1. O ā faalogona e ono oo i se tasi pe a faateʻaina sē e pele iā te ia?

PO UA faateʻaina sē e pele iā te oe? Pe afai o lea, o se tulaga la e matuā faanoanoa ai. Ua faapea mai se tuafafine e igoa iā Hilda: “Ina ua maliu si aʻu tane faamaoni ua 41 tausaga talu ona ma faaipoipo, na ou faapea o le mea sili lea ona tigā ua ou tofo i ai. * Peitaʻi, ina ua tuua e laʻu tama tama le faapotopotoga, lana avā ma lana fanau, o le mea lenā e sili ona tigā ua ou tofo ai.”

2-3. E tusa ai o le Salamo 78:40, 41, o ā faalogona o Ieova pe a tuua o ia e se tasi o ana auauna?

² Seʻi mafaufau i le ootia tele o Ieova ina ua fouvale iā te ia nisi o agelu o lona aiga i le lagi. (Iuta 6) Na matuā tigā foʻi faalogona o Ieova, ina ua fai ma masani a tagata Isaraelu le fouvale iā te ia. (Faitau le Salamo 78:40, 41.) E mautinoa e tigā foʻi faalogona o lo tatou Tamā alofa i le lagi, pe a tuua o ia e sē e pele iā te oe. E malamalama Ieova i ou faalogona tigā. E alofa faapelepele Ieova iā te oe, o lea e na te saunia mai ai faalaeiauga ma le fesoasoani e te manaʻomia.

³ O le a talanoaina i lenei suʻesuʻega mea e mafai ona tatou faia, ina ia maua ai le fesoasoani a Ieova pe a faateʻaina sē e pele iā i tatou. O le a tatou talanoaina ai foʻi auala e mafai ona fesoasoani ai i isi i le faapotopotoga o loo fesagaʻia lenā luʻi. Ae seʻi o tatou talanoaina muamua se vaaiga sesē e tatau ona tatou ʻalofia.

4. O ā faalogona o le toʻatele o mātua pe a tuua e se afafine po o se atalii Ieova?

⁴ Pe a tuua e se atalii po o se afafine pele Ieova, e masani ona taumānatu mātua po o ā nisi mea sa tatau ona latou faia ina ia  tumau ai i le upu moni. Ina ua faateʻaina le atalii o Luke, na ia faapea mai: “Na ou tuuaʻia aʻu i le mea na tupu. Na leaga ai foʻi aʻu miti na fai. O isi taimi ou te tagi ma e matuā tigā ai lava oʻu faalogona.” Na tupu foʻi i le tuafafine o Elizabeth lenā mea, ma na ia faamatala mai ona faalogona ootia: “Na ou faapea ane, o le ā se mea sesē na ou faia? Na ou manatu foʻi ou te leʻi aʻoaʻoina lelei laʻu tama i le upu moni.”

5. O ai e tuuaʻia pe a tuua e se tasi Ieova?

⁵ E tatau ona tatou manatua, na tuuina mai e Ieova iā i tatou taʻitoʻatasi le meaalofa o le saʻolotoga e filifili ai. O lona uiga e tatou te filifili pe usiusitaʻi iā Ieova pe leai. O nisi talavou na ola aʻe i ni aiga e lē lelei faaaʻoaʻoga a mātua, ae na latou filifili e auauna iā Ieova ma tumau ai. O nisi na faia e mātua le mea sili e tausia aʻe ai i mataupu silisili o le Tusi Paia, ae na latou tuua le upu moni ina ua matutua. O lea la, e tatau iā i tatou taʻitoʻatasi ona filifili pe auauna iā Ieova. (Iosua 24:15) O mātua o loo feagai ma faalogona mafatia ona ua tuua e sē e pele le upu moni, ia taumafai malosi e teena le tuuaʻia o oe i le mea ua tupu.

6. E faapefea ona aafia se tasi o le fanau pe a tuua e se matua le Atua?

⁶ E iai foʻi taimi e tuua ai e se matua le upu moni ma le aiga. (Sala. 27:10) E matuā mafatia ai le fanau ona sa latou vaai i lenā matua o se faaaʻoaʻoga lelei. Na faapea mai Esther lea na faateʻaina lona tamā: “Na ou tagi i le tele o taimi ona na ou iloa, ua tafetafea ese mai i le upu moni ma na ia filifili foʻi ma le loto i ai e lē toe auauna iā Ieova. Ou te alofa tele i loʻu tamā, ma ina ua faateʻaina na ou popole i taimi uma po o ā mai. Na maua ai foʻi aʻu i le maʻi popole.”

