1-2. (a) O le ā na faatonuina aposetolo e toʻatolu o Iesu e fai, ma o le ā le auala na tali atu ai? (e) O le ā o le a tatou iloiloina i lenei suʻesuʻega?

 INA UA mavae le Paseka o le 32 T.A., na vaaia ai e aposetolo o Peteru, Iakopo ma Ioane se faaaliga mataʻina. A o iai i se mauga maualuga, atonu o se vaega o le Mauga o Heremoni, na pupula atu ai fofoga o Iesu iā i latou. “Ua pupula ona fofoga e pei o le lā, ua susulu foʻi lona ofu tele e pei o le malamalama.” (Mata. 17:1-4) I le faaiʻuga o lenā faaaliga na faalogoina ai e le ʻauaposetolo le siʻufofoga o le Atua o faapea mai: “O loʻu Atalii pele lenā, o lē ua malie i ai loʻu loto; ia faalogo iā te ia.” (Mata. 17:5) Talu mai lenā taimi, o le auala na ola ai nei ʻauaposetolo e toʻatolu, na faamaonia atu ai na latou faalogo iā Iesu. O lea la, e tatou te mananaʻo e faaaʻoaʻo iā i latou.

² I le suʻesuʻega ua mavae atu, na tatou aʻoaʻoina ai o le faalogo i le leo o Iesu, e uiga atu i le aua neʻi o tatou faamasino atu ma soona popole. O le a tatou iloiloina i lenei suʻesuʻega, ni mea se lua na fetalai Iesu e tatau ona tatou faia.

3. E tusa ai o le Mataio 7:13, 14, o le ā e tatau ona tatou faia?

³ Faitau le Mataio 7:13, 14. Mātau na taʻua e Iesu ni faitotoʻa se lua e tau atu i ni auala se lua, e “lautele” le isi ae e “lauitiiti” le isi. E leai se auala lona tolu. O lea la, e tatau ona  fai e le tagata lava ia lana filifiliga po o fea le auala e ui ai. O le filifiliga e sili ona tāua lea e tatou te faia, ona e faalagolago i ai lo tatou ola e faavavau.

4. E faapefea ona e faamatalaina le auala “lautele”?

⁴ E tatau ona tatou manatua le eseesega o na auala e lua. E toʻatele tagata e ui i le auala “lautele” ona e faigofie ona ui ai. E faanoanoa ona e toʻatele tagata ua filifili e tumau i lenā auala, ma mulimuli i taaʻiga a le toʻatele o loo ui ai. E latou te lē iloa o Satani le Tiapolo o loo faaauilumaina lenā auala, ma o le oti le taunuuga o lana auala.​—1 Kori. 6:9, 10; 1 Ioa. 5:19.

5. O ā taumafaiga ua faia e nisi ina ia maua ai le auala “lauitiiti” ma ui ai?

⁵ E tuufaafeagai le auala “lautele” ma le auala “lauitiiti,” ma na fetalai Iesu e toʻaitiiti i latou e mauaina. Aiseā? I le fuaiupu e sosoo ai, o loo lapataʻia ai e Iesu ona soo ina ia faaeteete i perofeta pepelo. (Mata. 7:15) E faitau afe lotu ma o le toʻatele o i latou e faapea mai o loo latou aʻoaʻoina le upu moni. E faitau miliona tagata ua matuā lotovaivai ma lē mautonu ona o nei lotu, ma lē taumafai ai e saʻili le auala e tau atu i le ola. E mafai ona maua lenā auala. Na fetalai Iesu: “O outou o oʻu soo moni pe a outou tumau i aʻu upu, ma e iloa e outou le upu moni, e tuusaʻoloto foʻi outou e le upu moni.” (Ioa. 8:31, 32) O le mea moni, e tatou te leʻi mulimuli i taaʻiga a tagata, ae na tatou saʻilia le upu moni. Na amata ona tatou suʻesuʻeina ma le filigā le Afioga a le Atua, ina ia tatou iloa ai mea e na te faafinagaloina mai iā i tatou, ma na tatou faalogo foʻi i aʻoaʻoga a Iesu. Na tatou aʻoaʻoina foʻi, e faatalitalia e Ieova i tatou e teena aʻoaʻoga a lotu sesē, ma aua le faamanatuina aso faamanatu e fesootaʻi atu i faiga faapaupau. Ua tatou aʻoaʻoina, o se luʻi le faia o le finagalo o Ieova ma saʻoloto mai i gaoioiga e na te lē taliaina. (Mata. 10:34-36) Atonu e lē faigofie iā te oe ona faia suiga manaʻomia. Peitaʻi, na e faia taumafaiga uma e faia ai na suiga ona o lou alofa i lou Tamā i le lagi, ma lou manaʻo e faafiafia lona finagalo. E mautinoa e faafiafiaina le finagalo o lo tatou Atua i au taumafaiga!​—Faata. 27:11.

