MATAUPU 21

E te Manatu Faapefea i Mea Faitino?

1-4. (a) O ā nisi o mea faitino e mananao le toatele o tagata talavou ina ia maua? (e) E mafai faapefea i le faamamafaina naʻuā o mea faitino ona faapogaia ai le iai i se tasi o se vaaiga sese e faatatau i tagata?

PE MAFAI ona e vaai faalemafaufau i se fale ua tumu moni lava i le faitau afe o meaalofa eseese ma so o se ituaiga? O le a e manao ea ina ia nofo ai i inā ma mauaina le tele o nei meaalofa mai lou tamā o le ulu o lena aiga? O le mea moni, ua uma ona e nofo i se aiga faapena—o lenei Lalolagi paneta—ma ua faatumulia e Ieova le Atua i mea lelei eseese ma le ofoofogia.

² Ae o le mea e ese ai, o lo tatou mauaina o le olioli atoatoa mai nei sauniuniga faitino—o le mea moni, o lo tatou mauaina o le olioli atoatoa mai le ola lava ia—e faalagolago tele i lo tatou lē avea o na mea ma mea autū i o tatou olaga. E mafai faapefea? Auā e iai isi mea e sili ona tāua tele i lo mea faitino.

³ E lē masalomia lou iloa o nisi o tagata talavou o ē faatāuaina naʻuā mea faitino. O nisi, o mea e foliga mai e sili ona latou faatāuaina, o le mauaina lea o se leitio manaia po o se laau puʻeleo, se seti laau pese (stereo), nisi o ituaiga faapitoa o laei, se mea puʻeata, se tamaʻi uila afi pe oo lava foi i ni a latou lava taavale. Ua faaalia e le toatele le sili atu ona matuā naunau fiafia i na mea i lo lo latou naunau fiafia i a latou aʻoaʻoga, o latou aiga po o se isi lava mea. Atonu latou te mafuli atu e suesueina oe faapea ma isi e ala i mea faitino faapena ua e mauaina. Pe alagātatau lenei mea?

⁴ Seʻi nofo ma mafaufau i ai. Pe iai se eseesega moni i le mauaina po o le lē mauaina o mea faitino faapena i le avea ai o oe ma tagata o loo e iai nei? Pe avea ai oe o se tagata sili ona lelei pe afai e te mauaina na mea, pe avea ai ma tagata e sili ona leaga pe afai e te lē mauaina? O le mea moni, e ese le ituaiga o mea totino e sili ona tāua, o mea ia e iloiloina moni ai lou taʻuaogāina i le avea ai o se tagata, ma o mea e mafai ona aumaia ai ia te oe le lotomalie e sili atu faapea ma le fiafiaga. E mafai ea ona e mafaufau po o ā nisi o nei mea totino e sili ona tāua?

MEA TOTINO E SILI ONA TĀUA

5-7. (a) E mafai faapefea i le poto i se isi gagana, po o le auala e faia ai ni mea, ona sili atu ona tāua i lo mea faitino? (Failauga 7:12) (e) Aiseā e sili atu ai le tāua o le mauaina o le poto i le Afioga a le Atua? (Faataoto 15:2; 1 Timoteo 4:16)

⁵ Ae ā le poto? Ia faatusatusa le tāua, faapea la o le iloaina o se isi gagana ma le iai o sau laau pese (stereo) po o se leitio. E moni, e leai se mea e leaga ai le mauaina o na mea, ma e mafai ona e olioli i le faalogo o tautatala ma pepese isi tagata—i lau lava gagana. Ae o le poto i se isi gagana, atonu e te mafaia ai e oe lava ona talanoa ma ni tagata e sili ona toatele pe ā ma le selau miliona i le lalolagi, i lo lou mafaia i le na o le gagana o loo e iloaina i le taimi nei. E mafai e tagata o loo faaaogāina lena gagana ona asiasi atu i le mea o loo e nofo ai. Pe afai foi e te maua le avanoa ina ia faimalaga atu ai i isi nofoaga, e mafai e lea poto ona faaopoopo tele atu i lou olioli i le faigamalaga.