7. O ā faalogona o Ieova i se talavou ua faateʻaina se tasi o ona mātua?

⁷ Talavou e, e matou te matuā faanoanoa foʻi pe a faateʻaina se tasi o ou mātua. Ia e mautinoa foʻi, e silafia lelei e Ieova ou faalogona tigā. E alofa ma talisapaia e Ieova lou faamaoni ma e faapena foʻi ou uso ma tuafāfine. Ia manatua e lē tuuaʻia oe i filifiliga a ou mātua. E pei ona taʻua muamua, na tuu e Ieova i tagata uma le saʻolotoga e fai ai a latou lava filifiliga. O tagata taʻitoʻatasi uma ua tuuina atu ma papatisoina, e tatau ona ʻtauave lana lava avega.’​—Kala. 6:5.

8. O le ā e mafai ona fai e sui faamaoni o le aiga, a o faatalitali i sē e pele ua faateʻaina e toe foʻi mai iā Ieova? (Tagaʻi i le pusa “ Ia Toe Foʻi iā Ieova.”)

⁸ Pe a tuua e se tasi e pele iā te oe Ieova, o se faalogona masani lou naunau e iai se aso o le a toe foʻi mai ai lenā tagata iā Ieova. Ae o le ā e te faia i le taimi lenei? E mafai ona e tausia lelei lou itu faaleagaga. O lou faia faapea, ua e faia ai se faaaʻoaʻoga lelei mo isi sui o lou aiga, ma atonu mo le tagata faateʻaina. O le a e maua ai foʻi le malosi e fesagaʻia ai ou faalogona tigā. Seʻi o tatou talanoaina nisi o vala aogā e mafai ona e faia.

9. O ā auala e faamalosia ai i tatou e Ieova? (Tagaʻi i le pusa “ O Mau e Faalaeiauina ai i Tatou pe a Tuua e Sē e Pele Ieova.”)

⁹ Ia pipii i se faasologa lelei faaleagaga. E tāua tele le faaauau ona faamalosia o oe ma isi  sui o le aiga. E faapefea ona e faia lenā mea? E tatou te maua le malosi mai iā Ieova, pe a tatou pipii i se faasologa o le faitauina o lana Afioga ma manatunatu loloto i ai ma auai i sauniga. Ua faapea mai se tuafafine e igoa iā Joanna lea na tuua e lona tamā ma lona uso le upu moni: “Ou te lagona le toʻafilemu pe a ou faitau i tala o le Tusi Paia e faatatau iā Apikaila, Eseta, Iopu, Iosefa ma Iesu. O a latou faaaʻoaʻoga na faalaeiauina ai aʻu, ma na fesoasoani ou te maua ai pea se vaaiga saʻo. Na faamalosia foʻi aʻu i a tatou fatuga.”

10. O le ā ua faaalia i le Salamo 32:6-8 e faatatau i le auala e tatou te fesagaʻia ai faalogona mafatia?

¹⁰ Ia sasaa atu ou popolega iā Ieova. Pe a e aafia i ni faalogona mafatia, ia tatalo pea iā Ieova. Ia ōle atu i lo tatou Atua alofa e fesoasoani iā te oe e vaai i le faafitauli e pei ona ia silasila i ai, ma “foaʻi atu iā te oe le tofā mamao, ma faatonu oe i le ala e ao ona e savali ai.” (Faitau le Salamo 32:6-8.) Ae atonu e te lagona le matuā tigā o le loto, pe a faamatala atu iā Ieova ou faalogona moni. E mautinoa, e malamalama lelei Ieova i ou faalogona tigā. E alofa tele Ieova iā te oe, ma ua ia faalaeiauina oe ina ia sasaa atu mea o loo i lou loto iā te ia.​—Eso. 34:6; Sala. 62:7, 8.

11. E tusa ai o le Eperu 12:11, aiseā e tatau ai ona tatou maufaatuatuaina le aʻoaʻiga alofa a Ieova? (Tagaʻi i le pusa “ O le Faateʻaina​—O se Aʻoaʻiga Alofa a Ieova mo i Tatou.”)

¹¹ Ia lagolagosua i le faaiʻuga a le ʻautoeaina. O le faateʻaina o se faatulagaga a Ieova. O lana aʻoaʻiga alofa e lelei mo tagata uma e aofia ai ma le tagata faimea sesē. (Faitau le Eperu 12:11.) Atonu e faitioina e se tasi le auala na taulima ai e toeaina se mataupu faafaamasinoga. Ae e masani lava, o lenā tagata e na te lē faamatalaina mea sesē na faia e le tagata faateʻaina. O le mea moni, e tatou te lē iloa mea uma na tutupu. O lea la, e atamai lo  tatou maufaatuatuaina o toeaina na faia le iʻuga faafaamasinoga, ona na latou faia mea uma e mulimuli ai i mataupu silisili o le Tusi Paia ma faamasino ʻmo Ieova.’​—2 No. 19:6.

