1. O ā ni mea e masani ona tatou fefefe ai?

 SEʻI MĀTAU ni mea moni na tutupu. Na mananaʻo Nestor ma lana avā o Maria e auauna i se nofoaga na tele ai le manaʻoga. * Ae na manaʻomia ona faafaigofie o la olaga, ina ia mafai ai ona faataunuu lenā sini. Peitaʻi, na la popole neʻi la lē maua le fiafia moni i le olaga pe a utiuti le seleni. Ina ua avea Biniam ma se tasi o Molimau i se atunuu o loo faasā ai la tatou galuega, na ia iloa o le a sauāina o ia ona o le avea ma se tagata o le Atua, ma na fefe ai. Ae na sili atu ona fefe Biniam neʻi iloa e se tasi o lo latou aiga ua avea o ia ma se Molimau. Na matuā leaga le kanesa na maua ai Valérie, ma na faigatā ona maua se fomaʻi e faia lona taotoga e aunoa ma le tuiina o le toto. E tatou te malamalama i faalogona fefe o Valérie ina neʻi maliu.

2. Aiseā e manaʻomia ai ona tatou taumafai malosi e foʻia o tatou faalogona fefe?

² Po o ua oo iā te oe na faalogona? E toʻatele i latou na tofo i ai. Pe a lē pulea o tatou faalogona fefe, e tatou te ono faia ai ni filifiliga lē lelei ma faaleagaina ai la tatou faiā ma Ieova. O le mea lenā e manaʻo i ai Satani. E taumafai Satani e faaaogā o tatou faalogona fefe ina ia lē usiusitaʻi ai i tulafono a Ieova, e aofia ai le talaʻia o le tala lelei. (Faaa. 12:17) E matuā leaga Satani, sauā ma e malosi foʻi. Peitaʻi, e mafai ona puipuia oe mai iā Satani. E faapefea?

3. O le ā e fesoasoani e foʻia ai o tatou faalogona fefe?

 ³ E mafai ona tatou faatoʻilaloina Satani, pe a tatou mautinoa e alofa Ieova iā i tatou, ma o loo ʻau o ia ma i tatou. (Sala. 118:6) O se faataʻitaʻiga, na fesagaʻia e le tusitala o le Salamo 118 tulaga e sili ona faigatā. E tele ona fili e aofia ai tagata maualuluga o le malo (fuaiupu e 9, 10). E iai taimi na ia matuā fesagaʻia ai omiga (fuaiupu 13). E malosi foʻi le aʻoaʻiga na tuu atu e Ieova iā te ia (fuaiupu 18). Peitaʻi, na uunaʻia le faisalamo e pese: “Ou te lē fefe lava.” Aiseā na lagona ai e le faisalamo le saogalemu ma le malupuipuia? Na ia iloa e ui na aʻoaʻia o ia e Ieova, ae na matuā alofa lona Tamā i le lagi iā te ia. Na mautinoa e le faisalamo po o le ā lava le mea e tupu, e nofosauni lona Atua alofa e fesoasoani iā te ia.​—Sala. 118:29.

4. O ā faalogona fefe e mafai ona foʻia pe a tatou mautinoa e alofa Ieova iā i tatou?

⁴ E tatau ona tatou mautinoa e alofa Ieova iā i tatou taʻitoʻatasi. O le iai iā i tatou o lenā mautinoa e fesoasoani e foʻia ai ni mea se tolu e masani ona tatou fefefe ai, (1) fefe neʻi lē mafai ona saunia mea e manaʻomia e tausia ai o tatou aiga, (2) fefe i tagata, ma le (3) fefe i le oti. Na mafai e i latou o loo taʻua i le palakalafa muamua o lenei suʻesuʻega ona foʻia o latou faalogona fefe, ona na latou mautinoa e alofa Ieova iā i latou.

