Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

SUʻESUʻEGA 22

Faaleleia le Auala e Faia ai Au Lava Suʻesuʻega!

Faaleleia le Auala e Faia ai Au Lava Suʻesuʻega!

ʻIa faamautinoa mea e sili ona tāua.’​—FILI. 1:10.

PESE 35 ʻIa Faamautinoa Mea e Sili Ona Tāua’

AOTELEGA *

1. Aiseā ua faigatā ai i nisi ona fai ni a latou suʻesuʻega?

I ASO nei e galulue malosi le toʻatele ina ia maua mea e manaʻomia. O le toʻatele o o tatou uso e faigaluega mo le tele o itula auā le tausiga o aiga. O isi e tele itula e faimalaga ai i a latou galuega i aso taʻitasi. O le toʻatele foʻi o o tatou uso e faigaluega i galuega mamafa. E oo ane la i le faaiʻuga o le aso, ua latou lagona le matuā vaivai ma ua leai se malosi e fai ai ni a latou suʻesuʻega.

2. O le ā le taimi e fai ai au suʻesuʻega?

2 E ui i na tulaga, ae e tatau lava ona iai se taimi e tatou te matuā suʻesuʻe ai i le Afioga a le Atua ma lomiga faale-Tusi Paia. O na vala e faalagolago i ai la tatou faiā ma Ieova faapea lo tatou ola e faavavau. (1 Timo. 4:15, 16) O nisi e vave feala i le taeao e fai a latou suʻesuʻega, auā o le taimi lenā o loo filemu mea uma ma ua tiotio foʻi le mafaufau. Ae o nisi e latou te sema se taimi paganoa i le faaiʻuga o le aso, e suʻesuʻe ma manatunatu loloto ai.

3-4. O ā suiga na faia talu ai nei i le saunia mai o meaʻai faaleagaga, ma aiseā na faia ai na suiga?

3 E mautinoa e te talitonu i le tāua o le faaavanoa o le taimi e suʻesuʻe ai. Ae o ā mea e tatau ona e suʻesuʻeina? Atonu e te faapea mai, ʻUa tele mea e faitau, ma ua lē mafai ona ou faitauina mea uma.’ O nisi e mafai ona latou faitau ma matamata i a tatou lomiga ma vitiō uma, ae o le toʻatele o o tatou uso o loo faigatā ona faia faapea. O loo malamalama lelei le Vaega Pule i lenā luʻi. O lea na aumaia ai se taʻiala talu ai nei, ina ia faaitiitia mea e lomia i lomiga ma maua i masini faaonapōnei.

4 O se faaaʻoaʻoga, ua lē toe lomia le Yearbook of Jehovah’s Witnesses, ona ua maua le tele o tala faalaeiau i le jw.org® faapea polokalame i masina taʻitasi i le TV i le Initaneti a Molimau a Ieova. Ua na o le faatolu foʻi i le tausaga ona lomia mekasini mo le lautele o Le Olomatamata ma le Ala Mai! E leʻi faia nei suiga ina ia tele ai lo tatou taimi e faia ai isi mea. Peitaʻi, na faia nei suiga ina ia mafai ai ona tatou uaʻi atu i “mea e sili ona tāua.” (Fili. 1:10) Seʻi o tatou iloiloina le auala e faatulaga ai mea e tatau ona faamuamua i a tatou suʻesuʻega, faatasi ai ma le auala e tatou te maua ai aogā mai i a tatou lava suʻesuʻega o le Tusi Paia.

IA FAATULAGA MEA E SUʻESUʻE MUAMUA

5-6. O ā lomiga e tatau ona tatou suʻesuʻeina ma le totoʻa?

5 O le ā e tatau ona tatou suʻesuʻeina muamua? E tatau ona tatou suʻesuʻe i aso taʻitasi le Afioga a le Atua. Ua faaitiitia i le taimi lenei le uumi o faitauga Tusi Paia a le faapotopotoga i vaiaso taʻitasi, ina ia lava ai le taimi e tatou te faitau, manatunatu loloto, ma faia ai ni saʻiliʻiliga faaopoopo. O lo tatou sini, e lē na o le tau ina faitau o le faitauga Tusi Paia o le vaiaso, ae ia pāʻia o tatou loto i le feʻau o le Tusi Paia ma mafuta vavalalata atu ai iā Ieova.​—Sala. 19:14.

6 O ā isi mea e tatau ona tatou suʻesuʻeina totoʻa? E mautinoa e tatou te mananaʻo e sauniuni mo le Suʻesuʻega o Le Olomatamata ma le Suʻesuʻega Faale-Tusi Paia a le Faapotopotoga, faapea isi mataupu mo le sauniga amata o le vaiaso. E tatau foʻi ona tatou faitauina lomiga uma o Le Olomatamata ma le Ala Mai!

