1. O ā ni faalogona o Ieova i ana auauna?

 O LE ā e mātau e Ieova a o silasila mai i ana auauna i le lalolagi? E na te silafia taimi e tatou te fiafia ma faanoanoa ai. (Sala. 37:18) Maʻeu le faafiafiaina o Ieova a o silasila mai o loo tatou faia le mea sili e auauna ai iā te ia, e ui i le nutimomoia o o tatou faalogona! Ae e sili atu i lenā, e naunau o ia e fesoasoani ma faamāfanafana mai iā i tatou.

2. O le ā e faia e Ieova mo ē ua lotomomomo, ma e faapefea ona tatou maua aogā mai lana tausiga?

² Ua faapea mai le Salamo 147:3 e “fusifusia” e Ieova “manuʻa” o ē ua lotomomomo. Ua faaata mai i inei Ieova o sē o loo tausia faapelepele ē ua faamanuʻalia o latou faalogona. E faapefea ona tatou maua aogā mai le tausiga a Ieova? Mātau mai le faataʻitaʻiga lenei. E tele mea e mafai ona fai e se fomaʻi tomai ina ia toe malosi ai se tagata ua faamanuʻalia. Ae ina ia toe malosi le tagata, e tatau ona ia mulimulituʻi i faatonuga a le fomaʻi. O le a tatou iloiloina i lenei mataupu fetalaiga a Ieova i lana Afioga mo ē ua aafia i le lotomomomo, ma auala e tatou te faatatauina ai ana fautuaga alofa.

UA FAAMAUTINOA MAI E IEOVA E TĀUA I TATOU IĀ TE IA

3. Aiseā ua manatu ai nisi e leai so latou tāua?

³ Ua tatou ola i se lalolagi ua maalili le alofa, ma o le mea e faanoanoa ai ua toʻatele tagata ua lagona e leai so latou tāua. Ua faapea mai se tuafafine e igoa iā Helen, a “Na ou ola aʻe i  se aiga e leai se alofa. O loʻu tamā o se tagata sauā, ma e fai mai i aso uma e ese loʻu faavalevalea.” Atonu i le pei o Helen, na e ola aʻe i se siʻomaga na faileagaina ma faitioina ai oe, ma oo ai iā te oe ni lagona e leai se tasi e alofa iā te oe. Afai o lea, atonu e faigatā ona e talitonu e iai se tasi o loo manatu mamafa mai iā te oe.

4. E tusa ai o le Salamo 34:​18, o le ā le faamautinoaga ua saunia e Ieova mo i tatou?

⁴ E tusa pe na faileagaina oe e isi, ae e mafai ona e mautinoa e alofa Ieova iā te oe, ma e tāua oe iā te ia. “E latalata mai Ieova i ē e lotomomomo.” (Faitau le Salamo 34:18.) Pe afai o loo ʻnutimomoia’ lou loto, ia manatua na silasila Ieova i mea lelei i lou loto ma tosina mai oe iā te ia. (Ioa. 6:44) E nofosauni o ia e fesoasoani iā te oe, auā e pele oe iā te ia.

5. O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai i le auala na feutagaʻi ai Iesu ma i latou na vaai maulalo i ai isi?

⁵ E mafai ona tatou malamalama i faalogona o Ieova e ala i le iloiloina o le faaaʻoaʻoga a Iesu. A o faagasolo lana faiva i le lalolagi, na amanaʻia e Iesu i latou na vaai maulalo i ai isi, ma feutagaʻi ma i latou i se auala alofa mutimutivale. (Mata. 9:​9-12) Na paʻi atu se fafine na maua i se maʻi tugā i le pito ofu o Iesu, ma le faamoemoe o le a faamālōlōina o ia. Na faamāfanafana atu Iesu iā te ia, ma faamālō i ai ona o lona faatuatua. (Mare. 5:​25-34) Ua faaatagia atoatoa e Iesu uiga o lona Tamā. (Ioa. 14:9) E mafai foʻi ona e mautinoa e tāua oe iā Ieova, ma e na te amanaʻia ou uiga lelei e aofia ai lou faatuatua ma lou alofa mo ia.

6. O le ā e mafai ona e faia pe a e lagona e leai sou tāua?

⁶ O le ā e mafai ona e faia pe a faaauau ona e lagona e leai sou tāua? Ia faitau ma manatunatu loloto i mau o le Tusi Paia o loo faamautinoa mai ai e tāua oe iā Ieova. b (Sala. 94:19)  Aua e te lē fiafia iā te oe lava pe afai ua lē mafai ona e ausia se sini, po ua e lotovaivai foʻi ona e lē tele ni mea e mafai ona e faia e pei o isi. E magafagafa Ieova e tusa ai ma mea e na te faatalitalia mai iā i tatou. (Sala. 103:​13, 14) Pe afai na faileagaina oe i le taimi ua teʻa, aua e te tuuaʻia oe ona o le mea leaga na fai e lenā tagata. Ia manatua e faamasinoina e Ieova tagata fai mea sesē ae e lē o ē na faileagaina. (1 Pete. 3:12) Na faileagaina Sandra a o laʻitiiti. Na faapea mai o ia: “Ou te talosaga e lē aunoa iā Ieova e fesoasoani mai ina ia ou mātau oʻu uiga lelei lea o loo silasila mai ai.”