12. O ā aogā na tofo i ai nisi ona na latou lagolagoina le faatulagaga a Ieova e faatatau i le faateʻaina?

¹² O lou lagolagoina o le faaiʻuga a toeaina i le faateʻaina o sē e pele iā te oe, ua e fesoasoani ai iā te ia e toe foʻi iā Ieova. Na taʻutino mai Elizabeth lea na taʻua muamua: “E matuā faigatā le motusia o fesootaʻiga ma le ma tama tama matua, ae ina ua toe foʻi mai iā Ieova na ia taʻutino mai na saʻo lava le faateʻaina o ia. Mulimuli ane, na ia faailoa mai lona talisapaia o lesona na ia aʻoaʻoina, ma na ia talisapaia foʻi le aʻoaʻiga a Ieova.” Na faapea mai foʻi lana tane o Mark: “I se taimi mulimuli ane, na faamatala mai e le ma tama, o se tasi o māfuaaga na toe fia foʻi mai ai, ona e matou te leʻi toe faifaimea faatasi. Maʻeu loʻu fiafia i le fesoasoani a Ieova iā i maʻua e usitaʻia ana faatulagaga.”

13. O le ā e fesoasoani iā te oe e feagai ai ma faalogona tigā?

¹³ Ia faailoa atu ou faalogona i uō maufaatuatuaina. Ia faifaimea faatasi ma Kerisiano taʻumatuaina o ē e mafai ona fesoasoani iā te oe ina ia iai pea se vaaiga saʻo. (Faata. 12:25; 17:17) Ua faapea mai Joanna lea na taʻua muamua: “Na ou lagona le tuua toʻatasi, ae o le talanoa i uō maufaatuatuaina na fesoasoani iā te aʻu e fesagaʻia ai lenā luʻi.” Ae e faapefea pe afai e foliga mai ua fai e nisi i le faapotopotoga ni tala e atili ai ona e lē fiafia?

14. Aiseā e tatau ai ona “faaauau ona onosaʻi le tasi i le isi, ma ia fefaamagaloaʻi ma le lotoatoa”?

¹⁴ Ia onosaʻi i ou uso ma tuafāfine. O le mea moni, e lē tutusa uma le auala e tali mai ai tagata. (Iako. 3:2) E tatou te lē lelei atoatoa, o lea la, aua le faateʻia i tatou pe a faigatā i se isi ona iloa se tala e fai mai, pe faia foʻi ni faamatalaga e latou te leʻi mafaufauina e tatou te tigā ai. Ia manatua le fautuaga a Paulo: “Ia faaauau ona onosaʻi le tasi i le isi, ma ia fefaamagaloaʻi ma le lotoatoa pe afai ua faia e se tasi se mea e tigā ai le isi.” (Kolo. 3:13) Na faamatala mai e se tasi o tuafafine na faateʻaina se tasi o ona tauaiga: “Na fesoasoani Ieova iā te aʻu e faamagalo uso na taumafai e faalaeiau aʻu ae na matuā ou tigā ai.” O ā mea e mafai ona fai e le faapotopotoga e fesoasoani ai i sui faamaoni o le aiga?

15. O le ā e fesoasoani i aiga ua faateʻaina sē e pele iā i latou?

¹⁵ Ia agalelei ma faaalia uiga faaleuō i sui faamaoni o le aiga. Na taʻutino mai se tuafafine e igoa iā Miriam ina ua faateʻaina lona tuagane, na fāʻatu e toe alu i sauniga. “Na ou popole i tala a tagata e fai mai. Ae na iai aʻu uō mamae na faanoanoa foʻi i le faateʻaina o loʻu tuagane, ma e latou te leʻi faia ni tala lē lelei e uiga iā te ia. Ou te matuā faafetaia la latou fesoasoani i oʻu mafatiaga.” Ua faapea mai foʻi se tasi tuafafine: “Ina ua faateʻaina la ma tama  tama, na faamāfanafana mai a ma uō pele. Na taʻutino mai nisi e latou te lē iloa po o ā tala e fai mai. O nisi na matou fetagisi faatasi, a o nisi na tusi mai ni tusi faalaeiau. Na matuā fesoasoani na mea iā te aʻu.”