5. O ā tulaga e ono matuā faapopoleina ai se ulu o se aiga? (Tagaʻi i le ata i le faavaa.)

⁵ E manatu mamafa se ulu o se aiga i le tausiga faaletino o lona aiga. (1 Timo. 5:8) Pe afai o oe o se ulu o se aiga, atonu na e popole a o faagasolo le faamaʻi o le KOVITI-19 ina neʻi leai sau galuega. Atonu na e popole ina neʻi lē mafai ona e saunia meaʻai mo le aiga, totogi le fale po o le nonogatupe mo le fale. Na e popole foʻi neʻi lē toe maua sau galuega pe a vaea oe mai lau galuega o loo iai. Atonu foʻi na oo iā te oe faalogona o Nestor ma Maria lea na taʻua i le amataga. Na e faatalatū e fai ni fetuunaʻiga i lau galuega ina neʻi faaitiitia ai au tupe maua. Ua faaaogā e Satani na faalogona fefe ma ua matuā taulau ai.

6. O le ā o loo taumafai Satani e faatalitonu ai i tatou?

⁶ E taumafai Satani e faatalitonu i tatou, e lē alofa Ieova ma e lē fesoasoani mai i le tausiga o o tatou aiga. O lea, e tatou te ono manatu ai, e tatau ona faia so o se mea ina ia tumau ai pea ona faigaluega i le galuega o loo iai, e tusa lava pe tatou te teena ai mataupu silisili o le Tusi Paia.

7. O le ā ua faamautinoa mai e Iesu iā i tatou?

⁷ E sili atu ona silafia lelei e Iesu le Tamā nai lo se isi lava. O lea, na ia faamautinoa mai ai, “e silafia” e lo tatou Atua “mea o loo [tatou] manaʻomia, ae [tatou] te leʻi talosaga atu.” (Mata. 6:8) E silafia e Iesu e nofosauni Ieova e saunia mea e tatou te manaʻomia. O i tatou o le ʻauaiga o le Atua, ona ua avea i tatou ma Kerisiano. Talu ai o Ieova o le Ulu o lo tatou aiga, e tatou te matuā mautinoa la e na te faia le mea ua ia faatonuina ulu uma o aiga e fai i le 1 Timoteo 5:8.

8. (a) O le ā e fesoasoani iā i tatou e foʻia ai faalogona fefe ina neʻi lē mafai ona saunia mea e tausia ai o tatou aiga? (Mataio 6:31-33) (e) E faapefea ona tatou faaaʻoaʻo i le ulugalii o loo i le ata o loo tufa atu a la meaʻai i se tuafafine?

⁸ Pe a tatou mautinoa e alofa Ieova iā i tatou ma o tatou aiga, e mautinoa la o le a tatou maua mea e manaʻomia. (Faitau le Mataio 6:31-33.) E finagalo Ieova e na te saunia mea e tatou te manaʻomia. Maʻeu se Atua alofa ma limafoaʻi! Ina ua ia foafoaina le lalolagi, e anoanoaʻi mea na ia saunia mo i tatou nai lo le  tau ina saunia o mea e tatou te maua ai le ola. O lona alofa na ia faia ai mea e tele i le lalolagi ina ia tatou matuā olioli ai. (Kene. 2:9) E tusa lava pe iai taimi e tatou te maua ai na o mea e manaʻomia moni mo lenā aso, e lelei ona tatou manatua o le māfuaaga ua tatou maua ai na mea ona ua saunia mai e Ieova. E leʻi iai se aso ua lē saunia mai ai e Ieova mea e tatou te manaʻomia. (Mata. 6:11) E tatau foʻi ona manatua, o so o se meafaitino e tatou te faataulaga e auauna ai iā Ieova, e lē mafaatusalia i mea e na te foaʻi mai i le taimi lenei ma le lumanaʻi. O le mea lenā na iloa e Nestor ma María.​—Isa. 65:21, 22.

