Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

E Faapefea ona E Manatu i le A‘oa‘iga?

E Faapefea ona E Manatu i le A‘oa‘iga?

MATAUPU 13

E Faapefea ona E Manatu i le Aʻoaʻiga?

1-4. (a) Aiseā tatou te mafuli uma atu ai i le faia o mea sese? (e) O le ā le isi mea e faateteleina ai le faia o mea sese e ese mai le leai o se iloa?

MASALO o loo e iloaina se tasi—atonu o se tagata lua te aʻoaʻoga faatasi po o se faiaʻoga foi—o sē e lē taitai ona taʻutino mai ua na faia se mea sese pe ua sese. O le ā lou lagona e faatatau i se tagata faapena? E maualuga pe maualalo ai ea lou manatu e faatatau ia te ia pe afai e iai se aso e sau saʻo ai lava o ia ma faapea atu, “Ua ou salamō; ou te iloaina sa ou sese”?

2 O le mea moni, tatou te taufai sese uma lava, a ea? E leai se tasi o i tatou e lelei atoatoa pe leai se mea e sese ai. Ua taʻu mai e le Tusi Paia ia i tatou lena mea. E faaalia mai faapea, ona o le lē usiusitai o lo tatou uluai matua o Atamu, o lea ua fananau mai ai tagata uma lava ma le lē lelei atoatoa tuufaasolo, o le agasala. Ua faamatala mai e le Tusi Paia faapea, “faapei ona oo mai o le agasala i le lalolagi i le tagata e toatasi [o Atamu], o le oti foi ona o le agasala, ona oo mai lea o le oti i tagata uma lava, auā ua agasala uma lava.”—Roma 5:12.

3 O nisi o mea sese e fai ona o le ‘lē iloa.’ Ae e lē faapena uma. O le tele lava o mea sese e fai ona o le lē popole i ai. Mo se faaaʻoaʻoga, atonu e lē uaʻi atu se pasese o loo i luga o se vaalele pe a faamatala mai e le teine e vaaia le pasese le faaaogāina o ofu faaola po o le mea e maua mai ai le okesene o le vaalele. I le iʻuga, afai e lē taulau i le pasese ona faaaogāina nei sauniuniga i se faalavelave faafuaseʻi ma maumau ai lona ola, o le a lē na ona faapea na te leʻi iloaina. Na i lo lea, sa ia lē popole e fia iloa.

4 O lea la, e lē faapea o sese uma e mafai ona manatu i ai ua na o sina sese faatauvaa. O le pogai e masani lava o le lē amanaia ma le loto i ai. Ae sili ai ona leaga, atonu e fai e se tagata le mea na te iloaina e sese—ona fai lea o lana faamolemolega mo se tasi o mafuaaga po o se isi foi.

5, 6. (a) Aiseā e aogā ai faasaʻoga i ē laiti ma ē matutua? (e) O le ā le fuafuaga mo le aʻoaʻiga? (Faataoto 1:1-4)

5 O nei mea uma lava e faaalia ai le manaomia o le aʻoaʻiga, lea e aafia ai le faasaʻoga. Tatou te manaomia uma lava le faasaʻoga, e tusa lava pe tatou te laiti pe matutua. O le mea moni, ana fai e leai se aʻoaʻiga po o se faasaʻoga, semanū e mafai foi ona leai se auiluma i so o se matātā lava o le soifuaga faaletagata. O le a saga fai pea e tagata ia lava sese, talitonu i na lava manatu sese, e lē taitai ona alualu i luma i le poto ma le agavaa.

6 Ae na e iloa ea faapea o le aʻoaʻiga e sili atu i lo le na ona faasaʻo? E mafai foi ona avea o se toleniga e fafau, faamalosia pe faaleleia ai. Ua aumaia ma le tatau le aʻoaʻiga ma se manatu ina ia faasaʻo ma faaleleia ai mo le lumanai.

AISEĀ E TALIAGATĀ AI

7-9. (a) Aiseā e masani ai ona taliagatā aʻoaʻiga? (e) E mafai faapefea ona manumalo mai lenei mea?