6. I le Salamo 119:9, 10, 88, 133, o le ā e fesoasoani iā i tatou e tumau ai pea i le auala lauitiiti?

⁶ Pe a amata ona tatou uia le auala lauitiiti, o le ā e fesoasoani iā i tatou e tumau ai pea i lenā auala? Mātau lenei faataʻitaʻiga. Seʻi faapea o loo siʻo e se pa puipui se auala vaiti o loo ui atu i autafa o se mauga. O lenā pa e puipuia ai le avetaavale ma lana taavale. Na fausia lenā pa puipui mo le saogalemu o avetaavale, ina ia aua neʻi latalata tele i autafa o le auala ma tifatō ai i lalō. E leai se avetaavale e faitio ma faapea mai ua soona puipuia tele i latou e lenā pa. O tapulaa a Ieova o loo i le Tusi Paia, e tai pei o lenā pa. E fesoasoani iā i tatou ina ia tumau ai pea ona tatou ui i le auala lauitiiti.​—Faitau le Salamo 119:9, 10, 88, 133.

7. O le ā le vaaiga e tatau ona iai i talavou e faatatau i le auala lauitiiti?

⁷ Talavou, pe na iai se taimi na e manatu ai ua faasāsā naʻuā tapulaa a Ieova? E manaʻo Satani ia e mafaufau faapena. E manaʻo ia e taulaʻi atu i mea o loo faia e i latou o loo uia le auala lautele, ona e foliga mai o loo latou maua ai le fiafia moni i le olaga. Atonu e na te faaaogā mea e faia e tamaiti tou te aʻoʻoga faatasi po o mea e te vaai ai i le Initaneti, ina  ia e lagona ai e iai se mea o loo e misia i le olaga. E manaʻo foʻi Satani e te manatu o tapulaa a Ieova ua taofia ai oe mai le mauaina o le fiafia moni i le olaga. * Peitaʻi, ia manatua le mea lenei: E lē manaʻo Satani e iloa e i latou o loo uia le auala lautele le taunuuga e oo i ai. Peitaʻi, ua faailoa manino mai e Ieova le matagofie o le olaga o le a maua, pe a e tumau pea i le ala i le ola.​—Sala. 37:29; Isa. 35:5, 6; 65:21-23.

8. O le ā e aʻoaʻoina e talavou mai i le faaaʻoaʻoga a Olaf?

⁸ Mātau po o le ā e tatou te aʻoaʻoina mai i le mea na tupu i se uso talavou e igoa ia Olaf. * Na faaosoosoina o ia e tamaiti i le aʻoga e faia feusuaʻiga lē mamā. Na ia faamatala atu, o Molimau a Ieova e ola e tusa ai ma tapulaa maualuluga tauamio a le Tusi Paia. Ae na taumafai malosi nisi teine o le  vasega e uunaʻia o ia e faia feusuaʻiga lē mamā ma i latou. Peitaʻi, na maumauaʻi Olaf e faia le mea saʻo. E lē na o le pau lenā o faaosoosoga na ia fesagaʻia. Na ia faapea mai: “Na taumafai malosi faiaʻoga e uunaʻia aʻu e auai i aʻoga maualuluga, ina ia faaaloalogia ai aʻu e tagata. Na latou faapea mai, pe afai ou te lē faia faapea, o le a lē taulau manuia loʻu olaga.” O le ā na fesoasoani iā Olaf e teena ai na faaosoosoga? Na ia faapea mai: “Na ou atiaʻe se faiā vavalalata ma uso ma tuafāfine i le faapotopotoga. Na pei i latou o se aiga iā te aʻu. Na amata foʻi ona ou suʻesuʻeina e lē aunoa le Tusi Paia. O le tele e faia ai aʻu suʻesuʻega loloto, o le tele foʻi lenā o loʻu mautinoa o le upu moni lea. O le iʻuga, na ou maumauaʻi ai loa ou te auauna iā Ieova.”

9. O le ā e manaʻomia ona fai e i latou e mananaʻo e tumau pea ona iai i le auala lauitiiti?

⁹ E manaʻo Satani e te faia se mea, ina ia e alu ese mai ai i le auala e tau atu i le ola. E manaʻo ia e iai faatasi ma le toʻatele o tagata o loo ui i le auala vatele, lea e “tau atu i le faaumatiaga.” (Mata. 7:13) Peitaʻi, o le a tumau pea ona tatou iai i lenā auala, pe a faaauau pea ona tatou faalogo iā Iesu ma vaai i lenā auala o se puipuiga. Seʻi o tatou iloiloina se isi mea na fetalai Iesu e tatau ona tatou faia.