9. O le ā e te aʻoaʻoina mai i le faaaʻoaʻoga a Nestor ma Maria?

⁹ Na lelei galuega a Nestor ma Maria mai Colombia, ma na iai foʻi se la fale matagofie. Na la faapea mai: “Na ma mananaʻo e faafaigofie o ma olaga ma faalautele atu la ma faiva. Ae na ma popole neʻi lē lava tupe ma te maua.” O le ā na fesoasoani iā i laʻua e foʻia ai le popole? Na la mafaufau i le tele o auala na faaalia ai e Ieova le alofa mo i laʻua. Na la mautinoa ai e tausia i laʻua e Ieova. O lea, na la faamavae mai ai i a la galuega e lelei le totogi. Na faatau ese lo la fale ma siitia i se vaega o le atunuu na tele ai le manaʻoga mo tagata talaʻi o le Malo. O ā ni o la lagona e faatatau i lenā filifiliga? Ua faapea mai Nestor: “Ua ma iloa ai le moni o le Mataio 6:33. E leai se taimi e ma te leʻi maua ai ni meafaitino, ma ua matuā fiafia o ma olaga i le taimi lenei.”

10. Aiseā e fefefe ai nisi tagata i isi tagata?

¹⁰ E matuā leaga le talaaga o auala e feutagaʻi ai tagata. (Fai. 8:9) O se faataʻitaʻiga, e faaaogā sesē e tagata le pule, fai solitulafono, faiga sauā, e tauemu ma faafefe e le ʻau fia malolosi i aʻoga isi tamaiti, a o nisi tagata e sauā i o latou aiga. Lētioa a fefefe nisi tagata i isi tagata! Ua faapefea ona faaaogā e Satani le fefe i tagata?

11-12. Ua faapefea ona faaaogā e Satani le fefe i tagata e osofaʻia ai i tatou?

¹¹ Ua taumafai Satani e faaaogā le fefe i tagata e faamalosia ai i tatou e taofia le talaʻiga, ma mea e finagalo Ieova e tatou te faia. Ua faasā e malo la tatou galuega ma sauāina i tatou ona o taaʻiga a Satani. (Luka 21:12; Faaa. 2:10) Ua faasalalau e vaega eseese o le lalolagi a Satani tala taufaasesē ma tala pepelo taufaaleaga e uiga i Molimau a Ieova. E ono tauemu pe osofaʻia i tatou e i latou e talitonu  i na tala. (Mata. 10:36) Pe e faateʻia ai i tatou i auala taufaasesē a Satani? E leai. Na ia faaaogāina foʻi na auala i le uluaʻi senituri!​—Galu. 5:27, 28, 40.

¹² O le fefe i le tetee mai o malo, e lē na o le pau lenā o le auupega o loo faaaogā e Satani. E sili atu ona fefefe nisi i le auala e tali mai ai o latou aiga i le upu moni, nai lo le sauāina o i latou. E latou te alolofa tele i o latou aiga ma e mananaʻo ia latou iloa Ieova ma alolofa iā te ia. E matuā tigā o latou loto, pe a faalogo atu o tautatala lē mafaufau tauaiga e uiga i le Atua moni ma ona tagata tapuaʻi. Peitaʻi e iai nisi tauaiga na tetee muamua ae ua latou talia nei le upu moni. Ae faapefea pe a motusia e o tatou tauaiga fesootaʻiga uma ma i tatou, ona ua avea i tatou ma Molimau a Ieova? O le ā le auala e tatou te tali atu ai?

13. E faapefea ona fesoasoani lo tatou mautinoa e alofa le Atua iā i tatou e feagai ai ma teteega mai i aiga? (Salamo 27:10)

¹³ E faamāfanafanaina i tatou i upu moni matagofie o loo taʻua i le Salamo 27:10. (Faitau.) Pe a feagai ma teteega, e tatou te lagona le malupuipuia pe a manatua e alofa Ieova iā i tatou. E tatou te mautinoa foʻi e tauia i tatou e Ieova pe a tatou tumau. E sili atu le auala e tausia ai e Ieova o tatou manaʻoga faaletino, tau faalogona ma le faaleagaga nai lo se isi lava! O le mea lenā na tofo iai Biniam lea na taʻua muamua.

