1. O le ā le taimi e ono faigatā ai ona auauna iā Ieova?

O LE ā sou manatu? O le ā le taimi e sili ona faigatā e te auauna ai iā Ieova: O le taimi e sologa lelei ai lou olaga, po o le taimi e te fesagaʻia ai faafitauli? Pe a tatou fesagaʻia faafitauli, e vave lava ona tatou faalagolago iā Ieova. Ae o le ā e tatou te faia pe a sologa lelei o tatou olaga? Po o le a tatou tosina ese mai i le auaunaga iā Ieova? O le mea lenā e ono tupu, lea na lapataʻia ai e Ieova tagata Isaraelu.​—Teu. 6:10-12.

2. O le ā le faaaʻoaʻoga na faia e le tupu o Asa?

² O le tupu o Asa o se faaaʻoaʻoga lelei o sē na gaoioi ma le atamai, e ala i le faalagolago atoatoa iā Ieova. Na ia auauna iā Ieova i taimi faigatā atoa foʻi ma taimi o le filemu. Na “atoatoa le loto o Asa iā Ieova i ona aso uma.” (1 Tu. 15:14) O se tasi o auala na faaalia ai e Asa lona faamaoni, e ala lea i lona tafiesea o tapuaʻiga sesē i Iuta. O loo taʻua i le Tusi Paia, na ʻia aveesea fata faitaulaga ese ma mea maualuluga, ma talepe i lalo poutū paia ma tuu i lalo pou paia.’ (2 No. 14:3, 5) Na ia faateʻaese foʻi Maaka le tinā o lona tinā, mai i lona tulaga o se tamaʻitaʻi tāua o le malo. Aiseā? Auā na faaauiluma e Maaka le tapuaʻiga sesē o le ifo i se tupua.​—1 Tu. 15:11-13.

3. O le ā o le a tatou talanoaina i lenei suʻesuʻega?

³ E lē gata na tafiesea e Asa tapuaʻiga sesē, ae na ia faaauiluma foʻi le tapuaʻiga moni. Na ia fesoasoani foʻi i tagata o Iuta ina ia toe foʻi iā Ieova. Na faamanuia e Ieova Asa ma tagata  Isaraelu e ala i lo latou mauaina o le taimi o le filemu. * “Na filemu le nuu” mo le sefulu tausaga i se vaitaimi o le pulega a Asa. (2 No. 14:1, 4, 6) O le a tatou talanoaina i lenei suʻesuʻega le auala na faaaogā ai e Asa le taimi o le filemu. O le a tatou talanoaina ai foʻi le faaaʻoaʻoga a Kerisiano o le uluaʻi senituri o ē na faaaogā lelei le taimi o le filemu, e pei ona faia e Asa. O le a tatou taliina foʻi le fesili lenei: E faapefea ona e faaaogā ma le atamai le taimi o le filemu, pe afai o loo e nofo i se atunuu e saʻoloto ai ona e tapuaʻi iā Ieova?

4. E tusa ai ma le 2 Nofoaiga a Tupu 14:2, 6, 7, na faapefea ona faaaogā e Asa le taimi o le filemu?

⁴ Faitau le 2 Nofoaiga a Tupu 14:2, 6, 7. Na taʻu atu e Asa i tagata, o Ieova na ʻfoaʻia mai iā i latou le mapusaga i itu uma.’ E leʻi manatu Asa o le taimi o le filemu, o se taimi lea e mālōlō ai. Na ia faaaogā lenā taimi e fausia ai aai, pā puipui, ʻolo, ma faitotoʻa o aai. Na ia faapea atu i le nuu o Iuta: “Ua avanoa le laueleele mo i tatou.” O le ā le uiga o le tala a Asa? O le uiga o lana tala, na saʻoloto tagata e feoaʻi solo i le laueleele na foaʻi atu e lo latou Atua, ma fausia fale e aunoa ma teteega mai i fili. Na ia faalaeiauina tagata ina ia faaaogā tatau lenā taimi o le filemu.

5. Aiseā na faamalosia ai e Asa lana ʻautau?

⁵ Na faaaogā foʻi e Asa le taimi o le filemu e faamalosia ai lana ʻautau. (2 No. 14:8) Po o lona uiga la, e leʻi maufaatuatuaina e Asa Ieova? E leai. Na iloa e Asa o lona tiute o se tupu le saunia o tagata mo taimi faigatā e latou te ono fesagaʻia i le lumanaʻi. Na iloa e Asa e lē tumau le taimi o le filemu na olioli ai Iuta, ma na saʻo lenā manatu.