7. Pe e tatau ona tatou lotovaivai pe a lē mafai ona tatou faitau pe matamata i mataupu uma i la tatou Upega tafaʻilagi, po o le TV i le Initaneti a Molimau a Ieova?

7 Atonu e te faapea mai, ʻAe faapefea le tele o isi mataupu ma vitiō o loo i le jw.org faapea le TV i le Initaneti a Molimau a Ieova? E ese le tele o ia vaega!’ Seʻi mafaufau i le faaaʻoaʻoga lenei: E iai faleʻaiga e tele ituaiga meaʻai susua eseese e te filifili mai ai. Peitaʻi, e lē mafai e tagata ona tofoina meaʻai uma. O lea, e na o ni nai meaʻai eseese e mafai ona filifili e se tagata. I se tulaga talitutusa, aua e te lotovaivai pe afai e lē mafai ona e faaaogāina meaʻai faaleagaga uma ua maua i la tatou Upega tafaʻilagi. Ia uaʻi atu i mataupu e mafai ona e matamata ma faitauina. Ae seʻi o tatou iloiloina loa mea e aofia i le faia o suʻesuʻega, ma auala e tatou te maua ai aogā mai i a tatou lava suʻesuʻega.

E MANAʻOMIA AI TAUMAFAIGA!

8. O ā mea e tatau ona e faia pe a e suʻesuʻeina Le Olomatamata, ma o ā aogā e te maua mai ai?

8 Pe a tatou suʻesuʻe, e tatou te uaʻi atu i mea o loo tatou faitauina ina ia mafai ona aʻoaʻoina mai ai se manatu tāua. E tatou te lē faatopelau le faitauina o le mataupu, ma vasevase tali. O se faaaʻoaʻoga, pe a tatou sauniuni mo le Suʻesuʻega o Le Olomatamata, ia faitau muamua le aotelega o le suʻesuʻega o loo i le amataga o le mataupu. Ona sosoo ai lea ma le iloiloina o le matua o le suʻesuʻega, faapea tamaʻi ulutala ma fesili autalu. Pe a uma, ona faitau totoʻa lea o le mataupu. Ia mataalia foʻi i fuaiupu muamua o palakalafa taʻitasi, lea e masani ona faailoa mai ai manatu o loo talanoaina i palakalafa. O na fuaiupu o le a tatou malamalama ai i manatu autū o palakalafa. A o e faitauina le mataupu atoa, ia mātau pe e faapefea ona lagolagoina e palakalafa taʻitasi ia tamaʻi ulutala, faapea le fesootaʻiga i le matua o le suʻesuʻega. Ia faailoga foʻi ni upu e te lē malamalama ai, faapea ni manatu e te manaʻo e toe saʻiliʻili atili i ai.

9. (a) Aiseā e tāua ai ona tatou uaʻi atu i mau o le Tusi Paia pe a suʻesuʻeina Le Olomatamata, ma e faapefea ona tatou faia faapea? (e) E pei ona taʻua i le Iosua 1:8, o le ā se isi mea e tatau ona tatou faia e ese mai i le faitauina o mau?

9 O le Suʻesuʻega o Le Olomatamata o se suʻesuʻega faale-Tusi Paia. O lea, ia uaʻi atu i mau o le Tusi Paia aemaise lava mau faitau pe a talanoaina le mataupu. Ia mātau upu po o faaupuga i mau ia e lagolagoina ai manatu autū o le palakalafa. E lē gata i lea, ia faaalu se taimi e manatunatu loloto ai i mau na e faitauina, ma vaai pe e faapefea ona e faatatauina i lou olaga.​—Faitau le Iosua 1:8.

Mātua, ia aʻoaʻo a outou fanau i le auala e suʻesuʻe ai (Tagaʻi i le palakalafa e 10) *

10. I le Eperu 5:14, aiseā e tatau ai i mātua ona faaalu se taimi i tapuaʻiga a aiga e aʻoaʻo ai tamaiti i le auala e faia ai saʻiliʻiliga ma suʻesuʻega?

