina [faaleagaga] ai oe’.—Iako. 5:14-16.

15. Aiseā e tatau ai ona faaalu se taimi e faitau ma manatunatu loloto ai i le togiola?

 ¹⁵ Ia mafaufau loloto i le togiola. Na faapea mai se tuafafine e 73 ona tausaga e igoa iā Rajamani: “E matuā faatumulia oʻu mata i loimata pe a ou faitau i puapuaga na oo iā Iesu.” Atonu e oo foʻi iā te oe faalogona tigā, pe a e mafaufau i le auala na oo ai puapuaga i le Alo o le Atua. O le tele lava e te mafaufau loloto ai i le taulaga na faia e Iesu, o le faalolotoina foʻi lenā o lou alofa mo Iesu ma lona Tamā. Ina ia manatunatu loloto i le togiola, aiseā e lē avea ai ma mataupu o au suʻesuʻega loloto?

16. E faapefea ona tatou maua aogā mai le aʻoaʻoina o isi e faatatau i le togiola? (Tagaʻi i le ata i le faavaa.)

¹⁶ Ia aʻoaʻo isi e faatatau i le togiola. O taimi uma e tatou te talanoa ai i isi e faatatau i le togiola, o le faalolotoina foʻi lenā o lo tatou talisapaia. O loo iā i tatou nisi o meafaigaluega e sili ona lelei, e aʻoaʻo ai tagata i le māfuaaga na maliu ai Iesu mo i tatou. O se faataʻitaʻiga, e mafai ona tatou faaaogāina le lesona e 4 o le polosiua Tala Lelei Mai i le Atua! O le matua o lenā lesona, “O ai Iesu Keriso?” E mafai foʻi ona tatou faasino i ai le mataupu e 5 o le tusi O ā Aʻoaʻoga Mai i le Tusi Paia? O le matua o lenā mataupu, “Le Togiola—Le Meaalofa Silisili a le Atua.” E faalolotoina foʻi lo tatou talisapaia o le togiola i tausaga taʻitasi, e ala i le auai i le faamanatuga o le maliu o Iesu, ma maelega e valaaulia isi e auai i le faamanatuga. Maʻeu se faaeaga ua tuuina mai e Ieova iā i tatou, o le aʻoaʻoina o isi e faatatau i lona Alo!

17. Aiseā ua avea ai le togiola ma meaalofa silisili a le Atua mo tagata?

¹⁷ E mautinoa ua iā i tatou māfuaaga lelei e atiaʻe ma faatumauina ai lo tatou talisapaia o le togiola. O le togiola, ua mafai ai ona maua sa tatou faiā vavalalata ma Ieova e ui ina tatou lē lelei atoatoa. O le a faalēaogāina atoatoa foʻi galuega a le Tiapolo, ona o le togiola. (1 Ioa. 3:8) O le togiola foʻi, o le a faataunuuina ai le uluaʻi fuafuaga a le Atua mo le lalolagi. O le a avea le lalolagi atoa ma parataiso ma o so o se tagata o le a e feiloaʻi i ai, e alofa ma auauna iā Ieova. O lea, seʻi o tatou saʻili avanoa i aso taʻitasi e faaalia ai lo tatou lototalisapaia o le togiola—le meaalofa silisili a le Atua mo tagata.