10. E tusa ai o le Mataio 5:23, 24, o le ā na fetalai Iesu e tatau ona tatou faia?

¹⁰ Faitau le Mataio 5:23, 24. Na faamatala e Iesu se mea e sili ona tāua, e tatau ona fai e tagata tapuaʻi Iutaia na faalogologo ane iā te ia. Seʻi faaāta se tagata tapuaʻi o loo i le malumalu, ua sauni e tuu atu lana manu i le ositaulaga e fai ai lana taulaga. I lenā lava taimi, afai e manatua e lenā tagata o loo iai se mea e lē malie ai lona uso iā te ia, e tatau ona tuu lana taulaga ae “alu.” Aiseā? Pe e iai se isi mea e sili atu ona tāua, nai lo le ofoina atu o se taulaga iā Ieova? Na taʻua manino e Iesu, ia e alu e “muaʻi faalelei ma lou uso.”

11. Ia faamatala taumafaiga na faia e Iakopo e faalelei ai ma Esau.

¹¹ E mafai ona tatou aʻoaʻoina ni lesona tāua e faatatau i le faia o se faaleleiga, pe a tatou iloiloina le mea na tupu i le olaga o Iakopo. Ina ua mavae le pe ā ma le 20 tausaga o toesea Iakopo mai le nuu na fanau ai, na faatonuina ai o ia e le Atua e ala i se agelu e toe foʻi i lona nuu. (Kene. 31:11, 13, 38) Ae o le faafitauli, na manaʻo lona uso matua o Esau e fasioti o ia. (Kene. 27:41) Na ʻmatuā fefe ma popole’ Iakopo, ina neʻi teuloto pea e lona uso le ita iā te ia. (Kene. 32:7) O le ā na faia e Iakopo e faalelei ai ma lona uso? Muamua, na ia tatalo faatauanau iā Ieova e faatatau i le faafitauli, ona ia auina atu lea o se meaalofa mo Esau. (Kene. 32:9-15) Mulimuli ane ina ua feiloaʻi lenei ʻauuso, na tausolomua Iakopo i le faaalia o le āva iā Esau. E leʻi faatasi pe faalua ona ifo atu Iakopo iā Esau ae faafitu! Na faia e Iakopo le faaleleiga ma lona uso, e ala i gaoioiga faaaloalo ma le faaalia o le lotomaulalo.​—Kene. 33:3, 4.

12. O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai i le faaaʻoaʻoga a Iakopo?

¹² E tatou te aʻoaʻoina mai se lesona i le auala na sauniuni ai Iakopo e feiloaʻi ma lona uso, ma le auala na ia faafeiloaʻia ai o ia. Na talosaga ma le lotomaulalo Iakopo i le fesoasoani a Ieova. Na gaoioi foʻi o ia e tusa ai ma lana tatalo, e ala i le faia o le mea sili ina ia toe feiloaʻi ai ma lona uso i se auala filemu. Ina ua la feiloaʻi ma Esau, e leʻi finau atu Iakopo po o ai e saʻo a o ai e sesē. O le  sini o Iakopo ia toe faalelei ma lona uso. E faapefea ona tatou faaaʻoaʻo i le faaaʻoaʻoga a Iakopo?

13-14. Pe a tatou faatigā i se uso po o se tuafafine, o le ā e tatau ona tatou faia?

¹³ Pe a tatou mananaʻo e ui atu pea i le auala e tau i le ola, e tatau la ona tausia pea le filemu ma o tatou uso. (Roma 12:18) E faapefea ona faia lenā mea, pe a tatou iloa ua tatou faatigā i se uso po o se tuafafine? E tatau ona tatou tatalo faatauanau iā Ieova e pei ona faia e Iakopo. Ia tatalo iā Ieova e faamanuia mai i au taumafaiga, ina ia toe faalelei ma lou uso.

¹⁴ E tatau foʻi ona faaalu se taimi e iloilo ai i tatou lava. E mafai ona tatou fesili ifo i fesili nei: ʻPe ou te lotomalie e faapea atu o aʻu e sesē, faatoese ma fai se faaleleiga? O ā ni faalogona o Ieova ma Iesu, pe a ou tausolomua i le faia o se faaleleiga ma se uso po o se tuafafine?’ O a tatou tali i na fesili e uunaʻia ai i tatou e faalogo iā Iesu, ma ia lotomaulalo e alu e fai se faaleleiga ma o tatou uso. O le faia faapea, ua tatou mulimuli ai i le faaaʻoaʻoga a Iakopo.