⁶ E tali tutusa lava ma le mauaina o le poto i le auala e faia ai ni mea. Seʻi mafaufau i le tāua o le aʻoaʻoina pe faapefea ona avea ma se tagata kuka lelei, se suisui agavaa, se kamuta tomai, po o le lelei foi i le faafouina o mea tau taavale afi. O nei agavaa e mafai ona sili mamao atu le tāua ia te oe i le lumanai i le faia o se mea e taʻuaogāina i lou olaga, i lo le na ona maua o nisi o mea faitino.

 ⁷ O le poto e sili ona tāua o le poto lea i le Afioga a le Atua. Aiseā e moni ai lena mea? Auā e te mafaia ona aumai ai le faamafanafanaga ma le faamoemoe i tagata o ē lotomomoia ma le matuā leai o se faamoemoe, ioe, i se auala e lē taitai ona mafaia e musika a se seti laau pese (stereo). O le mea moni, e oo lava ina mafai ona e faasaoina ola i le mauaina o le poto i le upu moni a le Atua. O ā mea faitino e mafai ona e manatu i ai o le a mafai ona faia lena mea? E lētioa ona uunaia e le tagata poto tagata talavou ina ia faatauina le mea na ia fautuaina i le faapea mai: “Ia e faatau mai le mea moni, aua lava le faatau atu; atoa foi ma le poto, ma le aʻoaʻoina, ma le atamai. E matua olioli lava le tamā o le ua amiotonu; o le na fanaua le atalii poto e fiafia o ia ia te ia; e fiafia lou tamā ma lou tinā; e olioli lava le na fanau mai oe.”—Faataoto 23:23-25.

8-12. (a) Aiseā e silisili ai ona tāua le ituaiga o tagata o loo e iai i lo mea faitino o loo ia te oe? Ua faaalia mai faapefea e le Tusi Paia lea mea? (e) O lea, o ā uiga e tatau ona tatou tauivi ina ia atiaʻe? (Kalatia 5:22, 23)

⁸ Seʻi mafaufau foi i le sili atu ona tāua o se igoa lelei po o le taʻuleleia i lo le mauaina o mea faitino. Afai e iloa oe i le lē manatu faapito, faamaoni [honest], sogasogā, maufaatuatuaina ma faaaloalo, e mafai e na mea ona faatalileleia ai oe e sili mamao atu i lo le talileleia e faia e so o se ituaiga o laei faapitoa. E mafai e sea taʻuleleia ona faapogaia ai le sailiaina o oe e fai ma uo e sili ona tāua po o se uo i le galuega po o se tagata e faigaluega. E mafai ona aumaia ai valaaulia mai tagata ina ia asiasia i latou po o le faia faatasi o mea ma i latou, le auai faatasi ma i latou i a latou mea lelei. Pe lē foiaina ai e lenei mea so o se faafitauli o le tuua toatasi, e sili mamao atu ai i lo se televise?

⁹ O le mea moni, e faalagolago le tele o lo tatou fiafiaga i le olaga i lo tatou mauaina o le faamautinoaga faapea e talisapaiaina i tatou, e manatu mamafa isi ia i tatou, faapea tatou te foaiina atu se mea i o latou olaga lea o le a latou misia pe ana fai tatou te lē o feola. O le faaʻoaina i uiga lelei o le a faapogaia ai le sili mamao atu ona talisapaia o oe e tagata maualuluga i lo lou mauʻoa i mea faitino. E pei ona faaupuina ai e le tusi o faaupuga atamai e faapea: “O le ua manao i le loto mamā, e matagofie ona laugutu; e fai o ia ma uo a le tupu.”—Faataoto 22:11.

¹⁰ Sa iai i le tagata talavou o Timoteo le faaeaga o le filifilia ina ia ō faatasi ma le aposetolo o Paulo i ana malaga uumi faamisionare i le tele o nofoaga mananaia. E lē faapea ona o mea faitino a Timoteo ae ona o ona uiga lelei, ia sa lipotia mai e Kerisiano i aai e lua o Asia Itiiti. O le poto masani na mauaina e Timoteo e avea o se iʻuga o lea mea sa lē mafaatauina. Sa faaagavaaina ai o ia mulimuli ane ina ia tauaveina tofiga faapitoa, ma avea ma ituaiga o tagata o lē e mafai e le aposetolo ona faatuatuaina tele. Ua iloa mai le faamatalaga a Paulo na faia ina ua auina atu Timoteo i le faapotopotoga i Filipi i Maketonia, sa leʻi faatāuaina i le olaga o Timoteo mea faitino: “E le o ia te au se tasi ma te loto faatasi, na te tausia faamaoni mea e manuia ai outou. Auā e saili e i latou uma a latou lava mea, e le o mea a Keriso Iesu. A ua outou iloa lona [Timoteo] faamaoni.”—Filipi 2:19-23.