10 E masani ona mananaʻo mātua ina ia fiafia fanau i a latou Tapuaʻiga a le Aiga i vaiaso taʻitasi. Peitaʻi, e ui e tatau ona mafaufau mātua i ni mea e fai i taimi o tapuaʻiga, ae e lē tatau ona latou manatu e tatau lava ona faia ni poloketi po o ni mea mataʻina i vaiaso taʻitasi. E iai taimi e matamata ai le polokalame o le masina mai le TV i le Initaneti a Molimau a Ieova, pe galulue foʻi i se poloketi e pei o le fausia o le vaa o Noa. Peitaʻi, e tāua foʻi le aʻoaʻo o le fanau i le auala e suʻesuʻe ai. O se faaaʻoaʻoga, e manaʻomia ona latou iloa le auala e sauniuni ai mo sauniga a le faapotopotoga, po o le auala foʻi e faia ai saʻiliʻiliga pe a tulaʻi mai se faafitauli i le aʻoga. (Faitau le Eperu 5:14.) Pe a faaalu e fanau se taimi e suʻesuʻe ai i le fale, o le a faigofie ai ona latou uaʻi i mataupu ia e lē faaalia ai ni vitiō i sauniga, fonotaga, ma tauaofiaga. Ae ia manatua, ia fua le uumi o suʻesuʻega ma tamaiti i lo latou matutua ma le umi e fiafia ai i se mea.

11. Aiseā e tāua ai ona aʻoaʻo a tatou tagata suʻesuʻe o le Tusi Paia i le auala e faia ai a latou lava suʻesuʻega loloto?

11 E manaʻomia foʻi ona iloa e a tatou tagata suʻesuʻe le auala e suʻesuʻe ai. I le taimi faatoʻā amata ai a latou suʻesuʻega, e tatou te fiafia i le vaai atu ua vasevase a latou tusi mo le suʻesuʻega po o sauniga a le faapotopotoga. Peitaʻi, e manaʻomia ona tatou aʻoaʻoina i latou i le auala e faia ai saʻiliʻiliga ma suʻesuʻega loloto. O le tāua o lea vala, pe a tulaʻi mai se faafitauli, o le a latou iloa le auala e maua ai fautuaga aogā e ala i le faia o saʻiliʻiliga i a tatou lomiga, nai lo o le vave ona saʻili atu i isi sui o le faapotopotoga mo se fesoasoani.

IA IAI SE SINI PE A SUʻESUʻE

12. O ā ni o tatou sini e tatau ona iai pe a tatou suʻesuʻe?

12 Pe afai o oe o se tagata e lē sogasogā e suʻesuʻe, atonu la e te manatu e lē mafai ona e fiafia e suʻesuʻe. Peitaʻi, e mafai ona atiaʻe lou fiafia e suʻesuʻe. E faapefea? Ia amata i le faapupuu o au suʻesuʻega, ona faasolo ai lea ina faauumi atu a o faagasolo taimi. Ia iai sou sini i taimi e te suʻesuʻe ai. O lo tatou sini autū e tatau ona iai, o le mafuta vavalalata atu lea iā Ieova. O se isi sini o le taumafai lea e taliina se fesili a se isi tagata, po o le faia o saʻiliʻiliga i se faafitauli o loo tatou fesagaʻia.

13. (a) Faamatala laasaga e mafai ona faia e se talavou e puipuia ai ona talitonuga i le aʻoga. (e) E faapefea ona e faatatauina le fautuaga i le Kolose 4:6?

13 O se faaaʻoaʻoga, po o oe o se talavou o loo aʻoga? Atonu e ula atu tamaiti o lau vasega ona o lou lē usu i le vii o le fuʻa. E mautinoa e te manaʻo e faailoa atu le manatu o le Tusi Paia e faatatau i lea mataupu, ae e te manatu foʻi e lē mafai ona e faia faapea. O lea, e manaʻomia ona faia ni au saʻiliʻiliga. E mafai ona e taumafai e ausia ni sini se lua: (1) ia faamalosia lou maumauaʻi e vavaeese mai i le lalolagi, ma le (2) ia faaleleia lou tomai e puipuia ai le upu moni. (Ioa. 17:16; 1 Pete. 3:15) Ia e fesili ifo, ʻO ā manatu e masani ona faaaogā e tamaiti e lagolago ai le usu o le vii o le fuʻa?’ Ona faaaogā lea o a tatou lomiga e faia ai au suʻesuʻega māeʻaeʻa. O le a e iloa ai, e lē faigatā le puipuia o le upu moni e pei ona e mafaufau i ai. O le toʻatele o tagata e manatu e tatau ona usu i le vii o le fuʻa, ona o manatu foʻi na o tagata e latou te faaaloalogia. Pe a e maua ni manatu se tasi pe lua e mafai ona e faasoa atu, atonu o le a mafai ona taliina ai se fesili a se tagata lotofaamaoni.​—Faitau le Kolose 4:6.