7 Ae afai e aogā tele le aʻoaʻiga, aiseā e taliagatā tele ai e le tele o tagata? E mo le mafuaaga moni lava lea e tasi e faapogaia ai i tatou ina ia manaomia le aʻoaʻiga i le taimi muamua, e taʻua o lo tatou lē lelei atoatoa. E faigofie i le aʻoaʻiga ona faamasiasiina i tatou pe ono mafai foi ona tiga ai o tatou loto faamaualuga. Ae peitai, seʻi matau le isi itu o le mataupu e pei ona faamatala mai e le aposetolo o Paulo: “O aoaiga uma foi a o i ai, e le manatu i ai o se mea e olioli ai, a o le mea e faanoanoa ai, a e mulimuli ane e fua mai ai le fua o le amiotonu e manuia ai e ua aʻoaʻoina ai.”—Eperu 12:11.

8 E aveesea e le loto maulalo le tele o le tiga ona o le aʻoaʻiga. Ae peitai, e faatagaina e le toatele o tagata le loto faamaualuga ma le loto maʻaʻa e faapogaia ai i latou ina ia teena le aʻoaʻiga. Peitai, pe a lelei ona faavae le faasaʻoga po o le aʻoaʻiga, o le tagata e tetee i ai ma le loto maʻaʻa o le a na ona avea ai ia lava e pei o se vale i le vaai a isi. Ua fai mai le Afioga a le Atua: “E ʻinoʻino tagata valelea i le poto ma le aʻoaʻoina.”—Faataoto 1:7.

9 I le faaeseesega, tatou te faitau ai faapea: “Aoai atu i le ua poto, ona alofa mai lea o ia ia te oe.” Aiseā? Auā na te iloaina “e tupu ai pea lona poto” e ala i faasaʻoga.—Faataoto 9:8, 9.

O LE A FAAPEFEA ONA E TALI ATU?

10-12. (a) E mafai faapefea ona afāina o tatou olaga i aʻoaʻiga, e pei ona faaalia mai le Faataoto 19:20? (e) Aiseā e aʻoaʻia ai i tatou e le Atua? (Eperu 12:5, 6) (i) O ai ua faatagaina ina ia aumaia ia i tatou aʻoaʻiga?

10 O le fesili moni lava: O le ā le mea e te manao ina ia fai i lou olaga? Pe e te manao e tau ina ia faatafetafea faatasi atu ai? Pe o loo e loto naunau ina ia galue agaʻi i se lumanai aogā? E faapefea lou manatu i lenei mea? E te ioe ea i le Afioga a le Atua, lea e fautua mai faapea: “Ia e faalogo i le faatonu mai, ma e talia le aʻoaʻo atu; ina ia e poto ai pe a oo i tausaga amuli”?—Faataoto 19:20.

11 E tusa lava po o le ā lau vaaiga, ae iai le taimi o le olaga e te mauaina ai se aʻoaʻiga. Ma o le a e iloaina ai e sili atu ona manaia ma taliagofie pe afai e te teuina i lou mafaufau faapea, o le faatulagaga lena a le Atua. Ua na saunia aʻoaʻiga auā e alofa o ia ia i tatou ma e finagalo e fesoasoani ina ia faaleleia atili ai i tatou. O lea ua fai mai ai le Tusi Paia faapea, so o se tasi o lē inoino i le aʻoaʻiga, o le mea moni, o loo ‘ia lafoai fetalaiga a le Atua i ona tua.’—Salamo 50:17.

12 O le aʻoaʻiga e sau tonu lava mai se puna faatagaina. O ai e te talitonu o loo i le tulaga sili ona lelei e tuuina mai aʻoaʻiga i tagata talavou? Ua tofiaina e le Atua lena galuega i mātua, auā o loo ia i laua le tiute tauave mo ola o la la fanau. Ma ua saunia foi e le Atua i totonu o le faapotopotoga Kerisiano “toeaina [tane matutua]” faaleagaga o ē e ‘mafaia ona apoapoaʻi atu i mataupu e ola ai, ma aʻoaʻi atu i e finau mai.’—Tito 1:5-9.

