O Ā NI ou faalogona pe a e mauaina se tusi faalaeiau mai i sau uō lelei? Na maua e le soo Kerisiano o Timoteo se tusi faalaeiau mai i le aposetolo o Paulo, lea ua taʻua i aso nei o le tusi lona lua a Timoteo i le Tusi Paia. E mautinoa, na matuā naunau Timoteo e suʻe se nofoaga toʻafilemu e faitau ai lenā tusi mai i lana uō pele. Atonu na mafaufau Timoteo: ʻPo o ā mai Paulo? Po o iai sana fautuaga e fesoasoani ai iā te aʻu i le faataunuuina o oʻu tofiga? Pe e mafai ona fesoasoani lenei tusi ia ou taulau ai i le faiva faa-Kerisiano ma fesoasoani ai i isi?’ O le a tatou aʻoaʻoina, na maua e Timoteo le tali o na fesili mai i lenei tusi tāua ma e tele foʻi isi mea na ia aʻoaʻoina mai ai. I lenei mataupu, o le a tatou uaʻi atu ai i ni fautuaga aogā o loo i lenei tusi.

Ina ua faitau e Timoteo upu amata o le tusi, atonu na vave lava ona ia lagonaina le māfana o le la faiā ma Paulo. Na taʻua ma le māfana e Paulo Timoteo o “le atalii pele.” (2 Timo. 1:2) Atonu ua 30 tausaga le matua o Timoteo i le taimi na ia mauaina ai le tusi i le pe ā ma le 65 T.A., ma ua avea foʻi o ia o se toeaina Kerisiano ua iai le poto masani. E pe ā ma le sefulu tausaga o galulue faatasi Timoteo ma Paulo ma e tele mea na ia aʻoaʻoina mai iā Paulo.

E mautinoa na matuā faalaeiauina Timoteo ina ua ia iloa le tumau faamaoni o Paulo e ui i sauāga. Na loka Paulo i filifili a o faafalepuipui i Roma e faatali ai le fasiotia o ia. (2 Timo. 1:15, 16; 4:6-8) Na iloa e Timoteo le lototele o Paulo ona o lona faapea mai: “Ou te tumau ai pea i mea uma lava.” (2 Timo. 2:8-13) E mafai ona tatou maua mai i le faaaʻoaʻoga mataʻina a Paulo le malosi e tumau ai, e pei o Timoteo.

Na faalaeiau e Paulo Timoteo ina ia vaai i lona tofiga i le auaunaga i le Atua o se mea e tautele. Na manaʻo Paulo ina ʻia faamumū e Timoteo e pei o se afi le meaalofa a le Atua’ o loo iā te ia. (2 Timo. 1:6) Na faaaogā e Paulo le upu khaʹri·sma mo le “meaalofa.” E uiga atu lenā upu Eleni i se meaalofa e foaʻi fua e ui e lē talafeagai ona tatou mauaina. Po o ā lava galuega po o taumafaiga e tatou te faia, e lē mafai ona tatou agavaa ai mo lenā meaalofa. Na maua e Timoteo lenei meaalofa, ina ua tofia o ia e auauna i le faapotopotoga i se auala faapitoa.​—1 Timo. 4:14.

O le a faapefea ona faaaogā e Timoteo lenei  meaalofa? A o faitauina e Timoteo le faaupuga “ia faamumū e pei o se afi,” atonu na ia mafaufau i afi ia e tafu i totonu o latou fale. O nisi o taimi ua na o ni malala ola. O lea la, e tatau ona saveʻuina na malala ina ia mumū le afi ma faateleina ai le māfanafana o le fale. Ua faapea mai se tasi o lomifefiloi, o le veape Eleni e taʻua o le (a·na·zo·py·reʹo) lea na faaaogā e Paulo, e uiga atu i le “toe faaola, toe faamumū, ma tapili ina ia mumū.” O lona uiga faafaatusa, ia “faatupu le maelega i le toe faia o se galuega.” O lea, na fautua atu ai Paulo iā Timoteo: “Ia tuu atoa lou loto i le tofiga ua tuuina atu iā te oe!” E tatou te talisapaia foʻi i aso nei le manaʻomia ona tatou faatatauina o lenei fautuaga. Ia tatou finafinau ma maelega i la tatou auaunaga.