6. Na faapefea ona faaaogā e Kerisiano o le uluaʻi senituri taimi o le filemu?

⁶ E ui na masani ona sauāina Kerisiano o le uluaʻi senituri, ae na latou olioli foʻi i taimi filemu. Na faapefea ona faaaogā e Kerisiano na avanoa? E leʻi faavaivai na Kerisiano faamaoni i le talaʻia o le tala lelei. O loo taʻua i le tusi o Galuega na latou “savavali i le mataʻu iā Ieova.” Na latou talaʻi pea le tala lelei, ma o le iʻuga na “faatoʻateleina pea i latou.” Na matuā manino mai, na faamanuia e Ieova lo latou maelega e talaʻi i taimi o le filemu.​—Galu. 9:26-31.

7-8. O le ā na faia e Paulo ma isi ina ua latou maua se avanoa? Ia faamatala.

⁷ Na faaaogā e soo i le uluaʻi senituri so o se avanoa e folafola ai le tala lelei. Mo se faataʻitaʻiga, ina ua iloa e le aposetolo o Paulo ua faaavanoa mai iā te ia se faitotoʻa lautele a o iai i Efeso, na ia faaaogā lenā avanoa e talaʻi ai ma faia ai ni soo i lenā aai.​—1 Kori. 16:8, 9.

⁸ Na maua foʻi e le aposetolo o Paulo ma isi Kerisiano se avanoa e talaʻi ai, ina ua foʻia le mataupu e faatatau i le peritomeina i le 49 T.A. (Galu. 15:23-29) Ina ua uma ona faailoa atu i faapotopotoga le faaiʻuga, na galulue mamafa ai soo e folafola atu “le tala lelei o le afioga a Ieova.” (Galu. 15:30-35) O le ā le iʻuga? Ua faapea mai le Tusi Paia, ʻua faaauau ona faamalosia le faatuatua o faapotopotoga, ma faatuputeleina ai mai i lea aso i lea aso.’​—Galu. 16:4, 5.

9. O le ā le tulaga i le tele o atunuu i aso nei, ma o le ā e ao ona tatou fesili ifo ai?

⁹ I le tele o atunuu, e mafai ona tatou talaʻi e aunoa ma teteega. Po o e nofo i se atunuu o loo saʻoloto ai ona e tapuaʻi iā Ieova? Afai o lea, ia fesili ifo: ʻUa faapefea ona ou faaaogā lenei saʻolotoga?’ A o faagasolo nei aso e gata ai, ua taulamua le faalapotopotoga a Ieova i le galuega talaʻi tele ma le aʻoaʻo atu, e leʻi faapea ona faatinoina muamua i le lalolagi. (Mare. 13:10) O le iʻuga, ua tele ai mea e mafai ona fai e tagata o Ieova.

10. O le ā ua faalaeiauina i tatou e fai e tusa ai ma le 2 Timoteo 4:2?

¹⁰ E faapefea ona e faaaogā tatau le taimi o le filemu? (Faitau le 2 Timoteo 4:2.) Aiseā e lē iloilo ai lo outou tulaga ma lou aiga, pe e mafai e nisi o outou ona faateleina se sao i le galuega talaʻi, pe e auauna foʻi o se paeonia? E lē o se taimi lenei e faateleina ai ʻoa po o meafaitino, auā o mea na e lē mafai ona faasaoina atu ma i tatou i le puapuaga tele.​—Faata. 11:4; Mata. 6:31-33; 1 Ioa. 2:15-17.

11. O le ā ua faia e nisi ina ia faaoo atu ai le tala lelei i le toʻatele o tagata?

¹¹ E toʻatele tagata talaʻi ua aʻoaʻoina se gagana fou ina ia faaaogā i le galuega talaʻi ma le aʻoaʻo atu. Ua lagolagoina i latou e le faalapotopotoga a le Atua e ala i le saunia o le anoanoaʻi o lomiga faale-Tusi Paia i le tele o gagana. O se faataʻitaʻiga, i le 2010 na maua lomiga i gagana e pe ā ma le 500. Ae i aso nei, ua faateleina lenā numera i le silia i le 1,000 gagana.