7. E mafai faapefea ona faaaogā mea na tutupu i o tatou olaga e fesoasoani ai i isi i le auaunaga iā Ieova?

⁷ Ia e mautinoa e mafai ona faaaogā oe e Ieova ina ia fesoasoani i isi. Ua ia tuuina atu iā te oe le faaeaga e galulue faatasi ai ma ia i le galuega talaʻi. (1 Kori. 3:9) E lē taumatea o mea na tutupu i lou olaga, ua mafai ai ona e lagona le tigā alofa mo isi, ma e malamalama ai i o latou faalogona. E tele mea e mafai ona e faia e fesoasoani ai iā i latou. Na maua e Helen lea na taʻua muamua le fesoasoani, ma ua mafai nei ona ia fesoasoani i isi. Ua ia faapea mai: “I le amataga na ou lagona ai e leai soʻu aogā. Ae na faamautinoa mai e Ieova lona alofa iā te aʻu, ma ua ia faaaogā aʻu e fesoasoani i isi.” O loo auauna ma le fiafia nei Helen o se paeonia sauatoa.

E FINAGALO IEOVA IA TATOU TALIA LANA FAAMAGALOGA

8. O le ā le faamautinoaga o loo taʻua i le Isaia 1:18?

⁸ Ua matuā atuatuvale nisi o auauna a Ieova ona o mea sesē na latou faia i taimi ua tuanaʻi a o leʻi papatiso, po ua uma foʻi ona papatiso. Ae ia tatou manatua, na saunia e Ieova le togiola ona o le tele o lona alofa iā i tatou. E finagalo o ia ina ia tatou talia lana meaalofa. Ua faamautinoa mai e Ieova pe a tatou gaoioi e ʻfaaleleia la tatou faiā’ c ma ia, e na te faamagaloina atoatoa i tatou. (Faitau le Isaia 1:18.) Maʻeu le alofa o Ieova i lona lē manatuaina o a tatou agasala na faia i taimi ua teʻa! I le taimi e tasi, e lē galo iā te ia mea lelei ua tatou faia.—Sala. 103:​9, 12; Epe. 6:10.

9. Aiseā e tatau ai ona tatou taumafai malosi e taulaʻi i le taimi lenei ma le lumanaʻi nai lo o le taimi ua teʻa?

⁹ Pe afai o loo e matuā atuatuvale ona o mea sesē na e faia i taimi ua tuanaʻi, ia taumafai malosi e taulaʻi i le taimi lenei ma le lumanaʻi nai lo o le taimi ua teʻa. Ia mātau le faaaʻoaʻoga a le aposetolo o Paulo. Na salamō o ia ona o lona matuā sauāina o Kerisiano i le taimi ua teʻa, ae na ia iloa ua faamagaloina o ia e Ieova. (1 Timo. 1:​12-15) E leʻi faaauau ona mafaufau Paulo i agasala na ia faia i le taimi ua teʻa, e pei ona lē faaauau ona ia mafaufau i mea mataʻina na ia faia a o iai i le lotu Iutaia. (Fili. 3:​4-8, 13-15) Nai lo o lea, na maelega o ia i lana faiva ma taulaʻi atu i le lumanaʻi. I le pei o Paulo, e lē mafai ona e suia mea na tutupu i le taimi ua teʻa. Ae e mafai ona e faamamaluina Ieova i le taimi lenei, ma taulaʻi i le lumanaʻi matagofie ua ia folafolaina mai mo oe.

10. O le ā e mafai ona tatou faia pe afai na tatou faia se gaoioiga i le taimi ua teʻa na tigā ai isi?

¹⁰ Atonu o loo faaauau ona e atuatuvale ona o se gaoioiga na e faia i le taimi ua teʻa na tigā ai isi. O le ā e fesoasoani iā te oe? Ia faia le mea sili e faaleleia ai la outou faiā, e aofia ai le faatoese atu ma le faamaoni. (2 Kori. 7:11) Ia talosaga iā Ieova e fesoasoani i ē na aafia i lau gaoioiga. E mafai ona ia fesoasoani iā te oe  ma ē na e faatigā ai, ina ia onosaʻi ma toe maua le filemu.