IA FAAOSOFIA LOU NAUNAU

14-16. (a) E faapefea ona e malamalama lelei i tusi o le Tusi Paia e te lē masani ai? (e) Faamatala le auala e fesoasoani ai mau faasino ina ia tatou malamalama lelei ai i le tusi o Amosa. (Tagaʻi i le pusa “ Faaata e Pei o Loo Tutupu Moni.”)

14 Seʻi faapea i le sauniga o loo sosoo ai, o le a talanoaina ai tusitusiga a se tasi o perofeta lāiti, * lea atonu e te lē masani lelei ai. O le mea muamua e mafai ona e faia, o le faaosofia lea o lou naunau i mea na tusia e lenā perofeta. E faapefea ona fai lenā mea?

15 Muamua, ia fesili ifo: ʻO ā ni mea ua ou iloa e faatatau i lea tusitala? O ai o ia, o fea sa nofo ai, ma o le ā sana galuega sa fai?’ E mafai ona atagia mai le talaaga o se tusitala i faaupuga ma talafaatusa na ia faaaogāina. Pe a e faitau la i le Tusi Paia, iā mātau ni faaupuga e mafai ona e iloa ai uiga o lenā tusitala.

16 O le isi mea e tāua ona e iloa o le taimi na tusia ai lenā tusi o le Tusi Paia. E mafai ona e maua lenā vala i le vaega “Tusi o le Tusi Paia” i le pito i tua O le Tusi Paia—O le Faaliliuga a le Lalolagi Fou. E mafai foʻi ona e tilofaʻia le siata e faatatau i perofeta ma tupu i le Faaopoopoga A6 o le Tusi Paia faa-Peretania. Pe afai o loo e tilofaʻia se tusi faavaloaga, o se mea lelei le iloiloina o le tulaga sa iai tagata i le taimi na tusia ai lenā tusi. O ā uiga leaga ma mea sa faia e tagata na taumafai le perofeta e faasaʻo? O ai nisi sa ola faatasi ma lē na tusia lenā tusi? Ina ia mafai ona maua le ata atoa, e manaʻomia ona e tilofaʻia faamatalaga i isi tusi o le Tusi Paia. O se faaaʻoaʻoga, ina ia malamalama lelei i mea sa tutupu i le taimi na soifua ai le perofeta o Amosa, e mafai ona fesoasoani mai faamatalaga o loo i le 2 Tupu ma le 2 Nofoaiga a Tupu, o mau faasino ia mo le Amosa 1:1. E mafai foʻi ona e iloiloina tusitusiga a le perofeta o Hosea, lea e foliga mai sa ola faatasi ma Amosa. O nei faamatalaga uma o le a tatou malamalama ai i mea sa tutupu i le taimi sa soifua ai Amosa.​—2 Tu. 14:25-28; 2 No. 26:1-15; Ho. 1:1-11; Amo. 1:1.

 

IA UAʻI ATU I FAAMATALAGA LĀITI

17-18. Faaaogā faaaʻoaʻoga i palakalafa po o sau lava faaaʻoaʻoga, e faataʻitaʻi ai le tāua o le uaʻi i faamatalaga lāiti ina ia mafai ona e fiafia ai i lau faitauga Tusi Paia.

17 E tāua tele le faitauina o le Tusi Paia ma se faanaunauga ina ia aʻoaʻoina mai se lesona. O se faaaʻoaʻoga, seʻi faapea o loo e faitau i le Sakaria mataupu e 12 lea na valoia mai ai le maliu o le Mesia. (Saka. 12:10) Pe a oo lau faitau i le fuaiupu e 12, o loo taʻua ai o le a tagituʻi “tagata o le aiga o Natano” i le maliu o le Mesia. Nai lo o le tau ina faitau o lenā faamatalaga, e mafai ona e fesili ifo: ʻO le ā le fesootaʻiga o le aiga o Natano ma le Mesia? Pe e iai se auala e maua ai nisi faamatalaga?’ E mafai ona fai ai ni au saʻiliʻiliga. Pe a e silasila i mau faasino, e te maua ai le 2 Samuelu 5:14 ma le Luka 3:31 lea o loo taʻua ai o Natano o se tasi o atalii o le tupu o Tavita. Peitaʻi, pe a e faitau i le Luka 3:23, e te iloa ai o Iesu o se tasi o suli o Natano e ala mai iā Maria. (Tagaʻi i Le Olomatamata mo le Lautele, Nu. 3, 2016 itu. 9, “O ai le tamā o Iosefa?”) O nei faamatalaga o le a faaosofia ai lou naunau. Ua e silafia na valoia o le a tupuga mai Iesu i le gafa o Tavita. (Mata. 22:42) Peitaʻi, e silia i le toʻa 20 atalii o Tavita. E mataʻina la le faailoaina patino mai i le tusi o Sakaria, le tagituʻi o le aiga o Natano i le maliu o Iesu.