12. O ā aogā e maua e tagata pe a faalogo i le feʻau o le Malo i la latou lava gagana? Ia aumai se faaaʻoaʻoga.

¹² O ā ni faalogona o tagata pe a latou faalogo i upu moni o le Afioga a le Atua i la latou lava gagana? Ia mafaufau i aogā na maua e se tuafafine ina ua auai i se tauaofiaga itumalo na faia i Memphis i Tennessee i Amerika. Na faia le tauaofiaga i le gagana Kinyarwanda, lea e tautatala ai tagata i Rwanda, Congo (Kinshasa), ma Uganda. Ina ua māeʻa le tauaofiaga,  na faapea mai lenā tuafafine e tautala i le gagana Kinyarwanda: “O le taimi muamua lenei ua ou malamalama lelei ai i se polokalame faaleagaga, talu ona ou siitia mai i Amerika i le 17 tausaga ua mavae.” E manino mai, sa matuā pāʻia le loto o lenei tuafafine ina ua faalogo i le polokalame i lana lava gagana. Pe a tusa ai ma lou tulaga, pe e mafai ona e aʻoaʻoina se isi gagana ina ia e fesoasoani ai i nisi i lau oganuu? Po o iai se isi i lau oganuu e fia faalogo i le feʻau pe a e talanoa atu iā te ia i lana gagana? O le a tauia au taumafaiga fitā.

13. Na faapefea ona faaaogā e o tatou uso i Rusia le taimi o le filemu?

¹³ E lē o maua e uso uma le saʻolotoga e talaʻi ai. E iai taimi e matuā faatapulaa ai la tatou talaʻiga, ona o faasāsāaga mai i malo. O se faataʻitaʻiga, seʻi manatu i o tatou uso i Rusia. Ina ua mavae le tele o tausaga o sauāina i latou, na faataga aloaʻia ai i latou e le malo e talaʻi iā Mati i le 1991. I lenā taimi, e pe ā ma le 16,000 tagata talaʻi o le Malo i Rusia. Ae i le 20 tausaga mulimuli ane, na faatupulaʻia le fuainumera o tagata talaʻi i le silia ma le 160,000. E manino mai, na faaaogā ma le atamai e o tatou uso le avanoa e saʻoloto ai e talaʻi. Peitaʻi, e leʻi tumau lenā taimi o le filemu. Na suia le tulaga o mea, ae e leʻi faaitiitia ai lo latou maelega i le faaauilumaina o le tapuaʻiga moni. O loo faaauau pea ona latou faia so o se mea e latou te mafaia i le auaunaga iā Ieova.

14-15. Na faapefea ona faaaogā e Ieova lona mana e fesoasoani ai iā Asa?

¹⁴ E iai le taimi na muta ai le tulaga filemu i aso o le tupu o Asa. Na ō mai se ʻautau malosi mai i Aitiope, e pe tusa ma le miliona lo latou faitau aofaʻi. Na mautinoa e Sera le taʻitaʻi o lenā ʻautau, o le a latou faatoʻilaloina Iuta.  Ae na maufaatuatuaina e le tupu o Asa lona Atua o Ieova, ae e lē o le toʻatele o se ʻautau. Na tatalo Asa: “Ieova e, lo matou Atua, ia e fesoasoani mai iā i matou, auā e matou te faalagolago atu iā te oe, o lou suafa foʻi ua matou ō mai ai e tau ma lenei motu o tagata.”​—2 No. 14:11.

¹⁵ E ui ina matuā toʻaitiiti le ʻautau a Asa pe a fua i le toʻatele o le ʻautau a Aitiope, ae na iloa e Asa e sili atu le mana o Ieova ma e mafai ona ia fesoasoani i Ona tagata. Na fesoasoani Ieova i ona tagata, ma na toʻilalopopo le ʻautau a Aitiope.​—2 No. 14:8-13.