14. O le ā e te aʻoaʻoina mai i le faaaʻoaʻoga a Biniam?

¹⁴ Na avea Biniam ma se tasi o Molimau a Ieova, e ui na iloa o le a ogaoga sauāga e oo iā te ia. Seʻi manatu i le auala na fesoasoani ai iā Biniam le iloa e alofa Ieova iā te ia, e foʻia ai le fefe i tagata. Na ia faapea mai: “Na sili atu ona ogaoga sauāga nai lo le mea na ou manatu i ai. Peitaʻi na sili atu ona ou fefe i teteega mai i loʻu aiga nai lo sauāga mai le malo. Na ou fefe ina neʻi lē fiafia loʻu tamā e lē talitonu ma teena ai aʻu e loʻu aiga, i laʻu filifiliga e avea ma se tasi o Molimau a Ieova.” Ae na mautinoa e Biniam e tausia pea e Ieova i latou e alolofa iā te ia. Na ia toe faapea mai: “Na ou mafaufau i le auala na fesoasoani ai Ieova i ē na fesagaʻia tulaga faigatā tau tamaoaiga, faailoga tagata ma faiga sauā. Na ou iloa e faamanuia aʻu e Ieova pe a ou faamaoni pea iā te ia. E tele taimi na puʻea ai aʻu ma sauāina, ae na ou tofo i le fesoasoani mai pea o Ieova pe a tumau faamaoni iā te ia.” Na avea Ieova ma Tamā moni iā Biniam, ma na avea foʻi tagata o Ieova ma aiga moni iā te ia.

15. Aiseā o se mea e masani ai le fefe i le oti?

¹⁵ Ua faailoa mai e le Tusi Paia o le oti o se fili. (1 Kori. 15:25, 26) E tatou te ono fefefe neʻi o tatou feoti, aemaise lava pe a tugā so tatou maʻi po o se maʻi o sē pele iā i tatou. Aiseā e tatou te fefefe ai i le oti? Talu ai ona na foafoaina i tatou e Ieova ma le faanaunauga ia ola e faavavau. (Fai. 3:11) E fesoasoani le iai o se vaaiga paleni i le fefe i le oti e puipuia ai i tatou. O se faataʻitaʻiga e uunaʻia ai i tatou e fai filifiliga saʻo e faatatau i a tatou meaʻai ma faamalositino e lē aunoa. E uunaʻia ai foʻi i tatou e vaai se fomaʻi ma fai talavai pe a manaʻomia, ma ʻalofia le faia o mea e lamatia ai o tatou ola.

16. E faapefea ona taumafai Satani e faaaogā o tatou faalogona masani o le fefe i le oti?

¹⁶ E iloa e Satani e tatou te faapelepele i o tatou ola. Ua ia tuuaʻia i tatou, e tatou te faataulagaina mea uma ina ia faasaoina ai o tatou ola i le taimi lenei, e oo lava i la tatou faauōga ma Ieova. (Iopu 2:4, 5) Pagā le sesē o Satani! Peitaʻi, ona o ia “o lē ua iai le malosi e faaoo ai le oti,” e na te taumafai la e faaaogā o tatou faalogona masani o le fefe i le oti ina ia tatou tuua ai Ieova. (Epe. 2:14, 15) I nisi taimi, e taumafai ē o loo taaʻina e Satani e faafefe tagata tapuaʻi o Ieova, o le a fasiotia i latou pe a lē faafitia lo latou faatuatua. I nisi tulaga, atonu e faaaogā e Satani maʻi tugā e iʻu ai i le oti ina ia tatou teena ai tapulaa a Ieova. Atonu e faamalosia i tatou e fomaʻi ma tauaiga lē talitonu e talia tuigātoto, lea e solia ai tulafono a le Atua. E ono taumafai foʻi se tasi e tauanau i tatou e talia togafitiga e feteenaʻi ma mataupu silisili o le Tusi Paia.