18 Seʻi o tatou iloiloina se isi faaaʻoaʻoga. I le uluaʻi mataupu o le tusi o Luka, o loo taʻua ai na asiasi mai le agelu o Kaperielu iā Maria, ma faailoa mai faamatalaga nei e faatatau i le tama o le a ia fanauina: “E sili o ia ma e taʻua o ia o le Alo o le Silisili Ese; e foaʻiina atu e Ieova le Atua iā te ia le nofoālii o Tavita lona tamā, ma o le a fai o ia ma tupu i le aiga o Iakopo e faavavau.” (Luka 1:32, 33) E masani ona tatou uaʻi atu i le vaega muamua o le feʻau a Kaperielu e faapea, o le a taʻua Iesu o le “Alo o le Silisili Ese.” Peitaʻi, na valoia foʻi e Kaperielu o le a “fai o ia ma tupu.” O lea, e tatou te ono taumānatu po o ā ni mafaufauga o Maria e faatatau i nei faamatalaga. Pe na mafaufau Maria o le a suia e Iesu le tupu o Herota, po o isi o le a soloaʻi ane e pule i Isaraelu? Pe afai foʻi e avea Iesu ma tupu, o le a maua e Maria se tulaga faaaloalogia i le avea ai ma tinā o le tupu, ma o le a nonofo lona aiga i le maota o le tupu. Peitaʻi, e leai se faamatalaga e iloa ai na fesili Maria i se mea faapena iā Kaperielu. E leai foʻi se faamatalaga i le Tusi Paia e faapea na talosaga Maria mo sona tulaga maualuga i le Malo o le Atua, e pei o le mea na faia e soo e toʻalua o Iesu. (Mata. 20:20-23) O nei faamatalaga ua atili ai ona tatou mautinoa, o Maria o se fafine e matuā lotomaulalo.

19-20. E pei ona faamatalaina i le Iakopo 1:22-25 ma le Iakopo 4:8, o ā o tatou sini e tatau ona iai pe a faia a tatou lava suʻesuʻega?

19 Ia manatua, o lo tatou sini autū mo le suʻesuʻeina o le Afioga a le Atua ma lomiga faale-Tusi Paia, ina ia tatou mafuta vavalalata atu ai iā Ieova. E tatou te mananaʻo foʻi ina ia iloa lelei le ituaiga tagata e iai i tatou, faatasi ai ma suiga e manaʻomia ona tatou faia ina ia faafiafiaina ai le Atua. (Faitau le Iakopo 1:22-25; 4:8.) I le amataga o au suʻesuʻega, ia talosaga iā Ieova mo lona agaga paia. E tatau ona tatou talosaga atu iā te ia e fesoasoani mai ina ia tatou maua atoatoa aogā mai i mataupu o loo tatou suʻesuʻeina, ma ia tatou iloa foʻi suiga e manaʻomia ona tatou faia.

20 Tau ina ia pei i tatou o le auauna faamaoni a le Atua lea na faamatalaina e se tasi o faisalamo e faapea: “E naunau o ia i le tulafono a Ieova, e faitau lē leoa o ia i lana tulafono i le ao ma le pō. . . . E taulau manuia mea uma e na te faia.”​—Sala. 1:2, 3.

PESE 88 Ia Faailoa Mai iā te Aʻu Ou Ala

^ pala. 5 Ua foaʻi mai e Ieova le tele o mea e tatou te matamata, faitau, ma suʻesuʻe i ai. O le a fesoasoani lenei mataupu iā te oe i le filifilia o mea e suʻesuʻe, faapea fautuaga lelei i le auala e te maua ai le tele o aogā mai i au suʻesuʻega.

^ pala. 14 UIGA O FAAUPUGA: O perofeta lāiti e masani ona faasino atu i perofeta na tusia tusi o le Tusi Paia o le Hosea e oo i le Malaki.

^ pala. 62 FAAMATALAGA O ATA: O loo faasino e ni mātua i le la fanau le auala e sauniuni ai mo le Suʻesuʻega o Le Olomatamata i vaiaso taʻitasi.

^ pala. 64 FAAMATALAGA O ATA: O loo faia saʻiliʻiliga a se uso i le perofeta o Amosa. O ata i le pito i tua o loo faaalia mai ai vala o loo faaata e le uso, a o ia faitau ma manatunatu loloto i tala o le Tusi Paia e faatatau iā Amosa.