13-17. Afai ua tatou mafuli atu i le teteeina o aʻoaʻiga, o ā manatu atonu tatou te manatuaina e mafai ona fesoasoani ia i tatou ina ia toe fetuutuunai ai o tatou mafaufau? (Faataoto 4:1, 2; 13:24; 15:32)

13 E faapefea ona e tali atu i le aʻoaʻiga mai ou mātua? E teena e le toatele o talavou, a itiiti mai e mo sina taimi, e oo atu lava i le tulaga e tuua ai le aiga ona o lena mea. Afai e te lē malie i le tuuina atu e se tasi o se fautuaga po o se aʻoaʻiga ia te oe, nofo ma fesili ifo ia te oe lava: Aiseā na latou faaaluina ai le taimi ma taumafaiga ina ia faia ai lenei mea? O le tele lava o tulaga, e ui ina e lē faapea uma, e te iloaina ai e lē matuā manaia mo i latou le tuuina atu o aʻoaʻiga. Latou te faia ona latou te popole mo oe ina ia faia le taumafaiga. E na o lena lava le mea e tatau ona e mafaufau mamafa ai e uiga i mea latou te fai mai ai.

14 E moni, e manaomia le malosi e faafeagai ai ma o tatou sese. Ma e manaomia le loto maulalo e taliaina ai aʻoaʻiga, ae maise lava pe afai e te lagona faapea o se mea sa lē manaomia. Peitai, afai e te taliaina lemu ma aua le tetee i ai, ai lava o le a aogā ia te oe, ma o le a faafaigofieina ai le tulaga o loo iai.

15 Manatua foi, e lē o taumafai i latou o loo ofoina atu aʻoaʻiga ina ia “faatautevatevaina” oe ina ia taofia oe mai le savalia o le ala i le ola. Na i lo lena, atonu o loo latou taumafai e fesoasoani ia te oe ina ia agaʻigaʻi i luma. O aʻoaʻiga atamai e puipuia ai faasaga i faalavelave faafuaseʻi e leaga ai, e faasaolotoina ai oe mai mea e saisaitia ai i faafitauli, o loo faafaigata ai lou ala. Ua folafola mai e le Tusi Paia pe afai e te taliaina le faasaʻoga: “A ē savali e le faalavelaveina lau laasaga; a ē momoʻe e te le tausuai. Ia e taofi mau i upu e aʻoaʻoina, aua neʻi tuuina atu; ia e leoleo i ai, auā o lou ola lava lea.”—Faataoto 4:10-13.

16 O le mea moni, e te lē tau faatali seʻi faasaʻoina oe e isi. E te mafaia ona faataʻitaʻi lou aʻoaʻia o oe lava. E mafai ona e matauliaina le tele o ou lava sese ma faia ni laasaga ina ia faasaʻoina ai e ala i le mataalia.

17 E maua le tele o aogā mai le taliaina o aʻoaʻiga. O le taʻutino o mea sese i se auala tuusaʻo e avatu ai ia te oe se faalogona lelei i totonu. E faamalosia ai lou loto ma lou mafaufau i le mea e saʻo. E lelei ai faiā ma isi; latou te taliaina ai oe o sē e faamaoni, loto maulalo ma le paleni, e ese le faafouina ai mai le toatele naunau o isi i aso nei. Ae sili i na mea uma, e matuā manaomia mo le aumaia ai o oe i totonu i se faiā lelei ma Ieova le Atua ma faatumauina ai oe i inā. E mafai foi ona faamautinoaina ai oe mo se lumanai fiafia ma le tumau. Ioe, “o aoaiga foi e aʻoaʻoina ai, o le ala o le ola lea.”—Faataoto 6:23.

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 31]

Pe a avatu ia te oe le faasaʻoga, o le ā lau tali atu?