A o faitau pea e Timoteo le tusi mai i lana uō pele, na ia tau ai foʻi i se isi faaupuga e fesoasoani iā te ia e taulau ai i lana faiva. Na tusi Paulo: “Ia e tausia lenei mea tāua na tuuina atu iā te oe, e ala i le agaga paia lea e i totonu iā i tatou.” (2 Timo. 1:14) O le ā lenā mea tāua na tuuina atu iā Timoteo? I le 2 Timoteo 1:13, na faasino atu ai Paulo i “upu aogā” po o upu moni o loo i le Tusi Paia. Talu ai o Timoteo o se faifeʻau Kerisiano, na tatau la ona ia talaʻia le upu moni i totonu o le faapotopotoga ma tagata i le oganuu. (2 Timo. 4:1-5) Na tofiaina foʻi Timoteo o se toeaina e leoleoina le lafu mamoe a le Atua. (1 Pete. 5:2) Na mafai ona tausia e Timoteo le mea tāua na tuuina atu iā te ia po o le upu moni lea na tatau ona ia aʻoaʻoina atu, e ala i lona faalagolago i le agaga paia o Ieova ma Lana Afioga.​—2 Timo. 3:14-17.

I aso nei, ua tuuina mai foʻi iā i tatou le upu moni lea e tatau ona tatou aʻoaʻoina atu i le faiva faa-Kerisiano. (Mata. 28:19, 20) E mafai ona faatumauina lo tatou talisapaia o lenei mea tāua matagofie, e ala i le tatalo faatauanau ma atiaʻe se masaniga lelei o le suʻesuʻe o le Afioga a le Atua. (Roma 12:11, 12; 1 Timo. 4:13, 15, 16) Atonu o loo iā i tatou foʻi nisi tofiga, e pei o le auauna o se toeaina po o le auauna faataimi atoa. O le tuuina mai iā i tatou o na mea tāua, e tatau ona tatou lotomaulalo ai ma faalagolago i le fesoasoani a le Atua. O lea la, e mafai ona tatou tausia pe puipuia na mea tāua ua tuuina mai iā i tatou, e ala i le faapelepele i ai ma faalagolago iā Ieova mo le fesoasoani ina ia mafai ai ona tatou tausia na mea.

E lē na o Timoteo na aofia i tofiga na tuu atu iā te ia, ae na aofia ai foʻi isi. O le māfuaaga lenā na faalaeiau ai Paulo iā Timoteo: “O mea foʻi na e faalogo ai mai iā te aʻu . . . ia e tuuina atu na mea i tane faamaoni, ona agavaa ai lea o i latou e aʻoaʻo atu i isi.” (2 Timo. 2:2) Na mafai e Timoteo ona aʻoaʻoina mai mea i isi, ma na tatau foʻi ona ia faasoa atu mea na ia aʻoaʻoina i isi uso Kerisiano. E tāua i ovasia taʻitasi i faapotopotoga Kerisiano i aso nei ona taumafai malosi e faaaʻoaʻo iā Timoteo. E lē musu se ovasia lelei, e aʻoaʻo isi ina ia latou iloa le auala e fai ai se galuega pe faatino ai se tofiga. E lē popole o ia ina neʻi sili atu le iloa o isi i le auala e faatino ai se tofiga, pe e sili atu foʻi lo latou atamai nai lo o ia. O lea, e lē aʻoaʻoina atu e se ovasia na o laasaga masani o se galuega, ae e fesoasoani foʻi iā i latou o loo ia toleniina, ina ia atiaʻe le tomai e fai ai faaiʻuga, ma ia latou maua le poto masani ina ia avea ai i latou ma Kerisiano taʻumatuaina faaleagaga. I lenā auala, o le a avea ai “tane faamaoni” ua ia toleniina o ni fesoasoani e aogā tele i le faapotopotoga.

E mautinoa na talisapaia e Timoteo le tusi faalaeiau na ia maua mai iā Paulo. E faigofie ona faaāta i o tatou mafaufau le faitauina pea e Timoteo o nei fautuaga aogā ma mafaufau loloto i auala e na te faatatauina ai nei fautuaga i ona tofiga.

E tatou te mananaʻo foʻi e faatatau i o tatou olaga lenei fautuaga. E faapefea? Ia tatou maumauaʻi e faamumū e pei o se afi le meaalofa ua iā i tatou, tausia mea tāua ua tuuina mai, ma faasoa atu i isi lo tatou poto masani ma tomai. O le faia faapea, o le a mafai ai ona tatou “faia ma le māeʻaeʻa [la tatou] faiva” e pei ona tusi atu ai Paulo iā Timoteo.​—2 Timo. 4:5.