16. O ā auala e fesoasoani ai pea le faapotopotoga i aiga ua faateʻaina sē e pele iā i latou?

¹⁶ Ia faaauau ona lagolagosua i sui faamaoni o le aiga. Ua sili atu ona latou manaʻomia le alofa ma faalaeiauga. (Epe. 10:24, 25) E iai taimi e ono manatu ai sui o le aiga o le tagata ua faateʻaina, ua faaesea i latou e le faapotopotoga. E tatou te lē mananaʻo e latou te manatu faapena. E ao ona tatou faamālō ma faalaeiau i talavou ua tuua e o latou mātua le upu moni. Na faapea mai Maria lea ua faateʻaina lana tane ma tuua le aiga: “Na asiasi mai uso ma tuafāfine i le fale ma kuka a matou meaʻai ma fesoasoani i le tapuaʻiga a lo matou aiga. Na latou lagonaina oʻu tigā ma na matou fetagisi faatasi. Na latou puipuia aʻu, pe a faia e nisi ni tala lē moni e uiga iā te aʻu. O mea na latou faia, na matuā faalaeiauina ai aʻu.”​—Roma 12:13, 15.

17. O ā auala e faaalia ai e toeaina le alofa faapelepele i ē ua lotomafatia?

¹⁷ E faaaogā e toeaina avanoa uma e faamalosia ai sui faamaoni o le aiga. Ua tuuina atu i toeaina se tiute tauave faapitoa, e faamāfanafana ai uso ma tuafāfine ua tuua e se tasi e pele iā i latou le upu moni. (1 Tesa. 5:14) O lea, ia tausolomua ona faalaeiau iā i latou, a o leʻi amata ma pe a uma foʻi le sauniga. Ia asiasi i o latou aiga ma tatalo mo i latou. Ia galulue faatasi ma i latou i le faiva, ma valaaulia i latou i tapuaʻiga a le aiga. E manaʻomia ona faaalia e leoleo mamoe faaleagaga le alofa, alofa faapelepele ma uaʻi lelei i manaʻoga o mamoe lotomafatia a Ieova.​—1 Tesa. 2:7, 8.

18. I le 2 Peteru 3:9, o le ā le finagalo o le Atua mo le tagata faimea sesē?

¹⁸ ʻE lē finagalo Ieova e faaumatia se tasi, ae e finagalo ia oo uma lava i le salamō.’ (Faitau le 2 Peteru 3:9.) E ui ina faia e se tagata se agasala matuiā, ae e tāua pea i le Atua lona ola. Seʻi mafaufau i le tautele o le tau na totogi  e Ieova mo ola o tagata agasala, o le taulaga togiola a lona Alo pele e toʻatasi. O le alofa faapelepele o Ieova ua ia taumafai ai e fesoasoani i ē ua faateʻaina e toe foʻi mai iā te ia. E faamoemoe Ieova o le a filifili tagata faateʻaina e toe foʻi mai iā te ia, e pei ona tatou iloa mai i le talafaatusa a Iesu e faatatau i le atalii na leiloa. (Luka 15:11-32) E toʻatele i latou na tuua le upu moni na mulimuli ane toe foʻi mai i lo latou Tamā alofa i le lagi, ma na talia fiafia i latou e le faapotopotoga. Na matuā olioli Elizabeth lea na taʻua i le amataga, ina ua toe faaaʻe lana tama tama. Pe a mafaufau i le taimi na faateʻaina ai lana tama, na ia faapea mai: “Na ou matuā talisapaia i latou na faalaeiauina i maʻua ma laʻu tane ia aua lava neʻi faavaivai.”

19. Aiseā e tatou te maufaatuatuaina ai pea Ieova?

¹⁹ Ia tatou maufaatuatuaina pea Ieova. E lē mafai ona ia aumaia ni taʻiala e faaleagaina ai i tatou. O ia o se Tamā e aaofoaʻi ma alofa faapelepele, ma e matuā alofa o ia iā i latou e alolofa ma tapuaʻi iā te ia. Ia tatou mautinoa, e lē mafai ona tuulafoaʻia i tatou e Ieova i taimi o tatou puapuaga. (Epe. 13:5, 6) Ua faapea mai Mark lea na taʻua muamua: “E lē mafai ona tuulafoaʻia e Ieova i tatou. E lē mafai ona mamao o ia ma i tatou, pe a tatou fesagaʻia faigatā.” E foaʻi atu pea e Ieova iā te oe “le mana lea e sili atu i le malosi o tagata.” (2 Kori. 4:7) Ioe, e mafai ona tumau lo tatou faamaoni ma le faamoemoe, e tusa lava pe e tuua e se tasi e pele iā i tatou Ieova.