¹¹ O le a talisapaia e uo moni oe ona o le tagata o loo e iai ae lē ona o mea e te mauaina. “O le uo o se aumea alofa i taimi uma lava, ae ua fanau le uso mo le aso vale.” (Faataoto 17:17, New English Bible) Ae sili atu i lena, o le a avea Ieova lava ia ma au uo  pe afai e te faamuamua lana auaunaga i lou olaga, ma “a fiafia Ieova i ala o le tagata ona faatupuina lea e ia o le leleiga ma ia o e ita ia te ia.”—Faataoto 16:7.

¹² Ia iloatino foi, o mea faapea e pei o le poto, o uiga lelei faaletagata ma uo moni, e lē o ni mea e mafai ona gaoia pe faasolo ina leaga ma leiloa ai lo latou tāua i le taimi ma le faaaogāina. Ae mafai e tagata ona gaoia pe faaleagaina au mea faitino. O le mea lea sa fautua mai ai ma le atamai le Alo o le Atua: “A ia outou toloʻaʻi oa mo outou i le lagi, e le o i ai se mogamoga, po o se ele e faaumatia ai; e le o i ai foi tagata gaoi e eli atu, ma gaoi ai. Auā o le mea ua i ai lo outou oa, e i ai atoa foi ma o outou loto.” (Mataio 6:20, 21) Afai e te mauaina ma tausia se igoa lelei ma le Atua, e mausalī ma mautinoa la lou fiafiaga i le lumanai. O le a e mafaia ona olioli atoatoa i lana faiga fou i ʻoa uma o mea lelei o loo iai i lenei lalolagi.

FAAALI LE MALOSI MA LE ATAMAI

13-15. (a) Afai e puleaina lou olaga e le tuinanau mo mea faitino, o ai o le a e faaʻoaina? Ae e te lē mauaina ai faapefea se mea? (Mataio 6:33) (e) O le ā le manatu e faatatau i mea faitino o se manatu paleni?

¹³ O lea la, aiseā e faatagaina ai faiga faapisinisi o loo iai nei ma lo latou malosi e sili ona maualuga tau faasalalauga ina ia faamalosia ai oe e fausia aʻe lou olaga e faaautū i mea faitino? Aiseā e faaʻoaina ai i latou ae i le iʻuga e faamativaina ai oe lava ia e tusa ai ma mea e taʻuaogāina moni lava i le olaga? Aiseā e lē faaalia ai le malosi ina ia teena le malosi o le faatosina o mea faitino ma ia lotomau ina ia mauaina le mea sili mai le olaga e ala i le sailia o mea e silisili ona tāua i lo mea faitino?

¹⁴ E matuā tāua faapitoa lava lenei mea i le taimi nei. O loo faaalia e valoaga a le Tusi Paia faapea, ua latalata atu le faiga o mea o loo iai nei faapea ma ana faiga faapisinisi i lona iʻuga. O le faateleina o mea faitino o le a avea lea ma mailei mo i tatou, e faaliliueseina ai o tatou manatu. E mafai ona tatou iloa le taofia ai o i tatou lava i lenei faiga o mea ma tafiesea faatasi atu ai pe a faamamāina e le Atua ae aumaia lana faiga fou. E pei ona sa lapataia e Iesu: “Ia outou, ia leoleo outou ia te outou auā le matapeapea; auā e le ola se tasi i le tele o ana mea ua ia te ia.”—Luka 12:15.

¹⁵ E lē faapea e lē tatau ona iai ni a tatou mea faitino. Ae tatou te lē mananao e puleaina e mea faitino o tatou olaga. Ma e tatau ona mafai ona tatou faaeseesea mea faitino e saosaolaumea moni lava i le fiafiaga moni ma mea faitino e mafai ona faalavelavea ai i tatou mai le mauaina o lo tatou sini. Po o ā lava la mea faitino ua ia te oe, ia avea ma ou sini le faaaogāina o ia mea mo le lelei o isi ae maise lava ina ia viiaina ai Lē na Foafoaina oe.

[Fesili mo le Suʻesuʻega]