17. E tusa ai ma le Roma 8:37-39, aiseā e lē manaʻomia ai ona tatou fefefe i le oti?

¹⁷ E ui e tatou te lē fia feoti, ae ua tatou iloa e lē mafai ona taofia e le oti le alofa o Ieova mo i tatou. (Faitau le Roma 8:37-39.) Pe a maliliu uō a Ieova e manatua pea i latou e Ieova e pei lava e leʻi feoti. (Luka 20:37, 38) E naunau o ia e toe faatutū mai i latou. (Iopu 14:15) Na totogi e Ieova se tau telē ina ʻia tatou maua ai le ola e faavavau.’ (Ioa. 3:16) E tatou te iloa e alofa tele Ieova ma e manatu mamafa iā i tatou. O lea, e tatou te lē tuua Ieova pe a mamaʻi pe fefefe neʻi o tatou feoti, ae e tatou te liliu atu iā te ia mo faamāfanafanaga, le atamai ma le malosi. O le mea tonu lava lenā na faia e Valérie ma lana tane.​—Sala. 41:3.

18. O le ā e te aʻoaʻoina mai i le faaaʻoaʻoga a Valérie?

¹⁸ Ina ua 35 tausaga o Valérie, na maua ai o ia i se ituaiga kanesa e matuā leaga lava. Seʻi manatu i le auala na fesoasoani ai le alofa iā te ia e foʻia ai le fefe i le oti. Na faapea mai Valérie: “Na matuā faateʻia i maʻua ma laʻu tane ina ua iloa ua ou maua i le kanesa. Na manaʻomia ona fai ni taotoga tetele ina ia faasaoina ai loʻu ola. Na matou talanoa ma aʻu fomaʻi, ae na mumusu uma e fai loʻu taotoga e aunoa ma le toto. Na ou fefe ae na ou iloa tulafono a le Atua e uiga i le toto, o lea na ou teena ai tuigātoto! Na faaalia e Ieova lona alofa tele mo aʻu i loʻu olaga atoa, o lea la o le avanoa lenei e faaalia atu ai loʻu alofa iā te ia. O taimi uma ou te maua ai se tala lē lelei mai fomaʻi, o loʻu matuā maumauaʻi foʻi lenā e faafiafia Ieova ma aua lava neʻi manumalo Satani. Mulimuli ane, na manuia loʻu taotoga e aunoa ma le faaaogāina o le toto. E ui ina iai pea maʻi, ae e saunia pea e Ieova mea e ma te manaʻomia. O se faataʻitaʻiga, i la matou sauniga o le faaiʻuga o le vaiaso a o leʻi faia loʻu taotoga, na talanoaina ai le mataupu ʻFesagaʻia ma le Lototele Faigatā.’ * Na fesoasoani  tele lenā mataupu iā i maʻua, ma e tele taimi na ma faitau i ai. O mataupu faapea ma le iai o se faasologa lelei faaleagaga, ua ma maua ai le filemu o le mafaufau, se vaaiga paleni ma faia ai filifiliga lelei.”

19. O le ā ua toeitiiti ona tupu?

¹⁹ O le fesoasoani a Ieova ua mafai ai e Kerisiano i le lalolagi aoao, ona foʻia tulaga faigatā ma mafai ai ona tetee atu i le Tiapolo. (1 Pete. 5:8, 9) E mafai foʻi ona e faia faapea. Ua latalata mai le taimi e faatonuina ai e Ieova Iesu ma ē latou te pule faatasi ina ia ʻfaalēaogāina galuega a le Tiapolo.’ (1 Ioa. 3:8) Pe a uma lenā, o le a lē toe iai se mea e fefefe ai pe matataʻu ai auauna a Ieova i le lalolagi. (Isa. 54:14; Mika 4:4) A o tatou faatalitali i lenā taimi e manaʻomia ona tatou tinoū e foʻia lo tatou fefefe.

20. O le ā e fesoasoani iā i tatou e foʻia ai faalogona fefe?

²⁰ E tatau ona faamalosia pea lo tatou mautinoa e alofa ma e puipuia e Ieova ana auauna. O lea la, e fesoasoani le talatalanoa ma mafaufau loloto i auala na puipuia ai e Ieova ana auauna i le taimi ua teʻa. E fesoasoani foʻi le manatuaina o auala patino na fesoasoani ai Ieova e tatou te foʻia ai tulaga faigatā. Ioe, o le fesoasoani a Ieova e mafai ai ona foʻia o tatou faalogona fefe!​—Sala. 34:4.