11. O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai i le faaaʻoaʻoga a le perofeta o Iona? (Tagaʻi foʻi i le ata i le )

¹¹ Ia aʻoaʻo ni lesona mai i mea sesē na e faia i le taimi ua teʻa, ma nofosauni e faaaogā oe e Ieova i so o se auala e na te faafinagaloina. Ia mātau le faaaʻoaʻoga a le perofeta o Iona. Nai lo o le malaga i Nineva e pei ona poloaʻia e le Atua, na sola ese Iona. Na aʻoaʻia e Ieova Iona, ma na ia aʻoaʻoina se lesona mai i lana mea sesē. (Iona 1:​1-4, 15-17; 2:​7-10) E leʻi tuulafoaʻia e Ieova Iona. Na toe tuu atu e le Atua le avanoa iā Iona e alu ai i Nineva, ma na usitaʻi Iona i le taimi lava lenā. E leʻi avea lana mea sesē na faia i le taimi ua teʻa, ma mea e taofia ai o ia mai i le taliaina o lenei tofiga mai iā Ieova.—Iona 3:​1-3.

E FAAMĀFANAFANA I TATOU E IEOVA E ALA I LE AGAGA PAIA

12. E faapefea ona foaʻi mai e Ieova le filemu pe a tatou feagai ma puapuaga pe maliu foʻi sē e pele iā i tatou? (Filipi 4:​6, 7)

¹² E faamāfanafanaina i tatou e Ieova e ala i lona agaga paia, pe a tatou feagai ma puapuaga pe maliu foʻi sē e pele iā i tatou. Ia mātau le tulaga faanoanoa na tupu iā Ron ma Carol. Na pule le la tama tama i lona ola. Ua la faapea mai: “E iai luʻi faigatā na oo iā i maʻua i taimi ua teʻa, ae o le luʻi lenei e sili ona tigā ua ma tofo i ai. E leʻi mafai ona ma momoe i le tele o pō, ae na ma tatalo iā Ieova ma na ma lagona ai le filemu lea o loo faamatalaina i le Filipi 4:​6, 7.” (Faitau.) Afai o loo e feagai ma se puapuaga e sili ona faigatā, ia sasaa atu ou faalogona iā Ieova i le tatalo e tusa lava po o le ā le tele ma le umi o au tatalo. (Sala. 86:3; 88:1) Ia ōle atu e lē aunoa iā Ieova mo lona agaga paia. E na te lē talituālimaina au talosaga.—Luka 11:​9-13.

13. E faapefea ona fesoasoani le agaga paia iā i tatou ia faaauau ona tapuaʻi ma le faamaoni iā Ieova? (Efeso 3:16)

¹³ Po ua tau mou atu lou malosi ona o le feagai ma se tulaga mafatia? E mafai e le agaga paia ona faamalosia oe e faaauau ona tapuaʻi ma le faamaoni iā Ieova. (Faitau le Efeso 3:16.) Ia mātau le mea na tupu i se tuafafine e igoa iā Flora. Na la auauna ma lana tane o ni misionare, ae mulimuli ane faia e lana tane le mulilua, ma iʻu ai ina tatala le la faaipoipoga. Na faapea mai Flora: “E pau le mea na ou mafaufau ai, o oʻu faalogona ita ona o le lē faamaoni o laʻu tane. Na ou tatalo iā Ieova mo lona agaga paia ina ia ou onosaʻi ai. Na faamāfanafanaina aʻu e Ieova ma e ui lava na foliga mai o se mea e leʻi mafai ona ou lavātia, ae na toe maua loʻu malosi ma mafai ai ona ou tutumau ona o le fesoasoani a Ieova.” Ua manatu Flora ua faatuputeleina e le Atua ona faalogona mautinoa, ma tausia o ia a o fetaiaʻi ma le tele o tofotofoga. Ua toe faapea mai Flora: “O loo faatatau mai iā te aʻu le Salamo 119:32: ʻOu te naunau e tuliloa le ala o au poloaʻiga, auā ua e foaʻi mai iā te aʻu se lotomatala.’”

14. E faapefea ona tatou mauaina le fesoasoani a le agaga paia?

¹⁴ E faapefea ona e gaoioi e ōgatusa ma au talosaga mo le agaga paia? Ia faia se sao i galuega e te maua ai le fesoasoani a le agaga paia, e pei o le auai i sauniga ma le galuega talaʻi. Ia tāmau i lou mafaufau manatunatuga o Ieova e ala i le faitauina o lana Afioga i aso taʻitasi. (Fili. 4:​8, 9) A o faia faapea, ia mātau faaaʻoaʻoga i le Tusi Paia o ē na feagai ma tofotofoga, ma manatunatu loloto i auala na fesoasoani ai Ieova iā i latou e tutumau. Na feagai Sandra lea na taʻua muamua ma le tele o tulaga e sili ona faigatā. Ua ia faapea mai: “E matuā pāʻia loʻu loto i le tala iā Iosefa. E ui i le  tele o luʻi ma faiga lē tonu na oo iā te ia, ae e leʻi aafia ai lana faiā ma Ieova.”—Kene. 39:​21-23.