16. E faapefea ona tatou iloa e lē tumau taimi o le filemu?

¹⁶ E ui e tatou te lē iloa mea uma e faatatau i le lumanaʻi mo i tatou taʻitoʻatasi, ae ua tatou iloa e lē tumau ona iai taimi filemu mo tagata o le Atua. O le mea moni, na valoia e Iesu o aso e gata ai, “o le a inosia . . . e nuu uma” ona soo. (Mata. 24:9) Na taʻua foʻi e le aposetolo o Paulo “e sauāina i latou uma e naunau e ola ma le faamaoni i le Atua ma aufaatasi ma Keriso Iesu.” (2 Timo. 3:12) “Ua lotoa tele” Satani, ma o le a faasesēina i tatou pe a tatou manatu e mafai ona tatou ʻaloese mai i le lotoa o Satani.​—Faaa. 12:12.

17. O ā auala e ono tofotofoina ai lo tatou faatuatua?

¹⁷ Ua toe o se aga ona tofotofoina lea o lo tatou faatuatua. Ua toeitiiti oo mai le “puapuaga tele, e leai sona tusa talu le amataga o le lalolagi, e oo mai lava i aso nei.” (Mata. 24:21) A o faagasolo lenā taimi, atonu o le a faasagatau mai o tatou aiga iā i tatou, ma e ono faasā foʻi la tatou galuega talaʻi. (Mata. 10:35, 36) Ae po o le a tatou maufaatuatuaina le fesoasoani ma le puipuiga a Ieova e pei o Asa?

18. E tusa ai ma le Eperu 10:38, 39, o le ā e fesoasoani iā i tatou e sauniuni ai i le taimi e faaiʻuina ai le filemu?

¹⁸ Ua sauniunia faaleagaga e Ieova i tatou ina ia fesagaʻia mea e tutupu i le lumanaʻi. Ua ia taʻitaʻia “le pologa faamaoni ma le faautauta” e saunia mai le anoanoaʻi o meaʻai susua “i le taimi tatau,” ina ia fesoasoani iā i tatou e tumau ai i la tatou tapuaʻiga. (Mata. 24:45) Peitaʻi, e ao ona fai la tatou vaega ma atiaʻe se faatuatua malosi iā Ieova.​—Faitau le Eperu 10:38, 39.

19-20. E tusa ai ma le 1 Nofoaiga a Tupu 28:9, o ā fesili e manaʻomia ona tatou fesili ifo ai, ma aiseā?

 ¹⁹ E manaʻomia ona tatou “saʻili iā Ieova” e pei o le tupu o Asa. (2 No. 14:4; 15:1, 2) E amata ona tatou saʻili iā Ieova pe a tatou aʻoaʻo e faatatau iā te ia, ma papatisoina. E tatou te faia taumafaiga uma e faamalosia ai lo tatou alofa iā Ieova. Ina ia iloa po o malosi lo tatou alofa iā Ieova, ia tatou fesili ifo: ʻPo o fai ma aʻu masani le auai i sauniga a le faapotopotoga?’ A o tatou auai i sauniga ua saunia e le faalapotopotoga a Ieova, ua faafouina faaleagaga ai i tatou ma maua ai faalaeiauga mai i uso ma tuafāfine. (Mata. 11:28) E mafai foʻi ona tatou fesili ifo: ʻPo o fai ma aʻu masani le faia o aʻu lava suʻesuʻega?’ Pe afai o loo outou nonofo faatasi ma lou aiga, po ua faatulaga se taimi i vaiaso taʻitasi mo la outou tapuaʻiga a le aiga? Pe afai o loo e nofo toʻatasi, po ua e faatulaga se taimi e fai ai au tapuaʻiga e pei o isi aiga? Po o e faia foʻi le mea sili i le galuega talaʻi ma le aʻoaʻoina o isi?

²⁰ Aiseā e tatau ai ona tatou fesili ifo i na fesili? Talu ai o loo faapea mai le Tusi Paia e suʻesuʻe e Ieova o tatou manatunatuga ma mea o loo i o tatou loto, ma e ao foʻi ona tatou faia faapea. (Faitau le 1 Nofoaiga a Tupu 28:9.) Pe afai ua tatou iloa e manaʻomia ona faia ni suiga i o tatou sini, uiga, po o mafaufauga, e ao ona tatou talosaga iā Ieova mo le fesoasoani ina ia faia ai na suiga. O le taimi lenei e tatou te sauniuni ai mo tofotofoga o le a oo mai. Tau ina ia tatou galulue malolosi e faaaogā ma le atamai le taimi o le filemu!