15. E faapefea i le faatatauina o le mataupu silisili o loo i le Efeso 4:2, 3, ona fesoasoani iā i tatou e faia ai se faaleleiga ma o tatou uso?

¹⁵ Seʻi manatu i le mea e ono tupu, pe ana faaalia e Iakopo le faamaualuga ina ua ia feiloaʻi atu i lona uso! E mautinoa e leaga le iʻuga o le a oo i ai. Pe a tatou ō e fai se faaleleiga ma se uso, e manaʻomia ona tatou faaalia le lotomaulalo. (Faitau le Efeso 4:2, 3.) Ua taʻua e le Faataoto 18:19: “O le uso ua agaleagaina e sili ona faigatā o ia nai lo o se aai malosi; ma e iai maseiga e pei o pou faalava o faitotoʻa o se ʻolo.” O se uso ua tatou faatigā i ai ua pei o lenā “ʻolo,” ma o lo tatou lotomaulalo e faatoese atu, o le a lotomalie ai lenā tagata e talia la tatou faatoesega.

16. O le ā e tatau ona tatou mafaufau i ai, ma aiseā?

¹⁶ E manaʻomia foʻi ona tatou mafaufau lelei i a tatou upu e fai atu ma le auala e fai atu ai. Pe afai ua tatou sauni e talanoa atu i lē na tatou faatigā i ai, o lo tatou sini o le aveesea o so o se tigā mai i lona loto. Muamua, atonu e na te fai mai ni tala lē lelei. E faigofie lava ona tatou feita ma finau atu e saʻo i tatou. Ae pe e maua ai se filemu i lenā mea? E mautinoa lava e leai. Ia manatua, o le faia o se faaleleiga ma lou uso o le mea sili  lenā ona tāua, nai lo le taumafai e iloa po o ai e saʻo a o ai e sesē.​—1 Kori. 6:7.

17. O le ā e te aʻoaʻoina mai i le faaaʻoaʻoga a Gilbert?

¹⁷ Na taumafai malosi se uso e igoa iā Gilbert e tausi le filemu. Na ia faapea mai: “Na iai se ma feeseeseaʻiga ma se tasi o oʻu tauaiga vavalalata. E silia ma le lua tausaga o oʻu taumafai e talanoa i ai i se auala filemu, ina ia toe faaleleia le ma faiā.” E iai foʻi se isi mea na faia e Gilbert. “Ae ou te leʻi talanoa atu i lenei tauaiga, na ou tatalo ma sauniuni loʻu mafaufau ina neʻi fai mai ni tala lē lelei. E tatau ona ou nofosauni e faamagalo. Na ou iloa e lē tatau ona ou finau atu o aʻu e saʻo, ma o loʻu tiute tauave o le tausolomua ona faatupu le filemu.” O le ā le iʻuga? Na ia faapea mai: “Ua ou maua nei le filemu o le mafaufau, ona o le iai o se faiā lelei ma oʻu tauaiga uma.”

18-19. Pe a tatou faatigā i se tasi, o le ā e tatau ona tatou maumauaʻi e fai, ma aiseā?

¹⁸ O le ā la e tatau ona e maumauaʻi e fai, pe a e iloa ua e faatigā i se uso po o se tuafafine? Ia mulimuli i le fautuaga a Iesu i le faia o se faaleleiga. Ia tatalo iā Ieova e faatatau i le mea na tupu, ma faalagolago i lona agaga paia e fesoasoani iā te oe e tausia le filemu. O le faia faapea o le a e maua ai le fiafia, ma faamaonia atili atu ai o loo e faalogo iā Iesu.​—Mata. 5:9.

¹⁹ Maʻeu lo tatou lotofaafetai ona ua saunia e Ieova mo i tatou se taʻitaʻiga alofa, e ala iā Iesu Keriso le “ulu o le faapotopotoga.” (Efe. 5:23) Seʻi o tatou maumauaʻi e “faalogo iā te ia,” e pei ona faia e le aposetolo o Peteru, Iakopo ma Ioane. (Mata. 17:5) Ua tatou iloiloina le auala e tatou te faalogo ai iā Iesu, e ala i le faia o se faaleleiga ma o tatou uso ma tuafāfine pe a faatigā iā i latou. O lo tatou faia faapea ma tumau pea i le auala lauitiiti e tau atu i le ola, o le a tatou maua ai le tele o faamanuiaga i le taimi lenei, ma le fiafia e faavavau i le lumanaʻi.