E FAAMĀFANAFANA I TATOU E IEOVA E ALA I O TATOU USO TAPUAʻI

15. O ai e mafai ona saunia faamāfanafanaga mo i tatou, ma o ā ni auala e latou te faia ai faapea? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

¹⁵ Pe a tatou feagai ma puapuaga, e mafai ona avea o tatou uso tapuaʻi ma “puna o faamāfanafanaga tele.” (Kolo. 4:11) O se tasi o auala e faaalia mai ai e Ieova lona alofa iā i tatou, e ala mai i o tatou uso ma tuafāfine. E mafai ona latou faamāfanafanaina i tatou e ala i le faalogologo ma le tigā alofa, pe e latou te lagolagoina foʻi i tatou i le tau ina faatasi ma i tatou. E mafai ona latou faasoa mai se mau faalaeiau o le Tusi Paia, pe tatalo faatasi ma i tatou. d (Roma 15:4) E iai taimi e faamanatu mai ai e se uso po o se tuafafine le silafaga a Ieova, ma fesoasoani ai iā i tatou ina ia maua le vaaiga saʻo. E iai foʻi isi auala e fesoasoani mai ai, e pei o le saunia o se taumafataga mo i tatou a o feagai ma mafatiaga.

16. O le ā e manaʻomia ona tatou faia i nisi taimi ina ia maua ai le fesoasoani?

¹⁶ O nisi taimi e manaʻomia ona tatou talosaga atu i isi mo se fesoasoani. E alolofa o tatou uso ma tuafāfine iā i tatou, ma e fia fesoasoani mai. (Faata. 17:17) Ae atonu e latou te lē o iloa o tatou faalogona, po o mea e  tatou te manaʻomia. (Faata. 14:10) Pe afai o loo tigā ou faalogona, e mafai ona e talanoa atu i ni uō taʻumatuaina. Ia faailoa i ai se fesoasoani o loo e manaʻomia. E mafai ona e talanoa atu i se toeaina se toʻatasi pe toʻalua, o ē e māfana ai ou faalogona. Ua maua e nisi tuafāfine le faamāfanafanaga, e ala i le talanoa i se tuafafine taʻumatuaina.

17. O ā nisi o faafitauli e ono taofia ai i tatou mai i le mauaina o faalaeiauga, ma o le ā e fesoasoani iā i tatou?

¹⁷ Ia ʻalofia le faaesea o i tatou mai i isi. Atonu e te lē o manaʻo e faatasitasi ma isi ona o ou faalogona tigā. O nisi taimi e lē malamalama ai ou uso ma tuafāfine i ou faalogona, pe e latou te fai atu foʻi se faamatalaga e lē logolelei. (Iako. 3:2) Aua neʻi avea na faafitauli ma mea e taofia ai oe mai i le mauaina o faalaeiauga o loo e manaʻomia. Ua faapea mai se toeaina e igoa iā Gavin, o lē e maua i le lotomafatia: “O le tele o taimi, ou te lē fia fesootaʻi ma aʻu uō.” E ui i lea, e faia pea taumafaiga a Gavin e faifaimea faatasi ma isi, ma e faaleleia ai ona faalogona. Ua faapea mai se tuafafine e igoa iā Amy: “E faigatā ona ou faatuatuaina isi ona o mea na tutupu i loʻu olaga. Ae ua amata ona ou alofa ma maufaatuatuaina oʻu uso ma tuafāfine, e pei ona faia e Ieova. O lenā mea e faafiafiaina ai Ieova, ma ua ou fiafia ai foʻi.”

LE FOLAFOLAGA A IEOVA E NA TE FAAMĀLŌLŌINA I TATOU

18. O le ā e mafai ona tatou taulaʻi i ai i le lumanaʻi, ma o le ā e mafai ona tatou faia i le taimi lenei?

¹⁸ E mafai ona tatou taulaʻi ma le mautinoa i le lumanaʻi, i le iloa ua toeitiiti ona faamālōlōina atoatoa lea e Ieova o mea e tigā ai o tatou tino ma faalogona. (Faaa. 21:​3, 4) I lenā taimi, “e lē toe alu aʻe foʻi i le loto” mea na tatou mafatia ai. (Isa. 65:17) E pei ona tatou talanoaina, ua “fusifusia” e Ieova o tatou “manuʻa” e oo lava i le taimi lenei. Ia faaaogā atoatoa sauniuniga alofa a Ieova ina ia e maua ai faamāfanafanaga ma le mapusaga. Ia e matuā mautinoa ʻo loo manatu mamafa mai o ia iā te oe.’—1 Pete. 5:7.